© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Kamu-Özel Sektör Ortaklığı Proje/İmtiyazlarında Özel Sektör Perspektifi Stephan Eldh Finanskonsult AB, Bağımsız Danışmanlık Şirketi "İmtiyazlar ve Kamu Özel Sektör Ortaklıkları" Ankara, Mart 2008 "İmtiyazlar ve Kamu Özel Sektör Ortaklıkları" Ankara, Mart 2008

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Art Alan Bilgisi • Teknik Danışmanlar • Yapım işleri • Tedarikçiler • Finansal Kuruluşlar

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU PPP/YİD işlerinde benim sorumluluğum •İhale/Teklif Süreçleri Kamu ve Özel Sektör Ortakları adına •Müzakere süreci, Özel sektör ortağı •Finansman (Finansal Kapanış), Özel sektör ortağı (Finansal Yapılanma, Vade tablosu, CP, Risk dağılımı, Sigortalar)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU PPP/YİD projeleri • Karayolları • Tramvaylar • Su Projeleri • Hastaneler • Hapishaneler • Limanlar / Rıhtımlar • Havaalanları

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Proje sponsorları Genel PPP Yapısı TasarımYapımİşletme ve Bakım Kamu İdaresi İmtiyaz şirketi SPV Öz sermaye İkincil borç İmtiyaz anlaşması Ana borç Teminatlar ? Yapım işleri Tasarımİnşaat Hissedarlar Ana mukrizler Hükümet İşletme Bakım Ekipman SistemTesis Temettüler Geri ödeme Periyodik bakım, yenileme

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Tedarikçiler hakkında genel bilgi Tedarikçilerin/Sponsorların Perspektifi; •Hizmet ve malları sunarlar •Ana faaliyet konusu; kendi ticari riskleri •Ödemesini alır (mümkün olan en kısa zamanda) •İşi tamamladıktan sonra başka projelere yönelir

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Yatırımcılar hakkında genel bilgiler (Tedarikçilerin Ana Şirketi içerisinde) Yatırımcıların perspektifi; •Para sağlarlar (Öz sermaye) •Ana faaliyet konusu; mali riskler •Ticari riskleri yoktur •Şeffaflık (risklerin dağılımı)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU PPP faaliyetleri için bir ülke nasıl seçilir? Tedarikçilerin perspektifi; •İlgi alanında birkaç tane potansiyel PPP projesi vardır •Uluslararası bankacılık ve sigorta sisteminin istekliliği •Yatırımcılar •Gelişmiş yasal sistem •Gelişmiş kurumsal çerçeve •Yerel ortaklara erişim

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU PPP faaliyetleri için bir ülke nasıl seçilir? Yatırımcıların perspektifi; •Tanınmış Tedarikçilerin istekliliği •Birkaç tane potansiyel PPP projesi vardır •Uluslararası bankacılık ve sigorta sisteminin istekliliği •Gelişmiş yasal sistem •Gelişmiş kurumsal çerçeve

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İhale, genel hususlar •Zaman alıcı •Pahalı

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU PPP projesi için teklif vermek? •Özel ilgi alanı •Projenin hacmi (esas) •İhale prosedürü ve belgelerinin değerlendirilmesi •Konsorsiyum ortaklarının aranması •İhalenin verileceği potansiyel Konsorsiyumun yaşayacağı değişikliklerin değerlendirilmesi •Rakipler Dikkate alınacak bazı konular;

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İhale prosedürü ve belgeleri •Ne tür bir ihale süreci? (Ön yeterlilik süreci) •Risk matrisi? Risk dağılımına ilişkin beklentiler •İhale belgelerindeki soru işaretleri •Belgelerin kalitesi •Takvim; gerçekçi mi, değil mi

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İhale prosedürü ve belgeleri •PPP proje döngüsünün tamamını gözden geçirmek için yeterli zaman ve çaba sarf edin •İhale prosedürlerine özellikle dikkat edin •Özel Sektör Ortaklarıyla erkenden işbirliğine başlayın •Risklerin dağılımına özellikle dikkat edin (risk matrisi) •Takvimlerde gerçekçi olun Küçük bir tavsiye……..

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Konsorsiyumun Oluşturulması •Proje döngüsü içerisinde farklı zamanlarda sunulacak hizmetler •Riske maruz kalmanın en aza indirilmesi – sadece kendi risklerine karşı gerçek bir isteklilik olabilir •Müşterek ve müteselsil borç/sorumluluk/teminatlara karşı isteklilik yoktur Konsorsiyum üyeleri arasında tartışılması gereken tipik konular

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Bir PPP projesinin karmaşıklığı •Uzun süreli taahhüt gerektirir (Ekonomik, Siyasi, Yasal ve Ticari anlamda) •Tüm süreç boyunca maliyet perspektifi vardır (dikkate alınacak pek çok husus vardır) •Sürece dahil olan çok sayıda farklı Ortak vardır •Farklı perspektifler vardır (Tedarikçiler/Bankalar/Yatırımcılar/İdareler) •Karar vericilerin pek çoğu PPP projesinin karmaşıklığının farkında değildir •Etkin ve gerçekçi bir risk paylaşım yapısı bulmak gerekir (örn; yolu kullanan araba sayısına göre devletin yaptığı ödemeler, hizmetten yararlanan yolcu sayısına göre yapılan ödemeler, hazır bulundurma gibi)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU PPP projelerinin faydaları •Maliyet etkindir – yaşam döngüsü boyunca maliyet perspektifi % 10 –25 oranında tasarruf yapılmasını sağlar •Projeler hayata geçecektir •Uygulama aşamasında % 30’un üzerinde zamandan tasarruf vardır (yol projesi) •Risklerin aktarılması (en düşük maliyette fiyatlandırma ve izleme yetisine sahip tarafa aktarılır)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Son olarak •PPP Projelerinde deneyim sahibi olan uluslararası danışmanlara danışın (PPP İşlemlerini gerçekleştirmiş olan) •PPP Projelerinin Türkiye’de yakın bir zamanda gerçekleşeceğini umuyoruz Dikkatiniz için teşekkür ederim