ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN Ünal TAYYAN Maliye Bakanlığı Gelir Politikaları Genel Md. Yrd. 1 MALİYE BAKANLIĞI 1
GİRİŞ AMAÇ KAPSAM ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER UYGULAMA ESASLARI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN SUNUM PLANI GİRİŞ AMAÇ KAPSAM ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER UYGULAMA ESASLARI MALİYE BAKANLIĞI 2
GİRİŞ Bilim ve Teknoloji Göstergesi Avrupa (15) Türkiye Bir milyon kişi başına Ar-Ge Personeli 2.607 341 Yayımlanan bilimsel makale sayısı (Adet) 148.169 4.098 Ar-Ge Harcaması GSMH oranı% 2,2% 0,66% İleri Teknoloji ürünü ihracatı Mlr.USD 361.128 1.064 İleri Teknoloji ürünü ihracatı/toplam ihracat 16% 2% Alınan Royalty ve lisans ücreti Mlr.USD 17.110 Verilen Royalty ve lisans ücreti Mlr.USD 38.459 362 Patent Başvuruları Yerleşikler 129.155 550 Patent başvuruları Yerleşik olmayanlar 2.448.271 250.492 Marka başvuruları yerleşikler 222.821 28.209 Marka başvuruları Yerleşik olmayanlar 92.713 7.611
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN AMAÇ Ülke ekonomisinin uluslararası rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için; Teknolojik bilgi üretilerek üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirilmesi, Ürün kalitesinin ve standardının yükseltilmesi suretiyle verimliliğin artırılması ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi, Teknolojik bilginin ticarileştirilmesi, Rekabet öncesi işbirliğinin teşvik edilmesi, Araştırmacı ve nitelikli işgücüne istihdam imkânı sağlanması, Doğrudan yabancı yatırımların ülkeye girişini hızlandırılması amaçlanmıştır. MALİYE BAKANLIĞI 4
Rekabet öncesi işbirliği projeleri Teknogirişim Sermayesi Desteği ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN KANUN KAPSAM Teknoloji Merkezi İşletmeleri (KOSGEB tarafından 3624 sayılı Kanuna göre oluşturulan) Ar-Ge merkezleri Ar-Ge Projeleri Rekabet öncesi işbirliği projeleri Teknogirişim Sermayesi Desteği Sigorta primi teşviki açısından TEKNOPARKLAR MALİYE BAKANLIĞI 5
Ar-Ge Merkezi: KAPSAM Sermaye şirketleri bünyesinde, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN KAPSAM Ar-Ge Merkezi: Sermaye şirketleri bünyesinde, Ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, Münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan, En az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimlerdir. MALİYE BAKANLIĞI 6
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN KAPSAM Ar-Ge Projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve/veya nakdi destek unsurları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş, Ar-Ge Faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde hazırlanan projeyi ifade etmektedir. MALİYE BAKANLIĞI 7
KAPSAM Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri: ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN KAPSAM Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri: Birden fazla işletmenin; verimliliği artırmak, ölçek ekonomisinden yararlanmak, standardizasyon oluşturmak, mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere Ortak parça, sistem ve platform kullanabilmek amacıyla yürütecekleri Ar-Ge çalışmalarına yönelik, Fizibiliteye dayanan işbirliği anlaşması kapsamında sürdürülen, Bilimsel niteliği olan projelerdir. MALİYE BAKANLIĞI 8
ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER Ar-Ge İndirimi Uygulaması Harcamaların tamamı aktifleştirilerek amortisman suretiyle giderleştirilecek, Ayrıca, aktifleştirilen Ar-Ge harcamalarının % 100’ü tutarında (500 ve üzerinde Ar-ge Personeli istihdam eden Ar-Ge Merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-ge harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı) matrahtan indirim yapılacak. İndirilemeyen kısım sonraki hesap dönemlerine devredilecek. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak indirilecek. Halen % 40 oranında uygulanmakta olan Ar-Ge indirimi oranı bu tasarıyla % 100’e çıkarılmaktadır. MALİYE BAKANLIĞI 9
ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER Gelir Vergisi Stopajı Teşviki: Teknoloji merkezi işletmeleri Ar-Ge merkezleri Kamu kurum ve kuruluşları ve uluslarararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Projeleri, Rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge personelinin ile Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve Destek Personelinin (Kamu Personeli Hariç) Bu görevleri ile ilgili ücretlerinin doktoralı olanlar için % 90’ı, diğerleri için % 80’i gelir vergisinden istisna edilecektir. MALİYE BAKANLIĞI 10
ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER Sigorta Primi İşveren Hissesi Teşviki: Teknoloji merkezi işletmeleri Ar-Ge merkezleri Kamu kurum ve kuruluşları ve uluslarararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Projeleri, Rekabet öncesi işbirliği projeleri Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmeler ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren işletmelerin ücretleri gelir vergisinden müstesna olan Ar-Ge ve Destek Personelinin (Kamu Personeli Hariç) Bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Her bir çalışan için 5 yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak. MALİYE BAKANLIĞI 11
ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER Teknogirişim Sermayesi Desteği: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencilerin, lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok beş yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, desteği veren merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için yapılan sermaye desteğidir. MALİYE BAKANLIĞI 12
ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER Teknogirişim Sermayesi Desteği: Merkezi Yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından bir defaya mahsus olmak üzere teminat alınmaksızın 100.000 YTL’ye kadar sermaye desteği verilecektir. Ar-ge projelerinin desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için 10.000.000 Yeni Türk Lirasını geçemeyecektir. Bu tutarlar, takip eden yıllarda yeniden değerleme oranında arttırılacaktır. MALİYE BAKANLIĞI 13
ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER Damga Vergisi İstisnası: Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna olacaktır. MALİYE BAKANLIĞI 14
ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ÖNGÖRÜLEN DESTEK VE TEŞVİKLER Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunanların; kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları destekler özel bir fon hesabında tutulacaktır. Bu fon, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır. Bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilâve dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılacaktır. MALİYE BAKANLIĞI 15
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN UYGULAMA ESASLARI Destek ve teşvik unsurlarından yararlananların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler en geç iki yıllık süreler itibarıyla yapılacaktır. Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemeyecektir. Asgari Ar-Ge personeli sayısının hesabında fiilen ve tam zamanlı olarak çalışan personelin üçer aylık dönemler itibarıyla ortalaması esas alınır. Öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı dışında kullanımı halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilecektir. Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlananlar; Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi, Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesi 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun aynı mahiyetteki hükümlerinden ayrıca yararlanamayacaktır. MALİYE BAKANLIĞI 16
AR-GE HARCAMALARINA DEVLET KATKISI Ar-Ge Harcaması Tutarı 100 TL Ar-Ge Harcaması İçinde Ücret Payı % 60 Kurumlar Vergisi +Temettü stopajı+Beyan % 34 Ar-Ge İndirimi 200X%34= 68 TL Ücret stopajı Avantajı 60X%30x%85= 15 TL Sigorta primi Avantajı 60x%21x%50= 6 TL TOPLAM KATKI 89 TL Katkı Oranı % 89
AR-GE HARCAMALARINA DEVLET KATKISI Ar-Ge Harcaması Tutarı 100 TL Ar-Ge Harcaması İçinde Ücret Payı % 80 Kurumlar Vergisi +Temettü stopajı+Beyan % 34 Ar-Ge İndirimi 200X%34= 68 TL Ücret stopajı Avantajı 80X%30x%85= 20 TL Sigorta primi Avantajı 80x%20x%50= 8 TL TOPLAM KATKI 96 TL Katkı Oranı % 96
AR-GE HARCAMALARINA DEVLET KATKISI Ar-Ge Harcaması Tutarı 100 TL Ar-Ge Harcaması İçinde Ücret Payı % 90 Kurumlar Vergisi +Temettü stopajı+Beyan % 34 Ar-Ge İndirimi 200X%34= 68 TL Ücret stopajı Avantajı 90X%30x%85= 23 TL Sigorta primi Avantajı 90x%20x%50= 9 TL TOPLAM KATKI Katkı Oranı % 100
KARŞILAŞTIRMA TABLOSU Teşvik Unsuru Mevcut Durum Teknoparklar dışında Teknoparklarda Yeni Kanunla her yerde Kazanç İstisnası Yok Var KDV istisnası (yazılım) Ücret stopajı istisnası Var (tam) Var (%80-90) Sigorta primi teşviki Var (yeni geldi) Ar-Ge indirimi Damga vergisi istisnası