Tam Öğrenme Modeli Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü 06532, Beytepe ANKARA e-Posta: sadi @ hacettepe.edu.tr Web: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/

Tam Öğrenme Kuramı Okulda öğrenme (Tam öğrenme) kuramı, başarıyı normal dağılım eğrisinden üçgen dağılıma götüren ya da okuldaki % 20 oranındaki beklendik başarıyı % 75 ile % 90'a hatta % 95'e çıkaran bir öğrenme sürecini ifade etmektedir.

Tam Öğrenme Kuramı Amerikalı eğitimci Benjamin S. Bloom öğrenme konusunda yapılmış araştırmaların bulgularına dayanarak okuldaki (ya da sınıftaki) öğrenmeyi açıklamaya yönelik bir kuram geliştirmiştir. Bloom'un kuramında okuldaki öğrenmeyi belirleyen etkenler: Bilişsel giriş davranışları Duyuşsal giriş davranışları Öğretimin niteliği

Tam Öğrenme Kuramının Temeli Bloom'a göre işin başından itibaren olumlu öğrenme koşulları sağlanmış ise dünyada herhangi belli bir kişinin öğrenebileceği her şeyi hemen hemen herkes öğrenebilir. Başka bir deyişle, Tam öğrenme modeli “tüm öğrenciler okulda öğretilenleri öğrenebilir” varsayımına dayanmaktadır.

Tam Öğrenme Kuramının Temeli Bloom, belirleyici etkenler olan öğrencinin özgeçmişi ve öğretim hizmetinin niteliğinin, uygun hale getirilmesi durumunda öğrenciler arasındaki farklılıkların giderilmesinin ve okuldaki öğrencilerin en azından % 95'inin öğretilenlerin çoğunu öğrenerek en başarılı öğrenciler düzeyine gelmelerinin mümkün olacağını, diğer bir deyişle tam öğrenmenin gerçekleşebileceğini öne sürmektedir.

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğrenci Nitelikleri Bilişsel Giriş Davranışları Eldeki bir ya da bir dizi öğrenme ünitesinin öğrenilebilmesi için gerekli olan bütün bilgi, beceri ya da yeterlikler. Herhangi bir öğrenme işi için gerekli ön koşul öğrenmeler Belli bir öğrenme işi için temel olan önkoşul öğrenmeler

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğrenci Nitelikleri Duyuşsal Giriş Özellikleri Belli bir dersle ilgili duyuşsal özellikler Okula karşı tutum Kişinin kendi kendine karşı tutumu (akademik benlik kavramı)

Öğretim Hizmetinin Niteliği-1 Öğretmenin özellikleri Sınıftaki öğretim düzeyinde İşaretler, ipuçları vermesi Öğrenci katılımını sağlaması Pekiştireç vermesi Dönüt ve düzeltme vermesi Genel olarak Öğretmenin hizmet öncesi eğitiminin süresi ve türü Meslekteki hizmet süresi Tutumları (otoriter, demokratik, iyimser-kötümser oluşu vb. gibi)

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğretim Hizmetinin Niteliği İpuçları 1. Sözel ipuçları, 2. Yazı, şekil, grafik vb., 3. Film, slayt vb., 4. Gösteri. Öğrenciye, neyin öğrenileceğini açıklayan mesajların tümüdür. Öğrencilerin harekete geçirilmesine ve istenilen davranışın yapılmasına yardımcı olan davranışlardır. Konu, öğrencinin düzeyi, kültürel faktörler ve çevredeki fırsatlar göz önünde bulundurulur.

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğretim Hizmetinin Niteliği Pekiştirme Bir davranışı gösterme eğiliminin güçlendirilmesi sürecidir. Bir davranışın olma sıklığını artıran uyarıcılardır. Öğrencilerin ihtiyaçları ve bireysel farklılıklar gözetilir.

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğretim Hizmetinin Niteliği Öğrenci Katılımı Öğrencinin öğrenme süreci sırasında kendisine sunulan ipuçları ve yönergeler doğrultusunda bir şeyler yapmasıdır. Öğrenme sürecine etkin katılım olduğu sürece daha kalıcı izli öğrenme yaşantıları gerçekleşir. Öğrenci katılımını sağlamak için grup çalışması, drama, benzetim gibi teknikler kullanılabilir ve ayrıca BDE çalışmalarına yer verilebilir. Bu da değişik öğretme stratejileri, yöntemler ve tekniklerin kullanılması demektir.

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğretim Hizmetinin Niteliği Dönüt ve Düzeltme Dönüt ve düzeltme öğretim hizmetinin niteliğini sağlamayı güvence altına almak için kullanılır. Dönüt işlemleri genelde öğrenme ünitelerinin sonunda uygulanır ve öğrencilerin neler öğrendiklerini ve neleri öğrenmeleri gerektiği ortaya çıkarmaya çalışılır. Dönüt ile öğrencilere neyi öğrenip neyi öğrenmedikleri bildirilir. Düzeltme ise yanlışlarının düzeltilmesi eksiklerin tamamlanmasıdır. Düzeltmelerde, her öğrenciye kendi öğrenme eksikliklerini tamamlayabilmesi için hangi ders kitabı, öğretim materyali ve kaynaklardan yararlanacağı konusunda yardım yapılır.

Öğretim Hizmetinin Niteliği-2 Sınıf ya da okulun özellikleri Öğrenci sayısı Donatım Okul örgütünün ve yönetiminin tutumu vb. gibi

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğrenme Ürünleri Öğrenme Düzeyi ve Türü Öğrenme Hızı Duyuşsal Ürünler

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğrenme Ürünleri Öğrenme Düzeyi ve Türü Sınavlar: Öğrenme düzeyinin belirlenmesi için her ünite sonunda sınavlar uygulanır. Bu sınavlar sonunda öğrencilerin eksikleri ve öğrenme güçlükleri ortaya çıkarılarak gerekli yardım sağlanır.

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğrenme Ürünleri Öğrenme Hızı Tamamlayıcı Eğitim: Bu işlemler ve uygulamalar sonunda öğrenciler arasındaki öğrenme hızı ve öğrenme düzeyi farklılıkları giderilecektir. Bu farklılıkların giderilmesi için tamamlayıcı eğitim çalışmalarına yer verilmektedir.

Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri: Öğrenme Ürünleri Duyuşsal Ürünler Akademik benlik Kendine güven Güdülenmişlik Ruh sağlığı

Tamamlayıcı Eğitim Çalışmaları Öğrenme düzeyinin belirlenmesi işlemi ünite sonunda verilecek sınavlarla yapılır. Bu sınavlardan elde edilecek sonuçlara bakarak öğrencilerin eksikleri ve öğrenme güçlükleri ortaya çıkartılır ve gereken yardım sağlanır. Öğrenciler arasındaki öğrenme hızı ve öğrenme düzeyi farklılıkları bu uygulamalar sonunda giderilir. Bu farklılıkların giderilmesi için tamamlayıcı eğitim çalışmalarına yer verilmektedir.

Tamamlayıcı Eğitim Çalışmaları Bire bir öğretim Küçük gruplarla öğretim Okulda ek öğretim Evde ek öğretim Programlı öğretim Kaynak ve yardımcı kitaplarla öğretim Akademik oyunlarla öğretim Tekrar öğretim. Bu seçeneklerden biri ya da birkaçı tamamlayıcı eğitim çalışmaları için devreye sokulmalıdır. Eğer bu seçeneklerden hiçbiri yeterli öğrenmeyi sağlayamıyorsa tekrar öğretim çalışmalarına yer verilmelidir.

Tam Öğrenme Modelinin Temel İlkeleri Öğrencilere planlı öğretim ve olumlu öğrenme koşulları sağlanmalıdır. Yeterli zaman ayrılmalıdır. İpucu, pekiştirme, dönüt ve düzeltme verilmelidir. Öğrenci katılımı sağlanmalıdır. Tam öğrenme ölçütü belirlenmelidir. Bir ünite öğrenilmeden diğerine geçilmemelidir.

Tam Öğrenme Modelinin Sınırlılıkları: Çocuklukta kazanılan deneyimin okuldaki öğrenmeye etkisi, içinde bulunulan koşullarınkinden daha fazladır. Hedef davranışların ve ölçme araçlarının hazırlanması uzmanlık gerektirmektedir. Uygulama sırasında her öğrenme biriminin sonunda düzeltme yapılmazsa tüm sistem felce uğrar. Sınıflarda öğrenci sayısı fazladır. Oysa öğretmenin zamanı ve enerjisi sınırlıdır.

Tam Öğrenme Modelinin Yararlı bulunan yanları: Her öğrenci kesin başarı kazandığı için, öğrencinin kendine güveni ve saygısı artmaktadır. Öğrencinin öğrenme ihtiyacını merkeze alan bireyselleştirilmiş öğrenme yaklaşımıdır. Her öğrenciye ihtiyacı olduğu kadar zaman tanındığı için, eğitimde fırsat eşitliğinin uygulanmasına yardımcı olmaktadır. Öğrenme görevlerinin (öğretmenin hedeflerinin ve uygulamanın ayrıntılı olarak planlanması), öğretmenin ne yapacağını önceden bilmesini sağlar. Bu nedenle öğretmenin başarısı artar.

Kaynakça Bilen, M. (1999). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık. Bloom, B. S. (1979). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (Human characteristics and school learning). Çev. D. A. Özçelik). Ankara: Milli Eğitim Basımevi. Demirel, Özcan (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Öğretme sanatı (14. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Senemoğlu, Nuray (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Teşekkürler!!! 