BAĞIMLILIK VE TEDAVİSİ PROF. DR SEDAT ÖZKAN İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi - Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Kurucusu ve Başkanı - Onkoloji Enstitüsü Psikososyal Onkoloji Bilim Dalı Başkanı - Avrupa Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi ve Psikosomatik Birliği Yönetim Kurulu Üyesi - Dünya Psikoonkoloji Birliği Türkiye Temsilcisi - Türk Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi ve Psikosomatik Tıp Derneği Kurucusu ve Başkanı - Psikososyal Onkoloji Derneği Kurucusu ve Başkanı - Ulusal Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi ve Psikosomatik Tıp Kongresi Başkanı - Ulusal Psiko-Onkoloji Kongresi Başkanı - Ulusal Kanser Danışma Kurulu üyesi - 13. Dünya Psikoonkoloji Kongresi Başkanı KIBRIS 2012
BAĞIMLILIK; Tıbbi bir hastalıktır, Zararlı sonuçlarına rağmen kompulsif madde kullanımı söz konusudur, Kullanım üzerinde kontrol kaybı ile karakterizedir, Durmadan kullanmak değil, kullanmaya başlayınca duramamaktır. Ailevi, toplumsal, yasal, ruhsal problemler eşlik eder, Kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Tekrar başlama oranı yüksektir.
MADDESEL BAĞIMLILIKLAR OLGUSAL BAĞIMLILIKLAR BAĞIMLILIK ÇEŞİTLERİ MADDESEL BAĞIMLILIKLAR OLGUSAL BAĞIMLILIKLAR ALKOL BAĞIMLILIĞI İNSAN / İLİŞKİ BAĞIMLILIĞI OPİYAT BAĞIMLILIĞI KUMAR BAĞIMLILIĞI ESRAR BAĞIMLILIĞI YEME BAĞIMLILIĞI KOKAİN BAĞIMLILIĞI SEKS BAĞIMLILIĞI EXTACY BAĞIMLILIĞI SPOR BAĞIMLILIĞI UÇUCU MADDE BAĞIMLILIĞI İNTERNET / SANAL ORTAM BAĞIMLILIĞI KAFEİN VE NİKOTİN BAĞIMLILIĞI İLAÇ BAĞIMLILIĞI DİĞER BAĞIMLILIKLAR (BONZAİ… VS)
Yaygınlık (Epidemiyoloji) Türkiye’de bağımlılığı epidemiyolojisini tespit etmeye yönelik yapılmış ulusal düzeyde çalışma yoktur. 2010 yılında yatarak tedavi gören hasta sayısı, 2009 yılına oranla %11,79 artmış, Ayaktan tedavi başvuru sayısı ise 2009 yılına göre %26,57 artmıştır.(TUBİM 2010)
Yaygınlık (Epidemiyoloji) Ömür Boyu, Halen ve Son Zamanlarda Madde Kullanımı (%) (Türkiye Uyuşturucu Raporu 2010)
Yaygınlık (Epidemiyoloji) Erkeklerde alkolizm kadınlara göre 5-6 kat daha fazladır. Dünya nüfusunun 280 Milyon Esrar, 6 Milyon Extacy, 16 Milyon Eroin, 14 Milyon Kokain kullanıldığını tahmin edilmektedir.
Kıbrıs’ta Yaygınlık (Epidemiyoloji) Ulusal boyutta çalışma bulunmamaktadır. KKTC liselerinde 487 öğrenci ile yapılan çalışmaya göre; % 74.4’lük oranla alkol, % 6.2’lik oranla Bonzai, kullanımı tespit edildi.
YAYGINLIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Din Kültür Yasalar Ulaşılabilirlilik Sağlık Politikaları Biyolojik Tolerans
BAĞIMLILIĞIN NÖROBİYOLOJİSİ
Ödül Yolu (Reward Pathway) Yaşamamız ve neslimizin devamı için gerekli temel işlevleri yapmamız için dürtü-motivasyon verir.
Doğal Ödüller Yiyecek Su Seks Bunları istediğimiz, zevk aldığımız için yaparız…
Bağımlılık yapıcı maddelerin bu sistemle ilgisi ne? Bütün maddeler beyindeki bu merkezi doğrudan ya da dolaylı uyarır. Böylece hayatın devamı için gerekli olan pekiştirmeyi kullanırlar Ör: Eroin ve kokain kullanıcıları intoksikasyonu cinsel orgazma benzetirler Ör: Kokain bağımlısı kobaylar onu yiyecek ve suya tercih ederler
Bağımlılığın nedenleri??? Biyolojik nedenler Sosyo-ekonomik Bireysel faktörler
BİYOLOJİK NEDENLER Genetik yatkınlık: Bağımlılıkta en büyük risk faktörü ebeveynlerden birinin ya da ikisinin bağımlı olmasıdır. Örneğin; Alkol bağımlılarının çocuklarında da alkol bağımlılığı görülme riski 4-5 kat daha fazladır.
BİYOLOJİK NEDENLER Bağımlılık yapan maddenin farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklerini oluşturan enzim, reseptör ve diğer fonksiyonel proteinleri kodlayan genlerdeki polimorfizm kişinin madde bağımlılığına olan genetik yatkınlığını belirler. Farmakokinetik etkileşmeye örnek verecek olursak, etil alkolün metaboliti olan asetaldehiti yıkan aldehid dehidrojenaz enziminin düşük etkinlikli ALDH2 mutantını taşıyan kişilerde, alkol alındığında, kanda asetaldehit birikmesine bağlı olarak kişide rahatsız edici semptomlar oluşur. Bu kişilerin alkol kullanma oranları düşüktür
BİYOLOJİK NEDENLER Dopaminerjik Sistem: Limbik sistem, temel duyguları ve davranışları kontrol etmekte ve haz algısına temel oluşturmaktadır Bağımlılık yapan maddelerin etki mekanizmaları farklı olmasına rağmen beynin derinliklerindeki tek bir yolu doğrudan ya da dolaylı da olsa aynı şekilde etkiledikleri gösterilmiştir. Bu yolak mezolimbik ödül sistemidir.
BİYOLOJİK NEDENLER Maddenin Pozitif Pekiştirici Etkisi: Bir maddenin ruhsal durumda ve davranışta yaptığı farmakolojik etki, kişiyi onu tekrar tekrar kullanma ve onsuz yapamama davranışına yönlendiriyorsa o madde pekiştiricidir. Maddenin oluşturduğu keyif artması pozitif pekiştiri olarak adlandırılır. Pozitif pekiştiri ilaç arayışı davranışına katkıda bulunan en önemli ve karmaşık özelliktir.
BİYOLOJİK NEDENLER Tolerans Gelişimi: Bağımlılık yapıcı maddenin, başlangıçta alınan dozlarda alınmasına rağmen keyif arttırıcı etkinliğinin giderek azalmasına ve etki süresinin kısalmasına tolerans denir. Toleransı önlemek için kullanıcılar giderek artan dozlarda madde almaya başlarlar.
BİYOLOJİK NEDENLER Bağımlılık Yapan Maddeyi Kullanmak İçin Duyulan Arzu (Craving): Dürtüler organizmadan köken alan gerçekleşmek için sürekli baskı uygulayarak derhal tatmin isteyen gereksinimlerdir. Bağımlılık yapan maddeyi kullanmak için duyulan şiddetli arzu da bu tanıma eşdeğer özellikler taşır; dürtüler gibi, madde bağımlılığı olan kimseye hemen doyum sağlamak için sürekli baskı uygular.
SOSYO-EKONOMİK NEDENLER Kaotik ve stresli aile yapısı Arkadaş çevresi Bağımlı ile aynı ortamda yaşamak Sosyal değerlere yabancılık Tutarsız ve ya disiplinli olmayan aile Alkol veya maddenin sosyal ilişkileri kolaylaştırdığı algısı, İlk kullanımda bağımlılık yapmayacağı beklentisi, Yetersiz bilgilendirme ve eğitim
BİREYSEL FAKTÖRLER Öz değerlilik Kişilik yapısı Davranış bozukluğu Bireysel başetmede yetersizlik Sosyal ve kültürel değerlere yabancılık Yasalara karşı koymak Heyecan arayışı Toplum dışına itilmek
DSM-IV Bağımlılık Tanı Kriterleri (7 maddeden en az 3’ü) Niyetlendiğinden daha fazla miktar ve süre kullanmak Sürekli bırakma isteği ya da başarısız bırakma girişimleri Temin etmek, kullanmak ve etkilerinden kurtulmak için fazla vakit harcamak Sosyal faaliyetleri, hobileri, başka zevk verici aktiviteleri azaltmak ya da terk etmek
Tanı Kriterleri (Devam) 5. Maddeye bağlı ya da madde kullanımıyla artan fiziksel (örneğin alkolle ilişkili karaciğer hastalığı, yüksek tansiyon, gastrit vb), ya da psikolojik (depresyon, anksiyete, uyku bozukluğu vb) problemler yaşamasına rağmen kullanmaya devam etmek. 6. Tolerans 7. Yoksunluk
Kötüye Kullanım (en az biri son bir yıl içinde tekrarlıyorsa) İşte, okulda ya da evde üstüne düşen görevleri tekrarlayıcı bir biçimde aksatma Fiziksel olarak tehlikeli durumlarda (ör: araç) yineleyici biçimde kullanım Madde ile ilişkili ortaya çıkan yasal sorunlar Maddenin neden olduğu ya da alevlendirdiği sürekli ya da tekrarlayıcı insanlar arası sorunlar.
Sağlıklı İçme Sınırları 1 standart içki = 1 “tek” sert içki (votka, viski, rakı) 40 ml %40’lık = 1 kadeh şarap (150 ml) = 1 şişe bira (350 ml) = ~ 10 gr. (8-15 gr) etil alkol
Ne kadar alkol almak zararsızdır? Haftada erkekler için 14, kadınlar için 7 içki Günlük maksimum erkekler için 4, kadınlar için 3 içki (Kaynak: NIAA)
DOKTORUM GÜNDE BİR KADEH İÇMEME İZİN VERDİ!!!
Trafikte Yasal “Kan Alkol Düzeyi” 50 mg/dl (0.50 promil, %0.05) Trafik kazası yapma riski, kan alkol düzeyi 50 mg/dl iken 2 kat, 150 mg/dl iken 25 kat artar. Emniyetli kan alkol düzeyi sadece sıfırdır!!!
Kan Alkol Konsantrasyonu Alınan alkol miktarı Alkolün alınma hızı Cinsiyet Vücut ağırlığına bağlıdır
Alkolün Metabolizması Mide ve barsaklar boşsa emilim daha hızlı Alkolün karaciğerde yıkım hızı sabittir (saatte yaklaşık bir birim içki). Bu nedenle alınan alkol miktarı ile kan alkol konsantrasyonu doğrudan artar Çay, kahve içmek soğuk duş ya da egzersiz alkolün etkilerini azaltmaz.
Erkeklerde kan alkol seviyesi (mg/dl) (farklı vücut ağırlıklarında) (-15 mg/dl/sa) içki 55 kg 65 kg 70 kg 80 kg 90 kg 1 30 20 2 60 50 40 3 90 80 70 4 120 110 5 160 130
Kadınlarda kan alkol seviyesi (mg/dl) (farklı vücut ağırlıklarında) (-15 mg/dl/sa) içki 45 kg 55 kg 65 kg 70 kg 80 kg 1 50 40 30 2 90 80 70 60 3 140 110 100 4 180 150 130 5 230 190 160
Farklı kan düzeylerinde alkolün etkisi 20 mg/dl: duygular yumuşar, vücutta hafif sıcaklık hissedilir, inhibisyon azalmaya başlar. 50 mg/dl: belirgin gevşeme vardır, atiklik azalır, koordinasyon bozukluğu başlar. 60 mg/dl: mantık yürütme bozulmaya başlar. Sağlıklı karar verme zorlaşır. 80: koordinasyon ve karar vermede belirgin bozulma vardır 100 mg/dl: reaksiyon zamanı azalır, duygudurum dalgalanmaları ve muhtemelen utanç verici hareketler olur. 150 mg/dl: denge ve hareketler bozulmuştur.Belirgin sarhoşluk vardır. 300 mg/dl: bilinç kaybı görülebilir. 400 mg/dl: koma 500 mg/dl: solunum durması ve ölüm olur.
RİSK FAKTÖRLERİ Cinsiyet Psikopatoloji Aile öyküsü Aile ve sosyal çevre Bireysel öz geçmiş Kültür
Cinsiyet (Risk Faktörü 1) Genelde erkeklerde kadınlardan daha sık Reçete edilen ilaçlara bağımlılık kadınlarda daha sık
Kişilik (Risk Faktörü 2) Özellikler Dışa dönük olma İçe dönük olma Risk alma Bozukluklar ASKB (antisosyal kişilik b) Sınırda KB
Aile Öyküsü (Risk Faktörü 3) MI, DM ve HT’dakine benzer genetik geçiş Erkek alkol bağımlılığında en belirgin Genetik kalıtım çevresel kullanımdan daha etkili
Psikopatoloji (Risk Faktörü 4) Bipolar bozukluk ve depresyon Şizofreni Sosyal fobi Panik bozukluk Travma sonrası stres bozukluğu
Sosyal çevre (Risk Faktörü 5) Deprivasyon Alternatif pekiştiriciler Maddeye ulaşabilirlik Maliyet
Bireysel öz geçmiş (Risk Faktörü 6) Diğer maddelere bağımlılık Madde kullanımının pozitif pekiştirici etkisi Çocukluk çağı travmaları
Riski azaltan ailesel faktörler Babanın evde olması Ebeveynin ilgili olması Dindarlık (Müslüman, Musevi, Hıristiyan)
BAĞIMLILIK İYİLEŞTİRİLEBİLİR BİR HASTALIK OLMASA DA TEDAVİSİ İŞE YARAR BAĞIMLILIK TEDAVİSİ BAĞIMLILIK İYİLEŞTİRİLEBİLİR BİR HASTALIK OLMASA DA TEDAVİSİ İŞE YARAR
Bağımlılığı diğer hastalıklardan ayıran en önemli özellik, bağımlığın doyum (ve bazıları için keyif) vermesidir…
BAĞIMLILIK İKİLEMİ ZARAR ZEVK
BİR ZEVKTEN NEDEN VAZ GEÇERİZ ZARARLARI ARTIK ÇOK FAZLA OLDUĞU İÇİN HALEN VAR OLAN ZARARLARI FARKETTİĞİMİZ İÇİN (Motivasyonel Görüşme)
Tedavi için en uygun zaman!!! Zararın ortaya çıktığı ya da fark edildiği zamandır (DİBE VURMA)
DEĞİŞİM EVRELERİ (Proceska ve De Climente)
Bağımlılık Tedavi Süreci İntoksikasyon tedavisi Detoksifikasyon İdame tedavi (6-12 ay) Psikoterapiler (bireysel, grup) Danışmanlık Eğitim Aile görüşmeleri-terapileri Sosyal Tedaviler İlaç desteği Kendine yardım grupları (AA, NA, Al-Anon, Alateen, Rasyonel İyileşme-RR)
Tek başına DETOKSİFİKASYON (Yoksunluk belirtilerinin giderilmesi) BAĞIMLILIK TEDAVİSİ DEĞİLDİR Bağımlılığın asıl tedavisi detoks’tan sonra başlar ve kullanıma yeniden başlamayı engellemeyi hedefler…
Madde kötüye kullanımının neden olduğu ekonomik, sosyal, tıbbi ve yasal sonuçlar tüm toplumu etkiler Tedavi, masrafına değer (cost effective)
Bağımlılıkta Kullanılan Psikoterapiler Davranışçı-bilişsel terapiler Motivasyonel terapiler 12 basamak yönelimli terapi Aile terapileri Relaps önleme terapileri Network terapisi Dinamik terapinin bağımlılık tedavisinde yeri yoktur
Tedavi Seçenekleri Ayaktan (idrarda madde taraması ile) Gündüz hastanesi Yatarak Rehabilitasyon merkezleri Tedavi toplulukları (therapeutic community)
Yatarak tedavi gerekçeleri Ayaktan tedavilerin başarısız olması Şiddetli tıbbi ya da psikiyatrik sorunlar Psikososyal desteğin olmaması Şiddetli ve uzun süreli bağımlılık
Tedavinin Hedefleri Madde kullanımının bırakılması (abstinans, ayıklık) Kullanımı azaltma (moderate use): Nadiren mümkün. Uzun vadede alkol bağımlılarının ancak %5’i sosyal içici kalabilmekte. Kalanların yarısı aşırı kullanıyor ve diğer yarısı ayık. Hastanın fiziksel, psikiyatrik ve psikososyal yönlerden iyileşmesi Destek gruplarının oluşturulması ve güçlendirilmesi
Tedaviye girme ve sürdürme için motivasyon Etkin bir tedavi gönüllü olmak zorunda DEĞİL Aile, işveren, hukuk sisteminin zorlaması tedaviye başlama ve devamı arttırır Yasal zorlama altında ve gönüllü tedaviye girenlerin tedaviye yanıtları benzerdir
Alkol Yoksunluğu Titreme Otonomik hiperaktivite (terleme, nabız 100’ün üstünde, yüksek tansiyon, ateş) Anksiyete Psikomotor ajitasyon Uykusuzluk Bulantı ve kusma Geçici hallusinasyon ve ilizyonlar Grand mal konvülzyonlar
Alkol yoksunluğu tedavisi (Alkol Detoksifikasyonu) Bol sıvı (IV ya da ağızdan) Tiamin 100 mg 4x1 IM ya da PO, Folat 1mg 4x1 PO, Multivitamin kompleksi başlanır. Tiamin ve folat 4-5 gün sürdürülür. Diazem 40-100 mg PO ya da IV
Opiyat yoksunluğu belirtileri (En az 3 tanesi bulunmalı) 1. Disforik mood 2. Bulantı ya da kusma 3. Pupiller dilatasyon, piloereksiyon, terleme 4. Göz yaşarması, burun akması 5. Kas ağrıları 6. Diyare 7. Esneme 8. Ateş 9. İnsomni
Opiyat yoksunluğu tedavisi Buprenorfin/nalokson Metadon (Türkiye’de yok) Antipiretik ve analjezikler (kas ağrıları ve ateş için) Kas gevşeticiler Benzodiazepinler: özellikle uyku için, alternatif olarak amitriptilin (Laroxyl) vb sedatif ilaçlar verilebilir. Klonidin: Noradrenerjik deşarjı azaltmak için kullanılır. Türkiye’de kullanılmıyor
BAĞIMLILIĞIN SÜRDÜRÜM TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR Alkole dönüşü engellemek için Disulfiram: (Antabus) Asetaldehit dehidrogenaz inh Etkisi birkaç günde başlar. Bırakıldıktan sonra 1-2 hafta devam eder
BAĞIMLILIĞIN SÜRDÜRÜM TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR Antidipsojenikler (içme isteğini azaltanlar) Naltrekson (Ethylex) Acomprasate (Campral)
BAĞIMLILIĞIN SÜRDÜRÜM TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR Nikotin bağımlılığı için Bupropion (Zyban): 150-300 mg/gün Nikotin bantı, sakızı, inhalanı
Kokain kötüye kullanımı için KOKAİN KÖTÜYE KULLANIMINDA ETKİNLİĞİ KANITLANMIŞ HİÇBİR FARMAKOLOJİK TEDAVİ YOKTUR
Opiyat bağımlılığında yerine koyma (replasman) tedavisi Agonistler: Metadon L-asetil metadol(LAAM) Karışık agonist-antagonistler: Buprenorfin
Diğer olgusal bağımlılıklar Patolojik kumar oynama İnsan bağımlılığı Cinsel sapkınlıklar
Kanabis (esrar, marijuana) Kenevir bitkisi Cannabis Sativa’nın çiçek ve yapraklarının kurutulup doğranır Argoda “ot” denir. Plaka haline “kubar” denir Genellikle sigara olarak (cigaralık, joint) ya da pipo, çubuk içinde içilir.
Esrar ve esrarlı sigara (cigaralık, joint)
Akut Etkileri Öfori, gevşeme, şakacılık Zaman algısında subjektif yavaşlama Sersemlik, boşlukta yüzme hissi Depersonalizasyon Analjezi Anksiyete, huzursuzluk, paranoya Bellek ve problem çözmede bozulma Denge bozukluğu Gözlerde kızarma Salivasyonda azalma, sık idrara çıkma, kalp hızında artış Sistolik hipertansiyon Postural hipotansiyon İştah ve susuzlukta artış, intraokular basınçta azalma, İllüzyon, hallusinasyon, psikotik eksitasyon, depresyon, panik
Kanabis intoksikasyonu tedavisi Panik durumu ve toksik psikoz sakin bir şekilde konuşup ikna edilerek geçirilebilir. Benzodiyazepinler ve Haloperidol şiddetli belirtileri kaldırır.
Kanabis yoksunluğu Tipik bir fiziksel yoksunluk tablosu yoktur. Kronik kullanıcılar bırakınca emosyonel labilite, anksiyete, huzursuzluk, uykusuzluk, anoreksi, bulantı, kusma, ishal, tremor, hiperrefleksi, terleme, salivasyon yaşayabilir. En belirgini Aş erme (craving) yani yeniden esrar kullanmak için ani ve çok güçlü bir arzudur.
Koka bitkisi Kokain Kokain, Güney Amerika’da yetişen Eritroksilon Koka bitkisinden elde edilen bir alkaloiddir Beyaz bir toz şeklindedir
Krek Kokain (TAŞ) Serbest baz (Crack), kokainin en güçlü formudur. Dumanı içe çekilerek kullanılır. Rock (taş) da denilen kullanıma hazır formda satılır. 1-2 kullanım bile aş erme duygusu yapabilir. Saldırganlık yapabilir.
Kokain kullanımının fiziksel belirtileri (en az 2 tanesi) - Taşikardi - Pupiller dilatasyon - Kan basıncında yükselme - Terleme ya da titreme - Bulantı ya da kusma - Kilo kaybı - Psikomotor ajitasyon - Kas zayıflığı, solunumun baskılanması, göğüs ağrısı ya da aritmi - Konfüzyon, epileptik nöbet, disknezi, distoni ya da koma. - Algı bozukluğu (varsanı) eşlik edebilir.
Kokain Yoksunluğu (DSM-IV) Kokain kullanımının bırakılması ya da azaltılmasından sonra, birkaç saatten birkaç güne dek değişen zaman içinde gelişen disforik duygudurum ve aşağıdaki fizyolojik değişikliklerden en az 2’sinin bulunması 1. Yorgunluk 2. Canlı, hoş olmayan rüyalar 3. Uykusuzluk ya da aşırı uyku 4. İştah artması 5. Psikomotor retardasyon ya da ajitasyon
UYARICILAR (AMFETAMİN VE AMFETAMİN BENZERİ MADDELER) Dextroamfetamin (Dexedrin) Metamfetamin (Desoxyn) Metilfenidat (Ritalin) Sokak isimleri: speed, kristal, ice
Amfetamin benzeri maddeler Efedrin (nasal dekonjestan), metkatinon (argoda krenk denilir) Propranolamin (nasal dekonjestan ve iştah kesici) Designer amfetaminler (Halusinojen grubu) - MDMA: 3,4-metilendioksiamfetamin (ekstazi, Adem, XTC) - MDEA: N-etil-3,4- metilendioksiamfetamin (Havva, Eve) - MMDA: 5-metoksi-3,4-metilendioksiamfetamin - DOM: 2,5-dimetksi-4-metilamfetamin - Kat
Etki Mekanizması Amfetaminler dopaminerjik sistem üstünde etkilidir (aktive eder) Designer droglar hem dopaminerjik, hem serotonerjik etkili (serotonerjik etkinlik nedeniyle halusinojen etki de gösterirler).
BONZAİ Dream (Rüya), Bombey Blue (Bombey Mavisi) İlk kez 2002’de Almanya, İspanya, Rusya ve Avustralya gibi ülkelerde rastlanıldı. Bir çok kimyasal madde ihtiva ediyor fakat şu ana kadar iki maddesi tespit edilebilmiştir. JWH-018 adlı madde esrar etkisi yapmakta, HU-210 isimli madde ise esrar etkisini 5-10 kat artırmaktadır.
BONZAİ (devam) Maddenin içeriğindeki etken madde, benzerlerinden çok daha güçlü ve hızlı bağımlılık yaratıyor. Kullanıcıları, “büyük aptallaşmaya ve bazen ölüm korkusuna” neden olduğunu söylüyor. İçeriğinde ; Amerika ve Afrika’da yetişen bitkiler ve en önemli etken madde olan sentetik kannabinoid bulunmaktadır.
BONZAİ (devam) Bonzai içeren maddelerle yapılan deneylerde ; kalp atışlarında şiddetli hızlanma, kalp krizi hissi, paranoya, aşırı terleme, endişe/kaygı düzeyinde ciddi artışa neden olduğu saptanmış.
BONZAİ (devam) 2008’de Avusturya, Estonya, 2009’da Almanya, Fransa, Polonya, Rusya, İsveç, İsviçre, İngiltere 10 Şubat 2010’da Kıbrıs Rum Kesimi 29 Mart 2010’da KKTC 13 Şubat 2011 tarihinde Türkiye’de yasaklandı
GÜN HASTANESİ MODELİ Yapılan çalışmalar, ayaktan (office based) sürdürülen tedavilerin hastaneye yatırılarak yapılan tedaviler kadar başarılı olabildiği hatta bir grup hastaya daha çok avantaj sağladığı saptanmıştır. Ayaktan arındırma tedavisinde hastalar, tedavi ekibi ile işbirliği içerisinde olup, tedavilerini sürdürdükleri gibi sosyal hayatlarından izole edilmemektedirler. Aynı zamanda hospitalizasyonun yol açabileceği stigmatizasyondan çekinen kişiler için ayaktan tedavi yöntemi daha uygun olabilmektedir.
GÜN HASTANESİ MODELİ Hastaların tedavisi bağımlılık alanında uzmanlaşmış doktor, psikolog ve hemşire tarafından yürütülmelidir. Detoksifikasyon döneminde hastalar mümkün olduğunca kısa süre gözlemde tutulur. Böylece hastalar sosyal hayatlarından izole edilmemiş olur. Detoksifikasyon tedavisinden sonra ikinci ve en önemli aşamaya geçilir.
GÜN HASTANESİ MODELİ Yapılan çalışmalarda bağımlılık tedavisine ilaç tedavisinin tek başına yeterli olmayabileceği, psikososyal destek sağlanan hastaların tedavi süresince, bağımlı oldukları maddeden daha uzun süre uzak kaldıkları, yasa dışı madde kullanma sıklığının azaldığı saptanmıştır. Çalışmalar, bağımlılık tedavisinin bireye özgü olarak planlanması gerektiğini göstermiştir.
HASTALIK DEĞİL BİREY ODAKLI TEDAVİ!!! GÜN HASTANESİ MODELİ Tek yönlü ve sabit bir tedavi programının, tüm hastalara uygulanması başarısız olmaktadır. Bu nedenle kliniğimizde, hastanın kişilik özellikleri, iş hayatı, yaşam biçimi, sosyal çevresi göz önünde bulundurularak, hasta ve yakınları ile iş birliği içinde her hasta ayrı ayrı değerlendirilir ve kişiye özel tedavi programı planlanır. HASTALIK DEĞİL BİREY ODAKLI TEDAVİ!!!
TEŞEKKÜRLER…