PYP'DE YARATICI DRAMA VE 5-6 YAŞ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

ÖZET Uluslararası Bakalorya (IB) daha iyi ve huzurlu bir dünya yaratılması amacıyla hareket ederek, dünya çapında üç eğitim modeli uygular. Bunlardan okul öncesinin de dahil olduğu PYP daha çok çocukların yaratıcılığını destekler ve düşünen, sorgulayan, üreten bireyler yetiştirmeyi hedefler. Yaratıcı Drama da özellikle son yıllarda eğitime entegre edilmiş en etkin eğitim öğretim metotlarından biri haline gelmiştir. Drama ile IB’nin hedefleri ele alındığında ortak noktalarda birleştikleri görülmektedir. Her ikisinin de temel hedefleri dönüşümlü düşünen, sorgulayan, üreten dünya vatandaşı niteliğinde bireyler yetiştirmektir. Biz Beykent Anaokulu öğretmenleri olarak okulumuzda bu amaca yönelik etkin metot olarak dramayı tüm derslerimize entegre ederek kullanmaktayız. Uygulama örneklerimizin neticesinde IB’nin öğrenen profiline daha kısa sürede ulaşıldığını tecrübe ettik. Ayrıca uygulanan metotla MEB’in temel kazanımları da desteklenebilmektedir.

GİRİŞ Drama eski Yunancada bir şey yapma ya da yapılan bir şey anlamında kullanılırdı. Bu sözcüğün eski Yunancadaki başka bir anlamı da oynamaktır. Ancak antik tiyatronun gelişmesinden bu yana, bu sözcük yalnızca herhangi bir kimsenin herhangi bir şey yapması değil, belli bir kimsenin, katılanlara anlamı olan bir şey yaptırması olarak geliştirilmiştir. Günümüzde genel olarak Drama artık bir eğitim-öğretim metodu olarak tanımlanmaktadır. Drama; Yaratıcı Darama ve Eğitici Drama olarak kullanılmaktadır. Yaratıcı Drama ; doğaçlama, rol oynama,  tiyatro ya da drama gibi tekniklerinden yararlanılarak, bir grup çalışması içinde; bireylerin bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, kimi zaman bir soyut kavramı veya bir davranışı, eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçirildiği ‘oyunsu’ süreçlerde anlamlandırması, canlandırmasıdır.

Eğitimde Yaratıcı Dramanın Kazandırdıkları • Farkındalık kazandırır, • Bağımsız düşünmeyi sağlar, • İşbirliği yapabilme özelliğini geliştirir, • Sosyal ve psikolojik duyarlılık yaratır, • Dört temel dil becerisini (konuşma, dinleme, okuma, yazma) geliştirir, • Sözel olmayan iletişimin öğrenilmesini sağlar, • Yaratıcılığı ve estetik gelişimi sağlar, • Etik değerlerin gelişmesine olanak sağlar, • Kendine güven duyma, karar verme becerilerinin gelişmesini sağlar, • Kaslarını hareket ettiren yeni yöntemleri bulmayı, denemeyi ve bedenini çok yönlü geliştirmeyi sağlar, • Hata yapma korkusu olmaksızın yeni davranışlar geliştirmeyi sağlar, • Sanat formlarına duyarlılık göstermeyi sağlar, • Kendini tanımayı sağlar. • Kendini ifade etmede güven kazandırır, • Bireyi bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma getirir.

YARATICI DRAMANIN YÖNTEMLERİ Yaratıcı drama uygulamalarında genellikle 5 tür uygulama aşaması vardır. Isınma ve Rahatlama Çalışmaları: Çeşitli yöntemlerle 5 duyuyu kullanma, gözlemyetisini geliştirme, bedensel ve dokunsal çalışmaların yapılması, tanışma, etkileşim kurma, güven ve uyum sağlama gibi özellikleri katılımcıya kazandıran, grup liderininyöneticiliğinde yapılan çalışmadır. Oyunlar: Belirlenmiş kurallar içinde özgürce oyun oynama ve bu oyunları geliştirme çalışmalarından oluşur. Kimi zaman bilinençocuk oyunlarından yararlanılır. Doğaçlama: Daha az kesin olarak belirlenmiş bir süreç olup, saptanan konu yada temadan yola çıkılır veya saptanan bir hedefe doğru belli aşamalarla yol alınır. Bireysel ve grupsal yaratıcılığın en çok ön plana çıktığı çalışmalardır. Oluşum: Bu süreç kimi zaman önceden hiç belirlenmemiş bir çıkış noktasından, kimi zamanda bir nesne, resim, fotoğraf, heykel vb. ile iletişim kurma ile başlar. Sürecin nasıl gelişeceği ve nereye varacağı önceden belirsizdir.

PYP NEDİR? PYP, 3-12 yaş arasındaki çocuklar için anlamlı olan, onlara çekici gelen ve mücadele etmelerine olanak sağlayan alanlar üstü bir öğretim programı oluşturmak için, çeşitli ulusal sistemlerin en iyi araştırma ve uygulamalarından bir sentez oluşturmayı amaç edinmiştir. PYP, bilginin tek başına yeterli olmadığını, bunun yanında uygun kavramların, becerilerin ve tutumların da geliştirilmesi gerektiğini açıkça belirtmektedir. Program, öğrenilmesi gereken bilgileri sıralamak yerine, hem öğrencilerin, hem de öğretmenin etkin bir şekilde sorgulama yaptıkları bir sınıf atmosferi yaratmayı ve aşağıda belirtilen öğrenme sonuçlarına ulaşan, uluslararası bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır.

ÖĞRENEN PROFİLİ Sorgulayan Bilgili Düşünen İletişim Kuran İlkeli Açık Fikirli Duyarlı Risk Alan Dengeli Yansıtan

DRAMANIN IB PROFİLİNİ KARŞILAYAN HEDEFLERİ IB ÖĞRENEN PROFİLİ Araştıran- Sorgulayan Dönüşümlü Düşünen Risk Alan İletişim Kuran Bilgili İlkeli Açık Görüşlü Duyarlı YARATICI DRAMANIN GENEL HEDEFLER Problem çözme becerilerini geliştirme Kendini tanıma  Olayları değerlendirme yeteneği kazandırma  İletişim becerileri geliştirme Bireyi bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma getirme Kendine güven duyma, karar verme becerilerini geliştirme  Empati becerisi geliştirme olarak özetlenebilir.

PYP TEMALARI KAPSAMINDA UYGULAMA ÖRNEKLERİ İSTANBUL ÖZEL BEYKENT ANAOKULU

1.TEMA ‘BİZ KİMİZ?’ Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal sağlık, aileleri, arkadaşlar, toplulukları ve kültürleri içeren insan ilişkileri, haklar ve sorumluluklar, insan olmanın anlamı.

ETKİNLİK 1 ‘Masayı Kaç Kişi Kaldırır?’ Arkadaşlık konusuna değindiğimiz 1. Temamızın ilk sorgulama hattında ‘Masayı Kaç Kişi Kaldırır?’ drama çalışmasını uyguladık. Pyp bağlantılı kavramlarından iş birliği ve arkadaşlığı, sosyal becerilerden de iş birliği yapma becerisini kazandık.

ETKİNLİK 2 ‘Dinle Beni Seveyim Seni’ Temamızın yine 1. sorgulama hattı etkinliği ‘Dinle Beni, Seveyim Seni’ etkinliğinde sınıfça etkin dinleme ve iletişim kurma becerilerimizi geliştirdik. PYP bağlantılı kavramlarından arkadaşlık ve işleve değinirken iletişim becerilerinden de dinleme ve konuşma becerilerini edindik.

ETKİNLİK 3 PİJAMA PARTİSİ Temamızın 3. sorgulama hattının gereğine uygun olarak evlerimizdeki roller ve davranışlarımıza değinmek için getirdiğimiz pijama takımlarımızı da kullanarak, bir günümüzü evde nasıl geçirdiğimizi roller paylaşarak doğaçlama yolu ile canlandırdık. Daha sonra etkinliğimizi bir pijama partisi ile sonlandırdık. Temamızın anahtar kavramlarından sorumluluğu işlerken öz yönetim becerilerinden de davranış kuralları ve bilinçli seçimleri edindik.

2.TEMA ‘Bulunduğumuz Mekan Ve Zaman’ Mekân ve zaman hakkında sorgulama, kişisel tarihimiz, evler ve seyahatler, insanlığın keşifleri, icatları ve göçleri, yerel ve küresel bakış açısından bireyler ve uygarlıklar arasındaki ilişkiler ve bunların birbirleriyle bağlantıları.

ETKİNLİK 1 ‘Fotoğraf’ Temamızın 2. sorgulama hattında eskiden kullanılan teknolojik araç gereçlerden fotoğraf makinelerini inceledikten sonra kendi fotoğraf makinamızı yaptık. Daha sonra anı yakalamak için birbirimize poz verdik doğaçlama ve oyun yoluyla an dramatizasyonu yaptık. Pyp’nin bağlantılı kavramlarından geçmişimizdeki eşyalara değinerek sosyal becerilerden grup içinde çeşitli görevler üstlenmeyi ve tutumlardan da yaratıcılığımızı geliştirmiş olduk.

ETKİNLİK 2 ‘Hacivat-Karagöz’ Temamızın 3. sorgulama hattında geçmişimizdeki eşyaları neden saklamamız gerektiğini incelerken Hacivat-Karagöz kuklalarının önemine de değindik. Kendi kuklalarımızı yaptıktan sonra sahnemizde dramatize ettik. Pyp’nin bağlantılı kavramlarından tarihe değindik. İletişim becerilerinden konuşma becerisinin üzerinde durduk ve değer bilme, yaratıcılık tutumlarını edindik.

İZLEYİCİ GRUP İLE UYGULANACAK ETKİNLİK ÖRNEKLERİ

GERİ BİLDİRİM AMACI İLE KATILIMCILARIMIZIN DUYGU KARTI ÇAIŞMALARI…

SONUÇ VE ÖNERİLER IB programındaki drama çalışmasının yapılandırılması ve tiyatro dersinin içeriği ülkemizdeki sanat eğitimcileri tarafından dikkatle incelenmelidir. Seçkinci bir anlayışla, çoklu zekâ ve çapraz müfredat ilkelerinden hareketle oluşturulmuş program, yaş grubu özeliklerini de dikkate almasıyla önümüzde önemli bir model olarak durmaktadır. PYP kapsamındaki drama temel olarak eğitimde drama çalışmasına dönüktür. Drama çalışması dersler arası ilişkiyi sağlamak için kullanılan bir araçtır, bağımsız bir sanat formu olarak düşünülmez. Sadece drama öğretmenleri tarafından değil, tüm öğretmenler tarafından kullanılabilir. Kuru ve didaktik bir yaklaşımdan uzaklaşıldığı ölçüde, dramanın eğitim kalitesini artırdığı bilinen bir gerçektir. Bu anlamda tema bazlı bir çalışma olan PYP uygulamaları analiz edilmelidir.

KATILIMINIZ İÇİN…