Kontrasepsiyon Dr. B. DURAN
Yöntemler Oral Kontraseptif Haplar (OCP’s) Depo-Provera, Norplant Rahim içi araç (RIA) Erkek / Kadın Kondom Diafram Acil Kontrasepsiyon (EC)
Yararlılık (modified from trussell, et. al 1990) Başarısızlık oranı (yüzde) ilk kullanım yılında
Hormonal Kontrasepsiyon: Kombinasyon OCP’s Sentetik Estrogen/Progestin içerir Modern E2 Dosage ≤ 50 Mcg Farklılıklara karşın, Yan etki ve yararlılık benzerdir Hasta uyumu gerektirir Monofazik veya Trifazik olabilir
Kombinasyon OCP’s: Etki mekanizması LH / FSH Salgısını baskılar (E2 FSH, P LH) Progestin Servikal mukusu kalınlaştırır ve endometriumu değiştirir Major etkisi anovulasyondur ve sperm transportunu bozar, embriyo implantasyonuna engel olur
Kombinasyon OCP’s: Ek yararları Menstrual düzenin sağlanması Anemi riskinin azalması Ovaryan, Endometriyal CA: Risk azalması PID Risk azalması Benign meme hastalıklarının azalması
Kombinasyon OCP’s: Yan etkiler Kırılma kanaması (≤ 25%) Amenore Memelerde hassasiyet, bulantı H/A (+/–) ?HTN ?Kilo alma
Kombination OCP’s: Riskler Tromboembolizm (≥ 35 yo, sigara içen) MI (Sigara içenlerde): < 15 sig/gün: 3X Risk > 15 sig/gün : 21X Risk Karaciğer Adenomları (çok ender)
Depo-Provera: Ovulasyonu durdurur 150 mg 3 ayda bir Bırakıldıktan sonra ovulasyonda gecikme Ana yan etkiler: Amenore Anovulatuar uterin kanama Kilo alma Saç kaybı
Norplant: İmplant ≤ 5 yıl Depo-Provera’ya benzer yan etkiler Ort. Yıllık başarısızlık oranı: 0.8/100 (Yükselir : > 2/100 5 yıldan sonra) Bazen çıkarmak zor olabilir
Bariyer Yöntemler: Diafram: Yüksek başarısızlık oranı – post-coital ~6 saat yerinde kalmalıdır –Spermisid ile kombine ise daha yararlıdır –İYE riski vardır Kondom: STD Korur, Erkek uyumu azdır Kadın Kondomu: Sıkıcı, takması zor
IUD: (RİA) ÖZET ParaGard (CuT380A), Progestasert Çok yararlı (~ TL), reverzibl Risks Abartılmıştır Monogami temel olmalıdır STD’a karşı korumaz ≤ 10 Yıl kadar yerinde kalabilir
IUD: Etki mekanizması DÜŞÜK YAPTIRMAZ!!!!!!!! Konsepsiyonu önler: – Sperm Transportu inhibe edilir – Sperm yaşamı / kapasitasyonu azaltılır İmplantasyonu önler: hCG seviyesi = 0
IUD: İNCELEME Öykü: STD’s, Sexual öykü, Ektopik PEx: büyüklük / Uterus’un Konfigürasyonu Servikal Kültürler, Pap danışma
IUD: Kontraindikasyonlar Poligami, STD’s için yüksek risk Anormal Uterine kanama Varolan Pelvik İnfeksiyon (GC, Chl) Actinomyces’li Pap ???Nulliparite Gebelik Wilson’s Dz, Cu allerjisi (enderdirler)
IUD: Komplikasyonlar PID: genellikle 20 yerleştirmeye bağlı kontaminasyon – Profilaktik antibiyotik tartışmalı Hipermenore Atılması Perforasyon (< 0.1%) Başarısızlık: IUD çıkarılmalıdır ??Ektopik
Acil Kontrasepsiyon IUD, OCP’s Spesifik OCP Rejimi ≤ 72 saat korunmasız ilişki sonrası ~ 75% yararlı Yuzpe yöntemi: Ovral 2 tabs po hemen ve 2 tabs 120 sonra Bulantı yapabilir
Özel durumlar Postpartum/Postabortus: –IUD, Progestinler, kombinasyon OCP’s* Antikonvulzan/Antibiyotik kullanımı: – TCN Probably OK – Antikonvulzanların çoğu Hormonal kontraseptiflerin yararlılığını azaltır * Süt akımı başlamamışsa laktasyona engel olabilir.
Özet Farklı seçenekler vardır Bariyer yöntemlerin başarısızlık oranları Hormonal yöntemler ve IUD’tan fazladır IUD gereğince kullanılmamaktadır Bütün yöntemlerin riski vardır ve tüm hastalara uygun değildirler