ÜÇ YIL İÇİNDE SALMONELLA ENTERİTİ TANISI İLE TAKİP EDİLEN HASTALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Yard.Doç.Dr.Öznur KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD.

Salmonella Bakterileri Salmonella’lar kapsülsüz, sporsuz, Gram negatif basillerdir.

5 ana hastalık tablosuna neden olurlar. Gastroenterit Enterik ateş Bakteriyemi Metastatik (fokal) enfeksiyon Taşıyıcılık

Non-tifoidal Salmonella enfeksiyonu bir yılda 93.8 milyon ishal vakası ile 155.000 ölüme sebep olmaktadır. Majowicz SE, Musto J, Scallan E, et al. The global burden of nontyphoidal Salmonella gastroenteritis. Clin Infect Dis. 2010; 50:882 –889.

AMAÇ Salmonella gastroenteriti tanısı almış olan hastaların klinik ve laboratuvar bulgularının değerlendirilmesi amaçlandı.

YÖNTEM

Ocak 2010- Ekim 2012 tarihleri arasında Salmonella gastroenteriti tanısı almış olan hastaların kayıtları geriye dönük olarak incelendi

BULGULAR

Salmonella gastroenteritli vakaların yıllara göre dağılımı 2010 27 / 505 (%5.3) 2011 27 / 480 (%5.6) 2012 13 / 290 (%4.5) Toplam 67 / 1275 (%5.2) 74(%14.6..36.4)/ 65(%13.5 41.5)/ 35(%12.1 37.1) 38.5/

Salmonella gastroenteritli vakaların yıllara göre dağılımı İstenen kültür Pozitif kültür Salmonella pozitif 2010 505 74 27 (%5.3) 2011 480 65 27 (%5.6) 2012 290 35 13 (%4.5) toplam 1275 174 67 (%5.2)

Hastaların Yıllara Göre Dağılımı

Hastaların Aylara Göre Dağılımı

Yaş Cinsiyet 1-16 yıl (4.64 ± 2.91 yıl ) 5 yaş altı %62.6 39 erkek (%58.2 ) ve 28 kız (%41.8) NTS en sık 5 yaş altı, 20-40 yaş ve 70 yaş üstünde görülür

İnsanda hastalık oluşturan tifo dışı salmonella enfeksiyonları sıklıkla kümes hayvanları, yumurta, et ve süt ürünleri gibi hayvansal gıdalarla ilişkilidir. Gıdanın hazırlanırken yetersiz pişirilmesi ve uygun olmayan ısıda saklanması, çatlamış kirli yumurtalar dışında günümüzde sağlam yumurtalarda salgınlara sebep olamktadır.

Etiyolojik Faktörlerin Yüzde Dağılımı

Hastaların Semptom ve Bulguların Dağılımı Semptomlar N % Ateş 41 61.1 İshal --Kanlı ishal 64 95.5 7 10.4 Kusma 23 34.3 Karın ağrısı 22 32.8 Halsizlik 4 5.9 Beslenememe 5 7.4 GE herhangi bir serotip sebep olabilir, en sık görülen tablo.8-48 saat sonra bulantı,kusma ve daha sonra diysre ve kolik tarzı karın ağrısı gelişir.Diyarenin derecesi oldukça değişkendir.

Bulgular N % Ateş ( ≥38°C) 30 44.7 Dehidratasyon 32 47.7 Dehidratasyon derecesi Hafif 21 65.6 Orta 7 21.9 Ağır 4 12.5 %50 sinde orta derecede vücut ısısında yükselme olur.

Hastaların Laboratuvar Değerleri Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma Lökosit ( /mm3) 2.100 23.500 10.930 5.710 Nötrofil ( /mm3) 1.500 19.400 7.880 4.960 CRP (mg/litre) 0.1 427.6 64.16 76.24 Sedimantasyon (mm/saat) 5 57 34.72 13.64 %1-4 arasında geçici bakteriyemi olur

Hastaların Enfeksiyon Belirteçleri % Lökositoz 8 21.6 Lökopeni 7 18.9 Nötrofili 13 35.1 Nötropeni 1 2.7 CRP ≤ 2.8 mg/litre 3 8.1 CRP 2.9-15 mg/litre CRP 16-50 mg/litre 11 29.7 CRP >50 mg/litre 16 43.2 Sedimantasyon >20 mm/saat 4 18.2 Sedimantasyon ≤20 mm/saat 18 81.8

Gaitada lökosit 18 hastada (%26. 8) Gaitada lökosit 18 hastada (%26.8).Salmonella GE dışkıları genellikle kanlı değil ve hafif löksositoz olabilir. Gaitada protein arttığı için GGK (+) dir

TANI 65/67(%97.0) gaita kültürü 4/12 (%30.0) gaita PCR Fakültatif anaerobik bakteriler,en iyi 37 c ürer,NTS besin zehirlnmesi yapması durumunda oda ısısında üremesi önem taşır

DİĞERLERİ Widal seroloji 4/7 (%57.1) pozitif Ülkemizde 1/200 üzerindeki antikor titresinde (+) denir

Tedavi Yatarak tedavi 23/67 (%34.3) Yatış süresi 1-10 gün (ort.3.3 gün). Diyare genellikle kendiliğinden iyileşir ve 3-7 günde biter. %5 bakteriyemi olabilir ve invazif enfeksiyon riskini artırabilir ve antimikrobiyal tedavi bu riski azltabilir.

Taşıyıcılık 1/67 (%1.5) NTS dışkıda 4-5 hafta boyunca taşınır ve serotipe göre değişkenlik gösterir. Anti mikrobiyal tedavi taşıyıcılık artırabilir. NTS kronik taşıyıcılık %0.2-0.6 dır.

SONUÇ

Salmonella gastroenteriti çocuklarda ishal ve ateş gibi bulgulara yol açmaktadır. Belirgin lökosit artışına neden olmaksızın sedimentasyon ve CRP değerlerinde yükselmeye neden olmaktadır. Gaita kültürü tanıda önemlidir. Kültür negatif olgularda PCR ile tanı konulabilir.

Teşekkür Ederim Teşekkür Ederim