Demiryolu Sektörünün ve TCDD’nin Yeniden Yapılandırılması 25 Haziran 2012
Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması SUNUM PLANI Mevcut Durum Demiryolu Sektörü – Hedef 2023 Neden Yeniden Yapılanma Yapılanma Sonrası Demiryolları 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
MEVCUT DURUM Demiryollarının Tarihsel Gelişimi EDİRNE ZONGULDAK SAMSUN İSTANBUL KARS Adapazarı ERZURUM BANDIRMA ANKARA BURSA ESKİŞEHİR SİVAS ERZİNCAN POLATLI AFYON ELAZIĞ TATVAN VAN İZMİR KAYSERİ MALATYA KONYA DİYARBAKIR ADANA GAZİANTEP MERSİN 2012 : 12.000 km ( Konvansiyonel + Yüksek Hızlı ) CUMHURİYET ÖNCESİ DEMİRYOLU AĞI 4.136 km ANAHAT CUMHURİYETİN İLK YILLARI (1923-1950) 3.764 km ANAHAT (Yılda Ortalama 134 km) 1951 DEN 2002 YE KADAR 945 km ANAHAT (Yılda Ortalama 18 km) 2003 DEN GÜNÜMÜZE KADAR (2011 dahil) 1.136 km ANAHAT (Yılda Ortalama 135 km) İNŞAATI DEVAM EDEN 2.047 km ANAHAT 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
MEVCUT DURUM Demiryollarının Tarihsel Gelişimi 1856 İzmir-Aydın arasında ilk demiryolu, bir İngiliz Şirketine verilen imtiyazla, döşenmeye başladı ve 1866 yılında tamamlandı (130 km). 1924 Demiryolları millileştirildi. (Anadolu-Bağdat Demiryolları Müdüriyeti Umumiyesi) (4.136 km) 1927 Demiryolları ve bağlantılı limanların yönetimi birleştirildi. (Devlet Demiryolları ve Limanları İdare-i Umumiyesi) (5.500 km) 1953 T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD) adını aldı ve Kamu İktisadi Devlet Teşekkülü oldu. (9.441 km) 1984 TCDD Kamu İktisadi Kuruluşu oldu. (10.263 km) 2009 İlk Yüksek Hızlı Tren (YHT) işletmeciliğine başlandı. (Ankara-Eskişehir) 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
MEVCUT DURUM Statü KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSÜ (KİT) 233 sayılı KHK’ya tabi ve sermayesinin tamamı devlete ait KİK ve İDT’lerin ortak adı İKTİSADİ DEVLET TEŞEKKÜLÜ (İDT) İktisadi alanda ticari esaslara göre, kâr amacıyla faaliyet gösteren MKEK, EÜAŞ, ÇAYKUR, BOTAŞ, TPAO ve TKİ vb. KAMU İKTİSADİ KURULUŞU (KİK) İktisadi alanda tekel niteliğini haiz mal ve hizmetleri, kamu yararı gözeterek üreten ve pazarlayan TCDD, DHMİ, PTT ve KEGM 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
MEVCUT DURUM Yolcu Taşımacılığı 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
MEVCUT DURUM Yük Taşımacılığı 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
MEVCUT DURUM Personel Verimliliği 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
DEMİRYOLU YATIRIMLARI Milyon TL TCDD 2012 YILI YATIRIM PROGRAMI PROJE SAHİBİ PROJE SAYISI PROJE TUTARI 2011 YILI SONUNA KADAR HARCAMA 2012 YILI YATIRIMI TCDD GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 31 30.075 6.594 4.112 Milyon TL YILLAR İTİBARİYLE YATIRIM HARCAMALARI (TCDD) YILLAR 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 TOPLAM 2012 2013 2014 Kesin Harcama 111 192 383 432 853 807 1.059 1.313 2.373 2.553 10.076 4.112 6.360 6.405 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması SUNUM PLANI Mevcut Durum Demiryolu Sektörü – Hedef 2023 Neden Yeniden Yapılanma Yapılanma Sonrası Demiryolları 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
DEMİRYOLU SEKTÖRÜ - HEDEF 2023 Mevcut Hatların Yenilenmesi 2015 yılında çalışmaların tamamlanması planlanmaktadır. Taşıma Kapasitesinde : % 45 artış ANKARA ESKİŞEHİR KAYSERİ KONYA SİVAS ERZİNCAN İSTANBUL İZMİR BALIKESİR AFYON MANİSA KARS MALATYA ELAZIĞ DİYARBAKIR GAZİANTEP AYDIN ADANA MERSİN ADAPAZARI EDİRNE SAMSUN ERZURUM YENİLENMİŞ KONVANSİYONEL HATLAR YENİLEMESİ DEVAM EDEN HATLAR YENİLENECEK HATLAR YENİ YÜKSEK HIZLI HATLAR Yenilemesi devam eden ve yenilenecek hatlar: 2.210 km (% 18) 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
DEMİRYOLU SEKTÖRÜ - HEDEF 2023 Mevcut Hatların Sinyalizasyonu 2017 yılında çalışmaların tamamlanması planlanmaktadır. Taşıma Kapasitesinde : % 60 artış ANKARA ESKİŞEHİR KAYSERİ KONYA SİVAS ERZİNCAN İSTANBUL İZMİR BALIKESİR AFYON MANİSA KARS MALATYA ELAZIĞ DİYARBAKIR GAZİANTEP AYDIN ADANA MERSİN ADAPAZARI EDİRNE SAMSUN ERZURUM SİNYALLİ KONVANSİYONEL HATLAR YAPIMI DEVAM EDEN HATLAR YAPILACAK HATLAR SİNYALLİ YÜKSEK HIZLI HATLAR Sinyalizasyonu devam eden ve yapılacak hatlar : 8.092 km (% 67) 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
DEMİRYOLU SEKTÖRÜ - HEDEF 2023 Mevcut Hatların Elektrifikasyonu 2019 yılında çalışmaların tamamlanması planlanmaktadır. Taşıma Kapasitesinde : % 30 artış ANKARA ESKİŞEHİR KAYSERİ KONYA SİVAS ERZİNCAN İSTANBUL İZMİR BALIKESİR AFYON MANİSA KARS MALATYA ELAZIĞ DİYARBAKIR GAZİANTEP AYDIN ADANA MERSİN ADAPAZARI EDİRNE SAMSUN ERZURUM ELEKTRİKLİ KONVANSİYONEL HATLAR YAPILACAK HATLAR ELEKTRİKLİ YÜKSEK HIZLI HATLAR YAPIMI DEVAM EDEN HATLAR Elektrifikasyonu devam eden ve yapılacak hatlar : 7.953 km (% 66) 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
DEMİRYOLU SEKTÖRÜ - HEDEF 2023 Araç Filosunun Modernizasyonu Kuruluşumuzun araç filosunun % 58 ’i 20 yaş ve üzerindedir. TEMİN EDİLECEK ÇEKEN ARAÇLAR 300 Adet Elektrikli Anahat Lokomotifi 144 Adet EMU – DMU Seti 180 Adet Hızlı Tren Seti TEMİN EDİLECEK ÇEKİLEN ARAÇLAR 8.000 Adet Yük Vagonu 2019 yılında çalışmaların tamamlanması planlanmaktadır. 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
DEMİRYOLU SEKTÖRÜ - HEDEF 2023 Yeni Hat Yapımları 2023 yılına kadar yaklaşık 10.000 km YHT ve 4.000 km konvansiyonel hat yapılarak, Toplam Demiryolu Ağının 25.940 km’ye yükseltmesi hedeflenmiştir. K A R A D E N İ Z ANKARA ESKİŞEHİR KAYSERİ KONYA SİVAS ERZİNCAN İSTANBUL İZMİR BALIKESİR BURSA AFYON UŞAK MANİSA KARAMAN ANTALYA BARTIN TRABZON KARS MALATYA ELAZIĞ DİYARBAKIR MARDİN GAZİANTEP AYDIN ADANA MERSİN ADAPAZARI EDİRNE ŞANLIURFA SAMSUN ERZURUM BİLECİK Güllük Sincan Yerköy Karasu Ereğli Kartal Sapanca Halkalı Turgutlu Torbalı Manavgat Alanya Aliağa Karkamış Habur Ulukışla Yenice Boğazköprü Polatlı Gemlik Nusaybin Cizre Narlı Hanlı Mürşitpınar Kurtalan HALEP MEVCUT YHT HATLARI MEVCUT KONVANSİYONEL HATLAR 2011- 2015 YHT HATLARI 2011- 2015 KONVANSİYONEL HATLAR 2016- 2023 KONVANSİYONEL HATLAR 2016- 2023 YHT HATLARI Demiryolu Payı Hedefleri Mevcut Durum Yolcu Taşımacılığı : %10 % 2 Yük Taşımacılığı : %15 % 5 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması SUNUM PLANI Mevcut Durum Demiryolu Sektörü – Hedef 2023 Neden Yeniden Yapılanma Yapılanma Sonrası Demiryolları 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
NEDEN YENİDEN YAPILANMA? Temel Gerekçeler Demiryolu taşımacılığını serbestleştirmek suretiyle, mevcut altyapı kapasitesini daha verimli ve etkin kullanarak daha fazla yük ve yolcu taşınmasını uygun maliyetle sağlamak. Kullanıcılara daha kaliteli ve güvenilir hizmet sunmak, Demiryollarını rekabet yoluyla yeniden canlandırmak, Diğer ulaşım türlerine karşı demiryollarının rekabet gücünü artırmak, Ulaştırma türleri arasındaki dengeyi demiryolları lehine yeniden kurmak, Bağımsız bir düzenleme - denetleme yapısı oluşturmak, Avrupa Birliği ülkeleriyle uyumu sağlamak, 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
NEDEN YENİDEN YAPILANMA? Havacılık Sektörü Örneği ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI Altyapı Kullanıcıları: HAVAYOLU TAŞIMACILIK İŞLETMELERİ Sahibi: Özel Sektör ve Devlet Altyapı Hizmet Sunucuları: DEVLET HAVA MEYDANLARI İŞLETMESİ (DHMİ) Sahibi: Devlet Düzenleme ve Denetleme Otoritesi SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Bağımsız İnceleme ve Tavsiye Birimi KAZA ARAŞTIRMA ve İNCELEME KURULU (Karayolu, Demiryolu, Denizyolu, Havayolu) 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
NEDEN YENİDEN YAPILANMA? Havacılık Sektörü Örneği 2002 (TEKEL) 2010 (REKABET) İç Hatlar Yolcu Yolcu Sayısı (milyon kişi) 8,5 50 + % 488 İç Hatlar Toplam Ciro (milyar $) 2,2 17 + % 673 Taşınan Kargo Miktarı (bin ton) 715 1500 + % 110 İstihdam (bin kişi) 48 100 + % 108 İç Hatlar Uçuş Noktası 25 46 İç Hatlarda Kullanılan Büyük Uçak Sayısı 135 365 Yurt Dışı Uçuş Noktası 60 157 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
NEDEN YENİDEN YAPILANMA? Almanya Demiryolları (DB AG) Eşleştirme projesi yaptığımız Alman Devlet Demiryolları (DB AG) 1993 yılında yeniden yapılandırılmış ve 1994’ ten itibaren sektör serbestleştirilmiştir. Serbestleşme sonrası, Alman Hükümetinin DB AG ye 1993 yılından itibaren sağladığı destekler: 1993 yılına kadar birikmiş 33 milyar € borcunu devraldı 1994-2002 yılları arasında 17 milyar € mali destek verdi 1994-2006 yılları arasında hükümet tarafından karşılanan 99 milyar € yatırım yapılmıştır. BU ÖNLEMLERİN SONUCUNDA DB AG 2003’DEN İTİBAREN KÂRA GEÇMİŞTİR. 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
NEDEN YENİDEN YAPILANMA? Almanya Demiryolları (DB AG) DB AG Yeniden Yapılanma sonrasında 1994-2006 yılları arasında 99 milyar € yatırımla; performansını ciddi şekilde geliştirdi, Hazineye yük olmaktan çıktı. 2003 0,5 milyar € kâr 1,9 milyar € kâr Ekonomik krizin etkileri 1994 3 milyar € zarar Yeniden Yapılanma ve Yeni Yatırımların sonucu: Z a r a r K â r Kaynak: Alman Demiryolları 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
NEDEN YENİDEN YAPILANMA? Almanya Demiryolları (DB AG) TOPLAM % 52 % 19 TOPLAM Özel Tren İşletmecileri Özel Tren İşletmecileri % 15 % 27 YÜK DEMİRYOLU PAYI % 16,7 17,2 YOLCU 7,4 10,1 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
NEDEN YENİDEN YAPILANMA? Avrupa Birliği Temel Demiryolu Mevzuatı TCDD ve TÜRKTREN AŞ bağlamında ilgili AB Ana Mevzuatı: 91/440/AET Direktifi ile bu direktifi değiştiren 2001/12/AT, 2004/51/AT, 2006/103/AT ve 2007/58/AT direktifleri: Tren işletmeleri ile altyapı işletmeleri yönetimlerinin ayrılması, Tren işletmelerinin idari bağımsızlıklarının sağlanması, Tren işletmelerinin mali yapılarının güçlendirilmesi ve Uluslar arası tren işletmelerinin, üye devletlerin demiryolu altyapısına erişiminin sağlanması. 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması SUNUM PLANI Mevcut Durum Demiryolu Sektörü – Hedef 2023 Neden Yeniden Yapılanma Yapılanma Sonrası Demiryolları 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Bazı Ülkelerde Altyapı – Tren İşletmeleri Ayrımı Altyapı-İşletme ayrımı yapmış Ülkeler Altyapı-İşletme ayrımı yapmamış Ülkeler Rusya Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler Azerbeycan Gürcistan Ermenistan UDH TCDD Suriye Irak İran Fas İsrail Ürdün Cezayir S. Arabistan Mısır 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Mevcut Demiryolu Sektörü ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI 655 sayılı KHK ile 2011 Kasım ayında kuruldu Düzenleme ve Denetleme DEMİRYOLU DÜZENLEME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (Emniyet , Lisans ve Düzenleme Makamı) Bağımsız İnceleme Birimi KAZA ARAŞTIRMA ve İNCELEME KURULU (Karayolu, Demiryolu, Denizyolu, Havayolu) Altyapı Hizmet Sunucusu ve Kullanıcısı: T.C. DEVLET DEMİRYOLLARI İŞLETMESİ (TCDD) Sahibi: Devlet 03.04.2012 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Yeni Sistem Nasıl Çalışacak Mevcut Sistem Yeni Sistem Yurtiçi Yolcu Taşımacılığı Tekel Rekabete Açık Uluslararası Yolcu Taşımacılığı Yurtiçi Yük Taşımacılığı Uluslararası Yük Taşımacılığı Altyapının Kullanımı Serbest Erişime Açık Doğal Tekel 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Planlanan Demiryolu Sektörü ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI Düzenleme ve Denetleme DEMİRYOLU DÜZENLEME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (Emniyet , Lisans ve Rekabet Makamı) Bağımsız İnceleme Birimi KAZA ARAŞTIRMA ve İNCELEME KURULU (Karayolu, Demiryolu, Denizyolu, Havayolu) Altyapı Hizmet Sunucusu: T.C. DEVLET DEMİRYOLLARI İŞLETMESİ (TCDD) Sahibi: Devlet Altyapı Kullanıcıları: TÜRKTREN A.Ş. Sahibi: Devlet Altyapı Kullanıcıları: DEMİRYOLU TREN İŞLETMECİLERİ Sahibi: Özel Sektör 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Kanun Taslağının Getirdiği Temel Değişiklikler-Yeni TCDD ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI (UDH) TCDD KİK Altyapı İşletmecisi Hızlı tren hatlarının yapımı Altyapının bakımı, Tahsis ve ücretlendirme, Trafiğin yönetimi TÜRKTREN İDT Tren İşletmecisi Yolcu taşımacılığı Yük taşımacılığı TÜDEMSAŞ Bağlı Ortaklık Demiryolu Sanayii TÜLOMSAŞ TÜVASAŞ Lokomotif Yük Vagonu Yolcu Vagonu Üretimi ? TCDD ve TÜRKTREN, UDH’nın ilgili Kuruluşu, TÜVASAŞ, TÜLOMSAŞ ve TÜDEMSAŞ ise TCDD’nin Bağlı Kuruluşu haline getiriliyor. 25.06.2012 03.04.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Kanun Taslağının Getirdiği Temel Değişiklikler TCDD VE TÜRKTREN -YATIRIM VE FİNANSMAN DURUMU TCDD - KİK Altyapı yatırımları merkezi bütçeden yapılacak. Altyapı dışındaki yatırımlar ile işletme bütçesindeki finansman açıkları 5 yıl süre ile Hazine tarafından karşılanacaktır. TÜRKTREN A.Ş. - İDT Yatırımlarının finansmanı ile işletme bütçesindeki finansman açıkları 5 yıl süreyle Hazine tarafından karşılanacaktır. TCDD VE TÜRKTREN - PERSONEL DURUMU Personel, TCDD ile TÜRKTREN A.Ş. arasında paylaştırılacak, Personelin özlük haklarında değişiklik olmayacak, Emekli olan memurların ikramiyeleri yüzde otuz fazlasıyla ödenecektir. 17.04.2012 03.04.2012 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Yolcu ve Yük Taşımacılığı Öngörüleri 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Mali Durum Öngörüleri 2011 Yılı fiyatları ile milyon TL TCDD + TÜRKTREN = EBITDA Yatırım yapılırsa Yatırım yapılmazsa ZARARIN 2002 YILINDAN İTİBAREN AZALMA EĞİLİMİNDE OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR. 2004, 2008 VE 2010 YILLARINDAKİ ZARAR ARTIŞI, ALTYAPI VE GAR-İSTASYON BAKIM ve HEMZEMİN GEÇİT HARCAMALARININ ARTIŞINDAN KAYNAKLANMAKTADIR. 08.05.2012
Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Harici Maliyetlerde Azalma – Yolcu Taşımacılığı Demiryolları yapılanmasını ve yatırımları tamamladığında (2023 yılında), Yıllık 68 milyar yolcu*km daha fazla yolcu taşıma gerçekleştirilecektir. Harici Maliyetlerde: (Kaza, hava kirliği, gürültü, iklim değişikliği, şehirleşme ve doğal yaşam etkileri -Kaynak: UIC, AB) Otobüse kıyasla yıllık 2 milyar TL tasarruf anlamına gelmektedir. 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması YAPILANMA SONRASI DEMİRYOLLARI Harici Maliyetlerde Azalma – Yük Taşımacılığı Demiryolları yapılanmasını ve yatırımları tamamladığında (2023 yılında), Yıllık 85 milyar ton*km daha fazla yük taşıma yapacaktır. Harici Maliyetlerde: (Kaza, hava kirliği, gürültü, iklim değişikliği, şehirleşme ve doğal yaşam etkileri -Kaynak: UIC, AB) Kamyona kıyasla yıllık 11,9 milyar TL tasarruf anlamına gelmektedir. 25.06.2012 Demiryolu Sektörünün Yeniden Yapılandırılması
Arz ederim. 25 Haziran 2012