MERKEZİ, BİREYSEL ISITMA-SOĞUTMA SİSTEMLERİ İzzet DURMAZ Makine Mühendisi

GİRİŞ Genel İster bireysel sistem, ister merkezi sistem olsun ısıtıcı ve soğutucu cihazların uygun büyüklükte seçilmesi gerekir. Her oda veya mahali, ısıtma için “ısı kaybı” hesabının , soğutma için “ısı kazancı” hesabının, bu hesapları yapabilen kişiler tarafından çok iyi bir şekilde yapılması gerekir.

GİRİŞ Genel Oda alanını 500 ile çarparak soğutma hesabı veya bu odaya 100cm’lik radyatör yeter demekle hesap yapmış olamayız. Bir mahal için küçük seçilen ısıtıcı veya soğutucu cihaz, mahali konfor sıcaklığına getiremeyecektir.

GİRİŞ Genel Gereğinden büyük seçilmesi durumunda, ilk yatırım maliyetini ve enerji tüketimini artıracak, cihazlar veya armatürler çok fazla kapama ve açma yapacağından dolayı ömrü kısalacaktır.

Bireysel Isıtma Konutlarda ısıtma ve sıcak su temini için ısı üretimi, dağıtımı ve tüketiminin aynı bağımsız bölüm içerisinde yapılmasına bireysel ısıtma denir.

Bireysel Isıtma Cihazları: Kombi Kat Kaloriferi Soba Şömine Şofben ve Termosifonlar

Bireysel Isıtma Cihazları: Kombiler Kombiler, mahallerin ısıtılmasında ve kullanım sıcak suyu sağlamaya yönelik olarak kullanılırlar. Kombiler, iki farklı gövde tipinde üretilirler.Bunlar; Bacalı kombiler Hermetik kombiler Hermetik Yoğuşmalı kombiler

Bireysel Isıtma Cihazları: Kombiler Mevcut binalarda baca sorunu olduğundan dolayı , bacalı kombi kullanımı çok mümkün olmamaktadır.Bunun yerine, hermetik kombi kullanımı daya yaygındır. Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne göre 05.12.2008 (Değişik:RG-1/4/2010-27539) Kullanım alanı 250 m2 ve üstünde olan bireysel ısıtma sistemine sahip gaz yakıt kullanılan binalarda bağımsız bölümlerde veya müstakil binalarda; yoğuşmalı tip ısıtıcı cihazlar veya entegre ekonomizerli cihazlar kullanılır.

Bireysel Isıtma Elemanları: Bireysel Isıtma Elemanlarından bazıları Radyatörler ve Havlupanlar Radyatör Vanaları Termostatik Radyatör Vanaları Oda Termostatları

Bireysel Isıtma Elemanları: Radyatörler Isıtılan hacimlerin pencere önleri en soğuk olan yerlerdir. Bu nedenle radyatörlerin pencere altına yerleştirilmesi tercih sebebidir. Isı kaybı büyük, pencere sayısı çok olan hacimlerde her pencere önüne ısıtıcı yerleştirilmesi, ısının düzgün bir şekilde dağıtılması için uygun olur. Radyatörün iç duvar yüzeyine yerleştirilmesi zorunlu hale gelirse, radyatör dış yüzey alanlarının büyük orandaki kısmı dış duvar yüzlerine paralel konumlu olmalıdır.

Bireysel Isıtma Elemanları: Radyatörün üstünün tamamen açık olması,alt tarafın da min.100mm, arka tarafın da minimum 40 mm. açıklığın bulunmalıdır. Radyatörün kapatılması öngörülüyorsa pencere tablası ile radyatör üst kısmı arasındaki açıklık, radyatörün genişliğine eşit olmalıdır.

Bireysel Isıtma Elemanları: Radyatörlerin havasının mutlaka alınması gerekir. Hava bulunan kısımlardan ısıtma yapamayacağından dolayı verim düşecektir.

Bireysel Isıtma Elemanları: Termostatik Radyatör Vanası Termostatik vana üzerinde bulunan her sayı bir oda ısısına tekabül eder. Termostatik vana sürekli olarak oda ısısını ölçer, eğer oda vananın ayarlandığı ısı seviyesinin altında ise, vana kendini açar ve radyatörü ısıtır. Oda, termostatik vana üzerinde belirlenen ısı seviyesine ulaştığında, vana kendini otomatik olarak kapatır. Bu şekilde odanızın ısı seviyesinde dalgalanmalar olmaz, odanızın ısısı ayarladığınız konfor seviyesinde sabit kalır.

Bireysel Isıtma Elemanları: Termostatik vananın üzerinde yer alan rakamların karşılık geldiği sıcaklık değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tablodaki sıcaklık değerleri yaklaşıktır. “*“ konumu kullanıcının radyatörü kullanmadığı durumda vanayı bırakmasını önerdiğimiz noktadır.Mahaller için önerilen sıcaklıklar; Oturma odaları:22ºC Salonlar : 22ºC Yatak Odası: 20ºC Banyo : 26ºC WC-Mutfaklar:15-18ºC

Merkezi Isıtma Merkezi ısıtma sistemleri, aynı amaçlarla ısı üretimi ve dağıtımı bağımsız bölümlerin dışında merkezi olarak yapılmakta, ısı tüketimi ise bağımsız bölümlerin içerisinde olmaktadır.

Merkezi Isıtma Kalorifer Kazanları Malzeme yapılarına göre; Dökme dilimli kazanlar Çelik kazanlar Yoğuşmalı kalorifer kazanları Bürülörlerine Göre; Üflemeli brülörlü kazanlar Atmosferik brülörlü kazanlar

Otomatik kontrol tertibatı ve elektrik panoları, Kollektörler, Merkezi Isıtma Merkezi Kalorifer Sistemi Elemanları Kazanlar, ve brülörler Boylerler, Genleme tankları, Otomatik kontrol tertibatı ve elektrik panoları, Kollektörler, Pompalar, Karışım ve balans vanaları, Bacalar, gibi komponentlerden oluşurlar.

Merkezi Isıtma Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne göre 05.12.2008 (Değişik:RG-1/4/2010-27539)Yeni binalarda; yapı ruhsatına esas olan toplam kullanım alanının 2.000 m2 ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır. (Değişik:RG-1/4/2010-27539)  Merkezi ısıtma sistemi ile ısıtılan binaların bağımsız bölümlerindeki hacimlerinde sıcaklık kontrol ekipmanları ile ısı merkezinde iç ve/veya dış hava sıcaklığına bağlı kontrol ekipmanları kullanılır.

Merkezi Isıtma  Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda,merkezi veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler kullanılır. (Ek:RG-1/4/2010-27539) Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda ısıtılan mahallerin iç ortam sıcaklığı 15°C’nin altına düşmeyecek şekilde tedbir alınır.

Merkezi Isıtma DIŞ HAVA SICAKLIĞI Notlar: DIŞ HAVA SICAKLIĞINA GÖRE KAZAN SUYU SICAKLIĞI AYARLAMADA KULLANILAN ORTALAMA DEĞERLER DIŞ HAVA SICAKLIĞI 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 -1 -2 -3 °C 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 78 81 84 87 90 KAZAN SUYU SICAKLIĞI

Merkezi Isıtma Binanızda kalorifer sistemi dış hava sıcaklığı 15ºC ve altına düştüğü zaman yakılmalıdır.

Merkezi-Bireysel Sistemin Karşılaştırılması Bireysel Sistemlerin Avantajları: Son kullanıcı istediği konfor şartlarını diğer kullanıcılardan bağımsız olarak kendisi belirleyebilir. Son kullanıcı cihaz seçimini kendisi yapabilir. Gaz dağıtım şirketine karşı her kullanıcı kendisi sorumludur. Ortak kullanımdan dolayı oluşan ödeme sorunları yoktur. Isıtma tesisatındaki problemler nedeniyle merkezi sistemlerde olduğu gibi, bazı dairelerin yeterince ısınamamalarına rağmen diğer dairelerle aynı yakıt parasını ödemeleri mecburiyeti gibi bir sorun yoktur. Tesisattaki problemler daire sahibinin inisiyatifinde daha hızlı giderilebilir.

Merkezi-Bireysel Sistemin Karşılaştırılması Son kullanıcı konutta kullanmadığı odalar ve evde bulunmadığı zamanlar için yakıt parası ödemez. Son kullanıcı bireysel faturalama nedeniyle enerji tasarrufuna daha fazla dikkat edebilir. Yakıt masraflarının apartman yönetimince tek elden takibi ve tahsilatı gerekli değildir. Isıtma sisteminin işletme, bakım ve onarım takibinin apartman yönetimince yapılmasına gerek yoktur. Isı üretimi, dağıtımı ve tüketimi aynı daire içerisinde olduğundan, üretim ve dağıtım ısı kayıpları azdır.

Merkezi-Bireysel Sistemin Karşılaştırılması Isı dağıtımı aynı daire içerisinde olduğundan, merkezi sistemlerde olduğu gibi kollektörde ve kolonlarda hidrolik dengeleme (balanslama) kayıpları yoktur. Kazan dairesine gerek yoktur, binada daha fazla yer imkanı sağlar. Yaygın olarak kullanılan hermetik kombilerde bacaya gerek yoktur. Bireysel sistem az yer kaplar ve montajı kolaydır.

Merkezi-Bireysel Sistemin Karşılaştırılması Merkezi Sistemin Avantajları: Doğalgaza dönüşüm yapılması durumunda ya da modernizasyonda tadilatlar sadece kazan dairesinde olacaktır. İşletme, bakım ve arıza giderme, apartman sakinlerinden bağımsız olarak yönetim tarafından her zaman yaptırılabilir ve sadece kazan dairesi meşgul edilir. Ekipman kazan dairesinde olduğundan, ses, gürültü, koku, duman v.b. rahatsızlık veren faktörler apartman sakinlerinden uzaktadır. Daireler içerisinde gaz dağıtımı ve ısıtma cihazı olmadığından, can ve mal güvenliği açısından risk daha azdır.

Merkezi-Bireysel Sistemin Karşılaştırılması Hermetik kombi bacalarının dış cephede görüntü kirliliği yaratması, bacalardan çıkan duman gazlarının diğer daireleri rahatsız etmesi ve dış cephe boyasını karartması gibi sorunlar yoktur. Baca mesafeleri kombilerden daha fazladır. Katlar ve daire duvarları arasında ısı izolasyonunun olmadığı durumlarda, bireysel sistemlerde olduğu gibi komşu dairelerin kombilerinin çalışmamasından dolayı ısı kayıplarının ve yakıt tüketiminin artması, soğuk dönemlerin ve duvarların konforu bozması gibi sorunlar yoktur.

Merkezi-Bireysel Sistemin Karşılaştırılması Bireysel sistemlerde, mahal ısıtma ihtiyacının az olduğu dönemlerde ve küçük dairelerde,kombinin modülasyon aralığı dışında kalan düşük mahal ısıtma talebi ve sıcak su ısıtmasına göre belirlenmiş yüksek kombi kapasitesi nedeniyle uzun dur-kalk çalıma süreleri ile bundan kaynaklanan kayıp artıları söz konusu olabilir. Merkezi sistemler bu açıdan daha avantajlıdır. Sıcak su konforu bireysel sistemlerde olduğu gibi sınırlı değildir. Çok kazanlı sistemlerle yedekleme yapılarak iletme sürekliliği sağlanabilir.

Merkezi-Bireysel Sistemin Karşılaştırılması Isı pay ölçerler yardımı ile iletme masrafları dağılımı daha kolay yapılabilir, tasarruf bilinci teşvik edilebilir. Dönüşümlerde ve modernizasyonda alternatif enerji kaynakları gibi daha fazla sayıda seçeneğin değerlendirilmesi imkanı vardır. Ekonomik ömrü daha fazladır. İlk yatırım maliyeti, iletme giderleri ve amortisman giderlerinden oluşan toplam maliyeti çok daireli binalarda daha azdır.

Bireysel Klima Cihazları:

Bireysel Klima Cihazları: 1-Split (Ayrık) klima sistemleri Duvar tipi split klimalar Yer/tavan tipi split klimalar Döşeme tipi split klimalar Salon tipi split klimalar Gizli tavan tipi split klimalar Kaset (asma tavan) tipi split klimalar Köşe tipi split klimalar

Bireysel Klima Cihazları: Mobil tip split klimalar Multi tip split klimalar VRF/VRV tip split klimalar Kanallı tip split klimalar 2-Pencere Tipi klimalar

Bireysel Klima Cihazları: Klima seçimi yapılırken aşağıdaki kriterler göz önüne alınır; Klimanın istenilen özellikleri bulundurması ve ilk satın almadaki ekonomik değeri. Elektrik tüketimi açısından enerjiyi verimli kullanımı. Klimanın kullanım amacı(ısıtma, soğutma, nem alma)

Bireysel Klima Cihazları: Fiziksel olarak kullanıldığı yere uygun olması ve kullanımının kolay olması. Klimanın servis ağının kullanıcı isteklerine cevap verebilir olması ve yedek parçalarının kolay ve ucuz bulunabilmesi. Yasa ve yönetmeliklere uygun imal edilip testlerinin yapılarak piyasaya sürüldüğünü gösteren ve garanti şartlarını veren belgeleri.

Bireysel Klima Cihazları: Kullanılan soğutucu akışkanın çevre dostu olması. Ozon tabakasına zarar vermemesi ve dünya sıcaklığının artışına etkide bulunmaması. Uzun ömürlü olması ve arızalarının kolay giderilir olması ve kolay arıza yapmaması.

TEŞEKKÜR EDERİM