P A N E L KADIN BİLİŞİMCİ SAYISINI NASIL ARTTIRABİLİRİZ ? Doç.Dr. Sevinç GÜLSEÇEN İstanbul Üniversitesi Enformatik Bölümü İSTANBUL BİLİŞİM KONGRESİ 29-31 Mayıs 2009 Marmara Üniversitesi, İSTANBUL

Bilişim (Enformatik) Bilişim kelimesi bilmek fiilinin bir türevi olan bilişmek fiilinden türetilmiş bir kelimedir ve ilk kez Aydın Köksal tarafından kullanılmıştır. Bilişim kelimesinin karşılığı olan Informatik (alm.), informatique (fr.) ve bunlardan türetilmiş olan Türkçe enformatik kelimeleri İngilizcedeki computer science ve information systems gibi alanları kapsar. İskandinav ülkelerinde bilişim biliminin karşılığı olarak datalogi terimi kullanılmaktadır. Bilişim biliminin kökleri matematik, fizik ve elektrotekniktedir. Bir mühendislik alanı olarak bilişim, verileri aktarabilen, depolayabilen ve algoritmalar yardımıyla verileri işleyebilen matematiksel makineler tasarlar. Böylelikle bilişim özellikle gerçek süreçlerin simulasyonunu mümkün kılar. Bir "yardımcı bilim" olarak düşünüldüğünde bilişim diğer bilimlerdeki olguları soyutlaştırır ve algoritmalar yardımıyla işler. Veri işleme ve bununla ilgili iş alanları için genel bir kavram olarak İngilizce "information technology" (IT) yerine Türkçede bilişim teknolojisi (BT) kavramı kullanılmaktadır. Kaynak: tr.wikipedia.org

Bilişimin Çağdaş Yaşamdaki Önemi (1) Bilişim çağdaş yaşamın her alanında kendine yer edinmiş durumdadır. İnternetin yoğun kullanımı bu gelişmeyi güçlendirmiştir. Bilgisayarların dünya çapında ağlaşması firmaların iletişiminde, lojistikte, medyada, ev yaşamında ve daha birçok başka alanda devrim niteliğinde değişimler yaratmıştır. Bilişim, farkedilmese de çamaşır makinesi, fotoğraf makinesi, müzik sistemleri gibi pek çok aygıttaki gömülü sistemler (ing.: embedded systems) vasıtasıyla günlük yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Bilgisayarlar büyük veri yığınlarını kısa sürede yönetebilir, depolayabilir, paylaşabilir ya da işleyebilirler. Bunu sağlayabilmek için karmaşık donanım ve yazılım sistemleri gereklidir. Bu sistemlerin tasarımı ve geliştirilmesi de bilişim biliminin araştırma alanına girer. Vikipedi'nin kendisi bu tip karmaşık bir sisteme örnek verilebilir. Kaynak: tr.wikipedia.org

Bilişimin Çağdaş Yaşamdaki Önemi (2) Bilgisayar sistemlerinin sağladığı fayda algoritmik işlemleri büyük veri yığınlarına yüksek bir hızda uygulayabilmeleridir. İnsan zekası buna karşılık bilişsel (ing.: cognitive) algılama (örneğin eksik bilgi ile karar alabilme, şekil, yüz vb. tanıma) bakımından bilgisayarlara göre çok daha üstündür. Buna benzer konular yapay zeka alanında araştırılmaktadır. Bu araştırma alanlarının bazılarında önemli sonuçlar elde edilmiş olsa da henüz insan zekasının tam bir simulasyonundan söz etmeye imkân yoktur. Kaynak: tr.wikipedia.org

Türkiye’de Bilişim Uygulamalarını Gerçekleştiren İlk Kurumlar Tekel İdaresi (1927) Devlet İstatistik Enstitüsü (1935) Ziraat Bankası (1934) TCDD Ereğli Kömür İşletmesi Toprak Mahsülleri Ofisi Sümerbank PTT Karayolları Kaynak: “Anı ve Fotoğraflarla Bilişim Tarihimiz”, Akdoğan Özkan, 2005

“Holivud” Servisi !?! (1960lı yıllar) Bir dönem gelir 10-15 tane kart delgi makinesi olur Karayollarında. Kart delgi işini daha çok bayanlar yapar. Delikli Kart Makineleri servisinde ise güzel bayanlar çalışır. Karayollarının erkek personeli, 60’lardan önce bu servise, biraz delikli kartları geliştiren Hollerith ismini, biraz da güzel bayanlardan ötürü Hollywood’u animsattığı için “Holivud” demeye başlarlar….!!! Kaynak: “Anı ve Fotoğraflarla Bilişim Tarihimiz”, Akdoğan Özkan, 2005

Türkiye’nin İlk Kadın Bilişim Uzmanları Ayla Taşpınar (mühendis) – 1962’nin Baharında IBM Türk’e sistem uzmanı olarak girer Göksel Yaşar – 1962’nin sonbaharında IBM Türk’e girer Türkiye, IBM’in faaliyette olduğu ülkelerdeki IBM şirketleri içinde kadın çalışan yüzdesinin en yüksek olduğu ülkelerin başında gelmekte Kaynak: “Anı ve Fotoğraflarla Bilişim Tarihimiz”, Akdoğan Özkan, 2005

Girişimcilikte Kadınlar Türkiye’deki 1.3 Milyon girişimciden sadece 80 Bini kadın !!!

Bilgisayar Bilimleri ve Diğer Alanlarda Kız Öğrencilerin Oranı (%) Ülke Bilgisayar Bilimleri Diğer İsveç 43.4 62.1 Mexico 42.0 53.5 Portekiz 36.0 68.0 Danimarka 31.1 67.3 İzlanda 26.4 66.7 Yeni Zelanda 25.9 62.3 Türkiye 24.7 46.0 Fransa 22.1 57.8 Macaristan 21.6 62.4 İtalya 20.1 56.2 Çek Cumhuriyeti 15.2 52.9 Almanya 15.1 49.5 Hollanda 14.7 56.9 Belçika 8.9 52.2 İsviçre 6.4 44.0 Kaynak: OECD Education Online Database

2006-2007’de Türkiye’de Akademik Kurumlarda Kadınların Oranı (%) Disiplin Prof. Doç. Yrd.Doç. Araş.Gör. vd. Öğrenci Tüm 27.3 32.0 33.8 47.9 44.3 Bilg.Bilimleri ve 13.6 18.0 22.9 30.3 26.5 İlgili disipl. Kaynak: www.osym.gov.tr