ENERJİ GÜVENLİĞİ ve ENERJİ ARZI EMO/AKSARAY ENERJİ GÜVENLİĞİ ve ENERJİ ARZI 14.04.2007 Murat Zekeriya AYDIN Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

2030’a kadar %53 artış (Referans Senaryo-Yıllık %1,6 artışla)

2030’a kadar %37 artış (Alternatif Senaryo-Yıllık %1,2 artışla)

Dünya Petrol ve Doğal Gaz Rezervleri % 9 98 %39 61 %65 686 %36 56 % 5 50 7 Avrupa ve Avrasya % 4 39 % 8 13 Kuzey Amerika % 7 77 % 8 12 Ortadoğu Asya Pasifik % 9 99 % 5 7 Afrika Güney ve Orta Amerika Petrol Rezervleri (Milyar varil) Doğalgaz Rezervleri (Trilyon m3) Kaynak: BP Statistical Review of World Energy, 2004.

Bölgelerarası Petrol Ana Ticaret Yolları OECD Avrupa OECD K.Amerika Geçiş Ekonomileri OECD Pasifik Latin Amerika Afrika Orta Doğu Gelişmekte olan Asya Milyon varil/gün Net ticaret- 2002 Net ticaret- 2030 2030 yılına kadar, ilave ihracatın büyük çoğunluğu Ortadoğu’dan sağlanacak ve bölgelerarası petrol ticareti iki kat artacaktır Kaynak: World Energy Outlook, 2004.

Bölgelerarası Doğal Gaz Ana Ticaret Yolları Milyar m3 2030 yılına kadar bölgelerarası gaz ticareti, üç kat artacaktır. Kaynak: World Energy Outlook, 2004.

Enerji Güvenliğini Etkileyen Faktörler Artan enerji talebi, Petrol ve Doğal Gaza giderek artan bağımlılık ve fiyat artışları, Kaynak ülkelerdeki politik ve ekonomik istikrarsızlıklar, Alternatif bölgeler üzerindeki çıkar çatışmaları, Ticaret yollarındaki güvenlik problemleri, Çevresel konularda oluşan baskılar, Yenilenebilir kaynakların yetersizliği, Finansman teminindeki güçlükler, Yeni teknolojilerin uygulanmasındaki uzun süreç gereksinimi. Ab politikaları TEK Pazar 2007’de elektrik ve doğal gazda ben de kekim… Diğer spsifik hedefler 2020 de %20 az enerji 2015 hedefleri %15 yek ve %8 bioyakıt 1995 de %7 olan cross border trading 2005 de %10 olmuş REGULATÖR ler yanında TSO birlikteliği

Türkiye Üzerinden Petrol ve Doğal Gaz Nakli (Mevcut ve Planlanan) “CEYHAN Uluslararası Enerji Merkezi” Turkey lies adjacent to countries or regions possessing 73 per cent of the world’s proven oil reserves and some 72 per cent of the world’s proven gas reserves including Russia. When the Middle Eastern and Central Asian countries alone are taken into consideration, these numbers still represent high rates as much as 67 per cent for oil and 40 per cent for gas. Due to its unique geographical, geopolitical and geo-strategic position, Turkey stands as a crucial export route for the transportation of these resources to the world’s consumer markets. It should come as no surprise to see that around 6 per cent of global oil consumption will be met by means of energy routes across Turkey, in the upcoming years. OIL NATURAL GAS LNG 8

Enerji Politikası Ana Unsurları Arz Güvenliği & Kaynak Çeşitlendirmesi Liberalizasyon & Yeniden Yapılanma “Enerji Koridoru-Ticaret Merkezi” Verimlilik ve Çevresel Uyum

Yapısal Düzenlemeler/POLİTİKA Enerji piyasalarının yeniden yapılandırılması Elektrik Piyasası Kanunu (2001) Doğal Gaz Piyasası Kanunu (2001) Petrol Piyasası Kanunu (2003) LPG Piyasası Kanunu (2005) Maden Kanununda Değişiklik (2004) Bor Enstitüsü (2004) Uluslararası Hidrojen Enerjileri Teknoloji Merkezi (2004) Petrol Kanunu Tasarısı (2007) Yenilenebilir Enerji Kanunu (2005) Enerji Verimliliği Kanunu Tasarısı (2007) Jeotermal Kanun Tasarısı (Son Aşamada) Öngörülen yeni piyasa yapısı içinde Bakanlık, makro düzeydeki enerji politikalarını ve stratejilerini belirleyecek ve uygulayacaktır. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) ise Elektrik, Doğal Gaz, Petrol Piyasası Kanunu ile LPG Piyasası Kanunundaki hükümler doğrultusunda kendisine tevdii edilmiş olan piyasa içi kontrol, detay düzenlemeler için ikincil mevzuat oluşturma ile izleme ve denetleme faaliyetlerini yürütecektir.

Türkiye – Birincil Enerji Talebi Mtep 250 Nükleer Hidro Yenilenebilir 200 52 150 Doğal Gaz 92,3 Mtep 61 Petrol 100 23,6 50 32,9 80 Kömür 25,7 2003 2006 2009 2012 2015 2018 2020 2005 90,2 Mtep 2020 222 Mtep 2020 yılında Türkiye birincil enerji ihtiyacı bugüne göre % 140 daha fazla olacak (dünyanın 4 katı artış)

ENERJİ SEKTÖRÜ YATIRIM İHTİYACI (Milyon ABD DOLARI ) YÜKSEK SENARYO 2005-2020 YILLARI ARASINDA ENERJİ SEKTÖRÜ YATIRIM İHTİYACI (Milyon ABD DOLARI ) YÜKSEK SENARYO ARAMA SEFERBERLİĞİ????????????? 2020 yılına kadar 128,5 Milyar Dolarlık bir yatırım ihtiyacı söz konusudur ve bunun yaklaşık %80’i büyük kısmı yeni üretim tesisi ihtiyacı olmak üzere elektrik sektöründen kaynaklanmaktadır.

Elektrik Enerjisi Talebi Projeksiyonu Yüksek senaryo: 96.000 MW Düşük senaryo : 80.000 MW Kurulu güç gerektirmektedir. Mevcut Kurulu Güç : 40.500 MW Yani ilave 55.500 ile 39.500 MW yeni yatırım gerekli

Enerji talebinin büyümesi ve bu büyümeyi karşılayacak yatırımların yapılması zorunluluğu, yatırımcılar için “FIRSAT” olarak değerlendirilmelidir. Fakat yatırımların gerçekleştirilmesi ve zamanında enerji talebine yeterli arz sağlanması üzerindeki belirsizlikler, “DARBOĞAZ” olarak etkinleşecektir.

GELECEK !!! Sürdürülebilir Bir Sistem Kurulması Öncelikli Görevdir. Hukuki, Politik ve Ekonomik Açıdan Sürdürülebilir Bir Sistem Kurulması Öncelikli Görevdir.