GİDERLERİM GELİRLERİM BÜTÇEM NEDEN DENK DEĞİL? BİRİKİMLERİM, BORÇLARIM 03.04.2017 1. BÜTÇEM GİDERLERİM GELİRLERİM BÜTÇEM NEDEN DENK DEĞİL? BİRİKİMLERİM, BORÇLARIM Bölüm Planı ANA FİKİRLER: Bütçemizi giderlerimiz şekillendirir. Bugün ve yarın ihtiyaç duyacağımız giderleri karşılayacak bir gelir sağlamaya çalışırız. Giderlerimizle gelirlerimiz çoğu kez denk olmazlar. Bu farklılığın nedenini anlamak önemlidir. Gelirimin tümünü harcamıyorsam, birikim yapıp varlıklarımı çoğaltırım. Gelirim harcamama yetmiyorsa varlıklarımdan harcarım ya da borçlanırım. Sonunda gelirlerimiz giderlerimizin sınırını çizer. G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

GİDERLERİM (HARCAMALARIM) 03.04.2017 GİDERLERİM (HARCAMALARIM) Tüketiriz Tüketiciyiz ANA FİKİRLER: İki ayrı işimiz var: tüketmek ve üretmek. YAŞAMAK İÇİN TÜKETİRİZ. Üretken olduğumuz yaşlar bellidir. Oysa her yaşta tüketiriz. BU YÜZDEN BAZILARIMIZ ÜRETİRİZ AMA HEPİMİZ TÜKETİRİZ. Bütçemizdeki giderler tüketim harcamalarıdır. Bu yüzden bütçe yapmadan önce tüketimimizi iyi anlamalıyız. G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Hep tüketiriz * Yararlı şeyler: Yararlı şeyleri tüketiriz* Çikolata 03.04.2017 Hep tüketiriz Yararlı şeyleri tüketiriz* Yararlı şey değerlidir de Bir şeyi kullandıkça yararı veya değeri azalıyorsa onu “tüketiyoruz” demektir SORU: bir şey tüketmeden yaşanır mı? * Yararlı şeyler: Çikolata Saat TV Eğitmen … Farklı örnekler düşündür. Bir kerede biten / uzun süre içinde tüketilen; bir mal / bir hizmet; satın alınan / satın alınamayan; temel gereksinim / lüks tüketim. G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Tüketim var, tüketim var! 03.04.2017 Tüketim var, tüketim var! zorunlu tüketim lüks tüketim Zorunlu tüketim: sadece temel bir ihtiyacı karşılayan, bunun ötesine geçmeyen şeyler tüketmek. Lüks tüketim: temel ihtiyaç ötesi bir beğeniye seslenen veya rahatlık sunan şeyler tüketmek. TARTIŞMA: Beğeni ve rahatlık ile temel ihtiyacı ayırmak kolay değildir. Örneğin: giyim eşyası, örtünmek ve hava koşullarından korunmak yanında toplum içinde rol ve konum belirten simgeler taşır. Yiyeceklerin besleyici olması çoğu kez yetmez, beslenmeye hiç katkısı olmayan tat ve kokular eklenir. Başka örnekler arayın. Hızlı tüketilen ürünlere yapılan harcamaları izlemek daha kolaydır. Öte yandan dayanıklı tüketim malları yararlı ömürlerini yavaş yavaş doldururlar. G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Tüketim var, tüketim var! hızlı tüketim dayanıklı tüketim

Zorunlu Tüketim Kullanmadan yaşamamız olanaksız olan: Mallar 03.04.2017 Zorunlu Tüketim Kullanmadan yaşamamız olanaksız olan: Mallar Araç ve gereçler Alan ve Yapılar Hizmetler Neler olabilir? Temel İhtiyaçlar: Doğal hayati ihtiyaçlar: beslenme, dışkı, vücut ısısını koruma, soluk alma, cinsellik .. Temel gıda maddeleri, su, ısınma, hava, WC, karşı cinsle birleşme Güvenlik ihtiyaçları: birey ve aile olarak yaşam, sağlık, ve yaşam kaynaklarının güvenliği Konut, giysi, kamu hizmetleri (savunma, kamu düzeni ve güvenlik, hukuk ve adalet) koruyucu sağlık ve tedavi, iş güvenliği , sosyal yardımlaşma ve dayanışma G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Zorunlu Tüketim temel gıda, tencere, fırın … beslenme 03.04.2017 Zorunlu Tüketim temel gıda, tencere, fırın … beslenme ev, yakıt, elektrik … barınma elbise, kep, kemer … giyinme Aşağıdaki gibi örnekler üzerinde tartışınız. HANGİLERİ ZORUNLU TÜKETİM SAYILMALI? Su, gazoz, kola, bıçak, tabak, tuzluk, fırın, mikrodalga fırın, buzdolabı, derin dondurucu, aspiratör, … Yatakhane, yurt, oda, daire, villa; soba, kalorifer, kombi, elektrikli ısıtıcı; elektrik, doğalgaz, kömür; güvenlik kamerası… fanila, kaşkol, kravat, yün eldiven; terlik, lastik, çizme, bot; bere, kasket, başörtüsü; Sağlık memuru, aile hekimi, uzman doktor (ortopedist, dermatolog v.b.) , eczacı; sağlık ocağı, devlet hastanesi, özel poliklinik, … Musluk suyu, kanalizasyon, sabun, şampuan, tırnak makası, tırnak cilâsı, tıraş sabunu, tıraş losyonu, kuaför, kâğıt mendil, kaş kalemi G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Zorunlu Tüketim hekimlik, ilâç, sağlık ocağı … sağlığı koruma musluk suyu, sabun, kuaför, kağıt mendil … kişisel temizlik ve bakım

Zorunlu Tüketim Okul kitabı, kurs, spor salonu … eğitim 03.04.2017 Zorunlu Tüketim Okul kitabı, kurs, spor salonu … eğitim taşıt, yol, sürücü, … ulaşım Gazete, internet, telefon, … haberleşme Aşağıdaki gibi örnekler üzerinde tartışınız. HANGİLERİ ZORUNLU TÜKETİM SAYILMALI? Okul kitabı, ansiklopedi, roman, üniversiteye hazırlık kursu, biçki-dikiş kursu, lise, halı saha, basketbol sahası, stadyum Belediye otobüsü, dolmuş, tren, uçak, otoyol, kapalı otobüs durağı, şoför, otopark Telefon, cep telefonu, internet cafe, TV, posta, kurye, gazete, dergi, fotoğraf makinası, videp kamera, gazete muhabirliği İmamlık, cami, din kitabı, nazar boncuğu, cenaze hizmetleri, umre turları Nüfus kâğıdı, mahkeme, evlendirme memurluğu, polis imdat servisi, itfaiye, yanmaz halı, büyükelçilik, iskân ruhsatı G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Zorunlu Tüketim İbadethane, din kitabı, cenaze hizmeti … din ve inanç hizmetleri Nüfus kağıdı, mahkeme, nikâh, polis merkezi, itfaiyeci, büyükelçi, iskân ruhsatı … kamu hizmetleri

03.04.2017 Lüks Tüketim Yaşamak için zorunlu olanın ötesinde, daha fazla rahatlık ve doyum sağlamak için kullandığımız mal ve hizmetler Toplum içinde saygın bir konum edinmek Karşı cins tarafından beğenilmek Başkalarını etkilemek Eser vermek, yaratıcı olmak Lüks tüketim çoğu kez zorunlu tüketimin bir eki/uzantısı olarak karşımıza çıkar. Örneğin: giyimde tanınmış markaları tercih etmek, dışarıda yemek yemek gibi. G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Gelirlerim Maaş – Ücret (iş gücü kazancı) Kâr (sermaye kazancı) 03.04.2017 Gelirlerim Maaş – Ücret (iş gücü kazancı) Kâr (sermaye kazancı) Bazı gelirleri üretken bir çalışma karşılığı kazanırız. Maaş, ücret ve çoğu zaman kâr böyle gelirlerdir. Bazı gelirler bizim olan bir varlığın getirdiği gelirdir. Kira, faiz veya kâr payı, bir gayrimenkulün veya sermaye hissesinin değerinin artması ile kazanılan gelirler böyledir. Emeklilik geliri geçmiş çalışmalar karşılığında hak edilir. Aile üyeleri gelirlerini belli kurallar içinde paylaşırlar. Harçlık böyle bir gelirdir. Burslar çoğu kez koşullu olarak hak edilir ve bazen karşılığı sonradan ödenen bir borç gibidir. G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Gelirlerim Kira Faiz - kâr payı (mevduat ve mali yatırımlar) 03.04.2017 Gelirlerim Kira Faiz - kâr payı (mevduat ve mali yatırımlar) Değer artışı (döviz, hisse senedi v.b.) G:\J\H\FLY\MAT\1.BÜTÇEM

Gelirlerim… Emeklilik geliri Yardım – harçlık Burs

Bütçe Bütçe düzenli giderlerle düzenli gelirleri dengeleyen bir hesaptır. Genellikle zamanla sınırlanır: Haftalık bütçe Aylık bütçe Yıllık bütçe Hedefli bütçe de olur: “Bilgisayar alma” bütçesi

Beklenmeyen Giderler (Harcamalar) Nereden Doğar? Bütçede hesaba katılmamış giderler “beklenmeyen giderler”dir Sağlık sorunu Kaza Büyük onarım gerektiren bir arıza Hırsızlık Afet …

Beklenmeyen Giderleri Nasıl Öderiz? Kendi kaynaklarımızdan: Birikimler Sigorta Başka kaynaklardan: Borç ve kredi Yardım