Bilimsel Proje Hazırlamanın Basamakları Bilimsel Proje çalışması merak ve gözlem ile başlar. Çevremizde pek çok varlık var ve çevremizde pek çok değişiklik oluyor. Bu varlıkları ve değişiklikleri merak ederiz. Gökyüzü nasıl oluşmuş? Neden mavi? Gökyüzünde neler var? Geceleri yıldızlar parlıyor, ama her gece aynı yıldızlar olmuyor. Neden? Nasıl yıldızlar yer değiştiriyor? Sonra merak ettiklerimizle ilgili gözlemler yapmaya başlarız. Ve kendimizi bilimsel proje hazırlarken buluruz. Ama yaptığımız çalışmanın bilimsel olması için yapmamız gerekenler, sırasıyla uygulayacağımız basamaklar var. İşte bunlar:
Bilimsel Proje Hazırlamanın Basamakları 1. Projenin konusunu seçmek Projenizi ilgilendiğiniz, üzerinde düşündüğünüz, merak ettiğiniz konular üzerine seçin. Aklınıza pek çok fikir gelebilir. Bunları not edin. Hemen karar vermeyin. Bunların arasından sizin en güzel yapabileceğiniz, en merak ettiğinizi seçin. Bu proje sadece sizin seçeceğiniz konuda bilgili olduğunuzu göstermeyecek. Unutmayın sizin bir sorunuz var. Bu sorunun cevabını vermek için Bilimsel bir Proje hazırlıyorsunuz.
ÖRNEĞİN ; Dünyanın seklinin elipsoit olmasının nedeni nedir?
Bilimsel Proje Hazırlamanın Basamakları 2. Bilgi toplamak Projenin konusunu belirledikten sonra konunuzla ilgili kitaplardan, dergilerden, internetten, insanlardan ve kurumlardan bilgi toplayın. Bilginin yazılı olması gerekmiyor. Konunuzla ilgili fotoğraf, asetat, saydam, afiş, model, bulabileceğiniz her türlü malzemeyi toplayın. Projenizi en iyi nasıl sunabileceğinizi düşünün.
ÖRNEĞİN ; Dünya kutuplardan basık, ekvatordan şişkincedir. Dünya kendi ekseni etrafında döner. Dünya 4.5 milyar yıl önce oluştu. Dünya ilk zamanlar toz ve gaz bulutuydu
Bilimsel Proje Hazırlamanın Basamakları 3. Hipotez Kurma (Varsayımda Bulunma) Sorduğumuz sorunun cevabını ya da cevaplarını düşünürüz ve bunları sıralarız. Ve deneyle sınanabilecek aşamaları olan bir durum oluştururuz, yani hipotez kurarız (varsayımda bulunuruz). Birden fazla hipotez kurulabilir
ÖRNEĞİN ; Dünyanın şeklinin elipsoit olmasının nedeni dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesidir.
Bilimsel Proje Hazırlamanın Basamakları 4. Kontrollü deney yapmak ve sonuçları kaydetmek Kontrollü Deney : böyle bir deneyde en az iki deney grubu olmalı. Bunlardan biri deney grubu diğeri ise kontrol grubudur. Her iki grupta da deney aynı şartlar altında yapılır , sadece deney grubunda etkisini araştırdığımız faktör değişkendir. Tasarladığınız deneyi kontrollü olarak yapın. Kontrollü olarak ve belirli bir işlem sırası izlenerek laboratuarda tekrarlanan gözlemlere kontrollü deney denir. Deneyi yaparken tüm gözlemlerinizi, tüm düşüncelerinizi not edin. Tüm notlarınız çalışmanız bittikten sonra her şeyi toparlamanızı kolaylaştıracak, ayrıca eğer bir hata yaparsanız, hatanızın nerede olduğunu gösterecektir. Hata yapmaktan korkmayın. Bugün bilimin bize gösterdiği buluşlar ve keşifler uzun uğraşların sonunda, tekrar tekrar deneme, ve yine yılmadan tekrar deneme ile gerçekleşmiştir. Bilim sabır ve özveri gerektirir. Bundan da korkmayın. Eğer bilimsel yöntemi doğru şekilde uygularsanız mutlaka bir sonuca ulaşırsınız.
ÖRNEĞİN ; Hipotezi sınamak için bir deney tasarlarız. Ne yapacağımızı sırayla belirleriz. Bu sıralama deneysel yöntemdir. Bir dosya kağıdından 1cm eninde dört adet şerit kesilir. Bu şeritler yıldız şeklinde yerleştirilir(iki şeritle +, iki şeritle x işaretleri yapılır ve bunlar üst üste konulur) ve tam ortadan zımba ile tutturulur. Açıkta kalan uçlar da birleştirilir ve böylece esnek bir top yapmış oluruz. Bu kağıttan esnek top, dünyanın ilk halini, toz ve bulut halini sembolize eder. Topun altı küçük kare(2 cm x 2 cm) şeklinde bir mukavva parça ile desteklenir. Son olarak mukavvaya çöp şiş geçirilir. Çöp şiş ele alınarak döndürülür. Ne oluyor? Gözlenir.
Elde edilen bilgilerin kaydedilmesi Eğer elimizde sayısal sonuçlar varsa bunları bazı matematiksel işlemler ile değerlendirmek gerekir. Tablo ya da grafikler yapılabilir. Ortaya çıkan sonuç basit çizimler yolu ile gösterilebilir.
Sonuç Artık soruya geri dönmenin zamanı geldi. Yaptığımız tüm bu çalışmalar, araştırmalar, deneylerle hipotezimiz sınandı mı? Tekrar tüm yaptıklarımızı bir araya getirelim ve yaptıklarımızı değerlendirelim. Eğer yaptığımız deney hipotezimizi sınamadı ise nerede hata yapmış olabileceğimizi araştıralım. Yöntemimizi, ya da kullandığımız araç ve gereçleri değiştirmek durumunda kalabiliriz. Tekrar tekrar deneyelim. Eğer bir şey bulamamışsak, önemli değil çünkü yine de bir şeyler öğrendik. Bilim sadece cevabı bulmak değildir. Bir şeylerin işlemediğini görmek, gerçekte biraz bir şey bilmektir. Unutmayalım yaptığımız deneyler planladığımız gibi gitmezse, bu cevabı bulmamızda önemli bir adım olabilir. Sorumuzu cevaplamakla pek çok şey öğrendik ama cevabımız yeni sorulara neden olabilir. Ve bulduğumuz başka bir şeylerle ilişkili olabilir. Bu da bize yeni ufuklar açacaktır. Sorular yeni sorulara, bu da yeni hipotezlere götürecektir bizi ve bilimin derinliklerine...