Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı1 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı (Kaynak: ECPA) Hasan Kıroğlu

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı2 Giriş Tüm gıda ürünlerinin zararlı sorunları kimyasal ilaçlama gerektirmemekle birlikte, büyük bir çoğunlukla, yeterli satınalınabilir sağlıklı gıda üretimini temin için bitki koruma ürünlerinin kullanımı kaçınılmazdır. Bitki koruma ürünlerinin güvenlikli ve sürdürülebilir kullanımı bir dizi bilgi ve beceri gerektirir. Gıda imalatçıları, işlemcileri ve tüketiciler tarımsal ürün yetiştiricilerinin yeterli yetkinlikte olduklarından emin olmak isterler. Sıradan bir eğitim programı bile bitki koruma ürünü kullanıcılarının sınırlı kaynakları elde bulunduran, doğal çevreyi koruyan ve tarımsal verimliliği iyileştiren bir güvenlikli ve sürdürülebilirlik anlayış içerisinde kalmalarını sağlamalıdır.

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı3 1.Ön Hazırlık 1.1 Yönetim planları hazırlığı  Yaban yaşamı ve çevreyi koruma planlaması  İşletme ortamı ve yaban yaşam yerlerinin sürveyi  Başlıca fauna ve floranın tanımı ve koruma önlemleri  Yol ve tarla kenar bitkilerinin yönetimi  Doğal yararlı populasyonlarını geliştirici önlemler  Su yollarının, hendeklerin, derelerin ve kuyuların doğrulukla kayda alınması  Su koruması için prosedür ayrıntıları

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı4 1.Ön Hazırlık 1.1 Yönetim planları hazırlığı  Artıkların elden çıkartılması ve temizleme prosedürleri  Kimyasal artıkları en aza indirmek için önlemler  Kullanım artığı ürünler için seçenekler  İhtiyaç fazlası açılmamış ürünler  Boş kapları su ile çalkalama prosedürleri  Yasal gereksinimler  Uygulama aletlerini temizleme prosedürleri

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı5 1.Ön Hazırlık 1.1 Yönetim planları hazırlığı  Acil durumlar için planlama  Yasal gereksinimler konusunda bilgi  Acil servislerine ulaşabilirlik  Döküntü ve akıntı yönetimi  Personel bulaşmalarında izlenecek yol  Birinin zehirlenmiş olabileceği kuşkusu  Hayvan zehirlenme kuşkusu  Yangın  Hırsızlık

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı6 1.Ön Hazırlık 1.1 Yönetim planları hazırlığı  Yararlı ve doğru kayıt tutma planlaması  Hangi kayıtların gerekli olduğunun belirlenmesi ve uygun kayıt sistemi kurulması  Bunların öneminin kavranması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı7 1.Ön Hazırlık 1.2 Zararlı sorunlarını önleme veya en aza indirme  Bilgi kaynaklarının tanınması  Mesleki danışmanlar  Zararlının geçmişine ilişkin işletme kayıtları  Yerel bilgiler

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı8 1.Ön Hazırlık 1.2 Zararlı sorunlarını önleme veya en aza indirme  Bitki yetiştirme  Zararlı sorunlarını denetim altına almak için bitki nöbeti (münavebe) uygulaması  Zararlılara dayanıklı çeşit kullanımı

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı9 1.Ön Hazırlık 1.3 Bitki koruma ürünlerinin (BKÜ) işletmeye nakli  Sürücülerin eğitimi  BKÜ’nin taşınmasının yasal denetime tabi olduğundan haberdar olunması  Doğru yükleme ve güvenlik prosedürleri  Ürünün tehlike riski ve taşıma etiketi  Taşıma belgesi  Kaza ve acil durum prosedürleri

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı10 1.Ön Hazırlık 1.3 Bitki koruma ürünlerinin (BKÜ) işletmeye nakli  Taşımada kullanılan araçların donanımı ve bakımı  Uygun güvenlik ve ilk yardım donanımı koşulu  Yerel yasalara uygun lisanslı taşıma aracı  Temizleme ve bulaşmayı giderme prosedürleri

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı11 1.Ön Hazırlık 1.4 Bitki koruma ürünlerinin işletmede depolanması  Depo yapımı  İşletme araçları ve acil servislerin kolayca ulaşabileceği bir yer  Su yollarından ve insan geçişlerinden uzak yerler  Aydınlatma ve havalandırmanın önemi  Hava koşullarından, özellikle dondan korunma  Uyarı işaretleri ve güvenlik  Döküntü ve akıntıların tutulacağı taban yapısı

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı12 1.Ön Hazırlık 1.4 Bitki koruma ürünlerinin işletmede depolanması  Depo bekçisinin yeterliliğinin sağlanması  Yasal gereksinimlerden haberdar olması  Stok yönetimi  Düzgün kayıt tutmanın önemi  Yanıcı ve kolay ateşalır materyalin ayrımı  Sıvı formülasyonların toz ve katılardan ayrılması  Acil durum planından haberdar olması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı13 1.Ön Hazırlık 1.4 Bitki koruma ürünlerinin işletmede depolanması  Hareketli/taşınabilir depo temini (gerektiğinde)  Yerin uygunluğu  Güvenlik sağlanması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı14 1.Ön Hazırlık 1.5 Uygulama aletlerinin bakımı ve İşletimi  Güvenlikli ve uygun donanım temini  Düzenli hizmet ve kayıt  Uygulama için doğru meme seçimi  Düzgün kalibrasyon ve kayıt tutma

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı15 1.Ön Hazırlık 1.5 Uygulama aletlerinin bakımı ve İşletimi  Uygulama aletlerinin kullanımı  Kullanıcı yeterlik belgesi (eğer yasal zorunluluk varsa)  Kullanılan ekipmanın resmi nitelendirmeye uyumu  Düzenli gelişim eğitimi

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı16 1.Ön Hazırlık 1.5 Uygulama aletlerinin bakımı ve İşletimi  Doğru alet seçimi  Güvenlikli ve bakımı kolay  İlaçlanacak zararlılar/bitkiler için uygun  Kullanılacağı işletme/tarla için uygun büyüklük  Doldurma, karıştırma ve temizlemesi kolay

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı17 2. Bir zararlıya karşı mücadeleye girişmeden önce 2.1 Sorunun anlaşılması  Kalifiye danışman tavsiyesi sağlanması  Önceki tarla/bitki kayıtlarının kullanımı  Düzenli tarla kontrolu yapılması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı18 2. Bir zararlıya karşı mücadeleye girişmeden önce 2.2 Tehlike değerlendirmesi ve risk yönetimi  İlaçlanacak tarla veya mevkinin belirleyici özelliklerinin bilinmesi  Tarladaki su kanalları ve drenaj yerleri  İlaçlama alanı çevresindeki yaban yaşam yerleri (özellikle arı kovanları)  Herkese açık herhangi bir alanın ilaçlanacak alana geçiş tanımlaması  Risk altındaki komşu mülklerin (özellikle okullar, oyun alanları) tanımlanması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı19 2. Bir zararlıya karşı mücadeleye girişmeden önce 2.2 Tehlike değerlendirmesi ve risk yönetimi  Risk yönetimi  Su kirliliğinin önlenmesi  Yakın çevrede bulunan insanların ve tüketicinin korunması  Arıların korunması  Kimyasal olmayan seçeneklerin göz önünde tutulması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı20 2. Bir zararlıya karşı mücadeleye girişmeden önce 2.3 Bitki Koruma Ürününün seçimi  Sorun ve o yer için uygunluk garantisi  Bitki ve sorun üzerinde kullanım için onaylı  Tasarlanan zamanda kullanım için onaylı  Doğru uygulama gereci ve eğitimli kullanıcı  Direnç yönetimi

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı21 3. Kullanım sırasında 3.1 Ürün etiketini anlama  Yasal gereksinimlerle uyumlu  Onaylı bitki/bitkiler  En düşük tek doz ve en yüksek toplam doz  Uygulama zamanı  İlaçlanacak bitki için hasat öncesi aralığı

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı22 3. Kullanım sırasında 3.1 Ürün etiketini anlama  Yasal gereksinimlerle uyumlu  Onaylı bitki/bitkiler  En düşük tek doz ve en yüksek toplam doz  Uygulama zamanı  İlaçlanacak bitki için hasat öncesi aralığı

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı23 3. Kullanım sırasında 3.1 Ürün etiketini anlama  İlaçlayıcının korunması konusunda temel bilgi  Tehlike sembollerinin anlaşılması  Risk ibareleri ve güvenlik önlemlerinin anlaşılması  Taşıma bilgisi ve anlaşılması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı24 3. Kullanım sırasında 3.2 Uygulayıcı korunmasının sağlanması  Personel Korunma Gereçlerinin Kullanımı (PKG)  Farklı işlemler için etiket gereksinimleri  Tehlike ve riskin anlaşılması  Etikette tehlike uyarıları ve risk ibareleri  Risk yönetimi ve en aza indirilmesi  Bir risk araştırması yürütmede herhangi yasal gereksinim ile uyum

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı25 3. Kullanım sırasında 3.3 Karıştırma, doldurma ve uygulama alanına taşıma  Döküntülerin yol açabileceği çevre bulaşmasının önlenmesi  Ambalajları açarken, tasarlanmış bitki koruma ürünleri dahil, güvenlikli prosedürler  Kısmen kullanılmış ambalajların kapatılması ve güvenliği  Etiketteki karıştırma yönergelerine uyum ve döküntülerden sakınılması  Karışımlar için doğru karışım sırası bilgisi  Olanaklı ve uygun ise mekanik nakil araçlarının kullanımı  Doldurulmuş uygulama aletini dolaştırmak yerine tarlada dolum için su temini

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı26 3. Kullanım sırasında 3.4 Ürünün uygulanması  Makinenin hazırlanması  Onarım ve genel bakım  Temizlik ve genel hijiyen (bulaşıklılığın giderilmesi)  Doğru ve uygun kalibrasyon

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı27 3. Kullanım sırasında 3.4 Ürünün uygulanması  Bitki ve zararlı için ürün tavsiyelerinin takibi  Önerilen doz, ürün etiketi ile karşılaştırma  Bitki gelişme dönemi için uygun zaman ve verilen hasat öncesi aralığı (PHI)  Bir tank karışımının tüm bileşenlerinin zamanlama gereksinimleri  Doz, zamanlama ve yaban yaşamı koruma arasındaki etkileşimlerden haberdar olma  Ürünün etkinliği için uygun hava koşulları

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı28 3. Kullanım sırasında 3.5 Su koruması  Dolaylı bulaşmayı önleme  Uygulama aletinden sızıntı ve damlamaların önlenmesi  Bulaşma riskini en aza indirecek karıştırma ve doldurma yerlerinin seçimi  Elde olmayan döküntülerin temizlenmesi  Toprak koşullarının ve yağmur etkisinin araştırılması  Büyük çapta elden çıkarmalar için doğru prosedürler  Uygulama aletinin temizlenmesi ve yıkama suyunun elden çıkartılması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı29 3. Kullanım sırasında 3.5 Su koruması  Doğrudan bulaşmayı önleme  Yasal denetimlere uyum  Su yolları boyunca ilaçsız tampon şeritler ayrılması  Rüzgar hızı ve yönü  Sürüklenme denetim önlemleri  Su yakınlarında ilaçlama prosedürleri

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı30 3. Kullanım sırasında 3.6 Yaban yaşamın korunması  Mevkideki yaban yaşamın korunması  Mevcut türlerin bilinmesi  Tohum ilaçlamalarının yaban yaşama dikkate değer tehlikelerinin farkında olunması  Bitki koruma ürünlerinin seçiminde yaban yaşamın korunmasının göz önünde tutulması  Çalılık dipleri ve tarla kenarlarını ilaçlamaktan sakınılması  Sürüklenmeyi önleme çareleri  Yerel uyarılar dahil, arı koruma eylemleri  Uygulama tamamlandığında ilgili kişilere duyurulması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı31 3. Kullanım sırasında 3.7 Çevredeki insanların korunması  Uygulama alanına olası giriş yapan diğer insanların korunması  Uygun uyarı işaretleri  Soruşturmalar için eksiksiz ürün güvenlik bilgisinin hazır bulundurulması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı32 4. Kullanım sonrasında 4.1 Ambalajlara uygulanacak işlemler  Durulama  Özel etiket yönergeleri ve sınırlandırmalarından haberdar olunması  Doğru Personel Koruma Gereci (PKG) kullanımı  Ambalajların boşaltılması ve bulaşıcı kalıntı  Önerilen durulama prosedürleri  Varsa basınçlı durulama aygıtlarının kullanımı  Durulama suyunun belirli bir yerde toplanması ve doğru elden çıkarma prosedürlerinin benimsenmesi

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı33 4. Kullanım sonrasında 4.1 Ambalajlara uygulanacak işlemler  Elden çıkarma  Yerel yasal gereklerden haberdar olmak ve uymak  Doğru yakma işlemleri (izin verilen yerlerde)  Doğru gömme işlemleri (izin verilen yerlerde)  Lisanslı yükleniciler yoluyla elden çıkarma prosedürleri

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı34 4. Kullanım sonrasında 4.2 İlaçlama aletlerine uygulanacak işlemler  İlaçlama artığının elden çıkartılması  Doğru hesaplamayla artığın en aza indirilmesi  Aynı bitkiye uygulama (en yüksek doz sınırları içerisinde)  Kullanılmayan alana (eğer izin verilmişse) püskürtülmesi  Fabrika artığı işleme ekipmanı kullanım  Özel yükleniciler yoluyla toplama ve elden çıkarma

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı35 4. Kullanım sonrasında 4.2 İlaçlama aletlerine uygulanacak işlemler  Durulama ve temizleme  Uygun yer  İmalatçıların temizleme prosedürleri  Uygun PKG, özellikle eldiven kullanımı  Durulama tankı sistemi kurulması  Özel yükleniciler yoluyla toplama ve elden çıkarma  Bazı ürünlerden sonra tescilli temizleyiciler kullanılması  Püskürtme tabanca ve borularının temizlenmesi  Memelerin ve meme filtrelerinin temizlenmesi  Püskürtücünün dış kısmının temizlenmesi  Durulama suyunun toplanması ve elden çıkartılması

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı36 4. Kullanım sonrasında 4.3 Personel hijiyenine dikkat edilmesi  Yemeden, içmeden veya sigara içmeden önce ellerin ve ilaçlamaya açık cildin yıkanması  Bulaşmış koruyucu giysinin tümüyle yıkanması  Eldivenlerin iç kısımlarının yıkanması 4.4 Diğer insanların korunması  İlaçlı alana giriş sınırlandırmalarının uygulanması  Konu ile ilgili uyarı işaretleri olan tabela dikmek

Temmuz 2003 Bitki Koruma Ürünlerinin Güvenlikli ve Sürdürülebilir Kullanımı37 4. Kullanım sonrasında 4.5 İlaçlı ürünün hasatı  Hasat öncesi aralığına uyulması  Bulaşmış koruyucu giysinin tümüyle yıkanması  Ürün kaydının yapılması  Ürün sigortası maksadı ile uygulamaların gerekli kayıtlarının varlığı