Modül 8 İhtiyari Protokol

Bireysel Başvuru Usulü Bireysel Başvuru Usulüne ilişkin bazı hususlar •Yarı-yargısal usul •Yazılı usul •Kayıt (Ön-kabuledilebilirlik) •Komite görüş ve tavsiyelerini bildiriyor •Sözleşme hükümlerine ilişkin açıklayıcı beyanlar ortaya koyma •Bireysel başvuru sonucunda Komite’nin görüş ve tavsiyelerinin yerine getirilmesi, Taraf Devletin siyasi iradesine bağlıdır. Bireysel başvuruda olmayanlar •Komite bir mahkeme değildir •Sözlü duruşma usulü yok •Avukatların katılımı söz konusu değil •Sonucun hukuken icra edilebilirliği söz konusu değil.

Bireysel Başvuru Süreç Akışı Bireysel Şikayetin Yapılması Kabuledilebilirlik İncelemesi Kabul edilebilir Başvurunun esasının değerlendirilmesi İhlal var Kabul edilemez Başvurunun sonu Tatmin edici sonuca ulaşana kadar izleme Taraf Devlet ihlalin ortadan kalkması için gereken tedbirleri almalı İhlal yok

Bireysel Başvuru için Kontrol Listesi Yazılı başvuru (veya kabul edilir diğer formatlar) Başvurucu ve mağdurun belirtilmesi (isim, temas bilgileri vs.) İlgili Taraf Devletin hangi devlet olduğu Başvurunun konusunun açıkça belirtilmesi İddia edilen hak ihlalinin niteliğinin açıklanması İç hukuk yollarının tüketilmesi için yapılanlar Şikayeti inceleyen başka uluslararası merciler Talep edilen tedbirler ile yaptırımların ne olduğu Tarih, yer ve imza Ekli belgelerin listesi (önceki kararlar, ulusal mevzuat gibi ilgili belgelerin Komite’nin çalışma dillerinden birinde hazırlanmış özetleri)

KABULEDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ Bireysel başvuru birey veya birey grupları tarafından veya onlar adına mı yapılmış? Evet Birey veya grup Sözleşme’de korunan bir hakkın ihlalini mi iddia ediyor? Evet Başvurucu Taraf Devlet’in yetki alanı içerisinde mi?Evet Devlet İhtiyari Protokol’e taraf mı?Evet Başvuru imzasız mı?Hayır Başvuru İhtiyari Protokol’ün kötüye kullanımı niteliğinde mi?Hayır Başvuru başka bir uluslararası inceleme veya çözüm merci tarafından incelenmiş mi? Hayır İç hukuk yolları tüketilmiş mi?Evet Başvuru dayanaktan yoksun mu?Hayır Aleyhinde başvuru yapılan ihlal İhtiyari Protokol’ün Taraf Devlet bakımından yürürlüğe girmesinden sonra mı meydana gelmiş? Evet

Görüşler ve izleme Görüşülerin yayımlanması Devlet 6 ay içinde raporlama yapmalı Komite ek bilgi talep edebilir Taraf Devletin bir sonraki dönemsel raporu Komite’nin çalışma grubu veya özel raportör tarafından izleme

İhtiyari Protokol’ün Yararları  Mahkemeler gibi ulusal koruma mekanizmalarını güçlendirir;  Mevzuat ve politikaların uygunluğunun denetlenmesine olanak sağlar;  Ulusal mahkeme kararlarının Sözleşme’ye uyumunun denetlenmesini mümkün kılar;  Hükümetlere ulusal düzlemde değişiklik yaratmalarında yardımcı olur;  Devletlere uluslararası uzmanların tavsiyelerinden yararlanma olanağı sağlar;  Somut durumlarda Sözleşme’nin nasıl uygulanması gerektiği konusunda açıklık sağlar;  Sözleşme’nin ulusal mevzuata aktarılmasını kolaylaştırır;  Sivil toplum örgütlerinin kilit değişikliklerin gerçekleşmesini sağlayacak stratejik davalar açmasına zemin sağlar;  Mağdurlara koruma sağlar;  Mağdurların nispeten kolay kullanabileceği bir mekanizmadır.

İhtiyari Protokol’ün uygulanmasında Sivil Toplumun Rolü Sivil Toplum Onay sürecinde etki Başvuruculara destek Mağdurlar adına başvuruları kaleme alma Güvenilir bilgi sağlama Sözleşme’ye uygunluğu izleme Komite’nin görüşlerinin öğrenilmesini sağlama Uygulama sürecini raporlama