“ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİN FİNANSAL SORUNLARI” DR. M. ORHUN ÇAMURDAN

BAŞLICA SORUNLAR Ağır Borç Yükü Gelir Kaynaklarının Yetersizliği SUT FİYATLARININ YETERSİZLİĞİ ÜCRETLİ HASTALARDAN SAĞLANAN GELİRLERİN DÜŞMESİ DEVLET BÜTÇESİNDEN AYRILAN PAYIN YETERSİZLİĞİ Gider Kalemlerinin Yüksek Olması

AĞIR BORÇ YÜKÜ NET BORÇ TOPLAMI GELİR-GİDER DENGESİ Mizanda görünen borç toplamı: ~115 Milyon TL GELİR-GİDER DENGESİ FATURA EDİLEN TUTAR: ~ 178.5 Milyon TL / Yıl TAHAKKUK EDEN GİDER: ~ 210 Milyon TL / Yıl !!! Personel, hizmet alımı, sarf, cihaz, demirbaş: ~ 182 Milyon TL / Yıl !!!

GELİR KAYNAKLARININ YETERSİZLİĞİ – ÜCRETLİ HASTA GELİRLERİNİN AZALMASI 2010: ~31.5 Milyon TL 2012: ~5.5 Milyon TL Fark: 26 Milyon TL !!!

YILLIK 26 MİLYON TL KAYIP NASIL KARŞILANIR ? PERFORMANS SİSTEMİ İLE ÖĞRETİM ÜYESİNİN “SAHAYA” ÇEKİLMESİ Bir muayene ile öğretim üyesine kalan miktar: ~6 TL !!! Günde 10 “özel” hasta ile aylık ek gelir: ~1200 TL !!! Bu potansiyelin %20’si ile muayenehane aylık net geliri: ~12.000 TL Performans sistemi ile motivasyon olasılığı kalmadı

“ÖZEL” HASTA TEDAVİLERİNİN KALDIRILMASININ DOĞURDUĞU SONUÇLAR Potansiyeli yüksek olan öğretim üyeleri, mevcut potansiyelleri ile birlikte hastane dışına kaydı (100/380) Ciro düştü  Kalan öğretim üyelerine ayrılabilir ek ödeme miktarı azaldı (5700 TL/ay) Performans sistemi ile motivasyon olasılığı kalmadı (Taban ödeme 2700/ay, performansa ayrılabilen 3000 TL/ay) Motivasyonsuzluk cironun daha da düşmesine neden olacak Performans sistemi ile motivasyon olasılığı kalmadı

ÜNİVERSİTE HASTANELERİ BİRER “İŞLETME” MİDİR? EVET !!!

ÜNİVERSİTE HASTANELERİ BİRER “İŞLETME” MİDİR? HAYIR !!! Sunulan hizmetlerin karmaşıklığı ve değişkenliği Acillik ve ertelenemezlik Hata ve belirsizliklere karşı hassasiyet Mevcut mevzuatın yeni gelir kaynakları yaratmadaki kısıtlayıcı yönleri Son başvurulan merkez; “karlılık” unsurunu gözardı etme zorunluluğu “Para” getirmeyen eğitim ve araştırma görevini yerine getirme gerekliliği

ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Hizmet sunum “sayısı” değil “kalitesi” ön planda olmalıdır Teknolojideki gelişmelere günü gününe uyabilen, Cihaz parkını, sarflar, kitler gibi diğer gider kalemlerini “maliyet” değil “kalite”ye göre seçebilen “Çok gelir getiren” değil, “diğer merkezlerde yapılamayan”, “bilgi yükü ağır”, “karmaşık” hizmetlere yönelmiş “Eğitim”, “araştırma” gibi “gelir getirmeyen” hizmetlerin de “görev”i olduğunu unutmamış

ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDE “FİNANSAL İŞLETMECİLİK” ANLAYIŞININ ÖNÜNDEKİ ENGELLER “Nitelikli” yatak sayısı oranı SB hastanelerinde %31, Üniversite hastanelerinde %41  Kaliteyi idame zorluğu Daha fazla kar getiren “günübirlik”, “ayaktan”, “akut” hasta müracaatları yerine “çözülemeyen”, “çok tetkik gerektiren”, “masraflı” hastalar “Zar-zor” idame ettirilebilen bir mali portrede “pazarlamacılık”, “reklamasyon”, “VİP hizmeti”, “vitrin” faktörlerinin gözardı edilmesi zorunluluğu

REKABET ALANINDA ÜNİVERSİTE HASTANELERİ Hastanelere müracaat sayısı 2002’den 2011’e 2.7 kat arttı SB hastaneleri: 2.3 kat Üniversite hastaneleri: 2.8 kat Özel hastaneler: 10.3 kat !!!! Hastaların “hizmet” anlayışı değişti, “vitrin”in önemi arttı Üniversite hastanelerinin bu alana ayırabileceği bütçe?

REKABET ALANINDA ÜNİVERSİTE HASTANELERİ Sektörlere Göre Ameliyat Sayılarında Artış SB hastaneleri: 2 kat Üniversite hastaneleri: 2 kat Özel hastaneler: 7 kat !!!! A ve B Gurubu Ameliyatların Tüm Ameliyatlara Oranı SB hastaneleri: %42 Üniversite hastaneleri: %55 Özel hastaneler: %45

YARDIMCI SAĞLIK PERSONELİNİN GÖZÜNDE ÜNİVERSİTE HASTANELERİ “ZOR” HASTALAR DAHA DÜŞÜK VEYA EŞİT ÜCRET Yatak başına düşen hemşire sayısı: İdeal oran: 1 SB hastaneleri: 0.85 Gazi Üniversitesi Hastanesi: 0.68

ÜNİVERSİTE ÇALIŞANLARI FİNANSAL YÖNDEN YENİDEN NASIL MOTİVE EDİLİR ? ÇÖZÜM YOLU 1: GELİRLERİN ARTIRILMASI SUT FİYATLARININ, ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİN HAKETTİĞİ DÜZEYLERE ÇIKARILMASI HASTANENİN DİĞER ÖNEMLİ GELİR KAYNAĞI OLAN DEVLET DESTEĞİNİN ARTIRILMASI (GYSİH payı %6. Kıyas; 10-12) ÜNİVERSİTE HASTANELERİNE, SGK KESİNTİLERİ KONUSUNDA DAHA İNSAFLI YAKLAŞIMLARIN SERGİLENMESİ Performans sistemi ile motivasyon olasılığı kalmadı

SUT FİYATLANDIRMALARINDA ÖNERİLEN İYİLEŞTİRMELER Kemer sıkma politikalarında Üniversite hastanelerinin hariç bırakılması (Toplam sağlık harcamalarında Üniversitelerin yükü yaklaşık %15’dir) “Koruyucu hekimlik” hizmetlerinin layıkıyla ücretlendirilmesi Üniversite hastanelerine yapılan geri ödemelerin anlamlı bir farkla (%30 gibi) artırılması

DEVLET DESTEĞİNİN ARTIRILMASINDA ÖNERİLEN İYİLEŞTİRMELER Mevcut durum: ~ 30 Milyon TL Eğitim harcamaları kalemi Araştırma harcamaları kalemi Yardımcı personel istihdamında “Sözleşmeli Personel” gereksiniminin en aza indirilmesi yönünde kadro desteği

SGK KESİNTİLERİNDE DAHA İNSAFLI YAKLAŞIMLAR Firma kaynaklı malzeme kayıt sorunlarının hastanelere yüklenmemesi Endikasyonların değerlendirilmesinde uzman hekimlerin kritikte bulunmaları Hastaların doğal karmaşıklığı nedeniyle aynı gün yapılan muayenelerin “konsultasyon” kapsamından çıkarılması Kesintilerde “teamüller”e dayalı yaptırımlardan kaçınılması ….

ÜNİVERSİTE ÇALIŞANLARI FİNANSAL YÖNDEN YENİDEN NASIL MOTİVE EDİLİR ? ÇÖZÜM YOLU 2: DÖNER SERMAYE ÜZERİNDEKİ GİDER YÜKLERİNİN AZALTILMASI Denge tazminatları yükünün döner sermayenin üstünden alınması 4B’den 4A’ya geçen personelin maaşlarının döner sermaye dışından karşılanması (~15 Milyon TL) İdame harcama kalemlerinde (sarf, ilaçlar) merkezi satınalma yöntemlerinin geliştirilmesi