EKG ELEKTROKARDİYOGRAFİ Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com ELEKTROKARDİYOGRAFİ

Tarihçe:16-17 yüzyıl canlı dokusunda elektrik olduğunun tesbiti Hayvan dokusundaki elektriği buldu kraliçe elisabethin doktoru idi. William Gilbert : 1600

Luigi Galvani -1780 Galvanometrenin isim babası Galvani 1791 yılında kurbağa kalbinin eletriksel uyarı ile kontraksiyon yaptığını buldu. Luigi Galvani -1780

İlk EKG tanımı Willem Einthoven 1893 yılında ilk kez elektrokardiyografi terimini kullandı ve 1895 de ilk EKG çekildi Willem Einthoven Einthoven W: Nieuwe methoden voor clinisch onderzoek [New methods for clinical investigation]. Ned T Geneesk 29 II: 263-286, 1893

Willem Einthoven: 1895 de P,Q,R,S,T dalgaları tanımladı 1924 de EKG yi bulması nedeni ile nobel ödülü aldı EKG.:kalbin oluşturduğu elektriksel potansiyel farklılıklarının vücüt yüzeyinden grafik şeklinde yazdırılması sonucu elde edilir. Einthoven W. Ueber die Form des menschlichen Electrocardiogramms. Arch f d Ges Physiol 1895;60:101-123

Dalgaların oluşumu dipol kavramı Eğer dipol dalgası bir elektroda doğru geliyorsa pozitif defleksiyon Elektroddan uzaklaşıyorsa negatif defleksiyon ortaya çıkar Kas kitlesi ne kadar büyükse elektriksel değişiklikler de o kadar büyük olur

Normal elektrokardiyogram P dalgası; atriyum depolarizasyonu QRS kompleksi; ventrikül depolarizasyonu T dalgası; ventrikül repolarizasyonu

tanımlar İzoelektrik hat Pozitif defleksiyon Negatif defleksiyon PR aralığının çizdiği hat Pozitif defleksiyon İzoelektirik hattın üzerine sapma Negatif defleksiyon İzoelektirik hattın altın sapma

Hız ve zaman özellikleri Her büyük kare; 0.2s Her küçük kare; 0.04s Her saniyede 5 büyük kare Bir dk.da 300 büyük kare

Dalgaların isimlendirilmesi P dalgasından sonra ilk negatif defleksiyon Q dalgası Yukarıya doğru ilk defleksiyon R dalgası R dalgasını takip eden negatif defleksiyon S dalgası

Einthoven üçgeni İki kol ve sol bacak kalbi çevreleyen bir üçgenin kenarlarını oluşturur

Bipolar derivasyonlar DI; sağ kol-sol kol DII; sağ kol-sol bacak DIII; sol kol-sol bacak Toprak hattı; sağ bacak

Göğüs derivasyonları V1: Sternumun sağında 4. interkostal aralık, V2: Sternum solu 4. interkostal aralık, V3: V2-V4 ortası V4: 5. interkostal aralık - mid klaviküler hat V5: 5. İ.kostal aralık sol ön koltuk (aksilla) çizgisi V6: 5. İ. Kostal aralık sol orta koltuk (aksilla) çizgisi

Ünipolar ekstremite derivasyonları aVL; pozitif elektrod sol kol aVF; pozitif elektrod sol bacakta aVR; pozitif elektrod sağ kolda

R T P Q S

Adale tremoru olan bir hastada parazit oluşumu

Normal EKG

Zaman değerlendirmesinde dalgaların genişliği ve aralarındaki mesafeler esas alınır. Bir dalganın başından ikinci dalganın başına kadar geçen süre interval, bir dalganın sonundan ikinci dalganın başına kadar geçen süre ise segment olarak bilinir.

Normal bir elektrokardiogramdaki bazı önemli interval ve segment değerleri şöyledir: Toplam siklus 0.80-0.85 saniye PR intervali 0.12-0.20 saniye  QT intervali 0.32-0.39 saniye  PR segmenti 0.09-0.11 saniye ST segmenti 0.13-0.15 saniye QRS süresi 0.05-0.10 saniye

Özellikle voltaj açısından yapılan değerlendirmelere esas olmak üzere, elektrokardiografide elektrodların yerleştirileceği vücut bölümleri konusunda bir standard oluşturulmuştur. Buna göre standard bir EKG muayenesinde 12 ayrı elektrod grubu kullanılarak kayıtlar yapılır. Bu elektrod gruplarına derivasyon adı verilir. EKG derivasyonları üç kategoride incelenir: 1- Bipolar ekstremite derivasyonları (DI, DII, DIII) 2- Unipolar ekstremite  derivasyonları (aVR, aVL, aVF) 3- Unipolar göğüs derivasyonları (V1-V6)

Unipolar ve bipolar ekstremite derivasyonlarının (toplam 6 derivasyon) herbiri kalbi koronal düzlemde farklı açılardan gören eksenlere sahiptir. Ekstremite derivasyonlarındaki dalga büyüklükleri (voltajları) değerlendirilerek kalpdeki depolarizasyon (veya repolarizasyon) dalgasının hareket yönünün hangi eksene yakın olduğu araştırılır. Bu değerlendirme, kalpdeki elektrofizyolojik olayların dinamiğinin anlaşılmasını sağlar.

Dalganın yayılması SA düğümden çıkar AV düğüme ulaşır Atriyum depolarizasyonu İletide gecikme PR aralığı AV düğüme ulaşır AV düğüme ulaşan ileti hızla septuma yayılır Sağ-sol ventriküler dallara ayrılır

defleksiyonlar Dikey pozisyonda; Okun (dipolün) negatif yönünü gören derivasyonlar aşağıya doğru bir defleksiyon Okun pozitif yönünü gören derivasyonlar ise pozitif bir defleksiyon gösterir

P dalgası p dalgası: Atriyum depolarizasyonunu gösterir p dalgası süresi: 0.10sn -2.5mV, DI,DIIve AVF de pozitif DIII ve AVL, VI (+,- veya bifazik), V4-V6 pozitiftir, AVR de negatiftir,

PQ (PR) segmenti: 0.09-0.11 sn P dalgasının sonundan QRS kompleksinin başlangıcına kadar olan kısımdır. Kalp impulsunun atriyumlardan ventriküllere iletildiği süreye karşılık gelir. Kalp impulsu bu süre içinde AV düğümü, His demeti ve Purkinje sistemini geçerek ventrikül myokardının ilk depolarize olan kısmına ulaşır. Normalde izoelektrik hattadır.

PR intervali : P dalgasının başlangıcından QRS kompleksinin başlangıcına kadar geçen süredir.  Q dalgasının belirgin olmadığı durumlarda P dalgasının başlangıcından R dalgasının başlangıcına kadar olan süre (PR intervali) dikkate alınır. PQ veya PR intervali,  SA düğümden başlayan eksitasyonun ventrikül myokardına kadar ulaşması için geçen zamana karşılık gelir. Süresi 0.12-0.20 ortalama 0.16 s' dir. PR<0.12sn: kısa PR PR>0.20sn: 1 °blok

QRS kompleksi: Q, R ve S dalgası olmak üzere üç ayrı dalgadan oluşmuştur.  QRS kompleksi ventriküllerin depolarizasyonu sırasında kaydedilir. Süresi 0.06-0.10 s' dir. 0.11 s' yi aşması patolojik kabul edilir. Q dalgası QRS kompleksindeki ilk negatif defleksiyondur. Q dalgasının çok küçük olması veya bazı derivasyonlarda görülmemesinin patolojik bir anlamı yoktur. Derinleşmesi ise geçirilmiş MI göstergesidir (Patolojik Q) R dalgası QRS kompleksindeki ilk pozitif defleksiyondur. S dalgası QRS kompleksinde R dalgasından sonra gelen ilk negatif defleksiyondur.

ST segmenti: QRS kompleksinin sonu ile T dalgasının başlangıcı arasındaki elektrokardiyogram bölümüdür. Ventrikül myokardının tümünün depolarize duruma geçtiği andan başlayarak ventrikül repolarizasyonunun başladığı ana kadar sürer. Normalde izoelektrik hatta kaydedilir. ST segmentinin izoelektrik çizginin altına inmesi veya üstüne yükselmesine  ST sapması denir.  ST segmentinin belirli değerlerden daha fazla çökmesi veya yükselmesi patolojiktir. 0.13-0.15 sn sürer

ST segment çökmesi

QT intervali: Q dalgasının başından T dalgasının sonuna kadar geçen süredir. Ventriküllerin depolarizasyon ve repolarizasyon süreçlerini kapsar. Ortalama yaklaşık  0.40 s dir. Hipokalsemide uzar, hiperkalsemide kısalır.

T dalgası Ventrikül repolarizasyonu 0.10-0.25sn, I,II,V3-V6 da (+), aVR de (-) diğer derivasyonlarda QRS in yönüne bağlı olarak değişkendir.

U dalgası T dalgasını takibeden ve genellikle pozitif olan küçük bir defleksiyondur. Normal EKG kaydında her zaman gözlenmeyebilir. Nedeni kesin olarak bilinmemekle beraber intraventriküler (purkinje) ileti sistemindeki  yavaş repolarizasyona bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. En belirgin olduğu derivasyon V3' dür.

T dalga negatifliği

Hiperpotasemide sivri T dalgaları

Erken repolarizasyon

Akut miyokard infarktüsü seyri

İnfarktüs lokalizasyonları Anterior: V1-V6 Anteroseptal: V1-V4, Anterolateral: V4-V6 Yüksek lateral: DI-aVL İnferior: D2-D3-aVF Posterior: V1- V2 de R/S oranı>1 ise

Akut anterior miyokard infarktüsü

aVR, aVL, aVF (augmented limb leads) Summary of Leads Limb Leads Precordial Leads Bipolar I, II, III (standard limb leads) - Unipolar aVR, aVL, aVF (augmented limb leads) V1-V6

Arrangement of Leads on the EKG

Anatomic Groups (Septum)

Anatomic Groups (Anterior Wall)

Anatomic Groups (Lateral Wall)

Anatomic Groups (Inferior Wall)

Anatomic Groups (Summary)

KALP HIZI

EKG de kalp frekansı hesaplanması: Kalp hızının hesaplanmasında bir kalp siklusunun süresi temel alınır. EKG de bir dalganın başlangıcından bir sonraki aynı dalganın başlangıcına kadar olan bölüm bir kalp periyoduna karşılık gelir. Kalp periyodunun belirlenmesinde trasede belirgin olması nedeni ile birbirini izleyen iki R dalgasının tepe noktaları arasındaki mesafe  (R-R aralığı) tercih edilir.

EKG de kalp frekansı hesaplanması: Kalp frekansı hesaplanırken önce R-R aralığının zaman olarak karşılığı hesaplanarak bir kalp periyodunun süresi bulunur. Daha sonra basit bir orantı ile bir dakikadaki kalp periyodu sayısı saptanır. Kalp frekansının hesaplanması ile ilgili işlemler 60/R-R(s) olarak formüle edilebilir. Ventrikül ritmi düzenli değil yani R-R aralıkları birbirine eşit değilse aynı işlem birkaç R-R mesafesinin ortalaması alınmak sureti ile yapılır.

EKG de kalp frekansı hesaplanması: Örneğin, 25 mm/s kağıt hızı ile yapılan bir EKG kaydında  R-R mesafesi 20 mm ise bir kalp periyodu 20 x 0.04 = 0.80 s ve kalp frekansı 60/0.80 s = 75 atım/dakika olarak bulunur. ( 1 atım = 0.8 sn ise 60 sn de kaç atım yapar) 

FREKANS=?

FREKANS=? 19 küçük kare = 0,04*19= 0,76 60\0,76=78.94 atım

300\6 = 50 atım Pratik olarak: 1 dk da 300 büyük kare geçer. 1 dk da geçilen büyük kare sayısının, 1 atımda geçilen büyük kare sayısına bölünmesi

(300 / ~ 4) = ~ 75

(300 / 1.5) = 200

Kalp Ekseni

Kardiyak aks Sağdan sola Yukarıdan aşağıya Yaklaşık 45o lik bir açı ile uzanır Saat 11-5 doğrultusu

Kardiyak aks Normal aks : +59 º

Kardiyak aksın normal sınırları Sol ventr. hipertrofisi Sağ ventr. Hipertrofisi Sol ventr. enfarktı

- SOL AKS DI - + 59 SAĞ AKS N + aVF

SAĞ AKS SAPMASI

Göğüs derivasyonları ve QRS Yatay düzlemde; V1-2; sağ ventrikülü V3-4; septumu V5-6 kalbin sol yanını yani sol ventrikül duvarını görür Septum soldan sağa doğru ve ventriküllerden önce uyarılır

Septum depolarizasyonu V1 pozitif defleksiyon Septum kas kitlesi az olduğundan genlik düşüktür R V6 negatif defleksiyon Q

Ventrikül depolarizasyonu Sol ventrikül hakimiyeti V1 negatif defleksiyon S V6 pozitif defleksiyon R Kas kitlesi tamamen depolarize olmuşsa EKG izoelektrik çizgiye döner

Normal depolarizasyon

Özetle... EKG kas kontraksiyonlarıyla birlikte gelişen elektriksel değişikliklerden kaynaklanır Öncelikle atriyumlar, sonra ventriküller eşzamanlı olarak kasılır Atriyal kontraksiyon sonucu P dalgası Ventriküler kontraksiyon sonucu QRS kompleksi oluşur

EKG’nin incelenmesi Ritmin belirlenmesi (Sinüs ritmi,aritmi) Kalp hızının tespiti (anormal,bradikardi, normal, taşıkardi) Kardiyak aksın yönü (sağa, normal, sola) P dalgaları (yok/var normal-anormal) QRS kompleksi (uzamış, normal, çok yüksek, çok alçak) ST segmenti (yükselmiş, normal, çökmüş) T dalgası (normal(+), anormal(-)) Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com