YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ UYGULAMASI

YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ ULUSLARARASI ARENADA Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Nedir? Yetkilendirilmiş yükümlü, 3 yıldır faaliyette bulunan, gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde birtakım kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir statüdür. YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ ULUSLARARASI ARENADA NEDEN ÖNEMLİDİR? 11 Eylül saldırılarından sonra, sınır geçişlerinde ve uluslararası ticarette güvenliğin sağlanması ile ticaretin kolaylaştırılması arasındaki dengenin nasıl sağlanacağı sorusu gündeme gelmiştir. Sorunun çözümüne yönelik olarak yürütülen müzakereler sonrasında yetkilendirilmiş yükümlü kavramı geliştirilmiştir. Bunun temel amacı güvenli arz zincirleri oluşturulmasıdır. Çünkü zincirin her halkası, ilk çıkış noktasından (konteynerin doldurulduğu tesis) nihai varış noktasına (konteynerin boşaltıldığı tesis) kadar, farklı yetkilendirilmiş yükümlü programları altında olsa bile güvenli addedilmiş olacaktır. Bu, uluslararası ticareti büyük ölçüde hızlandıracak ve kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda uluslararası ticaretin güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlayacaktır.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Olmanın Getirileri Boşaltma, yükleme, eşya ve aracın beklemesi gibi masrafların ortadan kalkması Gümrük idaresiyle daha iyi ilişkiler ve işbirliği artışı. Piyasada güvenilir kişi olarak tanınma ve daha çok tercih edilme. İş ilişkileri içinde olunan kişileri daha iyi tanıyabilme. Sevkiyatlardaki gecikmelerde azalma. Daha ileri düzeyde planlama. Daha fazla müşteri sadakati. Emniyet ve güvenlik açıklarından kaynaklı vakalarda azalış. Hırsızlık vakalarında ve kayıplarda azalma. Mala zarar veriliş vakalarında azalış. Çalışanları daha iyi tanıyabilme. Tedarik zinciri ortakları arasında güvenilirlik ve iletişim artışı. Tedarik masraflarının azalması ve tedarikçilerle işbirliğinin artması. Sigorta masraflarının azalması.

YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ STATÜSÜNE BAĞLI KOLAYLIKLAR VE SINIFLANDIRILMASI KOŞULA BAĞLI KOLAYLIKLAR Götürü teminat uygulaması A.TR Dolaşım Belgesi düzenleme Fatura beyanı veya EUR.MED fatura beyanı düzenleme İhracatta yerinde gümrükleme izni(1000-3141-3151 rejimleri ile işlem yapabilme) İthalatta yerinde gümrükleme hizmeti(4000-4100-5100 rejimleri ile işlem yapabilme) KOŞULA BAĞLI OLMAYAN BÜTÜN YY’LERİN FAYDALANDIĞI KOLAYLIKLAR Eksik beyan usulu Kısmi teminat uygulaması Yeşil Hat uygulaması Belge kontrolü veya muayeneye tabi tutulması halinde öncelik tanınması Azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verme kolaylığı Belgelere dayalı gümrük kontrollerinin azaltılması ve bu kontrollerin öncelikle yapılması Sınır kapılarında öncelikli geçiş hakkı tanınması

SAĞLANMASI GEREKEN KOŞULLAR Güvenilirlik Koşulu; Yönetim kurulu üyeleri, %10 dan fazla paya sahip gerçek kişiler ve gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisine haiz kişilerin adli sicil kayıtlarının temiz olması Gümrük işlemlerinde belli miktarın üzerinde ceza almamış olmak Gümrük vergi ve ceza borcu olmaması Vergi ve Sgk borcu olmaması Son 1 yıl içerisinde en az yüz adet beyan kapsamında işlem yapılmış olması

Ticari Kayıtların Güvenilir ve İzlenebilir Olması Koşulu; Kayıtların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olması Eşyanın tüm vasıf ve hareketlerinin kayıt altında olması Kayıtların erişilebilir olması Kontroller için gerekli ortamın sağlanması Serbest Dolaşımda olan ve olmayan eşyanın ayrımını gözeten kayıt sistemine sahip olmak İç kontrol mekanizmasına sahip olmak Bilgili ve tecrübeli personele sahip olmak 5 yıl süreyle arşiv tutmak ve arşivleme planına sahip olmak Bilişim teknolojisi güvenlik önlemlerine sahip olmak

Mali Yeterlilik Koşulu; Son üç yıla ait Yeminli Mali Müşavir raporunun olumlu olması Taahhüteri karşılamaya yeterli mali duruma sahip olmak Hakkında iflas işlemi başlatmamış olmak

Emniyet ve Güvenlik Koşulu; Binaların izinsiz sızma ve girişleri önleyecek nitelikte olması ve genel güvenlik tedbirlerini almış olmak Yükleme, boşaltma, sevkiyat yerleri, taşıma araçlarında gerekli kontrol ve tedbirleri almış olmak Eşyanın kaybını değiştirilmesini ve yabancı eşya eklenmesini önleyecek tedbirlerin alınmış olması Eşyanın konulduğu yerlerin denetime uygun olması Yasaklama ve kısıtlamaya tabi eşyanın takibine sahip olma Tedarikçilerin (iş ortakları) uygunluğunun takibi yapılabiliyor olması Personel güvenilirliğinin takibi ve personel kaynaklı risklere karşı tedbirli olma ilgili personelin arz zinciri güvenliği ile ilgili eğitim programlarına aktif olarak katılımını sağlamak

BAŞVURU İÇİN ARANACAK EVRAKLAR EK-1/A Başvuru Formu EK-2 Soru Formu Yönetim kurulu üyeleri, %10 dan fazla paya sahip gerçek kişiler ve gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisine haiz kişilerin adli sicil kayıtları SGK borcu olmadığını gösteren ihale konusu olmayan işlerle ilgili e-borcu yoktur yazısı veya SGK’dan alınan borcu yoktur yazısı(başvuru tarihinden en geç 1 ay önce alınmalı) Vergi borcu yoktur yazısı (başvuru tarihinden en geç 2 ay önce alınmalıdır) Son 3 yıl esas alınarak karşılaştırmalı olarak hazırlanan ve olumlu olarak sonuca bağlanan Yeminli Mali Müşavir raporu Avrupa Akreditasyon Birliğinin karşılıklı tanıma anlaşmalarına imza atmış akreditasyon kurumları (örneğin Türkiye’de Türk Akreditasyon Kurumu)  tarafından akredite edilmiş uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca düzenlenmiş olan akreditasyon şirketinin markasını taşıyan güncel ISO 9001 ve ISO 27001 sertifikaları.

a) ISO 9001 sertifikası, başvuru sahibinin dış ticaret, gümrükleme, yönetim ve idari organizasyon faaliyetleri ile bu faaliyetlerle ilişkili işlemlerini ve bunlara bağlı üretim ve hizmet sunumlarını, b) ISO 27001 sertifikası; ithalat, ihracat, transit, gümrükleme gibi gümrük ve dış ticaret işlemlerini ve bu işlemlere ilişkin lojistik, depolama, muhasebe, finans ve bilgi işlem gibi faaliyetlerinin elektronik bilgi varlıkları ile bu varlıkları korumak amacıyla kullandığı bilişim güvenliğini, kapsamalıdır.

Başvurular nereye yapılır ve nasıl değerlendirilir? Başvuru formu ile ilgili Bölge Müdürlüğüne yapılır ÖN İNCELEME: Bölge Müdürlüğü belgelerin ve şartların sağlandığını tespit ederek sonucu Genel Müdürlüğe gönderir. YERİNDE İNCELEME: Yerinde inceleme, denetim elemanınca yapılır. Hazırlanan raporu Genel Müdürlüğe gönderir. DEĞERLENDİRME: Genel Müdürlük rapor üzerinde gerekli değerlendirmeyi yaparak sonucu Bölge Müdürlüğüne bildirir.

UYGULAMA VE KOLAYLAŞTIRMALAR Eksik Beyan Usulu; Beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmeden beyanda bulunulmasıdır. Bu belgeler, tescil tarihinden itibaren 1 ay içerisinde gümrüğe getirilmelidir. Bu süre ilgili gümrük müdürlüğünce 3 aya kadar uzatılabilmektedir. Eksik beyan usulü sadece aşağıdaki belgeler için uygulanabilir; Fatura, A.TR Dolaşım Belgesi, Menşe ispat belgeleri, Teslim şekli gereği ibrazı gereken navlun makbuzu ve sigorta poliçesi, İşlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma sokulması halinde ibrazı gereken işlenmiş tarım ürünleri analiz sonuç raporu.

Kısmi Teminat Uygulaması; Gümrük antrepo, gümrük kontrolü altında işleme ve geçici ithalat rejimlerinde işlem gören eşya için ithalat vergilerinin tamamı yerine sadece %10’u oranında teminat alınmasına yönelik bir kolaylıktır. Götürü Teminat Uygulaması; Götürü teminat, sertifika sahibi için belirlenmiş tutardaki teminatın her işlem için ayrı ayrı teminat verilmeksizin, teminata bağlanması gereken tutardan bağımsız olarak ve herhangi bir düşüm yapılmaksızın 1 yıl süreyle kullanılabilen bir teminat türüdür. İstenilen tutarda banka veya özel finans kurumlarından alınacak süresiz teminat mektubunun ibraz edilmesi koşuluyla faydalanılabilir. Yeşil Hat Uygulaması; Gümrük kontrolünün yapılmayacağı hat "yeşil hat" olarak tanımlanmıştır. Yeşil hattan işlem gören beyannamelerin (fatura, dolaşım belgeleri gibi beyannameye eklenmesi gereken) eklerinin gümrük idaresine ibraz zorunluluğu ortadan kalkmıştır. Beyannameye eklenmesi gereken belgeler beyan sahipleri tarafından muhafaza edilecektir.

ONAYLANMIŞ İHRACATÇI YETKİSİ A.TR Dolaşım Belgesi Düzenleme; Son 1 yıl içerisinde en az 50 adet A.TR Dolaşım Belgesi düzenlemiş olmak. Fatura Beyanı veya EUR.MED Fatura Beyanı Düzenleme; STA yapılan ülkelere en az 50 adet ihracat işlemi gerçekleştirmiş olmak İhracatta Yerinde Gümrükleme İzni; Bu uygulama ile ihracatçı, ihracat işlemlerini, eşyayı gümrüğe götürmeden kendi tesislerinde gerçekleştirebilir ve direkt sınır gümrüğüne eşyayı sevk edebilir. Bu uygulamadan faydalanmak için; Son 1 yıl içerisinde asgari 5 milyon FOB/ABD doları tutarında ihracat yapılmış olmalı, Eşya ile ilgili işlemler için gerekli teçhizat ve donanıma sahip olmak Tesislerde izinsiz giriş ve sızmalara karşı genel güvenlik tedbirlerini almış olmak Eşya konulan yerlerin gümrüğün denetimini kolaylaştıracak şekilde düzenlenmiş olması Eşyanın tesisten çıkışına kadar bekletileceği, uygun bir muayene ve sevkiyat alanından oluşan kesintisiz güç kaynağına sahip, araç tanımlama ve kimlik tespitine olanak tanıyan çözünürlükte kamera sistemi ile 24 saat izlenen, giriş çıkışları kayıt altında tutulan ve yeterli aydınlatma düzenine sahip açık veya kapalı bir Güvenli Park Alanına sahip olmak.

İthalatta Yerinde Gümrükleme İzni; Bu uygulama ile ithalatçı, ithalat işlemlerini kendi tesislerinde veya izinli alıcının tesislerinde gerçekleştirebilir. Bu uygulamadan faydalanmak için; Gümrük İdaresine 500.000 Avro tutarında teminat vermiş olmak Eşyanın depolanması, boşaltılması, muayenesi ve eşyadan numune alımı için gerekli teçhizat ve donanıma sahip olmak. İmalatçı olmak Son 1 yıl içerisinde; - 20 Milyon ABD Doları tutarında toplam ithalat ve ihracat yapmak, veya - 5 Milyon ABD Doları tutarında ihracat yapmış olmak, veya - 20 Milyon ABD Doları tutarında toplam ithalat yapmış olmak.

Tesislerde izinsiz giriş ve sızmalara karşı genel güvenlik tedbirlerini almış olmak Eşya konulan yerlerin gümrüğün denetimini kolaylaştıracak şekilde düzenlenmiş olması Eşyanın ithalat işlemleri tamamlanıncaya kadar, uygun bir muayene ve sevkiyat alanından oluşan kesintisiz güç kaynağına sahip, araç tanımlama ve kimlik tespitine olanak tanıyan çözünürlükte kamera sistemi ile 24 saat izlenen, giriş çıkışları kayıt altında tutulan ve yeterli aydınlatma düzenine sahip, eşyayı dış etkilerden koruyacak şekilde yapılmış kapalı bir Güvenli Depolama Alanına sahip olmak. Gerekli hallerde eşyanın bekletileceği, yukarıdaki özelliklere sahip ancak kapalı olma zorunluluğu olmayan Güvenli Park Alanına sahip olmak