İmalat Planlama ve Kontrol Sistemi (İPKS) İPKS; Makine,malzeme,insan ve üreticileri içeren imalat sürecinin planlanması ve kontrol edilmesi süreci Pazarın gereklerini karşılayacak şekilde tasarlanıp, müşterilerle ilişkiyi sağlama yeteneğine sahip olmalı

Planlama ve Kontrol Sistemleri: Amaç Bireysel-örgütsel gereksinimlerin karşılanması en az maliyetle gerçekleştirilmesi işgücü,makine, hammadde, ara girdi gibi kaynakların üretimi geciktirmeyecek şekilde zamanında sağlanması Planlama için bilgisayar destekli etkin,bilimsel yöntemlerin geliştirilmesi En Güncel 2 İPK felsefesi!: MRPII ve JIT

İPKS’nin Temel İşlevleri Kapasite ve pazarda ortaya çıkabilecek gereksinimler için elverişli bir ortam hazırlanması Önceden kestirilmesi zor olan durumlara ilişkin (dinamik bir çevrede) müşteri taleplerini karşılamak: Dolayısıyla uzun dönemli müşteri ilişkilerine girilmesini sağlayıcı iletişim bağının kurulması

İPKS’nin Temel İşlevleri Malzeme planı hazırlanarak üretimde kullanılacak malzeme miktarının zamanında ulaşmasını sağlamak Techizat ve benzeri araç-gerecin uygun olup olmadığının ortaya konulması Envanter (hammade, yarıürün, nihai ürün) kontrolunun yapılması, uygun yerlerde depolanması İşgücü, müşteri, tedarikçi kayıtlarının tutulması

İPKS’nin Temel İşlevleri Üretim etkinliklerinin şematik olarak programlanması, böylece insan ve makinelerin doğru şekilde çalışması İmalat işlemlerinde; fiziki, finansman ve diğer fonksiyonlarla ilgili ortaya çıkabilecek değişiklikler konusunda yöneticilere bilgi sağlamak

Genel İmalat Planlama ve Kontrol Sistem Şeması Kaynak Planlama Üretim Planlama Talep Yönetimi Ana Üretim Programı Ayrıntılı Kapasite Planlama Ayrıntılı Malzeme Planlama Kapasite ve Malzeme Planlama Atölye Sistemi Satış Sistemi Kısım A Kısım C Kısım B

Kısım A:Stratejik Düzey Üst düzey yönetim ile ilgili işlemleri içerir. İPK için şirketin amaçlarının belirlendiği aşama 4 bileşen içerir:

Kısım A: Talep Yönetimi Müşteri ürün taleplerinin önceden kestirilmesi (satış kestirimleri), Sipariş girişleri, Sipariş taahhütleri (sipariş kontrolü), Şirketler ve yerleşimler arası talebin dengelenmesi ile Talebin etkilediği işletmenin tüm etkinliklerinin eşgüdümlenmesi işlemini içerir.

Kısım A: Üretim Planlaması Şirketin stratejik planına üretim girdi değeri sağlar ve aynı planda imalatın rolünü belirler. Üretimin planlandığı gibi gerçekleştirilmesini kontrol eder.

Kısım A: Ana Üretim Programı Ürün imalat seçenekleri ve nihai ürünlerin neler olacağı belirlenir. Üretim planının toplam değerlerini girdi olarak alır. Nihai ürünlerin tümü için miktar ve tarih bilgilerini içerir.

Kısım A: Kaynak Planlama (Arz Yönetimi) Şimdi ve gelecekteki ürünü üretmek için gerekli kapasiteyi sağlar. Kısa vadede makine ve işgücü tedariki ÜP,AÜP,MRPI,atölye,satış sistem kontrolü Uzun vadede büyük inşaat, yatırımlar v.b anlamındadır. İmalat planlama ve kapasite arasındaki dengenin sağlanması için bir temel oluşturur.

Kısım B:Taktik Düzey Ayrıntılı malzeme ve kapasite planlamasını gerçekleştirmek için gerekli sistemler kümesidir. AÜP ile ayrıntılı malzeme planlama doğrudan ilişkilidir. Ürün üretimi için az sayıda üretim aşamasına sahip firmalar bu planları geliştirmek için üretim oranları tanımlayabilirler. Çok değişik ürünler üreten çok aşamalı süreçlere sahip firmalarda ayrıntılı malzeme planlama MRP (Malzeme Gereksinim Planlama) adı verilen bir tanımsal yöntem kullanılarak gerçekleştirilebilir.

MRP AÜP bağlı olarak hammadde ve ara girdilerin sağlanması ve parçaların üretimine ilişkin başlama ve tamamlama tarihlerinin programlanması işlemini yerine getirir. Hammadde ve yarı ürünlere ilişkin zamana bağlı (zaman evreli) planlar hazırlanmasını sağlayabilir Bu malzeme planı tüm yarı ürünlerin üretimi için gerekli makine ve emek miktarını hesaplamak için ayrıntılı kapasite planlama sisteminde kullanılabilir.

Kısım C: İşlemsel Düzey Sistemin uygulanmasına ilişkindir. Atölye kontrol sistemleri; her bir iş merkezine ilişkin mağaza sipariş önceliklerini düzenler (öncelik sıralaması). JIT de tolye kontrol sistemi kullanımı gerekmez.Üretim oranları yaklaşımı yeterli. Satınalma Sistemleri; gerçekleşen planlanan satınalma işlemleri konusunda ayrıntılı planlama bilgileri sağlar.

JIT (Just in Time) Toyota’da geliştirildi. Büyük ölçekli yığın imalat yapan tekrarlı imalat sürecine sahip ya da band sistemli işletmeler için uygun Temel amaçlar Malzeme akışının sağlanmasında bir sonraki aşamanın gereksinimlerini zamanında karşılamak Minimum üretim zamanı, her türlü çalışma kaybını önlemek Üretilen ürünlerin alıcının ihtiyacı olduğunda eline geçmesini sağlamak Üretimin hedeflenen zamanda yetiştirilmesini sağlamak

JIT (tam zamanında)Temel Amaçlar Her aşamada stok düzeylerini en küçüklemek (emniyet) Yalnız ihtiyaç duyulanları ihtiyaç kadar üretmek Taşıma bekleme zamanlarını en aza indirmek, akımı hızlandırmak, geliş zamanını azaltmak Ürün çeşitliliği kalite artışı sağlamak Tüm bunlar için tedarikçilerle güçlü ilişkiler kurmak Sıfır Hata, 5S, tertip,düzen,temizlik,disiplin,şeffaf

MRP II (Üretim kaynak Planlama ABD 1975’li yıllarda geliştirildi. Müşteri, servis,stok kontrol modelleri ile imalat plan, program ve kontrol yaklaşımlarını ve bunlarailişkin bilgisayar yazılımlarını birleştirdiler. Üretim,satış,tedarik,kaynak, gibi yalnız fiziksel değil finans gibi parasal... tüm sistemin planlanmasını kapsar.

Planlama ve Uygulama Aşamasına Ayrılmış MPRII Şeması

JIT, MRP II rakip yaklaşımlar; bazı düşünürlere göre ;)! Planlama ve uygulama aşamasının kritik bağlantısı MRP I fonksiyonudur. MRP II bir planlama stratejisi JIT bir uygulama stratejisi MRP I; JIT ve MRP II bağlantısını gerçekleştirir.

Hangi İPK Yöntemi İPK işlemleri; firmaların ara ve nihai amaçlarını gerçekleştirmek için yapılır. Değişik imalat süreçleri değişik İPK sistem tasarımlarını ortaya çıkarır. İPK sistemi çerçevesinde kullanılan yöntemler de imalat sürecine bağlı olarak değişebilir. Genel olarak imalatı 1-2 gün süren ürünler T-Radyo için JIT 1-2 haftada yapılabilenler (oto) için MRP imalatı aylarca sürenler (uçak,bina) için PERT-CPM yöntemleri kullanılması uygun olabilir.

İmalat Planlama ve Kontrol Sistemi çerçevesinde Kapasite Planlama

İPKS UYGULAMA: İtme -Çekme MRP İtme JİT Çekme (Yalın Üretim, Çevik Üretim) Üretim oranları( tüm hücrelerde eşit)

Alt Konular Stratejik Planlama (makale) MRP I ( makale ksezen, örnek) Atolyede tezgahlara iş atama, Üretim programı hazırlama (MRP bazlı), Çizelgeleme, (makale ) Akışların çizelgelenmesi(bilgi, malzeme, para, dokuman)SAP,Visio... Bütçeleme (proje,haftalık,aylık,3 aylık,6 aylık, yıllık, 2 yıllık,4yıllık), Nakit yönetimi. Satış Sistem Yönetimi ve Müşteri Odaklılık Tahmin(Uygulama) Kalite Yönetimi(iso16000) Tedarik zinciri Yönetimi: Planlamanın yeni kapsamı: Uç optimizasyon, vergi yönetimi Zincirin değersiz halkaları ve iyileştirme (makale) Kapasite planlama (makale,makale,) Benzetim