BİTKİLERİN BESLENMESİ İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR: Bitkiler CO2 ve O2’ i atmosferden, mineral besinleri ve suyu topraktan alır. Bitkiler topraktaki minerallerin çok azını kullanabilir. Topraktaki mineraller bitkiler tarafından kullanabilir hale dönüşmesi mikroorganizmaların faaliyeti, toprağın havası, sıcaklık gibi faktörlere bağlıdır. Bitkinin yeterli büyüme, gelişim ve beslenmesi için gerekli olan elementleri içeren doğal veya yapay (N,P,K) maddeye gübre denir. Bitkinin kuru ağırlığının %95’i organik, %5’i inorganik maddedir. Bitkilerin yapısında 50 elemente rastlanmıştır. Bunlardan 17’si bütün bitkilerde bulunur.

BİTKİLERİN İHTİYAÇ DUYDUKLARI ELEMENTLERİN TESBİTİ: Bitkilerin hangi elemente ne kadar ihtiyaç duyduğu hidroponik kültür tekniği kullanılarak tespit edilir. Bu yöntemde bitki topraksız bir besin çözeltisine daldırılır. Bir kontrol grubu (tüm mineraller var) bir de deney grubu (bir mineral eksik) oluşturulur. Eksik mineralin etkisi belirlenir.

BİTKİLERDE BESİN TUZLARININ ÖNEMİ: Bitkiler için gerekli olan elementler makro ve mikro elementler olmak üzere iki gruba ayrılır. Elementler ozmotik basıncı düzenler, enzimlerin yapısına katılır. Elementlerin eksikliğinde çoğunlukla metabolizma yavaşlar, yapraklar sararır. MAKRO ELEMENTLER: Bitkinin fazla ihtiyaç duyduğu elementlerdir. Bunlar C, H, O, N, K, Ca, Mg, P, kükürt, Silisyum. MİKRO ELEMENTLER Bitkinin az ihtiyaç duyduğu elementlerdir. Bunlar Cl, Fe, Bor, Mangan, Na, Zn, Cu, Nikel, Molibden

AZOT POTASYUM MAGNEZYUM Bitkinin en fazla ihtiyaç duyduğu elementtir. Protein, aminoasit, nükleik asit ve ATP’nin yapısına katılır. Azot eksikliğinde bitki gelişemez. POTASYUM Ozmotik basıncı düzenler. Bazı enzimleri aktifleştirir. MAGNEZYUM Klorofilin yapısına katılır. Eksikliğinde protein sentezi durur. Yaprakları kıvrılır, solar ve erken dökülür.

KLOR DEMİR ÇİNKO Klor bitkilerde iyon olarak bulunur. Fotosentez ve hücre bölünmesinde rol alır. Eksikliğinde yapraklar kurur. DEMİR Klorofilin yapısında bulunmamasına rağmen sentezinde rol alır. Sitokromların yapısına katılır. Eksikliğinde yapraklar beyaz olur. ÇİNKO Bazı enzimlerin aktifleşmesinde ve klorofilin sentezinde rol alır. Eksikliğinde bitki küçük ve bozuk şekilli olur.

MİNİMUM YASASI Minimum yasası ilk kez 1840 yılında Liebig tarafından ileri sürülmüştür. Bir bitkinin büyüme ve gelişimi ihtiyaç duyduğu elementlerden normal ihtiyaçtan az bulunan tarafından belirlenir. Buna minimum yasası (Liebig yasası) denir.

Bazı bitkilerde topraktan mineral almada görev yapan nodül ve mikoriza gibi yapılar bulunur. Bezelye, fasulye, soya fasulyesi, yer fıstığı ve yonca gibi bazı bitkilerle toprakta bulunan azot bağlayıcı bakteriler arasında ortak yaşam (mutualizm) görülür. Köklerde azot bağlayan Rhizobium bakterileri nin bulunduğu yumrulara nodül denir. Nodüldeki bakteriler atmosferin azotunu bağlayarak aminoasit ve protein sentezine katkı sağlarlar.

MİKORİZA Bitkilerin çoğu topraktan su ve mineral alımı için mantarlarla iş birliği yapar. Canlı bitki kökleri ile mantar hifleri arasındaki bu mutualist birlikteliğe mikoriza denir. Kökler yalnızca uygun mantar türleriyle mikorizayı oluşturur. Mantar hifleri bitki kökünün emilim yüzeyini artırırken bitkinin fotosentez ürünlerinden yararlanır.