Mimaride kimlik
Kimlik Kimlik bir nesnenin diğer nesnelerle arasındaki fark edilebilir olma durumudur. Bir nesnenin, tek, yekta ve özgün olma hali anlamında kullanılmaktadır. Kimlik insanoğlu, toplum için ne ise yaşanan ortam ve çevre için de odur. Kimlik, sadece bireylerin değil, çevrenin, toplumun ve kentlerin de kendilerini ifade etme aracıdır.
Çevre yaşayan bir organizmadır Çevre yaşayan bir organizmadır. Çevre kimliği de bu organizmanın karakteridir. Çevresel kimlik; mimari, mekansal ve kentsel kimlik olarak çeşitlenmektedir kentsel algılama ve kent imajını kimlik elemanları belirler (Lynch, 1960).
Kimliği Oluşturan Bileşenler (kimlik unsurları) kimlik kavramının, sosyal ve kültürel yönleri ve.. Bireysel kimlik, grup kimliği, toplumsal veya milli kimlik gibi çeşitleri vardır. Toplumun sosyo-davranışsal boyutunu içeren çevresel kimlik de kendi içinde kentsel mimari ve mekansal şeklinde ayrılır (Beyhan, 2004).
Toplumsal Kimlik Toplumların tarih sürecinde oluşturdukları kentleşme, toplumun yapısını şekillendirmektedir. Toplumun kimliği, kent uygarlığına ait birikimin kent kimliğinde kalıcı bir yer edinmesiyle gerçekleşmektedir (Örer, 1993). çevresel kimlik unsurları ile kültürel değerler arasında çok önemli benzerlikler bulunmaktadır (Lim, 1984).
Milli kimlik Milli kimlik, bir uygarlığın tarih boyunca ortaya koyduğu değerler cümlesidir. Bu değerler; hayat tarzı, gelenek ve görenekler, inşaat tekniği, semboller, vb. olabilir (Battalgazi, 1989). Özellikle farklı toplum ve bölgelerdeki mimari yapılar incelendiğinde, bu değerler daha iyi anlaşılmakta ve ulusların farklı kimliklere sahip olduğu ve farklılaşmanın bu şekilde gerçekleştiği gözlenmektedir.
Çevresel Kimlik Çevrede görülen her türlü “somut” oluşum, çevresel kimliğin birer parçasıdır. Doğal ve yapay çevre bir bütün olarak birbiriyle ve toplumsal kimlikle sürekli etkileşim içindedir. İnsan, doğal çevreyi etkileyerek “yapay” çevre oluştururken, bir yandan da doğayı hakimiyeti altına almaya çalışır
Çevre ve toplumun birbirine bağlı değişimi doğal çevrenin değişimi ve yapay çevrenin oluşumu toplumun karakterine bağlı olarak gelişirken.. çevrenin mevcut durumu da toplumun gelecekteki yapısını etkiler. Bu karşılıklı etkileşim sonucu toplum ve çevrenin ortak bir “kimliği” oluşur (Erenoğlu, 1998).
Çevrenin doğal ve kültürel bileşenleri Çevre biçimlenişi, doğa ve insan unsurlarına çevrenin kimliği ise de doğal ve kültürel bileşenlerine bağlı olarak oluşur (Binle ve Ertan, 1992). Çevresel kimlik, topografya ve iklime bağlı olarak ortaya çıkan arazi kullanımı kültürüyle yakından ilişkilidir.
Mimari Kimlik Mimari kimlik, bina ve yakın çevresi için mimar veya kullanıcı tarafından oluşturulan ayırt edici özelliklerle vücut bulur (Hacıhasanoğlu, 1996). Isparta Keçeci mahallesi, Uzun sokak’ta bir ev
Mimari kimliğin oluşmasında etkili faktörler Mimari kimliğinin ortaya çıkmasında etkili faktörler: kent planlamasına dair kararlar, imar, iskan ve koruma planları ve uygulamaları mimari üsluplar, mevcut malzeme kaynakları ve yapı teknolojisi kullanımıdır (Erton, 1995).
fiziksel bir özelliğin mimari kimlik unsuru oluşturabilmesi için toplum tarafından kabul görmüş olması, kitlesel etki oluşturması, yerleşimde odak noktası özelliği taşıması Ve çevre ile uyum içinde olması gibi unsurlar gerekmektedir (Binle ve Ertan, 1992).
mimari kimlik, milli kimlik ile etkileşim içindedir. Bir yerin mimari kimliğinin oluşmasında, topluma ait gelenek-görenek, folklorik özellikler ve hayat tarzı yanında toplumun tarihi süreçte gelişen yapım kültürü etkilidir.
Mekansal Kimlik Mekan kimliği; o mekanı kullanan kişilerin, grupların, toplulukların sosyal ve kültürel yapılarına, yaşantılarına, alışkanlıklarına bağlı olarak şekillenmektedir (Tosun,1999). mekan insanların oluşturduğu ve sonrasında da kullanıcısına kendine ait bir kimliğe sahip olduğunu hissettiren bir yapı olmak durumundadır.
Kentsel Kimlik Kentler özgün karakterleri ile kimlik kazanırlar. Kentsel kimlik, bir kenti tanımlayan ve diğerlerinden ayıran, belirleyici nitelikteki bileşenler bütünüdür (Ünügür, 1996). Mimari ve kentsel açıdan özgün karakterlerini kaybeden kentler ise sıradanlaşır ve sıradan bir yerleşim kimliğine bürünürler
Kent sadece en, boy, yükseklik ve zamandan oluşan dört boyutlu bir şemayla tanımlanamaz. Kentte, insanın algı-sezgi ile kavradığı, bilgi birikimi, tecrübesi ve kültürü ile değerlendirdiği daha birçok unsurdan oluşan gizli-açık mesajlar vardır. sosyal kökenli bu mesajlar kent kimliğinin oluşmasında oldukça etkilidir (Örer, 1993).