Öğretimde Kullanılan Teknikler (2) Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü 06532 Beytepe ANKARA e-Posta: sadi @ hacettepe.edu.tr Web: http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/

Öğretim Tekniklerini Sınıflandırma Yaygın Olarak Kullanılan Teknikler A- Grupla Öğretim Teknikleri: Beyin Fırtınası Soru-Cevap Drama ve Rol Yapma Benzetim Mikro Öğretim Eğitsel Oyunlar İkili ve Grup Çalışmaları Grup 66 Altı Şapkalı Düşünme B- Bireysel Öğretim Teknikleri: Bireyselleştirilmiş Öğretim Programlı Öğretim Bilgisayar Destekli Öğretim

İkili ve Grup Çalışmaları En az iki en çok 8 kişinin bir araya gelerek aynı konu üzerinde ortak amaçlarla yaptıkları çalışmalardır. Öğretmen yönlendiricidir. Amaç, grup üyelerinin birlikte düşünmelerine, karşılıklı fikir alışverişi içinde olmalarına ve rahat bir ortamda çalışmalarına olanak sağlamaktır.

İkili ve Grup Çalışmaları-2 Grupların seçiminde her defasında değişik bir yol izlenmelidir. (Seçkisiz bir yol izlenebilir, veya, bir öğrenci önce yanındaki ile, daha sonra önündeki/arkasındaki ile vs. bir grup oluşturabilir.)

İkili ve Grup Çalışmaları (2) Gruplardaki kişiler (eşler) değiştirilerek öğrencilerin değişik kişilerle etkileşim içinde olmaları sağlanmalı. Gruplar oluşturulurken belli öğrencilerin (ör. iyi öğrencilerin) aynı grupta yer almamalarına dikkat edilmeli. Öğrencilere yapılacak etkinlik hakkında bir ön bilgi verilmeli. Grupların görüşlerini sunabilmelerine (tartışmaya) olanak tanınmalı.

Grup 66 (1) Tüm katılımcılarla tartışma yapmak istenildiğinde ve kısıtlı bir süreye bağımlı olunduğunda kullanılabilecek pratik bir tekniktir.

Grup 66 (2) Grubun çok kalabalık olması ve büyük grup tartışmasının yapılamadığı durumlarda başvurulabilecek bir tartışma tekniğidir. Grup 6’şar kişilik alt gruplara ayrılır Her bir grubun problemi veya problemin bir boyutunu 6 dakika süreyle fısıltıyla tartışmaları istenir. Tartışma sonuçları grubun tümüne sunulur.

Grup 66 (3) Amaç, grup içindeki farklı görüşlerin ortaya çıkarılması ve zamandan tasarruf etmektir. Tartışılacak problemler: Öğrenenlerin yaşantılarından seçilmeli ve Kısa sürede tartışılabilecek ölçekte olmalıdır.

Altı Şapkalı Düşünme Düşünce ve önerilerin belli bir düzen içinde sunulması ve sistematikleştirilmesi için kullanılan bir tekniktir.

Altı Şapkalı Düşünme Beyaz Şapka 1- Beyaz Şapka: Net Bilgiler (tarafsız şapka) Görüşülen konu ile ilgili net bilgiler, sayılar, araştırmalar, kanıtlanmış veriler ortaya konur. Hangi bilgilere sahibiz? Hangi bilgiler eksik? İhtiyacımız olan bilgiyi nasıl elde edebiliriz? Beyaz kağıdı düşünün, kağıt tarafsızdır ve bilgi taşır.

Altı Şapkalı Düşünme Kırmızı Şapka 2- Kırmızı Şapka: Duygular (duygusal, kişisel şapka) Görüşülen konu ile ilgili olarak, kişilere hiçbir dayanağı olmadan hislerini söyleme şansı verilir. Bu olay, durum, öneri, sorun vb. hakkında neler hissediyorum, önsezilerim, izlenimlerim ne? Kırmızının içinizdeki ateş ve sıcaklık olduğunu düşünün.

Altı Şapkalı Düşünme Siyah Şapka 3- Siyah Şapka: Tehlikeler (kötümser şapka, tedbir şapkası) Konunun riskleri, gelecekte doğurabileceği problemler, eleştiriler ortaya çıkarılır. Bu önerinin bize zararları neler olabilir? Hakimlerin giydiği siyah cüppeleri düşünün.

Altı Şapkalı Düşünme Sarı Şapka 4- Sarı Şapka: Üstünlükler (iyimser şapka, yararlar şapkası) O işin üstünlükleri (avantajları) ortaya konulur. Getirileri göz önüne alınır. Bu olayın bize sağlayacağı çıkarlar, yararlar neler olabilir? Güneş ışığını düşünün.

Altı Şapkalı Düşünme Yeşil Şapka 5- Yeşil Şapka: Yaratıcılık (yenilikçi, üretken, alternatifler şapkası) Konuyla ilgili seçenekler nelerdir? Yaratıcılık ön planda tutulur ve toplantıya katılanların yaratıcı olmaları teşvik edilir. Önemli olan fikrin saçma olup olmaması değil, orijinal, yeni, üretken olmasıdır. Bu konudaki değişik önerilerimiz neler olabilir? Doğayı, bitkileri, filizlenmeleri ve enerjiyi düşünün.

Altı Şapkalı Düşünme Mavi Şapka 6- Mavi Şapka: Sonuçlar (serinkanlı, durum analizi, kontrol şapkası) Düşünceler düzenli bir hale getirilir. Toplantının sonuçları ortaya çıkarılır ve özetlenir. Ne oldu? (geçmiş) Ne oluyor? (şimdi) Sonra neler olmalı? (gelecek) Gökyüzünden yeryüzüne baktığınızı düşünün.

Bireysel Öğretim Teknikleri Bireysel öğretim teknikleri daha çok öğrencilerin sınıf dışı öğrenmelerinde yararlı olacak tekniklerdir.

Bireyselleştirilmiş Öğretim Öğrenciler arasında bireysel farklılıklar vardır. Öğrencilerin öğrenme hızlarında da farklılıklar vardır. Her öğrencinin öğrenme hızına uygun düşecek bir öğretimin yapılması için öğretimin bireyselleştirilmesi gerekir. Öğretim öğrenci-merkezli olmaktadır. Öğretmenin görevi öğrenme etkinliklerini yönetmek ve düzenlemektir. Bu tekniği kalabalık gruplarda uygulamak zordur.

Programlı Öğretim Skinner'in pekiştirme ilkeleri esas alınarak ortaya atılmış bir öğretim tekniğidir. Öğretimin bireyselleştirilmesi ve hatanın en aza indirilmesi amaçlanmaktadır Programlı Öğretimin temelini oluşturan Skinner'in pekiştirme ilkeleri: Küçük adımlar ilkesi, – Anında düzeltme ilkesi, Etkin katılım ilkesi, – Dereceli (Kademeli) ilerleme ilkesi, Başarı ilkesi, – Bireysel hız ilkesi.

Bilgisayar Destekli Öğretim Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ), bilgisayarla öğretme sürecidir. BDÖ, bir alanın (matematik, fizik, kimya, y.dil, vb.) öğretiminde bilgisayarın öğretmen ve öğrenciye yardımcı bir araç olarak kullanılmasını ifade etmektedir. Başka bir deyişle, BDÖ öğretimde bilgisayarın, öğrencinin daha etkin öğrenmesini sağlamak amacıyla kullanılması demektir. Bilgisayar destekli öğretimde, bilgisayarın öğretme sürecinde öğretmenin yerine geçecek bir seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı, güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır.

Bilgisayar Destekli Öğretim (2) Bilgisayar Destekli Öğretim programları: 1. Bire bir öğretim programları 2. Alıştırma ve tekrar programları 3. Problem çözme programları 4. Benzetim programları

Bilgisayar Destekli Öğretim (3) Bilgisayar Destekli Öğretimin sınırlılıkları: Eğitimciler bu konuda gerekli bilgiye ve deneyime sahip değildirler. Eğitimciler ile teknikerler arasında eşgüdüm eksikliği vardır. Yazılım programları (paket programlar) pahalıdır.

Kaynakça Bilen, M. (1999). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık. Demirel, Özcan (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Öğretme sanatı (14. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Seferoğlu, S. Sadi (2009). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Senemoğlu, Nuray (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Ün-Açıkgöz, K. (2007). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Eğitim Yayınları.

Teşekkürler!!! 