DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIM ŞEKİLLERİ VE ETKİLERİ

TOPRAK Tarımın başlamasıyla toprak sürüldü. Sonuç; doğal ortamlar tarım arazisine dönüştürüldü, oradaki doğal bitki örtüsü zarar gördü. Hayvanlar evcilleştirilirken bazı hayvan türlerinin sayısı artarken bazılarınınki azaldı.

SU-BARAJLARIN YAPILMASI Bazı yerleşim alanları su altında kaldı, doğal ortamlar da su altında kalınca doğal bitki ve hayvan türleri yok oldu.

SU-AKARSU YATAKLARI -Aşırı kum çekilmesi.Sonuç; toprak veriminin azalması -Atıkların bırakılması.Sonuç;suyun kirlenmesi;canlıların,tarımın olumsuz etkilenmesi -Akarsu yataklarının değiştirilmesi ve yatakların yerleşmeye-betonlaşmaya açılması.Sonuç; taşkınlar, sel felaketleri -Yatak kenarlarının daraltılıp yanlarının betonlarla yükseltilmesi.Sonuç; yıkıcı etkisinin artması

SU- GÖLLERİN KULLANILMASI Plansız olarak göl suları tüketilince; -göl suları azaldı veya tamamen kurudu. -göl ve etrafındaki canlı türleri yok oldu. Örnek; orta Asya’daki Aral Gölü

Suyun yanlış-plansız kullanımı ve çevresel etkileri Aşırı su kullanımı.sonuç; suyun azalması.Örnek; Orta Asya’daki Aral Gölü Suyun kimyasal atıklarla kirletilmesi.sonuç; canlı türlerinin yok olması Su yataklarının yerinin değiştirilmesi ve su yataklarının yerleşime açılması. Sonuç; su baskınları, yerleşim alanlarının su altında kalması.Örnek; İzmir-Yamanlar sel felaketi

ORMANLARIN KULLANIMI Aşırı tüketilmesi,yerine yeni ağaçların dikilmemesi. Sonuç; orman alanlarının azalması, ormanda yaşayan canlı türlerinin yok olması.

Doğal Kaynaklarının Kullanımını Etkileyen Faktörler 1-Doğal kaynağının potansiyeli; kaynağın rezervi çok ve tenör oranı(verimliliği) yüksek olmalı

Doğal Kaynaklarının Kullanımını Etkileyen Faktörler 2-Doğal kaynakların kullanımında uygulanan yöntemler; gelişmiş ülkeler doğal kaynaklardan modern araçlarla daha yoğun olarak faydalanmaktadırlar.Örnek; -Su; barajlar ve kanallar -Madenler; ileri teknoloji ile rezarv ve tenörü yüksek olan madenler yataklarından çıkartılır ve işletilir. Geri kalmış ülkeler ellerindeki teknoloji yetersiz olduğu için yüksek düzeyde doğal kaynaklardan istifade edememektedirler. -

Doğal Kaynaklarının Kullanımını Etkileyen Faktörler 3-İhtiyaçlar; İhtiyaçlar arttıkça doğal kaynaklardan yararlanma oranı artar. Geçmişten günümüze doğru ihtiyaçlar giderek artmakta ve günümüz teknolojisi ile doğal kaynaklardan daha fazla yararlanılmaktadır.Örnek; ormanlardan kalem, kağıt, mobilya, süs eşyaları ve yakacak madde üretimi

Tuna Nehri’ni Tanıyalım -Almanya topraklarından doğar, Karadeniz’e dökülür. -Batı, orta ve doğu Avrupa’yı birbirine bağlayan önemli bir su yoludur. -Volga nehrinden sonra Avrupa’nın en uzun nehridir. -Nehir ve kanallar üzerinde; gemiler, orta büyüklükteki okyanus gemileri ve gezinti tekneleriyle yük ve yolcu taşımacılığı yapılmaktadır.

Çukurova’yı Tanıyalım -Türkiye’nin en büyük deltası -Adana; seyhan ve ceyhan nehirleri meydana getirir. -Verimli tarım arazisidir, biyo çeşitliliği yüksektir. -Dört statüsü mevcuttur; 1-Doğal sit alanı 2- Ramsar alanı 3- Yaban hayatı koruma sahası 4- Tabiatı koruma alanı Deltanın sorunları; 1- Kaçak yerleşime açılması 2- Kaçak olarak tarım arazilerinin genişletilmesi 3- Barajlar nedeniyle akarsu alüvyonlarının deltaya ulaşamaması ve baraj gölleri içinde birikmesi

Fırat Nehri ve Atatürk Barajını Tanıyalım -Fırat Nehri;Koları Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Karasu ve Murat Nehri olup, Keban barajında birleşirler(Malatya-Elazığ-Tunceli) -Nehir barajdan çıkar ve Fırat adını alır. -Güneydoğu Anadolu’dan geçer, Suriye ve Irak topraklarından geçerek Irak’ta Dicle Nehri ile birleşip Basra Körfezi’ne dökülür. -Nehir önemli su kaynağı olup etrafında verimli alüvyal topraklar bulunur.(Mezopotamya’ya hayat veren nehir) -Nehir, ilkbahar yağışları ve kar erimeleri sebebiyle taşkınlara sebep olur.

Fırat Nehri ve Atatürk Barajını Tanıyalım -Fırat Nehri üzerine GAP kapsamında kurulmuş baraj.(Şanlıurfa) Amaç; Sulama ve kullanma suyu elde etmek, elektrik üretmek ve taşkınları önlemek Yarattığı çevresel etkiler; -Yerleşim alanlarının su altında kalması göçlerin yaşanması -Tarihi yerlerin su altında kalması -İklimin değişmesi -Bazı bitki türlerinin yok olması ve hayvan türlerinin göç etmesi

Kıyı Kullanımı -Kıyı şeritleri hangi amaçlarla kullanılmaktadır? Yanıt: balıkçılık, deniz ticareti ve ulaşımı, turizm -Kıyıları kullanmak amaçlı kıyılarda neler yapılmaktadır? Yanıt; limanlar, dalga kıranlar ve çeşitli tesisler Kıyı kullanımına örnekler, Hollanda’nın kıyıyı doldurarak denizden yer kazanması(polder) ve kıyı önüne setler kurması - İstanbul ve İzmir’de kıyının doldurulması, yerleşime açılması Japonya’nın özellikle Kobe şehrinde kıyıyı doldurarak üzerine liman, hava alanı yapması ve sanayi tesisleri kurması