DAMPİNGE KARŞI ÖNLEM VE TELAFİ EDİCİ ÖNLEM UYGULAMALARI Korhan ERÇOKLU Dış Ticaret Uzmanı T.C. BAŞBAKANLIK Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü Damping ve Sübvansiyon Araştırma Dairesi

Dampinge Karşı Önlem ve Telafi Edici Önlem Uygulamaları İTHALATTA HAKSIZ REKABETE KARŞI UYGULANACAK TİCARET POLİTİKASI ARAÇLARI Dampinge karşı önlem Sübvansiyona karşı önlem (telafi edici önlem)

Dampinge Karşı Önlem ve Telafi Edici Önlem Uygulamaları Damping fiyatlı veya sübvansiyonlu ithalat nedeniyle yerli üretim dalının zarar görmesi halinde bu tür ithalata karşı dampinge karşı önlem veya telafi edici önlem uygulanabilmektedir.

ULUSLARARASI DÜZENLEMELER Yasal Çerçeve-Uluslararası ULUSLARARASI DÜZENLEMELER (DTÖ MÜKTESABATI) Anti-Damping Anlaşması + Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması GATT Madde VI (Madde XVI) DTÖ Panel ve Temyiz Organı Kararları

Yasal Çerçeve-Ulusal 4412 sayılı Kanunla Değişik 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun (RG:25/7/1999, RG:1/7/1989) İth.Hak.Rek.Ön.Hk.Karar ve Yönetmelik 4067 sayılı Kanunla onaylanan DTÖ Kuruluş Anlaşması ve eki anlaşmalar(RG:26/2/1995)

DAMPİNG NEDİR? Damping bir ürünün normal değerinin altında bir fiyatla, veya ihracatçı ülkede tüketime konu aynı veya benzer bir ürünün karşılaştırılabilir fiyatından daha düşük bir fiyatla ihraç edilmesi Dampingin varlığı: Evet: Normal Değer (Fabrika Çıkış) > İhraç Fiyatı (Fabrika Çıkış) Hayır: Her ucuz fiyatlı ithalat dampingli olmayabilir. Türkiye piyasasındaki fiyatların altında bir fiyatla yapılan ithalat damping soruşturmasına konu olmayabilir.

SÜBVANSİYON ? Bir ürün için, menşe veya ihracatçı ülke tarafından 1)fayda sağlayan doğrudan veya dolaylı olarak sunulan her türlü 2)mali katkıyı ifade etmektedir.

SÜBVANSİYON ? Hükümet veya yerel yönetimlerin doğrudan mali katkısı İşletme zararlarının silinmesi Kurumlar veya gelir vergisi muafiyeti İthal girdiler için ödenen dolaylı vergilerden daha fazlasının iadesi Maliyetinin altında kredi sağlanması, hükümetin maliyetinin altında girdi temin etmesi, vb.

SÜBVANSİYON ? Önlem alınabilir sübvansiyonun varlığı için fayda ve mali katkının yanı sıra sübvansiyonun 3)özgül olması gerekir. Endüstri koluna özgü İşletmeye özgü Bölgesel nitelikte

SÜBVANSİYON ? YASAK SÜBVANSİYONLAR   -İhracata yönelik doğrudan sübvansiyonlar (export subsidies) -İthal yerine yerli mal kullanımına bağlı sübvansiyonlar (import substitution subsidies)

DAMPİNG/SÜBVANSİYON SORUŞTURMASI Dampingli veya sübvansiyonlu ithalata karşı önlem alınabilmesi ancak, 1) damping veya sübvansiyon 2) zarar ve 3) illiyet bağı konularında yeterli delil içeren bir şikayet üzerine açılan ve mevzuatta öngörülen usule uygun olarak yürütülecek bir soruşturma neticesinde bu unsurların mevcudiyetinin ortaya konulması ile mümkündür.

SORUŞTURMA İŞLEMLERİ Başvuru ile veya Re’sen Şikayet sahibi üretici(ler) > %25 Şikayeti destekleyenlerin üretimi > %50 Geçici Önlem Ancak belirli şartların oluşması halinde Açılıştan en az 60 gün sonra Yerinde İnceleme Yerli üretici ve üretici\ihracatçılar\ithalatçılar nezdinde Şikayet başvurusu sonucunda soruşturma açılabilmesi için şikayetin yerli üretim dalı tarafından veya yerli üretim dalı adına yapılması gerekmektedir. Bir şikayetin yerli üretim dalı tarafından veya adına yapılmış sayılabilmesi için başvurunun Türkiye benzer mal üretiminin %25’inden fazlasını üretenlerce yapılması ve şikayeti destekleyenlerin üretim miktarının karşı çıkanlardan fazla olması gerekmektedir. Anlaşmanın 7. maddesi şikâyet konusu ithalata ilişkin soruşturma sırasında, dampingli veya sübvansiyonlu ithalatın varlığı ve bu ithalatın zarara neden olduğu konusunda ön belirlemeler yapılması halinde, soruşturma süresince zararın önlenmesi amacıyla, geçici önlem uygulanması kararlaştırılabilir. Geçici önlemler ancak soruşturmanın açıldığı tarihten 60 gün geçtikten sonra uygulanabilir. Geçici önlemlerin geçerlilik süresi normal olarak 4 aydır. Ancak bu süre, önemli seviyede ihracat olan ihracatçıların talebiyle veya soruşturma esnasında damping marjından daha düşük bir oranın yeterli olup olmayacağının tespitinin yapılması halinde 6 veya 9 aya kadar uzayabilir. Anlaşmanın 8. maddesi çerçevesinde, İhracatçı firma fiyatlarını gözden geçirerek belirli bir fiyatın altında ürün ihraç etmeyeceğini taahhüd etmesi durumunda soruşturma önlem alınmaksızın durdurulabilir. Ancak, uygulaması ve takibinin ciddi insan kaynağı gerektireceği göz önüne alınarak ülkemiz şu ana kadar fiyat taahüdü kabul etmemiştir.

SORUŞTURMA İŞLEMLERİ Soruşturmanın Sonuçlandırılması Kesin önlem: Ülke/firma bazlı damping marjı ve dampinge karşı önlem oranları;birim üzerinden veya CIF bedelin yüzdesi şeklinde DTÖ’ye bildirim - her bir ülke için tespit edilen damping miktarının (%2) ve ülke ithalat miktarlarının (toplam ithalatın %3’ü) ihmal edilebilir oranların üzerinde olması gerekmektedir.

NORMAL DEĞER & İHRAÇ FİYATI İhracatçı veya menşe ülkede tüketime konu olan aynı veya benzer mal için normal ticari işlemler sonucunda fiilen ödenmiş olan veya ödenmesi gereken karşılaştırılabilir fiyat Veya aynı veya benzer malın üçüncü bir ülkeye satış fiyatı Veya üretim maliyetine makul bir kar marjının eklenmesiyle tespit edilen fiyat İHRAÇ FİYATI: İhraç amacıyla satılan bir mal için fiilen ödenmiş olan veya ödenmesi gereken fiyat

BENZER MAL Dampinge konu olan ürünle aynı özellikleri taşıyan bir ürün veya şikayete konu ürüne her yönüyle benzer bir ürün; böyle bir ürün mevcut değilse, her açıdan benzer olmamakla birlikte, söz konusu ürün özelliklerine yakın benzerlik gösteren özelliklere sahip bir başka ürün Temel özellikler Ürün çeşitliliği Kullanım alanları Dağıtım kanalları

DAMPİNG MARJI Normal değerin ihraç fiyatını aştığı miktarın CIF ihraç fiyatına oranı Normal değer - İhraç Fiyatı Damping Marjı = ——————————————— CIF İhraç Fiyatı

Yerli Üretim Dalında Zarar Zarar üç farklı biçimde ortaya çıkabilir: Maddi zarar Maddi zarar tehdidi Bir üretim dalının kurulmasının gecikmesi

Yerli Üretim Dalında Zarar Maddi zarar unsurları: Dampingli ithalatın hacmi: Mutlak veya iç tüketime oranla nispi anlamda önemli bir artış var mıdır? Ithalatın iç piyasadaki benzer ürün fiyatları üzerine etkisi: Fiyat kırılması, fiyat yıpranması, fiyat bastırılması var mı? Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri üzerindeki etki: “15 faktör” değerlendirmesi Fiyat Kırılması (Price Undercutting) Şikayet konusu ürünün Türkiye pazarına giriş fiyatlarının (CIF ithal fiyatı + gümrük vergisi ve masrafları) yerli üretim dalının iç piyasa satış fiyatlarının altında olup olmadığını göstermektedir. Fiyat kırılması oranının yüksek olması dampingli ithalatın Türkiye pazarına fiyat kırarak ve bazen yıkıcı fiyat politikası uygulayarak girdiğinin bir göstergesidir. Fiyat Baskısı (Price Underselling) Yerli üretim dalının, fiyatlarını makul kar elde edecek şekilde belirleyememesi durumunda, şikayete konu ürünün Türkiye pazarına giriş fiyatı ile yerli üreticinin maliyetlerine makul bir kar oranı ekleyerek bulunan olması gereken yurtiçi satış fiyatın karşılaştırılmasıdır. Fiyat baskısı oranının yüksek çıkması, yerli üretim dalının iç piyasa satış fiyatlarını olması gerektiği ölçüde belirleyemediğinin ve dampingli ithalat tarafından fiyatlarının baskı altında tutulduğunun bir göstergesidir.

Yerli Üretim Dalında Zarar 15 Faktör Değerlendirmesi Satışlar Kârlılık Üretim Piyasa Payı Verimlilik Yatırım Hasılatı Kapasite Kullanımındaki Azalma Nakit Akışı Stoklar İstihdam Ücretler Büyüme Sermaye veya Yatırımları Artırma Yeteneği Üzerindeki Etkiler Yurt İçi Fiyatları Etkileyen Unsurlar Damping Marjının Büyüklüğü

İlliyet Bağı Yerli üretim dalında ortaya çıkan zararın, zarar vermesi muhtemel diğer faktörler de değerlendirilerek, yalnızca Dampingli veya Sübvansiyonlu ithalattan kaynaklandığı ortaya konulmalıdır.

UYGULAMA Halen 119 adet dampinge karşı önlem yürürlükte bulunmakta, 4 adet soruşturma devam etmektedir. 1 adet de sübvansiyona karşı önlem yürürlüktedir. Bugüne kadar 309 soruşturma açılmış 243 önlem alınmıştır. Türkiye, DTÖ üyeleri arasında AD Önlemini en yaygın kullanan ülkelerin başında gelmektedir (DTÖ üyesi ülkeler arasında 1995-2010 döneminde 5. sırada) (2010 Ocak-Haziran döneminde 2. sırada).

Güncel Bilgi-Önlem Listeleri Mevzuatla ve uygulamalarla ilgili bilgilere, Devam eden soruşturmalara, yürürlükteki önlemlere ulaşmak için http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detay&yayinID=581&icerikID=684&dil=TR

Soru, görüş ve önerileriniz için iletişim bilgilerimiz TEŞEKKÜRLER Soru, görüş ve önerileriniz için iletişim bilgilerimiz E-Posta : damping@dtm.gov.tr ith@dtm.gov.tr bilgiedinme@dtm.gov.tr Tel : 0 312 204 77 22; 204 77 06 ; 204 77 10; 204 77 18, 204 77 26; 204 77 31 Faks : 0 312 212 87 65 212 87 11