RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ I.BÖLÜM RİSK ALGILAMA

Tanımlar: (TS 18001 İSG Yönetim Sistemleri) 1-RİSK ALGILAMA Tanımlar: (TS 18001 İSG Yönetim Sistemleri) TEHLİKE: İnsanların yaralanması, sağlığının bozulması veya bunların gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak, durum veya işlem.(TS 18001)

Sağlığın Bozulması Bir iş faaliyetinin veya işle ilgili durumun yol açtığı ve/veya kötüleştirdiği belirlenebilir, olumsuz fiziksel veya ruhsal durum. (TS 18001)

Olay: Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip olan işle ilgili durum. Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olmadan gerçekleşen olaylara ise “Hasarsız olay- Ramak kaldı” denilmektedir..(TS 18001)

Kaza: Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olan olaydır.(TS 18001)

RİSK: Risk = İ x Ş İ: İhtimal RİSK Ş: Şiddet Tehlikeli bir olayın veya maruz kalma durumunun meydana gelme olasılığı ile olay veya maruz kalma durumunun yol açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının ciddiyet derecesinin birleşimi.(TS 18001) İ H T M A L Risk = İ x Ş İ: İhtimal Ş: Şiddet RİSK ŞİDDET(Yaralanma-Ölüm)

TEHLİKE VE RİSK RİSK

Tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliğini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek için kullanılan proses. (TS 18001)

Kabul Edilebilir Risk: Kuruluşun Yasal zorunluluklara ve kendi İSG politikasına göre, tahammül edebileceği düzeye indirilmiş risk. (TS 18001)

GÜVENLİK İşin yapılması ve yürütümü sırasında oluşan risk yada risklerin, tanımlanmış bir zaman aralığı süresince, kabul edilemez düzeyin dışında kalma yeteneği KABUL EDİLEBİLİR RİSK NORMAL ÇALIŞMA KOŞULLARI: …tasarımlanan amaç doğrultusunda ……… R R R R

RİSKLER İNSANLAR TARAFINDAN NASIL ALGILANIR ?

RİSK ALGILAMASI (I,II,III) Riskin nasıl algılandığını anlamak için; insanların riski nasıl tanımladıklarına bakmak gereklidir. Risk insanlarca oldukça farklı şekilde tanımlanmaktadır. Üzerinde uzlaşılan manada risk; güvenliğin zıddı bir durumdur ve güvenlikle ters orantılı olarak değişir. (Kumamoto ve Henley 1996)

RİSK ALGILAMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Korkutuculuk düzeyi Anlaşılabilirlik düzeyi Etkilenecek kişi sayısı Tehlikenin ve riskin ne ölçüde anlaşılabildiği Riskin ne derece eşit dağıldığı Riski ne derece önlenebileceği Riskin kişisel olarak kabullenilip kabullenilmediği

RİSKLER İNSANLAR TARAFINDAN NASIL ALGILANIR

RİSKİN GERÇEK ALGILANMASI 2 1

RİSK ALGILAMASININ ZAMANLA AZALMASI Risk algılama Zaman RİSK-1 Risk belirlendiğinde bir önem Seviyesinde algılanır. Ancak zamanla önem seviyesinde bir düşüş gözlenir. (kanıksama)

RİSK ALGILAMASI-KAZA İLİŞKİSİ Risk algılama RİSK Zaman Ciddi kaza Ciddi bir kaza sonrası risk algılama Seviyesi aniden yükselir.

RİSK ALGILAMASI- KAZA İLİŞKİSİ Ciddi kaza RİSK Zaman Risk Algılama ? Risk algı seviyesinin zamanla azalmasına KANIKSAMA denir.

RİSK ALGILAMASI İSTATİSTİĞİ Ömür boyu bir nükleer santralin yakınında yaşamak Uçak düşmesi İş Kazaları Normal ölçüye göre küçük araba kullanmak Motorlu taşıt kazaları Madencilik yada inşaat işçiliği Tüm kazalar Yoksul olmak 15 kilo fazla ağırlık Kanser Kömür madeninde çalışmak Sigara (günde 1 paket) Bekar olmak (ABD’de) Beyaz değil siyah olmak Kadın değil erkek olmak Kalp hastalığı

RİSK ALGILAMADA İNSAN FAKTÖRÜ Gökdelenlerin ilk yapılmaya başlandığı yıllarda riski kabullenmek olumlu bir imaj olarak reklamlarda kullanılabiliyordu.

RİSK ALGILAMADA İNSAN FAKTÖRÜ JAPONYA TÜRKİYE

RİSK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARINDA ÜST YÖNETİMİN ROLÜ NEDİR ? ÜST YÖNETİM; Kuruluşta İSG Yönetim Sistemi oluşturmak ve Risk Değerlendirme uygulamasına geçmek için, bu konuda üst yönetim stratejik bir karar almak zorundadır

RİSK YÖNETİMİ – YÖNETİCİNİN ROLÜ Yönetici; yükümlülüklerinin ve sorumluluklarının neler olduğunu belirlemeli, dikkate alması gerekli hususları değerlendirerek, öncelik sıralaması yapmalı ve Öncelikler arasında İSG konusuna hangi sırada yer vereceğine karar vermelidir

RİSK YÖNETİMİ – YÖNETİCİNİN ROLÜ Maliyet Üretim/ Hizmet Kalite Güvenlik

HER İKİSİNİ BİRLİKTE SAĞLAMALIDIR. RİSK YÖNETİMİ – YÖNETİCİNİN ROLÜ İŞVEREN / YÖNETİM Azami Üretim ve Kar YÖNETİCİ DENETMEN HER İKİSİNİ BİRLİKTE SAĞLAMALIDIR. İş Tatmini İyi Maaş Konforlu Çalışma Ortamı İŞÇİLER / ÇALIŞANLAR

İşyerini yaşanacak bir yer yapalım SORUMLULUK HERKESİNDİR Suçlamayalım Sorumluluk alalım Sadece kendimiz için değil Başkaları için de yapalım İşyerini yaşanacak bir yer yapalım

RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ II.BÖLÜM

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ? Çalışma ortamı gözle görünen veya görünmeyen tehlikelerle doludur TEHLİKE

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ? Bu tehlikelerden kaynaklanan riskler; Acil kontrol altına alınması gereken yüksek risk midir?? c

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ? Yoksa, alınan bir takım önleyici koruyucu tedbirler ile sadece kontrol önlemlerini gözden geçirmem gereken düşük risk midir?

TEHLİKELERDEN KAYNAKLANAN RİSKLERİ TAHMİN ETMEK ve KABUL EDİLEMEZ OLANLARI ORTADAN KALDIRMAK İÇİN RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Neden Risk Değerlendirmesi? YASAL NEDENLER ETİK NEDENLER FİNANSAL NEDENLER

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Resmi Gazete Tarihi: 29.12.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28512 BÖLÜM Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesinin usul ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerini kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10 uncu ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği c) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu, ç) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü, d) Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, b) Kabul edilebilir risk seviyesi: Yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesini,

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği e) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini, f) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği g) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, ifade eder

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi Ekibi İşveren yükümlülüğü MADDE 5 – (1) İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi Ekibi İşveren yükümlülüğü (2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi Ekibi İşveren yükümlülüğü (3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin eder.

Risk değerlendirmesi ekibi MADDE 6 – (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur. a) İşveren veya işveren vekili. b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri. c) İşyerindeki çalışan temsilcileri. ç) İşyerindeki destek elemanları. d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi Ekibi (2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir 3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi Ekibi (4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz. (5) Risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişiler işveren tarafından sağlanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli tutar.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 3. Bölüm – Risk Değerlendirme Aşamaları MADDE 7 – (1) Risk değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri belirleme ve analiz etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, dokümantasyon, yapılan çalışmaların güncellenmesi ve gerektiğinde yenileme aşamaları izlenerek gerçekleştirilir. (2) Çalışanların risk değerlendirmesi çalışması yapılırken ihtiyaç duyulan her aşamada sürece katılarak görüşlerinin alınması sağlanır.

Tehlikelerin tanımlanması MADDE 8 – (1) Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler toplanır. a) İşyeri bina ve eklentileri. b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler. c) Üretim süreç ve teknikleri. ç) İş ekipmanları d) Kullanılan maddeler. e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler. f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar. g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri

ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri. h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları. ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu. i) İşyerinin teftiş sonuçları. j) Meslek hastalığı kayıtları. k) İş kazası kayıtları. l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar.

m) Ramak kala olay kayıtları. n) Malzeme güvenlik bilgi formları m) Ramak kala olay kayıtları. n) Malzeme güvenlik bilgi formları. o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları. ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları. p) Acil durum planları. r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI TEHLİKELERİN TANIMLANMASI (2) Tehlikelere ilişkin bilgiler toplanırken aynı üretim, yöntem ve teknikleri ile üretim yapan benzer işyerlerinde meydana gelen iş kazaları ve ortaya çıkan meslek hastalıkları da değerlendirilebilir.

TEHLİKELERİN TANIMLANMASI İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI TEHLİKELERİN TANIMLANMASI (3) Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır.

TEHLİKELERİN TANIMLANMASI Bu belirleme yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur: a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler. b) Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya planda olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler. c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler. ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek tehlikeler.

TEHLİKELERİN TANIMLANMASI d) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler. e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler. f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler. g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler. ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek tehlikeler. h) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI TEHLİKELERİN TANIMLANMASI (4) Çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili işyerinde daha önce kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma çalışması yapılmamış ise risk değerlendirmesi çalışmalarında kullanılmak üzere; bu tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve çalışanların bunlara maruziyet seviyelerini belirlemek amacıyla gerekli bütün kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmalar yapılır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI Risklerin belirlenmesi ve analizi MADDE 9 – (1) Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur. (2) Toplanan bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine ilişkin özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve işyerinin kısıtları gibi faktörler ya da ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir. (3) İşyerinde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır. (4) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır. (5) Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI Risk kontrol adımları MADDE 10 – (1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır. a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır. b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için aşağıdaki adımlar uygulanır. 1) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması. 2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi. 3) Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI Risk kontrol adımları c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması: Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur. ç) Uygulamaların izlenmesi: Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır. (2) Risk kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sağlanır. (3) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI Dokümantasyon MADDE 11 – (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir. a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı. b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri. c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi. ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI DOKÜMANTASYON d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler. e) Tespit edilen riskler. f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler. g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları. ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi.

Risk değerlendirmesinin yenilenmesi İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI DOKÜMANTASYON 2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır. (3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir. Risk değerlendirmesinin yenilenmesi MADDE 12 – (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.

Risk değerlendirmesinin yenilenmesi İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI Risk değerlendirmesinin yenilenmesi (2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI Risk değerlendirmesinin yenilenmesi a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması. b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi. c) Üretim yönteminde değişiklikler olması. ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi. d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması. e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi. f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 4 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanması gereken işyerlerinde risk değerlendirmesi MADDE 13 – (1) Kanunun 29 uncu maddesi gereğince büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanan işyerlerinde; bu belge ve raporlarda değerlendirilmiş riskler, bu Yönetmeliğe göre yapılacak risk değerlendirmesinde dikkate alınarak kullanılır.

Birden fazla işveren olması durumunda risk değerlendirmesi çalışmaları İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER Birden fazla işveren olması durumunda risk değerlendirmesi çalışmaları MADDE 14 – (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir. (2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür. Yönetim; bu koordinasyonun yürütümünde, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için ilgili işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 4 İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde risk değerlendirmesi MADDE 15 – (1) Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde: a) Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, bu Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır. b) Alt işverenlerin risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve belgeler asıl işverence sağlanır. c) Asıl işveren, alt işverenlerce yürütülen risk değerlendirmesi çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmaları koordine eder. (2) Alt işverenler hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

Çalışanların bilgilendirilmesi İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER Çalışanların bilgilendirilmesi MADDE 16 – (1) İşyerinde çalışanlar, çalışan temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar ve bunların işverenleri; işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri ile düzeltici ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirilir.

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ? İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ MALİYETİ İş kazası ve meslek hastalığı sonucu meydana gelen toplam maliyeti buz dağına benzetirsek, asıl maliyetin suyun üstünde kalan kısımda değil suyun altında kalan kısımda olduğunu görürüz. İşte bu maliyetler olmadan önleyici faaliyet başlatabilmenin bilimsel yolu risk değerlendirmesidir.

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ? 300 000 dikkatsizlik durumları 300 Tıbbi tedavi Durumu 30 000 güvensiz koşullar İşçi düşüp kolunu metal çekmecenin köşesine vurur ve kolunda kesik oluşur, ilk yardım 1 ölümcül kaza 30 Kayıp İş Günü Durumu 3 000 İlk yardım durumu İşçi düşünceli bir halde kahve yapmaktadir. İşçi düşüp başını masanın köşesine vurur ve boynu kırılır. Ölümcül. İşçi yere düşüp kolunu kırar. İki haftalık izin. İşçi kayıp düşer, yaralanır. İşçi yere kahve döker ve üzerinden yürür.

KISACA RİSK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI ÖNLEYİCİ-PROAKTİF UYGULAMALARDIR

RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN TEMEL FORMÜLÜ RİSK; Bir tehlikenin ortaya çıkma olasılığı ve bu tehlikenin ortaya çıktığı anda sebep olacağı etkinin şiddeti arasındaki bağlantıdır. RİSK = OLASILIK X ŞİDDET

RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN AMACI Tehlikelerin belirlenmesi, Her bir tehlikenin ortaya çıkma olasılığıyla, olası sonuçların şiddet derecesinin değerlendirilmesi, Mevcut kontrollerin etkinliğinin gözden geçirilmesi, Acil önlem gerektiren yüksek risklerle, Orta vadede önlem alınması gereken risklerin belirlenmesi Bu risklerin kabul edilebilir seviyelere indirilmesi için alınacak önlemlerin belirlenerek uygulanması ve izlenmesidir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ NE ZAMAN YAPILMALI? İşe başlarken veya daha önce hiç yapılmamışsa, İşte herhangi bir değişiklik halinde, İş kazası,meslek hastalığı veya bir ramak kaldı olayından sonra, Düzenli aralıklarla.

TARAFINDAN YAPILMALIDIR ? RİSK DEĞERLENDİRMESİ KİM ya da KİMLER TARAFINDAN YAPILMALIDIR ?

RİSK DEĞERLENDİRMESİ X Risk Değerlendirmesi birey tarafından yapılmalıdır ? Risk Değerlendirmesi takım tarafından yapılmalıdır ? X

BİREY YAKLAŞIMININ YARARLARI Çabuk netice alınmasını sağlar Kişinin diğer uzmanlar tarafından yönlendirilmesini engeller Kişinin kendisini bir takımın parçası olarak hissetmesini sağlar Maliyeti düşüktür

BİREY YAKLAŞIMININ DEZAVANTAJLARI Teknik uzmanlık gerektirir. Yönetimin “İSG iş güvenliği uzmanının işidir” anlayışının yerleşmesini sağlar. Tek boyutlu olması yetersizlik getirebilir. Katılım sağlanamadığından çalışanlar kendi bölümlerinde tehlike ve risklerin olmadığını savunurlar. Kişilerin farklı kavrama seviyeleri değerlendirmeyi etkileyebilir.

TAKIM YAKLAŞIMININ YARARLARI Gerekli bilgi tüm çalışanlar tarafından sağlanabilir. Herkesi tatmin edecek sonuçlar elde edilebilir. Katılanlara aidiyet ve işbirliği ruhu kazandırır Yöneticilerin katılımı, yapılan çalışmalara ve sonuçlarına herkesin sahip çıkmasını sağlar.

TAKIM YAKLAŞIMININ DEZAVANTAJLARI Takım çalışmalarından netice daha geç alınabilir. Takım içi etkileşim sonucu etkileyebilir Çalışılması gereken zaman ve maliyet yüksek olur.

TEHLİKENİN BÜYÜKLÜĞÜ İLE UZMANLIK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Çalışan  Şef  Yönetici  Uzman ekip

GÖZDEN KAÇAN TEHLİKE TİPLERİ I. UZMAN OLMAYANLARCA FARK EDİLEMEYENLER Araştırma ve gözlem gerekir 5N-K soruları sorulmalıdır II. RUTİN DIŞI DURUMLAR Tehlikeli davranışlar, kaba şakalar III. GİZLİ VE İNDİREK TEHLİKELER Diğer olaylar neticesinde ortaya çıkanlar

RİSK DEĞERLENDİRMESİ 1.ADIM TEHLİKELERİ TESPİT ET 2.ADIM BEŞ temel adımdan oluşur Bu konuda elinizdeki kaynakları takip edin 1.ADIM TEHLİKELERİ TESPİT ET e Evet Tanımladığınız tehlikelerle ilgili olarak herhangi bir mevzuat, standart, rehber veya madde güvenlik bilgi formu var mı ? 2.ADIM RİSKLERİ BELİRLE Ve DERECELENDİR Hayır 5.ADIM İZLE VE TEKRAR ET 4.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNİ TAMAMLA 3.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VER

1. ADIM TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (I) Şu üç soru tehlikeleri tanımlamamıza olanak tanır; Tehlike Kaynakları nelerdir? Bu tehlikeden kim yada ne zarar görebilir? Zarar nasıl ortaya çıkabilir? Tehlike Risk Tehlike Kaynağı Tehlike Zarar Hasar Risk

MAKİNALARDAN KAYNAKLANAN TEHLİKELER KİMYEVİ MADDELER ISI ETKİLERİ DİĞERLERİ GÜRÜLTÜ BASINÇLI AKIŞKANLAR LAZER VE NON İYONİZAN IŞINLAR GAZLAR BUHARLAR TİTREŞİM ELEKTRİK TEHLİKELERİ İYONİZAN RADYASYON MEKANİK TEHLİKELER MAKİNALARDAN KAYNAKLANAN TEHLİKELER

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (II) a-Geçmiş kayıtları inceleyerek b-Mevcut durumu inceleyerek c-Mevzuat ve literatürü inceleyerek Toplam = İşyeri Tehlikeleri

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (III) A. GEÇMİŞ KAYITLARIN İNCELENMESİ Ortam ölçüm raporlarının incelenmesi İş kazası ve ramak kaldı raporlarının incelenmesi, İSİG Kurulu yıllık faaliyet raporlarının değerlendirilmesi, Kamu ve özel denetim elemanları raporlarının incelenmesi, Teknik periyodik kontrol raporlarının Benzeri diğer işyerlerinden elde edilen veriler,

B.MEVCUT DURUMUN İNCELENMESİ TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (IV) B.MEVCUT DURUMUN İNCELENMESİ Kimyevi, fiziki ve biyolojik etkenlerin listesi İş ekipmanlarının incelenmesi, Çalışma çevresinin incelenmesi, Ergonomik şartların incelenmesi  İş aktivitelerinin gözden geçirilmesi İmalatçı verilerinin değerlendirilmesi Organizasyonun incelenmesi

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (V) C. MEVZUATIN İNCELENMESİ İSG mevzuatının incelenmesi, İlgili diğer mevzuatların incelenmesi, Standartların incelenmesi, ILO normlarının incelenmesi, Literatür taraması, İmalatçı verilerinin değerlendirilmesi, Uzman yorumlarından yararlanılması,

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (VI) TEHLİKELERİN GRUPLANDIRILMASI 1. Mevzuat esaslı gruplama 2. Proses esaslı gruplama 3. Yerleşim esaslı gruplama 4. Bilimsel esaslı gruplama 5. Karma gruplama

Mevcut İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmelikleri: 1.Mevzuat Esaslı Risk Gruplandırma Mevcut İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmelikleri: İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Yapı İşlerinde Sağlık Ve Güvenlik Yönetmeliği İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Asbestle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği Gürültü Yönetmeliği Titreşim Yönetmeliği Güvenlik Ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik Yeraltı Ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Kişisel koruyucu donanım yönetmeliği Kişisel koruyucu donanımların kullanılması hakkında yönetmelik

Kanserojen ve mutajen maddeler hakkında yönetmelik Biyolojik etkenlere maruziyet risklerinin önlenmesi hakkında yönetmelik Geçici veya belirli süreli işlerde iş sağlığı ve güvenliği hakkında yönetmelik Balıkçı Gemilerinde Yapılan Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik

2. Proses Esaslı Gruplama İşyerinde bir yönetim sistemi Kalite TS ISO 9001 Çevre TS ISO 14001 İSG TS OHSAS 18001 kurulmuş ve Proseslerin belirlenmiş olması halinde bu yaklaşım uygulanabilir

3.Yerleşim Esaslı Gruplama Dökümhane İmalat Montaj İdari Binalar Kazan Dairesi jeneratör. Sosyal Tesisler Mutfak Yemekhane Soyunma Mahalli

4. BİLİMSEL ESASLI GRUPLAMA TEHLİKELER MEKANİK TEHLİKELER İDARİ TEHLİKELER FİZİKSEL TEHLİKELER İNSAN HATALARI KİMYASAL TEHLİKELER ORGANİZASYONEL TEHKİKELER BİYOLOJİK TEHLİKELER ÇEVRESEL TEHLİKELER ELEKTRİK TEHLİKELERİ

5- KARMA GRUPLAMA - En çok kullanılan yöntemdir - İşyerinin girişinden başlayarak yerleşim ve iş akışına göre sıra ile başlanıp, gerekirse her bir bölüm içerisinde bilimsel esaslı gruplandırma veya mevzuat esaslı gruplandırmaların iç içe yapıldığı gruplandırmadır

RİSK DEĞERLENDİRMESİ 1.ADIM TEHLİKELERİ TESPİT ET 2.ADIM BEŞ temel adımdan oluşur Bu konuda elinizdeki kaynakları takip edin 1.ADIM TEHLİKELERİ TESPİT ET e Evet Tanımladığınız tehlikelerle ilgili olarak herhangi bir mevzuat, standart, rehber veya madde güvenlik bilgi formu var mı ? 2.ADIM RİSKLERİ BELİRLE Ve DERECELENDİR Hayır 5.ADIM İZLE VE TEKRAR ET 4.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNİ TAMAMLA 3.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VER

2. ADIM RİSKLERİ BELİRLE ve DERECELENDİR MAKİNA TEHLİKELERİ MEKANİK TEHLİKELER RISKLER BATMA KIRILMA EZİLME ŞOK R

2. ADIM RİSKLERİ BELİRLE ve DERECELENDİR Risk = O x Ş O: Olabilirlik Ş: Şiddet

2. ADIM RİSKLERİ BELİRLE ve DERECELENDİR TEHLİKE RİSK Çalışma ortamı: Kapalı alan Bir kuyuda benzinle çalışan bir pompayı kullanan (yetersiz havalandırılmış alan) işçilerin karbon monoksitten zehirlenme olasılığı Enerji: Elektrik İzolasyonu yetersiz olan elektrikli bir el aletinin kullanan işçiyi çarpma olasılığı Elle Taşıma 40 Kg ‘lık yükleri taşıyan bir işçinin sırt incinmesine maruz kalma olasılığı Gürültü Sürekli ses şiddet düzeyi 80 dB(A)’nın üzerinde olan bir makinanın yanında çalışan işçilerin sürekli işitme kaybına maruz kalma olasılığı Bir ofiste çalışanların sabit 75 dB(A)’nın altında düşük gürültü düzeyinde maruz kalmaları sonucu yorgunluk, endişe, kaygı ve/veya saldırganlık şeklinde strese girme olasılığı Madde: Bulaşıcı kan Bulaşıcı bir hastalığı bulunan bir hastadan kan örneği alırken enjeksiyon yaralanmasına bağlı olarak ortaya çıkabilecek bulaşıcı hastalık olasılığı İşyeri Pres makinesi Koruyucusu olmayan bir preste çalışan işçinin parmaklarını kaybetme olasılığı

2. ADIM RİSKLERİ BELİRLE ve DERECELENDİR Aşağıdaki faktörler bir kaza ya da olayın meydana gelme ihtimalini etkileyebilir; Riske maruz kalan kişiler, Riske maruz kalmanın tipi, sıklığı ve süresi, Riske maruz kalma ile tesirleri arasındaki ilişki, İnsan faktörleri, Güvenlik fonksiyonlarının güvenilirliği, Güvenlik tedbirlerinin işlemez hale getirilme veya yanıltılma imkanları, Güvenlik tedbirlerinin idame ettirilebilme kabiliyeti

SONUÇLARA KARAR VERİLMESİ 2. ADIM RİSKLERİ BELİRLE ve DERECELENDİR SONUÇLARA KARAR VERİLMESİ Muhtemel bir olay sonrası beklenen zararın derecelendirilmesi için aşağıdaki skala kullanılabilir. SONUÇ DERECELENDİRME ---------------------- ------------------------------------------------------ (1) ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, ilkyardım gerektiren (2) HAFİF : İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren (3) ORTA : Hafif yaralanma, tedavi gerekir (4) CİDDİ : Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek hastalığı (5) ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm veya sürekli iş göremezlik

SONUÇLARA KARAR VERİLMESİ 2. ADIM RİSKLERİ BELİRLE ve DERECELENDİR SONUÇLARA KARAR VERİLMESİ Muhtemel bir olayın meydana gelme olasılığının derecelendirilmesi için aşağıdaki skala kullanılabilir. OLABİLİRLİK DERECELENDİRME ---------------------- ------------------------------------ (1) Çok küçük olasılık : Yılda bir (2) Küçük olasılık : Ayda bir (3) Orta dereceli olasılık : Haftada bir (4) Yüksek olasılık : Her gün (5) Çok yüksek olasılık : İş yapıldığı sürece

RİSK MATRİSİ 5 10 15 20 25 4 8 12 16 3 6 9 2 1 İHTİMAL ŞİDDET yüksek Çok yüksek 10 15 20 25 4 yüksek 8 12 16 3 Orta 6 9 2 Düşük 1 Çok Düşük Çok Hafif Hafif ORTA Ciddi Çok Ciddi İHTİMAL ŞİDDET

BÖLGELERİN ÖZELLİKLERİ İHTİMALİ SONUÇARIN ŞİDDETi Yüksek Düşük 1. Kabul Edilebilir Risk Alanı 2.Transferi Gereken 4. Kabul Edilemez 3. Azaltılabilir Yüksek Düşük

1. BÖLGE: KABUL EDİLEBİLİR RİSKLER İhtimal ve şiddeti düşük bölge Risk skoru küçük olan bu bölgede yer alan riskler genellikle KABUL EDİLEBİLİR RİSKLER olarak tanımlanmaktadır Bu bölgedeki riskler, inceleme anında kontrolü yeterli olup, gerçekleşmesi halinde işletme için önemli bir zarar doğurmayacak risklerdir

2. BÖLGE: TRANSFERİ GEREKEN RİSKLER İhtimali düşük - şiddeti yüksek bölge Risk skoru orta Bu bölgede yer alan riskler genellikle TRANSFER EDİLMESİ GEREKLİ RİSKLER olarak tanımlanmaktadır

2. BÖLGE: TRANSFERİ GEREKEN RİSKLER İhtimal asgari düzeye indirilmesine rağmen gerçekleştiğinde işyeri için kabul edilemez nitelikte sonuçlar doğurabilecek olan riskler. Bu sonuçlardan korunmak için; 1. Risk sonuçları sigorta şirketiyle paylaşılır veya tamamı devredilir 2. Risk teknolojiye transfer edilir 3. Proses veya işlem kısmen uzman bir kuruluşa verilir 4. Ürün tamamen piyasadan temin edilebilir

3. BÖLGE: AZALTILABİLİR RİSKLER İhtimali yüksek - şiddeti düşük bölge Risk skoru orta Bu bölgede yer alan riskler genellikle AZALTILMASI GEREKLİ RİSKLER olarak tanımlanmaktadır

3. BÖLGE: AZALTILABİLİR RİSKLER İnceleme anında kontrol önlemleri yetersiz olup, risk kontrol önlemlerinden hiyerarşik sıraya uygun olarak bir veya bir kaçının uygulanması ile risklerin kabul edilebilir sınırlara getirilmesi mümkün olan riskler

4. BÖLGE:KABUL EDİLEMEZ RİSKLER Mevcut şekliyle çalışılması halinde güvenlik kontrolünün mümkün olamayacağı düşünülen yüksek düzeyli riskler İhtimali ve şiddeti yüksek bölge Risk skoru yüksek Bu bölgede yer alan riskler KABUL EDİLEMEZ RİSKLER olarak tanımlanmaktadır

RİSK DEĞERLENDİRMESİ 1.ADIM TEHLİKELERİ TESPİT ET 2.ADIM BEŞ temel adımdan oluşur Bu konuda elinizdeki kaynakları takip edin 1.ADIM TEHLİKELERİ TESPİT ET e Evet Tanımladığınız tehlikelerle ilgili olarak herhangi bir mevzuat, standart, rehber veya madde güvenlik bilgi formu var mı ? 2.ADIM RİSKLERİ BELİRLE Ve DERECELENDİR Hayır 5.ADIM İZLE VE TEKRAR ET 4.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNİ TAMAMLA 3.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VER

3. ADIM KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VER Bu adımda risklerin kabul edilebilir düzeye indirilmesi için gerekli kontrol tedbirlerine karar verilir Önleyici Tedbirler: İhtimali azaltıcı tedbirler 2. Koruyucu Tedbirler: Şiddeti azaltıcı tedbirler

Risk kontrol önlemlerinin hiyerarşik düzeni 1- Tehlikelerin ortadan kaldırılması (Riskleri kaynağında yok etmeye çalışmak) 2- Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla değiştirmek (İkame) 3- Mühendislik önlemlerini uygulamak; Otomasyon, Tecrit (ayırma) Uzaklaştırma, Havalandırma, Ergonomik yaklaşımlardan yararlanma.

3. ADIM Alınan önlemlere rağmen riski kabul edilebilir düzeylere düşüremiyorsak; 4-İdari önlemler/İşaretler/uyarılar Çalışma süreleri, İşyeri düzeni, Eğitim ve Öğretim, Planlı bakım-onarım Mental riskler,monotonluk,iletişim Denetim-Disiplin, SON ÇARE 5- Kişisel koruyucu donanımlar (Temin-Kullandırma)

4. ADIM KONTROL TEDBİRLERİNİ TAMAMLA Bu adımda seçilen kontrol tedbirleri işyerinde uygulanarak tamamlanır Kontrol tedbirlerinin tamamlanması şu hususları içerir; Çalışma yöntemlerinin geliştirilmesi İletişim Eğitim ve öğretimin sağlanması Denetim Bakım

5. ADIM İZLE VE TEKRAR ET Son adım tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi ve tekrar edilerek gözden geçirilmesidir Bu adımda en azından şu sorular cevaplandırılmalıdır: Seçilen kontrol tedbirleri planlandığı gibi tamamlanmış mı Seçilen kontrol tedbirleri yerinde tedbirler mi ? Bu kontrol tedbirleri doğru bir şekilde uygulanmış mı ? Seçilen yöntem çalışıyor mu ? Kontrol tedbirleri yeni ve ilave riskler çıkarmış mı? Değerlendirilen risklere maruziyet ortadan kaldırılmış veya yeterince azaltılmış mı ?

RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ III-BÖLÜM RİSK DEĞERLENDİRME METOTLARI

RİSK DEĞERLENDİRME METOTLARI 150’den fazla Risk Değerlendirme Metodunun varlığından söz edilmektedir. Risk Değerlendirme Metotları; -Nitel Risk Değerlendirme Metotları, -Nicel Risk Değerlendirme Metotları, -Karma Risk Değerlendirme Metotları olarak sınıflandırılabilir.

RİSK DEĞERLENDİRME METOTLARI Matris Kontrol Listeleri (Check- List) Fine - Kinney Hata Modu ve Etkileri Analizi (FMEA) Hata Ağacı Analizi (FTA) Tehlike ve Çalışılabilirlik Analizi (HAZOP) Olay Ağacı Analizi (ETA) Neden-Sonuç Analizi Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP), Ön Tehlike Analizi (PrHA)

1-Matris Metodu: Kullanımı kolay ve uygulaması en yaygın metotlardan birisidir Bu metot diğer bir çok metodun temelini teşkil eder Karma bir RD metodudur Risk skoru R: O x Ş elde edilir O = Olasılık Ş = Sonucun şiddeti

2- Kontrol Listeleri - Çeklist Metodu (Birincil Risk Analizi) Bir tesisin veya prosesin tüm donanımının ve aletlerinin tam olup olmadığını veya kusursuz işleyip işlemediğini saptar İki adımda gerçekleştirilir Check listelerindeki özel sorularla, analizi yapılan tesisin eksiklikleri saptanır Bir önlemler katalogu ile, yapılması gereken düzeltmeler önerilir En verimli sonuçlar, uzun deneyimlere dayalı veya deneyimli uzmanlar tarafından hazırlanmış listelerden alınır (örnek:uçaklarda pilotların kullandığı check listler gibi)

ÇEK-LİST İLE RİSK ANALİZİ ÖRNEĞİ Uygun Yetersiz Yok Kontrolü yapılan konu Düşünceler Tehlikeli alan yeterince tanımlanmış-sınırlanmış mı? Alana girişler kontrol altında mı? Gerekli uyarı işaretleri var mı?Uyarı işaretleri doğru ve görülebilir mi? Yangın tedbirleri prosedürlere uygun mu? Alanda çalışanlar uygun ve yeterli eğitimleri almışlar mı? Kişisel koruyucular var mı? Uygun mu? Acil durum planı var ve görülebilir mi?

3- FİNE- KİNNEY METODU Kullanımı kolay, yaygın olarak kullanılan bir metottur İşyeri istatistiklerinin kullanımına imkan sağlar Risk Değeri= İ x F x D olarak hesaplanır İ= İhtimal, (0,2-10 arası bir değer) F=Frekans, (0,5-10 arası bir değer) D=Sonuçların Derecesi

Tablo 1-İhtimal Skalası ihtimal : Zarar ya da hasarın zaman içinde gerçekleşme ihtimali Değer Kategori 0,2 Pratik Olarak İmkansız 0,5 Zayıf İhtimal 1 Oldukça Düşük İhtimal 3 Nadir fakat Olabilir 6 Kuvvetle Muhtemel 10 Çok Kuvvetli İhtimal

Tablo: 2 Frekans (maruziyet) Skalası 0,5 1 2 3 6 10 Frekans: Tehlikeye maruz kalma sıklığı Değer Açıklama Kategori 0,5 Çok Nadir Yılda bir ya da daha az 1 Oldukça Nadir Yılda bir ya da birkaç kez 2 Nadir Ayda bir ya da birkaç kez 3 Ara sıra Haftada bir ya da birkaç kez 6 Sıklıkla Günde bir ya da daha fazla 10 Sürekli Sürekli ya da saatte birden fazla

Tablo: 3 Etki/Zarar-Sonuç Skalası Derece: Tehlikenin gerçekleşmesi halinde insan, işyeri ve çevre üzerinde oluşturacağı zarar ya da hasarın şiddeti Değer Açıklama Kategori 1 Dikkate Alınmalı Hafif-Zararsız veya önemsiz 3 Önemli Minör-Düşük iş kaybı, küçük hasar, ilk Yrd. 7 Ciddi Majör-Önemli Zarar, Dış tedavi, işgünü kaybı 15 Çok Ciddi Sakatlık, uzuv kaybı, çevresel etki 40 Çok Kötü Ölüm, Tam maluliyet, Ağır çevr. etkisi 100 Felaket Birden çok ölüm, önemli çevre felaketi

Risk Düzeyine Göre Karar ve Eylem Sıra Risk Değeri Karar EYLEM 1 R<20 Kabul Edilebilir Risk Acil tedbir gerekmeyebilir 2 20<R< 70 Kesin Risk Eylem planına alınmalı 3 70 <R<200 Önemli Risk Dikkatle izlenmeli ve yıllık eylem planına alınarak giderilmeli 4 200 <R< 400 Yüksek Risk Kısa vadeli eylem planına alınarak giderilmeli 5 R>400 Çok Yüksek Risk Çalışmaya ara verilerek derhal tedbir alınmalı

RİSK DEĞERLENDİRME FORMU İşyeri Bölümü : Değerlendiren : Tarih : RİSK DEĞERLENDİRME FORMU Nu TEHLİKELER RİSK RİSK DEĞERLENDİRMESİ Aksiyonlar ve Ek Kontroller Sorumlu Süre İhtimal Frekans Etki Risk Değeri 1 2 3 4 5 6 ONAYLAYAN Adı Soyadı : İmza : Tarih:

4- Olası Hata Türleri ve Etki Analizi (Failure Mode and Effects Analysi s- FMEA) En yaygın kullanılan metodlardan biridir Herhangi bir sistemin tamamı veya bölümleri ele alınıp, bunlardaki kısımlar, aletler, kompenentlerde ortaya çıkabilecek arızalardan hem bölümlerin hemde bütün sistemin nasıl etkilenebileceği ve ortaya çıkabilecek sonuçlar analiz edilir

FMEA ÇEŞİTLERİ 1) Sistem FMEA 2) Tasarım FMEA 3) Proses FMEA 4) Servis FMEA

Sistem FMEA AMACI; Sistem ve alt sistemleri analiz ederek, sistemin eksiklerinden doğan sistem fonksiyonları arasındaki potansiyel hata türlerini belirlemektir HEDEFİ; Sistemin kalitesini, güvenirliğini ve korunabilirliğini artırmaktır

Tasarım FMEA AMACI: Bir makine veya ekipmanın tasarım aşamasında olası hatalarını ortadan kaldırmak ve daha tasarım aşamasında sistemin analiz edilerek üretime geçmeden hataların ortadan kaldırılmasını sağlamaktır HEDEFİ: İmalatın ilk aşaması olan tasarım aşamasında ekipmanın kalitesini ve güvenilirliğini garanti etmektir

Servis FMEA AMACI; Organizasyondaki aksaklıkların analiz edilmesidir HEDEFİ; Organizasyonun kalitesini, güvenirliğini ve korunabilirliğini artırmaktır

Proses FMEA AMACI; Üretim veya montaj prosesindeki eksiklerden doğabilecek hata türlerini ortadan kaldırmak ve üretim ve montaj prosesini analiz etmektir HEDEFİ; Prosesin kalitesini, güvenirliğini ve korunabilirliğini artırmaktır

FMEA Metodunun Unsurları FMEA’nın üç temel unsuru vardır: a. İhtimal: İ Hatanın zaman içinde gerçekleşme sıklığını gösteren değer, (1-10 arası) b. Şiddet: Ş Hatanın gerçekleşmesi durumunda sonuçların derecesini gösteren değer, (1-10 arası) c. Tespit edilebilirlik: T Hatanın istenmeyen sonuçlara sebep olmadan tesbit edilebilme derecesini gösteren değer, (1-10 arası)

SİSTEM FMEA ŞİDDET ETKİ SINIFLAMASI ŞİDDETİN ETKİSİ DERECE Uyarısız Gelen Tehlike Felakete yol açabilecek etkiye sahip ve uyarısız gelen potansiyel hata 10 Yüksek hasara ve toplu ölümlere yol açabilecek etkiye sahip ve uyarısız gelen potansiyel hata 9 Çok Yüksek Sistemin tamamen hasar görmesini sağlayan yıkıcı etkiye sahip ağır yaralanmalara,3.derece yanık,akut ölüm vb. etkiye sahip hata 8 Yüksek Ekipmanı tamamen hasar görmesine sebep olan ve ölüme,zehirlenme,3.derece yanık,akut ölümcül hastalık vb. etkiye sahip hata 7 Orta Sistemin performansını etkileyen,uzuv ve organ kaybı,ağır yaralanma,kanser vb. yol açan hata 6 Düşük Kırık ,kalıcı küçük iş görmemezlik,2.derece yanık,beyin sarsıntısı vb. etkiye sahip hata 5 Çok Düşük İncinme, küçük kesik ve sıyrıklar,ezilmeler vb. hafif yaralanmalar ile kısa süreli rahatsızlıklara neden olan hata 4 Küçük Sistemin çalışmasını yavaşlatan hata 3 Çok Küçük Sistemin çalışmasında kargaşaya yol açan hata 2 Yok Etki yok 1

HATA OLASILIĞI HKS HATA KÜMÜLATİF SAYISI DERECE Çok Yüksek:Kaçınılmaz Hata ½’ den fazla 10 1/3 9 Yüksek:Tekrar Tekrar Hata 1/8 8 1/20 7 Orta:Ara Sıra Olan Hata 1/80 6 1/400 5 1/2.000 4 Düşük:Nispeten Az Olan Hata 1/15.000 3 1/150.000 2 Pek Az:Olası Olmayan Hata 1/1.500.000’den düşük 1

TESBİT EDİLEBİLİRLİK OLASILIĞI DERECE Tespit Edilemez Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği mümkün değil 10 Çok Az Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği çok uzak 9 Az Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği uzak 8 Çok Düşük Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği düşük 7 Düşük Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği çok düşük 6 Orta Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği orta 5 Yüksek Ortalama Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği yüksek ortalama 4 Yüksek Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği yüksek 3 Çok Yüksek Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği çok yüksek 2 Hemen Hemen Kesin Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği hemen hemen kesin 1

Risk Öncelik Değeri (RÖD) R.Ö.D.= İ x D x T 0-1000 arasında bir değer alabilir

Risk Öncelik Değeri (RÖD) Sıra Risk Öncelik Değeri Karar 1 01 - 50 arası Düşük Riskli 2 50 - 100 arası Orta Riskli 3 100 - 200 arası Yüksek Riskli 4 200 - 1000 arası Çok Yüksek Riskli

ÖRNEK FMEA RÖD Yeni RPN Yeni (İ) Yeni (Ş) Yeni (T) İ Ş T 2 2 1 4 2 Tavsiye Edilen İyileştirmeler/ Eylemler Sorumlu & Tamamlama Tarihi Hareket Tarihi Yeni RPN Hata Türü Kontrol Önlemleri Sistem /Parça Hatanın Sonuçları Hataların Nedenleri Yeni (İ) Yeni (Ş) Yeni (T) İ Ş T Jeneratör mazot tankının doluluk takibinin yapılması için prosedür hazırlanması Yedek jeneratöralınması Teknik Emniyet, 15.12.2008 2 2 1 4 Enerji Kaynağı Arızası Pompa çalışmıyor 2 90090 01.12.2008 Pompa 9 jeneratör arızası 5

ÖRNEK FMEA RÖT Yeni RPN Yeni (İ) Yeni (Ş) Yeni (T) T İ Ş 2 2 4 16 7 6 Tavsiye Edilen İyileştirmeler/ Eylemler Sorumlu & Tamamlama Tarihi Hareket Tarihi Yeni RPN Hata Türü Kontrol Önlemleri Sistem /Parça Hatanın Sonuçları Hataların Nedenleri Yeni (İ) Yeni (Ş) Yeni (T) T İ Ş Bakım ve Onarım Bölümünün gerekli gördüğü hatların derhal değiştirilmesi (Mühendislik Kontrolü) Sigorta Hatası Devre Aşırı Yükleniyor Kablo Arızası Belirli aralıklarla elektrik tesisatının kontrolünün yapılması 2 2 4 16 Pompa 7 6 8 336 Teknik Emniyet, 15.12.2008 01.12.2008

4-Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis - FTA) 1962 Yılında Bell Telefon Laboratuvarlarında Amerikan Hava Kuvvetleri için geliştirilmiştir Bir tepe olayın gerçekleşmesi veya gerçekleşmemesi için alınması gereken önlemler ayrıntılı bir şekilde analiz edilir Olmaması istenen tepe olay saptanıp, bu olaya neden olabilecek tüm faktörler analiz edilir

İstenilmeyen olay Testerede Parmakların Kesilmesi Testere dönüyor VE Parmaklar testereye temas ediyor Kullanım Hatası Parça Ufak Parça Kırılıyor Parça Sıkışıyor Koruyucu yok Tezgahın Koruyucusu Yok Tezgahla Birlikte Verilmemiş Umursanmamış Koruyucu Çıkartılmış Koruyucu işe uygun değil Çalışan Çıkartmış İşveren Aldırmamış İşveren Çıkartmış VEYA

5-Tehlike ve Çalışabilirlik Analizi(Hazard and Operability Studies- HAZOP) Kimya endüstrisi tarafından,bu sanayinin özel tehlike potansiyelleri dikkate alınarak geliştirilmiştir Multi disipliner bir tim tarafından,kaza odaklarının saptanması, analizleri ve ortadan kaldırılmaları için uygulanır Belirli kılavuz kelimeler kullanarak yapılan sistemli bir beyin fırtınası çalışmasıdır Çalışmaya katılanlara, belirli yapıda sorular sorulup, bu olayların olması veya olmaması halinde ne gibi sonuçların ortaya çıkacağı sorulur

(ANAHTAR KELİMELER + KLAVUZ KELİMELER) HAZOP AKIM ŞEMASI FİZİKSEL PARAMETRELER KİMYASAL PARAMETRELER HAZOP SAPMA MATRİKSİ (ANAHTAR KELİMELER + KLAVUZ KELİMELER) TEHLİKELİ SAPMA PROSESİN VEYA OPERASYONUN BİR BÖLÜMÜ NEDEN ARAŞTIRMASI SONUÇ ARAŞTIRMASI

HAZOP METODOLOJİSİ KILAVUZ KELİMELER Akış Basınç Sıcaklık Viskozite Seviye, Kompozisyon veya Durum Reaksiyon Zaman Sıra ANAHTAR KELİMELER ANLAMI FAZLA (MORE) Kantitatif Çoğalma AZ (LESS) Kantitatif Azalma HİÇ (NONE) Mevcut Değil Ters (Reverce) Öngörülen Yönün Aksine PARÇASI (PART OF) Sistemin Bir Bölümü Olması Gerekenden Farklı ...Kadar İyi (As Well As) Aynı Derecede ...DAN BAŞKA (OTHER THAN) Tamamen Farklı

ÖRNEK HAZOP Reaktör Soğutma Suyu Deposu C A Kimyasalı B Kimyasalı

ÖRNEK HAZOP Kimyasal A, kimyasal B reaksiyona girerek kimyasal C’yi üretmektedir. Reaksiyon; ekzotermik reaksiyondur ve bundan dolayı reaktörün sıcaklığı ile kullanılan soğutma suyunun sıcaklığının kontrol edilmesi gerekmektedir. A + B C + H Kimyasal A ve B'nin eklenme oranı tepkime yolunu etkilemektedir. Tepkime yolu değişmekte ve D kimyasalı oluşaktadır, D kimyasalı yanıcı normal şartlar aldında patlayıcıdır. C

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİ ANAHTAR KELİME KILAVUZ KELİME TEHLİKELİ SAPMA

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİ HİÇ AKIŞ AKIŞ YOK

ÖRNEK HAZOP Anahtar Kelime Kılavuz Tehlikeli Sapma Olası Nedenler Sonuçlar Gerekli Aksiyonlar 1) A kimyasalı hammade tankına düşük seviye alarmının kurulması 2) Reaktöre beslemenin kesilmesi A Kimyasalı depolama takında yeterli hammadde yok HİÇ AKIŞ AKIŞ YOK 1) Akış olmaması sebebiyle reaktör içerisinde D kimyasalı oluşumu 2) Depolama alanı operatörü ile iletişimin sağlanması

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİ ANAHTAR KELİME KILAVUZ KELİME TEHLİKELİ SAPMA

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİ FAZLA SICAKLIK YÜKSEK SICAKLIK

ÖRNEK HAZOP 1) Su deposunda yeterli su yok Anahtar Kelime Kılavuz Tehlikeli Sapma Olası Nedenler Sonuçlar Gerekli Aksiyonlar 1) Su deposunda yeterli su yok 1) Su deposununa alt seviye alarmının kurulması 2) Soğutma suyu pompasında arıza 2) Soğutma suyu pompası üzerine ters tepki hattı kurulması YÜKSEK SICAKLIK Reaktör içerisinde sıcaklık ve basınç artışı FAZLA SICAKLIK 3)Soğutma suyu borulama hattında kırılma 3) Belli aralıklarla boru hatlarının denetlenmesinin sağlanması

6-Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis - ETA) Her hangi bir tehlikeli olayın yaratabileceği çeşitli senaryolar analiz edilir İdeal olarak, birden fazla proses ve koruma sistemlerinin olduğu tesislerde kullanılır Kazaların sıklığı ve/veya olasılıkları sayısal olarak belirlenebilir P(P2) Q(P2) P(P1) Q(P1) P(D) Q(D) P(EP) Q(EP) Başlatma 1-S 2-P 3-P 4-F 6-F 5-F

ÖRNEK OLAY AĞACI ANALİZİ Duman Dedektörü Springler Sistem ALARM YANGIN BAŞLADI

ÖRNEK OLAY AĞACI ANALİZİ YANGIN DEDEKTÖRÜ ALGILADI YANGIN ALARMI ÇALIŞTI SPRİNGLER SİSTEM ÇALIŞTI EVET Düşük Oranda Zarar EVET Büyük Oranda Zarar ve Muhtemel İnsan Kaybı (İnsanların büyük kısmının acil çıkıştan çıkabileceği var sayılmıştır.) HAYIR EVET EVET Düşük Oranda Zarar, Dumandan Etkilenme ve Islak İnsanlar HAYIR YANGIN BAŞLADI HAYIR Büyük Oranda Zarar ve İnsan Kaybı HAYIR Büyük Oranda Zarar ve İnsan Kaybı

8-Neden – Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis) Hata Ağacı Analizi ile Olay Ağacı Analizinin bir harmanıdır. Amacı, olaylar arasındaki zinciri tanımlarken istenilmeyen sonuçların nelerden meydana geldiğini belirlemektir. 9-Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP) Özel olarak yiyecek ve içecek endüstrileri için geliştirilmiş bir metottur. Bir çok biyolojik,kimyasal,fiziksel ve mekanik tehlikeleri dikkate alır. Adı geçen tehlikeleri ortadan kaldırmak veya azaltmak amacı ile kritik kontrol noktaları belirlenir Kabul edilebilir ve edilmeyebilir tehlike limitlerini de belirler. 10-Ön Tehlike Analizi ( PrHA ) Ön tehlike analizi, tesisin son tasarım aşamasında yada daha detaylı çalışmalara model olarak kullanılabilecek olan hızla hazırlanabilen kalitatif bir risk değerlendirme metodolojisidir. Bu yöntemde olası sakıncalı olaylar önce tanımlanır daha sonra ayrı ayrı kendi içinde çözümlenir. Her bir sakıncalı olay veya tehlike, mümkün olan düzelmeler ve önleyici ölçümler formüle edilir. Bu metodolojiden çıkan sonuç, hangi tür tehlikelerin sıklıkla ortaya çıktığını ve hangi analiz metotlarının uygulanmasının gerektiğini belirler. Tanımlanan tehlikeler, sıklık/sonuç diyagramının yardımı ile sıraya konur ve önlemler öncelik sırasına göre alınır.

RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ IV RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ IV.BÖLÜM RİSK DEĞERLENDİRMESİ UYGULAMALARI

TEHLİKE NEDİR? RİSK NEDİR?

TEHLİKE KAYNAĞI TEHLİKE RİSK ÖNLEM → RİSK ÖNLEM 1-Göze Çapak Kaçması, Yüzde yaralanma 2-Elektrik Çarpması 3-parça etkisiyle kırılmalar,ezilmeler 4-Allerji ve egzama 1-Çapak fırlaması 2-Elektrik 3-Mekanik tehlikeler 4-Sıvı sıçraması TORNA TEZGAHI Paravan, İşçinin eğitimi

TEDBİR NE OLMALI? 24-48 V. Lamba Operasyon noktası koruyucu (siper) Gözlük Gövde topraklaması

TEHLİKE- YÜKSEKTE ÇALIŞMA

Yüksekte Çalışma Tehlike Risk Sonuç Mevcut önlem Risk kontrolü Sorumlu Zaman Yüksekte çalışma Denge kaybı sonucu Düşme Ölüm Yok Korkuluk, Ağ, KKD Proje Müd. Hemen

TEDBİR NE OLMALI? Paraşüt tipi emniyet kemeri Sabitleme ekipmanı Güvenlik halatı

SU VE ELEKTRİK BİRLİKTE ÖLDÜRÜCÜDÜR !!!

Bir Tehlike Kaynağına göre (Elektrik kablosu) Risk Mevcut önlemler Risk kontrolü Sorumluluk Zamanlama Düzensiz ve ıslanmış ara kablosu Takılıp düşme riski, elektrik çarpması Yok yok Kabloyu topla, Süreci gözden geçir, Daha fazla priz yap Yönetici Bakım Hemen 10 gün

FORKLİFTLE YAPILAN ÇALIŞMALARDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEĞİ

Forklift ile malzeme taşıma işine özel TEHLİKELER - 1 Gece çalışmaları için çevre aydınlatması yoktur Bakımcı ustanın eğitim belgesi yoktur Forklift ile çalışanlar aynı yolu kullanmaktadır İşyeri zemininde çukurluklar oluşmuştur Yükleme ve boşaltma yerlerinde işaretçi yoktur

Forklift ile malzeme taşıma işine özel TEHLİKELER - 2 6- İşyerinde güvenlik işaretleri yoktur 7- Aşırı ve yanlış yükleme yapılmaktadır 8- İşyerinde iş ve İSG organizasyonu sıkıntıları yaşanmaktadır 9- Kapalı alanlarda disel motorlu fokliftler kullanılmaktadır (Ortamda CO gazı birikmektedir)

Forklift ile malzeme taşıma işine özel TEHLİKELER - 2 10. İki operatörden birinin ehliyeti(sertifikası) yoktur 11. İş Makineleri üzerinde insan taşınmaktadır 12. Forkliftler süratli kullanılmaktadır 13. Forkliftlerin, işe başlamadan önce lastik havası, frenler, farlar gibi kontrolleri yapılmamaktadır 14- Geri vites uyarı ve ikaz sistemleri çalışmamaktadır

RİSK DERECELENDİRİLMESİ Sıra FAALİYET/ TEHLİKE Kimler MARUZ Kal. İHTİML ZARAR ŞİDDETi RİSK DEĞ. SONUÇ 1 GECE ÇALIŞMA/ GÖRÜŞ AZLIĞI Opr./Sürücü/ Yayalar 4 5 20 Yüksek 2 TEHL. HAREKET/ EĞİTİM Operatör/ Tam.Ustası 3 6 Düşük YAYA YOLU AYRILMAMIŞ 15 YOLDA ÇUKURLAR Sürücüler 9 Orta İŞARETÇİ YOK Operatör ve Sürücüler 16 GÜVENLİK İŞARETLERİ 7 AŞIRI YÜK/ KAPASİTE AŞIMI Opr./ Sürücü/ 10 Dale Carnegie Training® işyerini sürekli yeniden biçimlendiren değişiklikleri denetlemenize yardımcı olur. Günümüzde kuruluşlar değişiklikleri denetlemekte bilgili, yetenekli yöneticilere gereksinim duymaktadır. Değişim araçları olarak yöneticiler, kuruluşlarının rekabet içinde kalmasını sağlamakta önemli roller oynayabilirler. Aşağıdaki yöntemi izleyin, organizasyon değişikliklerini yönetip denetlemekte daha etkili olursunuz. Bu programı sunmayı hak ettiğinizden, konunun sizi heyecanlandırdığından ve bunları dinleyicilerle paylaşmaya istekli olduğunuzdan emin olun. Kendi deneyimlerinizi anlatın. İyi bir örnek verin. Diğerlerinin de sizin organizasyon değişiklikleri deneyimlerinizden yararlanmasına çalışın.

RİSK DERECELENDİRİLMESİ Sıra FAALİYET/ TEHLİKE Kimler MARUZ Kal. İHTİML ZARAR ŞİDDETi RİSK DEĞ. SONUÇ 8 ORGANİZASYON Herkes 3 9 Orta KAPALI ALANLARDA DİSEL ARAÇ 2 6 Düşük 10 EHLİYET Opr./ Sürücü/ Yayalar 4 16 Yüksek 11 NAKLİYE/İNSAN TAŞIMA 5 12 ARAÇLARIN SÜRATLİ KULLANILMASI Opr./Sürücü/ 20 13 ARAÇLARIN KONTROLLERİ Operatör/ 14 GERİ VİTES UYARI SİSTEMİ

RİSK DEĞERLENDİRME VE KONTROL FORMU Sıra Faaliyet/Tehlike Risk Skoru Kontrol Önlemi Taml. Tarihi Sorumlu 1 Aydınlatma yok 20 Çevre ayd.yapılmalı Hemen Bakım 12 Araçların Süratli kul.. Eğitim – Gözetim 1 hafta İSG Müh. 5 İşaretçi yok 16 Eleman yetiştirilecek 15 gün İdare 6 İşaretleme yok Traf. işaretleri yerleşt. Bir ay İhale 10 Ehliyetsiz opr./Sür. Ehliyetli opr. Sürücü sağ. 5 Gün Pers. 3 Yaya yolu ayrılmamıştır. 15 Yollar boyanarak ayrılacak 14 Geri Vites Uyarı Sistemi yok Işıklı ve sesli otomatik uyarı sistemi takılacak 10 gün 7 Aşırı Yükleme Eğitim/ Yük.Kap.Araç Alımı Derhal/1 ay Per./İhale

RİSK DEĞERLENDİRME VE KONTROL FORMU Sıra Faaliyet/Tehlike Risk Skoru Kontrol Önlemi Taml. Tarihi Sorumlu 11 İnsan taşınıyor 10 Disipline edilecek derhal İdari 4 Yolda çukur var 9 Tamir edilecek Bir ay Bakım 8 Org. Uygun değil Uygun org. İçin araş. Ypl. 20 Gün Persl. 13 Araç Kontrolü Periyodik Bakım 20 gün Disel araç eksozt gazları 6 Ekzosta filtrasyon 10 gün Satın alma-Bakım 2 Ustanın eğt. Ytz. Eğitime gönderilecek 2 ay Pers.

UYGULAMALAR

1. Silindir Kontrolü Tamirci A, forklift silindirini kontrol ederken, tamirci B forkliftin kumanda kolunu kullanarak, çatalları aşağı yukarı hareket ettirmek için bekliyor. Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Malzemeler uygun bir yere konmamış. 2. Tamirci B’nin kumanda kolunu kullanırken yapacağı hatalı bir hareket, tamirci A’nın çatal ile kabin arasına sıkışmasına neden olabilir.

2. Araç Kontrolü Bir tamirci yola park etmiş bir forkliftin altına yatarak onu kontrol etmektedir. Bu arada bir işçi diğerine seslenerek yol kenarına istiflenmiş kargoların taşınmasını istiyor. Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tamirci forkliftin etrafında korkuluk ve herhangi bir uyarı işareti olmaksızın yol ortasında forklifti kontrol etmektedir. 2. Çatallar havada askıda bırakılmıştır. 3. Forkliftin hareketini önleyecek takoz kullanılmamıştır.

3. İş makinesinde dış kontrol Rutin operatör değişimi sırasında diğer operatörün iş makinesinin dış cephesini kontrol etmesi.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Motor çalışır vaziyette bırakılmış. 2. Kepçe havada askıda bırakılmış. 3. Her iki operatör de aynı anda hareket etmektedir. 4. Kabinin olduğu bölüm biraz sağa doğru yatmış.

4. Eğimli bir yere park etmiş iş makinesinin kontrolü Bir tamirci eğimli bir yerde park etmiş hidrolik ekskavatörü altına girerek kontrol etmektedir.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kepçe havada askıda bırakılmış. 2. Tamirci kişisel koruyucu-baret kullanmıyor. 3. İş makinesi güvenli bir şekilde park edilmemiş.

5. Paletlerin kontrolü Bir operatör kaldıraç vasıtasıyla iş makinesini kaldırarak, hidrolik ekskavatörün taşıyıcı aksamını kontrol ediyor.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Aracın devrilme riskine karşı destek kolonları kullanılmamış. 2. Bu uygulamada kepçe doğru açıda konumlandırılmamış.

6. Taşıma Hidrolik ekskavatörden sökülen bir parçanın-boom vinç vasıtasıyla taşınması   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Makine parçası (boom) kararsız bir şekilde tutturulmuş. Vinç kaldırmaya başladığında sağa sola savrulma ihtimali yüksek. 2. İşçi sağ elini taşıyıcı iplere kaptırabilir

7. Silindirin değiştirilmesi Bir tamirci bağlantı pimini çekiç kullanarak yerine takıyor  Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tamirci yüksek bir konumda dengesiz bir şekilde çalışıyor. İşçi dengesini kaybedip düşebilir. 2. Silindir kararsız bir şekilde askıda tutulmaktadır. Taşıyıcı sapanlar-çelik halatlar ileri geri hareket edebilirler

8. Borunun değiştirilmesi Bir işçi hidrolik yağ borusunun cıvatasını, bir boruyu anahtara ek yaparak sıkmaya çalışıyor.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Ek yapılan borunun çapı kullanılan anahtarın sap çapından büyüktür. Sıkma işlemi sırasında işçinin uyguladığı kuvvete bağlı olarak uzatma borusu aniden çıkabilir ve işçinin savrulmasına neden olabilir.

9. Pimin değiştirilmesi Kepçe bağlantı pimini çıkarmak amacıyla, işçilerden birisi balyoz kullanırken diğeri pimin üzerinde bir demir çubuk tutmaktadır.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Uygun bir demir çubuk kullanılmadığından, demir çubuğun, eğilip bükülmesi ya da çubuğu tutan işçinin eline çarpması olasılık dâhilinde.

Bir işçi silindir piminin cıvatasını sıkmaktadır. 10. Cıvata sıkma Bir işçi silindir piminin cıvatasını sıkmaktadır.   üzerinde bir demir çubuk tutmaktadır.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşçinin dengesiz bir çalışma pozisyonu seçerek çalışması. 2. İşçi uygun bir iskele ya da merdiven kullanmıyor. Anahtarın sıkma işlemi sırasında kayması işçinin dengesini kaybedip düşmesine neden olabilir.

Bir operatör motor yağını değiştirmiş ve ekskavatörden inmek üzere 11. Motor yağı değişimi Bir operatör motor yağını değiştirmiş ve ekskavatörden inmek üzere     Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Operatör yanlış adım atarak rahatlıkla düşebilir. 2. Operatörün kabin kapısını trabzan gibi algılayarak sıkıca tutması düşmesine neden olabilir

12. Makine parçalarına kaynak yapılması İki işçinin kaynak yapması.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Asetilen tüpleri yerde yatar vaziyette durmaktadır. 2. İşçi şalumayı bükülmüş boru parçasını tutan diğer işçiye doğru tutmaktadır

13. Yerinde asetilen kesme işlemi Bir işçi tamir amacıyla çelik bir levhaya asetilen kesme işlemi uyguluyor   Tehlikeli Olabilecek Hususlar Hortum oldukça gerilmiş. Bu durum tüplerin devrilmesine neden olabilir. 2. Tamirci şalumayı tek elle tutmaktadır. Bu durum işçinin aniden kıvılcımları etrafa sıçratmasına neden olabilir.

14. Sütunlu matkap tezgâhında çalışma Matkap tezgâhında çalışan bir işçi.     Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşçi koruyucu gözlük kullanmamaktadır. Göze çapak kaçma ihtimali her zaman var. 2. İşlenen parça sabitlenmemiş. İşçinin sol eli işlem sırasında savrulabilir. 3. İşçi bu işi yaparken eldiven kullanıyor. Eldivenli ellerin matkaba yakalanma ihtimali oldukça yüksek.

15. Zımpara tezgahında çalışma Bir işçi küçük parçaları bir pense vasıtasıyla zımparalamaktadır.     Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşlem destek noktası-iş dayama parçası zımpara taşından biraz uzakta. İşlem sırasında parçanın fırlama ihtimali oldukça yükek. 2. Pense vasıtasıyla yapılan işlem tam olarak güvenli değil. İşlem sırasında parçanın fırlama ihtimali yüksek.

Avuç taşlama ekipmanı kullanan bir işçi çapak temizliği yapmaktadır.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Çalışma şekli tam olarak güvenli değil. İşlenen parçanın ve desteğin fırlama ihtimali yüksek. 2. İşlem sırasında avuç taşlamanın savrulması sonucu işçinin ayağına zar verebilir.

17. Forkliftle taşıma Bir işçi forklift operatörünü yönlendirerek bir iş makinesinin paletlerinin taşınmasına yardımcı olmaktadır.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Palet uygun bir şekilde forkliftin bıçaklarına tutturulmadığı için taşınma sırasında kayıp düşme ve çevresindekilere zarar verme ihtimali oldukça yüksek. 2. İşaret vererek yönlendiren işçi tehlikeli bir konumda durmaktadır. Operatörün manevrasına bağlı olarak yaralanma ihtimali oldukça yüksek.

18. Ağır parçaların taşınması Bir işçi 60 kg ağırlığındaki bir makine parçasını yatık bir şekilde ahşap bir kutunun içerisine koymaya çalışıyor.   olmaktadır.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Makine parçası ağır olduğu için işçinin elinin ahşap kutunun kenarı ile parçanın altında kalma ihtimali oldukça yüksek. 2. Uygun olmayan elle taşıma pozisyonu. Bel incinmesi olasılığı oldukça yüksek.

19. Oksijen tüplerinin taşınması A ve B işçileri oksijen tüplerini, tüplerin güvenli bir şekilde muhafaza edildiği bölmeden alarak boş olanlarla değiştirmekteler. İşçi A, 50 kg boş tüpü yerinden çıkartırken diğer işçi dolu tüpü ( santimetrekareye 150 kg basınçlı) ayağıyla bölmeye doğru yuvarlayarak götürmektedir.       Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tüpleri taşımada uygun araçlar kullanılmamaktadır. Tüpler hasar görebilir. Güvensiz taşıma şekli. İşçiler taşıma şekli nedeniyle yaralanabilirler. 2. Yüksek basınçlı gaz bulunan tüplerin yerde yuvarlanarak taşınmasında her zaman sızıntı riski vardır.

20. İş makinelerinin ağır parçalarının yüklenmesi-boşaltılması İki tamirci işçi 73 kg ağırlığındaki silindir parçasını kamyondan indirmeye çalışmaktalar. İşçilerden biri kamyondan elle tutarak aşağıda bekleyen işçiye doğru silindiri uzatmaktadır.    Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İki işçi de farklı yüksekliklerde durmaktalar. Silindirin ağırlık merkezi dikkate alındığında, bu taşıma şekli neticesinde parçanın yere düşürülme riski oldukça yüksek. 2. Malzemenin ağırlığı düşünüldüğünde iki işçinin de uzun süre bu taşıma pozisyonunda çalışmaları sonucu malzemenin düşürülme riski oldukça yüksek.

Bir işçinin matkap kullanarak makine parçasına delik açmaya çalışması 21. Matkapla çalışma Bir işçinin matkap kullanarak makine parçasına delik açmaya çalışması  Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kullanılan matkap ucu çapı dikkate alınmaz ise ucun kırılması sonucu parça fırlaması ve yaralanma ihtimali. 2. Çalışma şekli bu haliyle güven vermiyor. Dengesiz çalışma şekli. İşlenen parçanın sağa sola fırlama ihtimali her zaman var.

22. Silindirin konumunun değiştirilmesi Bir işçi elleriyle ağır bir makina parçasını-silindiri destek sehpalarının üzerinden kaldırmaya çalışıyor. Fakat bu işlem sırasında, silindirin konumu nedeniyle (tuttuğu boru aşağıya doğru ve destek sehpaları hareket etmesini engelliyor) zorlanıyor ve silindiri çevirmeye çalışıyor.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Destek sehpaları biraz fazla açılmış. Silindirin yere düşürülme ihtimali oldukça yüksek. 2. İşçinin kuvvetle asılması sonucu tuttuğu boru hasar görebilir.

23. Vinç kullanarak parçanın taşınması Bir işçi, iş makinesinden çıkardığı ağır parçayı, ceraskal vasıtasıyla tezgâhın üzerine yerleştirmeye çalışıyor.     Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşçi askıda duran parçayı tezgâhın üzerine yerleştirmek isterken tezgâh parçanın ağırlığına bağlı olarak aniden işçinin üzerine doğru devrilebilir. 2. İşçinin sol eli aşağı indirilen parçanın altında kalabilir.

Bir forklift operatörü acele bir şekilde malzeme taşıyor. 24. Forkliftle taşıma Bir forklift operatörü acele bir şekilde malzeme taşıyor.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Taşınan malzemeler operatörün görüş açısını engelliyor. Yerdeki arkadaşına çarpma ihtimali oldukça yüksek. 3. Forkiftin bıçakları geriye doğru yükseltilmemiş. Malzemeler forklift ilerlerken her an devrilebilir.

Tamir ve bakım amacıyla bir grup işçi buldozerin üzerinde çalışıyor 25. Grup halinde çalışma Tamir ve bakım amacıyla bir grup işçi buldozerin üzerinde çalışıyor    Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Araç çalışır vaziyette ve tehlikeli bir konumda bırakılmış. İşçiler her an düşme ve sıkışma riskine maruz kalabilirler.

26. Yeraltı boru döşeme çalışması Yol kenarında boruları döşenmesi amacıyla yapılan kazı çalışması.     Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Boruların bu şekilde kaldırılması ekskavatörün amaç dışı kullanıldığını göstermektedir. Borular halatlardan kurtulup yola saçılabilir. 2. Boruları taşıyan sapan uygun değil. Muhtemelen bu bağlayış boruların kayıp düşmelerine yol açacaktır. 3. Yol kenarında çalışma yapıldığını gösteren herhangi bir işaret ya da uyarı levhası yok. Bu şartlarda trafik kazası riski her zaman mevcut.

İşçiler ve iş makinesi aynı anda bir hendek açmak için çalışıyorlar. 27. Kazı işi İşçiler ve iş makinesi aynı anda bir hendek açmak için çalışıyorlar.    Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kepçenin bu şekilde operatör kabinin dışından kontrol edilmesi her an yanlış bir manevraya neden olabilir. Çukurdaki işçiye kepçe kovası her an çarpabilir.

28. Tekerlekli buldozerle çalışma Operatör bir başka işçi arkada olduğu halde çalışmaktadır.    Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tümsekten geçerken araç devilebilir. 2. Arkadaki işçi sarsıntı ile düşebilir.

Gece devam eden inşaat çalışması. 29. Gece çalışma Gece devam eden inşaat çalışması.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İş makinelerinin yetersiz aydınlatma nedeniyle kaza ihtimali. 2. Yakın plandaki buldozeri operatör çalışır vaziyette terk ediyor. İş makinesi operatör olmaksızın hareket edebilir.

30. Flüoresan lamba değişimi Bir işçi masanın üzerine koyduğu sandalyeye çıkarak flüoresan lambayı değiştirmeye çalışıyor.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Sandalye güvenli bir çalışma ortamı sağlamıyor. İşçinin dengesini kaybedip düşme ihtimali oldukça yüksek.

31. Yedek parçaların kontrol amaçlı taşınması Tamirci işçi bakım amacıyla yedek parçaları bir kamyonun kasasına doldurarak hareket ediyor.   Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Parçalar kasaya gelişigüzel atılmış. Hareket halinde düşebilir ya da savrulabilir. 2. Hidrolik silindirler kamyonun kasasından dışarı sarkmış durumda. Hareket halinde bu araçlar bir işçi ya da işyerindeki ekipmana çarpabilir.

32. Bir forklifti asansör gibi kullanarak yüksekte çalışma Depo işçisi raflardaki yedek parçaları bir forkliftin çatallarına geçirilmiş paletin üzerine basarak almaya çalışıyor.     Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Paletin etrafında koruyucu bir kafes yok. İşçi her an aşağı düşebilir. 2. Palet sabit olmadığı için çatal bıçaklardan her an kurtulabilir.

33. Parça temizleme işleri Bir tamirci tezgâhta parçaları temizliyor. Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kaynak yaparken ortama yayılan kıvılcımlar parça temizlemekte kullanılan yağa sıçrayabilir. 2. İşçi koruyucu eldiven kullanmıyor.

Soru 1 Aşağıdakilerden hangisi risk analizi amacını en kapsamlı şekilde belirtmektedir? a-İş yerindeki tehlikelerin tanımlanması ve çalışanların sağlığı ve güvenliğini en üst seviyede tutmaktır b-İş yeri ortamlarının düzenlenmesini sağlamaktır c-İş yerinde uyulması gereken kuralları belirleyerek yapılmasını sağlamaktır d-İşe başlama ve molaların düzenlenmesini sağlamaktır

Soru 1 Aşağıdakilerden hangisi risk analizi amacını en kapsamlı şekilde belirtmektedir? a-İş yerindeki tehlikelerin tanımlanması ve çalışanların sağlığı ve güvenliğini en üst seviyede tutmaktır b-İş yeri ortamlarının düzenlenmesini sağlamaktır c-İş yerinde uyulması gereken kuralları belirleyerek yapılmasını sağlamaktır d-İşe başlama ve molaların düzenlenmesini sağlamaktır

Soru 2 İş kazası meydana geldikten sonra aşağıdaki hukuk sistemlerinden hangileri uygulanmaktadır? a-Ceza Hukuku, Aile Hukuku, SGK Hukuku b-Aile Hukuku, İş Hukuku, Ceza Hukuku c-Ceza Hukuku, İş Hukuku, SGK Hukuku d-Aile Hukuku, İş Hukuku, Ceza Hukuku

Soru 2 İş kazası meydana geldikten sonra aşağıdaki hukuk sistemlerinden hangileri uygulanmaktadır? a-Ceza Hukuku, Aile Hukuku, SGK Hukuku b-Aile Hukuku, İş Hukuku, Ceza Hukuku c-Ceza Hukuku, İş Hukuku, SGK Hukuku d-Aile Hukuku, İş Hukuku, Ceza Hukuku

Soru 3 Aşağıdakilerden hangisi iş kazası maliyet hesaplamasına görünen maliyetler arasında yer almaz? a-İşin durması b-Sigorta ödemeleri c-Mahkeme masrafları d-Kişide sonradan oluşacak sakatlık

Soru 3 Aşağıdakilerden hangisi iş kazası maliyet hesaplamasına görünen maliyetler arasında yer almaz? a-İşin durması b-Sigorta ödemeleri c-Mahkeme masrafları d-Kişide sonradan oluşacak sakatlık

Soru 4 İşletmelerin sağlık ve güvenliğini yönetmelerinin nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? a-Yasal nedenler b-Etik nedenler c-Finansal nedenler d-Ruhsal nedenler

Soru 4 İşletmelerin sağlık ve güvenliğini yönetmelerinin nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? a- Yasal nedenler b- Etik nedenler c- Finansal nedenler d- Ruhsal nedenler

Soru 5 Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımı arasında yer almaz? a-Önleme politikası b-İş birliği yapılması c-Çalışanların katılımı d-Kazalara müdahale edilmemesi

Soru 5 Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımı arasında yer almaz? a-Önleme politikası b-İş birliği yapılması c-Çalışanların katılımı d-Kazalara müdahale edilmemesi

Soru 6 Aşağıdakilerden hangisi risk analizinde proaktif izlemede yer alır? a- Gerçekleşecek olayları önceden belirleme ona göre önlem alma b- Tesis varlıklarının zarar görmesi c- Performans standartlarındaki noksanlıklar ihmaller d- Yaralanmalar ve hastalıklar

Soru 6 Aşağıdakilerden hangisi risk analizinde proaktif izlemede yer alır? a- Gerçekleşecek olayları önceden belirleme ona göre önlem alma b- Tesis varlıklarının zarar görmesi c- Performans standartlarındaki noksanlıklar ihmaller d- Yaralanmalar ve hastalıklar

Soru 6 Aşağıdakilerden hangisi risk analizinde proaktif izlemede yer alır? a- Gerçekleşecek olayları önceden belirleme ona göre önlem alma b- Tesis varlıklarının zarar görmesi c- Performans standartlarındaki noksanlıklar ihmaller d- Yaralanmalar ve hastalıklar

Soru 7 Aşağıdakilerden hangisi risk yönetimi temel esasları arasında bulunmamaktadır? a- Tehlikelerin tanımlanması b- Tehlikelere önlem alınmaması c- Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi d- Kontrol tedbirlerinin tamamlanması

Soru 7 Aşağıdakilerden hangisi risk yönetimi temel esasları arasında bulunmamaktadır? a- Tehlikelerin tanımlanması b- Tehlikelere önlem alınmaması c- Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi d- Kontrol tedbirlerinin tamamlanması

Soru 8 Risk nedir? a-Tehlike dolayısıyla ortaya çıkan hasar derecesi ve olayın oluşma olasılığının bileşkesidir b-Çalışan insanın kazanma gücünün hasar görmesi c-Kazaların maddi hasarlarının ortaya çıkarma olasılığıdır d-Yapılan işlerde çalışanın zarar görmeme İyileştirme olayıdır

Soru 8 Risk nedir? a-Tehlike dolayısıyla ortaya çıkan hasar derecesi ve olayın oluşma olasılığının bileşkesidir b-Çalışan insanın kazanma gücünün hasar görmesi c-Kazaların maddi hasarlarının ortaya çıkarma olasılığıdır d-Yapılan işlerde çalışanın zarar görmeme İyileştirme olayıdır

Soru 9 Risk matrisinde çok yüksek olasılığı hangi frekansta ne zaman yapılmaktadır? a- Her gün olduğunda b- Haftada bir olduğunda c- Ayda bir olduğunda d- Üç ayda bir olduğunda

Soru 9 Risk matrisinde çok yüksek olasılığı hangi frekansta ne zaman yapılmaktadır? a- Her gün olduğunda b- Haftada bir olduğunda c- Ayda bir olduğunda d- Üç ayda bir olduğunda

Soru 10 Risk matrisinin sonuç değerlendirmesinde ciddi sonucu hangi derecelendirmeye denk gelmektedir? a-Tedavi gerekir, sürekli iş göremezlik b-Hafif yaralanma, tedavi gerekir c-Ölüm, yaralanma, meslek hastalığı d-İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren

Soru 10 Risk matrisinin sonuç değerlendirmesinde ciddi sonucu hangi derecelendirmeye denk gelmektedir? a- Tedavi gerekir, sürekli iş göremezlik b- Hafif yaralanma, tedavi gerekir c- Ölüm, yaralanma, meslek hastalığı d- İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren

Soru 11 Risk matrisinde kırmızı renkte olan risk hangi risk gurubuna girmektedir? a- Dikkate değer risk b- Kabul edilebilir risk c- Kabul edilemez risk d- Öngörülen risk

Soru 11 Risk matrisinde kırmızı renkte olan risk hangi risk gurubuna girmektedir? a- Dikkate değer risk b- Kabul edilebilir risk c- Kabul edilemez risk d- Öngörülen risk

Soru 12 Risk faktörünün hesaplanması neye göre yapılır? a- Risk faktörlerinin toplanıp şiddetle çarpılmasıyla b- Şiddetin olasılığa bölünmesiyle c- Olasılık ve şiddetin toplanmasıyla d- Olasılık ve şiddetin çarpılmasıyla

Soru 12 Risk faktörünün hesaplanması neye göre yapılır? a- Risk faktörlerinin toplanıp şiddetle çarpılmasıyla b- Şiddetin olasılığa bölünmesiyle c- Olasılık ve şiddetin toplanmasıyla d- Olasılık ve şiddetin çarpılmasıyla

Soru 13 Risk analizinde kararlaştırılan önlemlerin uygulanmasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? a- Bir eylem planı yapılması ve bir takvim oluşturulması b- Eylem planının her bir safhasının görevlileri belirlenmeli c- Eylem planında zorlanılan durumla karşılaşıldığında askıya alınmalı d- Belirlenen eylem planının uygulamaya konulması

Soru 13 Risk analizinde kararlaştırılan önlemlerin uygulanmasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? a- Bir eylem planı yapılması ve bir takvim oluşturulması b- Eylem planının her bir safhasının görevlileri belirlenmeli c- Eylem planında zorlanılan durumla karşılaşıldığında askıya alınmalı d- Belirlenen eylem planının uygulamaya konulması

Soru 14 Tehlike - Risk bağlantısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Bir tehlikeden ancak bir risk ortaya çıkabilir b) Bir tehlikeden birden fazla risk ortaya çıkabilir c) Birden çok tehlikelerden bir risk çıkabilir d) Bir riskin bir tek kontrol yöntemi vardır

Soru 14 Tehlike - Risk bağlantısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Bir tehlikeden ancak bir risk ortaya çıkabilir b) Bir tehlikeden birden fazla risk ortaya çıkabilir c) Birden çok tehlikelerden bir risk çıkabilir d) Bir riskin bir tek kontrol yöntemi vardır

Soru 15 Ürünler üzerine yerleştirilen CE işaretinin anlamı için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? a) Ürünlerin kaliteli olduğunu gösterir b) Ürünlerin insan can ve mal güvenliğine zarar vermeyeceğini ifade eder c) Ürünlerin çevreye zarar vermeyeceğini anlatır d) Ürünlerin bitki ve hayvan varlığı zarar vermeyeceğini gösterir

Soru 15 Ürünler üzerine yerleştirilen CE işaretinin anlamı için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? a) Ürünlerin kaliteli olduğunu gösterir b) Ürünlerin insan can ve mal güvenliğine zarar vermeyeceğini ifade eder c) Ürünlerin çevreye zarar vermeyeceğini anlatır d) Ürünlerin bitki ve hayvan varlığı zarar vermeyeceğini gösterir

Soru 16 Aşağıdakilerden hangisi iş ekipmanı tanımına uygundur? a) Her türlü iş makinaları ve parçaları b) İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makina, alet ve tesisi c) İşyerindeki üretim makinalarını d) Elektrikle çalışan makina ve tezgahları

Soru 16 Aşağıdakilerden hangisi iş ekipmanı tanımına uygundur? a) Her türlü iş makinaları ve parçaları b) İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makina, alet ve tesisi c) İşyerindeki üretim makinalarını d) Elektrikle çalışan makina ve tezgahları

Soru 17 Aşağıdakilerden hangisi imalatçıların güvenlikle ilgili sorumluluklarından birisi değildir? a) Kullanıcılara bakiye riskler hakkında ikazlarda bulunmak b) Kullanıcıların iş başında eğitimi c) Ürünlerin uygun şekilde işaret ve etiketlenmesi d) Ürünlerin işletme talimatlarının hazırlanarak kullanıcılara verilmesi

Soru 17 Aşağıdakilerden hangisi imalatçıların güvenlikle ilgili sorumluluklarından birisi değildir? a) Kullanıcılara bakiye riskler hakkında ikazlarda bulunmak b) Kullanıcıların iş başında eğitimi c) Ürünlerin uygun şekilde işaret ve etiketlenmesi d) Ürünlerin işletme talimatlarının hazırlanarak kullanıcılara verilmesi

Soru 18 Aşağıdakilerden hangisi ürünlerin imalatçıları tarafından hazırlanması zorunlu olan işletme talimatlarında belirtilmesi zorunlu hususlardan biri değildir? a) Operatörler tarafından kullanılabilecek çalışma yerleri b) Makinanın önceden belirtilen şekilde kullanılması c) İşletmeye alma prosedürleri d) İmalat amacı dışında nasıl kullanılması gerektiği

Soru 18 Aşağıdakilerden hangisi ürünlerin imalatçıları tarafından hazırlanması zorunlu olan işletme talimatlarında belirtilmesi zorunlu hususlardan biri değildir? a) Operatörler tarafından kullanılabilecek çalışma yerleri b) Makinanın önceden belirtilen şekilde kullanılması c) İşletmeye alma prosedürleri d) İmalat amacı dışında nasıl kullanılması gerektiği

Soru 19 Risk aşağıdaki hangi faktörlerin bileşkesidir? I- Meydana gelme olasılığı II- Meydana gelme süresi III- Zarar verme derecesi IV- Zarar verme süresi a- I-III b- I-II c- II-IV d- I-IV

Soru 19 Risk aşağıdaki hangi faktörlerin bileşkesidir? I- Meydana gelme olasılığı II- Meydana gelme süresi III- Zarar verme derecesi IV- Zarar verme süresi a- I-III b- I-II c- II-IV d- I-IV

Soru 20 Risk değerlendirme aşağıdaki beş temel adımda oluşmaktadır. Risk değerlendirmesinde ilk önce aşağıdaki beş temel faktörün hangisinden başlanmalıdır? I- Riskleri değerlendirme, II- Tehlikeleri tanımlama, III- Kontrol tedbirlerini tamamlama, IV- Kontrol Tedbirlerine karar verme V- İzleme ve tekrar etme a- I b- II c- III d- IV

Soru 20 Risk değerlendirme aşağıdaki beş temel adımda oluşmaktadır. Risk değerlendirmesinde ilk önce aşağıdaki beş temel faktörün hangisinden başlanmalıdır? I- Riskleri değerlendirme, II- Tehlikeleri tanımlama, III- Kontrol tedbirlerini tamamlama, IV- Kontrol Tedbirlerine karar verme V- İzleme ve tekrar etme a- I b- II c- III d- IV

Soru 21 Kaçınılmaz risk düzeyi ne kadardır? a. %4 b. %6 c. %8 d. %2

Soru 21 Kaçınılmaz risk düzeyi ne kadardır? a. %4 b. %6 c. %8 d. %2