İHALELERE YÖNELİK BAŞVURULAR Mehmet Sinan KORALTAN Maliye Bakanlığı Muhasebat Başkontrolörü

Başvuru Yolları 4734 sayılı Kanunun 54. maddesinde yapılan değişiklikle idarelerin ve ihale komisyonlarının ihaleleri 4734 sayılı Kanunda belirtilen esas ve usullere uygun olarak yapmalarından sorumlu olduklarına ilişkin hüküm madde metninden çıkartılmıştır. Değişiklikle hak kaybının veya zararın nedeni, ihale sürecindeki "4734 sayılı Kanuna aykırı" işlem ve eylemlere değil, "hukuka aykırı" işlem veya eylemlere bağlanmıştır. Bundan böyle sadece 4734 sayılı Kanuna aykırılılar değil, bütün hukukla aykırı işlem ve eylemler ihalelere yönelik başvuruya konu edilecektir.

Başvuruya Yetkili Kişiler Değişiklikten önce şikayet ve itirazen şikayet yoluyla inceleme talebinde bulunmaya sadece isteklikler, yani yapım müteahhidi, tedarikçi ve hizmet sunucusu yetkiliydi. Değişiklikle birlikte şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilecek kişiler aday veya istekli ile istekli olabilecekler olarak belirlenmiştir. Yani yeni durumda "istekliler“ in yanı sıra "istekli olabilecekler" ve "adaylar" da şikayet veya itirazen şikayet başvurusunda bulunabilecekler.

Bilgi Tazeleme Tanımları İstekli : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini, İstekli olabilecek : (Ek: 20/11/2008-5812/2 md.) İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi, Aday: Ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri,

Başvuruya Yetkili Kişiler Ancak, her ne kadar değişiklikten önceki durumda ihalelere yönelik başvuruların sadece isteklilerce yapılabilmesi öngörülmüş idiyse de, konu hakkındaki 22.03.2008 tarihli Yönetmelikte, aday veya isteklilerin de ihalelere yönelik başvuruda bulunabileceği hüküm altına alınmış idi. Bu durumda, normlar hiyerarşisi bakımından meydana gelen çelişkili durum yeni düzenleme ile ortadan kaldırılmış olmaktadır.

Başvuruya Yetkili Kişiler Dolayısıyla yeni durumda idareler ve ihale komisyonları ihale sürecinde gerçekleştirdikleri işlem ve eylemlerin sadece 4734 sayılı Kanuna uygun olmasından değil, aynı zamanda genel olarak çıkarılmış olan her türlü yasal ve idari düzenlemeye de uygun olmasından sorumlu olacaklardır.

Başvuru Yolları Şikayet: İhale sürecindeki işlem ve eylemlerin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idareye yapılan başvurudur. İtirazen şikayet: a) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması halinde, b) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından şikayet dilekçesinin kayıtlara alındığı tarih veya sonrasında herhangi bir nedenle alınan ihalenin iptali kararına karşı, c) İtirazen şikayet üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine veya düzeltici işlem belirlenmesine karar verildikten sonra idare tarafından verilen ihalenin iptali kararına karşı, Kuruma yapılan başvurudur.

KİK, 2009/UH.II-2084 Yukarıdaki mevzuat hükümleri kapsamında başvuru değerlendirildiğinde; başvuru sahibinin 10.07.2009 tarihinde tekliflerin değerlendirme sürecinde; idarenin ortada şikâyete sebep olacak herhangi işlemi olmadan idareye yaptığı başvuru, şikâyet başvurusu niteliğine haiz değildir. Dolayısıyla, Kuruma yapılan başvuru, idarenin şikâyet başvurusu üzerine almadığı bir iptal kararına karşılık yapıldığından, Kanunun 56 ncı maddesinin 1 inci fıkrasına göre başvuru ile ilgili olarak Kurumun inceleme görev ve yetkisi bulunmamaktadır. Bu itibarla, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun görev yönünden reddi gerekmektedir.

Başvuru Süreleri İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

KİK, 2009/UM.II-2087 Yapılan inceleme sonucunda, şikayetçinin 06.07.2009 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu, idarece şikayete ilişkin olarak alınan kararın 14.07.2009 tarihinde şikayetçiye bildirildiği, idarenin kararına karşı, kararın bildiriminden sonraki on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 31.07.2009 tarihinde itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun süre yönünden reddi gerekmektedir.

KİK, 2009/UH.I-2069 Yapılan inceleme sonucunda, şikayetçinin 01.07.2009 tarihinde ihale dokümanını satın aldığı, ihale dokümanına ilişkin başvurusunu ihaleden üç işgünü öncesine kadar yapması gerekirken bu süre geçtikten sonra 03.07.2009 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu, bu başvuruya idarece verilen cevap üzerine Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun reddi gerekmektedir.

Sürelerle İlgili Genel Esaslar a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini, b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın satın alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi, c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

KİK, 2009/UH.III-2077 Şikayetçi tarafından; ihale ilanının 4.3.2 nci maddesinin 4 üncü bendinde ve idari şartnamenin 7.3.4 üncü maddesinin 6 ncı bendinde yer aldığı iddia edilen düzenlemenin ihale ilanının 4.3.4 üncü maddesinin 4 üncü bendinde yer aldığı tespit edilmiş olup, idari şartnamenin yanı sıra ihale ilanında yer alan bir düzenlemeye yönelik olarak, ihale ilanının Kamu İhale Bülteninde yayımlandığı 23.06.2009 tarihinden itibaren on gün içerisinde idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Şikayetçinin 4734 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri gereği şikayete yol açan durumun farkına varılmış olması gerektiği 23.06.2009 tarihini izleyen on gün içinde idareye şikayet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 13.07.2009 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu, bu başvuruya idarece verilen cevap üzerine Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.

Sürelerle İlgili Genel Esaslar ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini, d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, izleyen günden itibaren başlar. Tatil günleri sürelere dahildir.

Sürelerle İlgili Genel Esaslar Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.

Başvuruların Şekil Şartları Yapılan değişiklikle idareye yapılacak şikayet başvuruları ile kuruma yapılacak itirazen şikayet başvurularının şekil şartları 54 üncü madde metnine ilave edilmiştir. Her iki başvurunun da imzalı dilekçelerle yapılacağı belirtilmiş ve dilekçelerde yer verilecek hususlar maddeler halinde ve ayrıntılı olarak sıralanmıştır.

a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi. b) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarası. c) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih. d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller. e) İtirazen şikayet başvurularında idareye yapılan şikayetin ve varsa şikayete ilişkin idare kararının bildirim tarihi. İtirazen şikayet dilekçelerine, başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin, varsa şikayete idarece verilen cevabın bir örneği ile başvuru bedelinin, teminat alınan hallerde başvuru teminatının Kurum hesaplarına yatırıldığına dair belgenin eklenmesi zorunludur.

KİK, 2009/UM.I-2061 Başvuru dilekçesine başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin eklenmediği hususları tespit edilmiş olup, tespit edilen aykırılıkların İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca on günlük itirazen şikayet süresi içerisinde giderilmediği, eksikliklerin tamamlanmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddi gerekmektedir.

KİK, 2010/UH.I-689 İhale işlem dosyası incelendiğinde, başvuru sahibinin şikayet dilekçesi ekine Cengiz Canbaz’ın Şirketi temsile yetkili olduğuna ilişkin olarak bilgi belgeler ile imza sirkülerinin eklenmediği, Şikayetçi firmanın teklif dosyası içerisinde de anılan Şahsın temsile yetkili olduğuna ilişkin herhangi bir belgenin de bulunmadığı anlaşılmıştır. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 8 inci maddesinin 4 üncü fıkrasında, şikayet başvurularında başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna ilişkin belgelerin bulunması gerektiği, teklif zarfı içerisinde anılan belgeler bulunuyorsa dilekçe ekinde aranmayacağı belirtilmiş ve anılan yönetmeliğin 10 uncu maddesinin 2 nci fıkrasına göre söz konusu eksiklik nedeniyle başvuruların idare tarafından reddedilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

KİK, 2010/UH.I-689 -devamı Ancak, 4734 sayılı Kanunun 55 ve 56 ncı maddelerinde, İtirazen şikayet başvurusu için süresi içerisinde idareye şikayet başvurusunun yapılması gerektiği belirtilmiş olup başvuruların Şekillerine ilişkin bir hüküm yer almamaktadır. Başvuru sahibinin İtirazen şikayet dilekçesinde şikayet başvurusunun kendileri tarafından yapıldığının zımnen kabul edildiği, İtirazen şikayet başvurusunun mevzuatta belirlenen sürelere ve şekil şartlarına uygun olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde, İtirazen şikayet başvurusunun kabul edilerek, başvurunun esastan incelenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

İdare Tarafından İnceleme İhalelere ilişkin olarak öncelikle ihaleyi yapan idareye şikayet başvurusunda bulunulur. Bu şikayet başvuruları, süresinde ve usulüne uygun sözleşme imzalanmadan önce yapılmış olması halinde idare tarafından incelenerek sonuçlandırılır. Başvuruya esas dilekçe ile ekinde yer alması zorunlu olan bilgi ve belgeleri içermeyen şikayet başvurularında, söz konusu eksiklikler başvuru süresinin sonuna kadar başvuru sahibi tarafından giderilebilir. Eksikliklerin başvuru süresi içerisinde tamamlanmaması halinde idare tarafından başvurunun reddine karar verilir.

KİK, 2009/UY.II-2085 Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde şikâyet başvurusu değerlendirildiğinde, başvuru dilekçesine 4734 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi (j) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca şikâyette bulunanlarca yatırılması zorunlu olan başvuru bedelinin Kurum hesaplarına yatırıldığına dair banka dekontunun eklenmediği hususları tespit edilmiş olup, tespit edilen aykırılıkların İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca on günlük itirazen şikâyet süresi geçtikten sonra tamamlandığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddi gerekmektedir.

İdare Tarafından İnceleme İdare tarafından yapılan inceleme sonucunda on gün içerisinde bir karar alınarak başvuru sonuçlandırılır. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. İnceleme, ihale yetkilisince bizzat yapılabileceği gibi ihale yetkilisinin görevlendireceği bir veya birden fazla raportör tarafından da yapılabilir. Bu inceleme sonucunda, ihale yetkilisi tarafından gerekçeli bir karar alınır.

Alınacak Kararlar Şikayet üzerine idare tarafından yapılan inceleme sonucunda gerekçeli olarak; a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline, b) Düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine, c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşmenin imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde ihalenin iptalini veya düzeltici işlem belirlenmesini gerektirecek hukuka aykırılığın tespit edilememesi hallerinde başvurunun reddine, karar verilir.

Kararlarda Bulunacak Hususlar a) İhalenin adı ve ihale kayıt numarası, b) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi c) Başvurunun idare kayıtlarına alındığı tarih ve sayı, ç) Başvuru üzerine alınan diğer kararlar ve yapılan işlemlerin özeti, d) İleri sürülen iddiaların, olayların ve hukuki dayanaklarının özeti, e) İddiaların ve olayların değerlendirilmesi, f) Kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçeleri ve karar sonucu, g) Şikayetin kısmen veya tamamen haklı bulunması halinde, yapılması gereken düzeltici işlemler, ğ) Karar tarihi ile kararı alanların adı ve soyadı ile imzası. h) (Ek: 17/07/2010-27644 R.G./1 md) Kararın tebliğ ediliş şekline göre; iadeli taahhütlü mektupla gönderilme, imza karşılığı elden teslim edilme, faksla gönderilme veya elektronik postayla gönderilme tarihi, ı) (Ek: 17/07/2010-27644 R.G./1 md) Karara karşı başvuru yapılabilecek itiraz mercii ve başvuru süresi.”

Karar Gereklerinin Yerine Getirilmesi İdarenin şikayetle ilgili kararı en geç üç gün içerisinde başvuru sahibi ile aday veya isteklilere bildirilir. ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularında ve ilan veya dokümanda yer alan düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklara yönelik şikayet başvurularında istekli olabileceklere, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ise adaylara da bildirim yapılır. Son bildirim tarihini izleyen günden itibaren süresi içerisinde Kuruma İtirazen şikayet başvurusunda bulunulmamış ise, idare tarafından kararın gerektirdiği işlem veya eylemler yerine getirilir.

Karar Gereklerinin Yerine Getirilmesi İdareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığına ilişkin Kurumun internet sayfasından sorgulama yapılmadan, Kuruma itirazen şikayet başvurusu yapılan hallerde ise itirazen şikayet başvurusu nihai kararla sonuçlandırılmadan sözleşme imzalanamaz.

Kurum Tarafından İnceleme İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.

Kurum Tarafından İnceleme Aynı kişi tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz. Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler idareye şikayet başvurusunda bulunmadan doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunabilir.

Kurum Tarafından İnceleme İlgililerce Kuruma usulünce yapılan başvurular üzerine, Kurumca “İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik” in 16 ncı maddesinde belirtilen ön inceleme konuları bakımından inceleme yapılır. Belirtilen ön inceleme konuları ile ilgili olarak tespit edilen aykırılıklar üzerine şu kararlar alınır;

İnceleme Konularına Aykırılık Üzerine Alınacak Kararlar İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında 10 bent halinde sayılan hususlara aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir. Kurul tarafından gerekli görüldüğü takdirde, başvuru dilekçesi ve eklerinin bir örneğinin ilgisi nedeniyle idareye veya idarenin bağlı veya ilgili/ilişkili olduğu mercie yahut yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilir.

İnceleme Konularına Aykırılık Üzerine Alınacak Kararlar Başvuru dilekçesi ve ekinde yukarıda belirtilen ön inceleme konuları bakımından bir aykırılığın bulunmaması durumunda esasın incelenmesine geçilir. 16 ncı maddenin birinci fıkrasında yer alan bilgi ve belgeleri içermeyen ve henüz başvuru süresi dolmamış olan itirazen şikayet başvurularında, başvuru süresinin sonuna kadar söz konusu eksiklikler başvuru sahibi tarafından giderilebilir. Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.

Kurumca İnceleme Nasıl Yapılacak? a) İlan veya ön yeterlik/ihale dokümanına yapılan başvurular, başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlarla sınırlı incelenir. b) İhale veya ön yeterlik dokümanının verilmesi, başvuruların veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasıyla ilgili olarak ise, başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar ile itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönünden incelenir.

Kurumca İnceleme Nasıl Yapılacak? Eşit muamele ilkesi yönünden yapılacak incelemede; dayanağı bakımından, itiraz edilen işlemin diğer aday veya isteklilere ilişkin olarak da Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun şekilde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine bakılır. Şikayet veya itirazen şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararına karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.

Kurumca İnceleme Nasıl Yapılacak? Sözleşmenin Kanunda belirtilen sürelere ve usule uyulmadan imzalanmış olması veya itirazen şikayet başvurusundan feragat edilmesi, Kurum tarafından itirazen şikayet başvurusunun incelenip sonuçlandırılmasına engel teşkil etmez. Kurum, Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihaleler ile şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi kararına karşı yapılacak itirazen şikayet başvurularına ilişkin nihai kararını, ihale işlem dosyası ile ihaleye ilişkin gerekli bilgi ve belgelerin Kurum kayıtlarına alındığı tarihten itibaren on iş günü içinde, diğer itirazen şikayet başvurularında yirmi gün içinde verir.

Kurul Tarafından Hangi Kararlar Alınacak? İtirazen şikayet başvuruları üzerine Kurul tarafından gerekçeli olarak; a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline, b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,

Kurul Tarafından Hangi Kararlar Alınacak? c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde ihalenin iptalini veya düzeltici işlem belirlenmesini gerektirecek hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir

Kurul Tarafından Hangi Kararlar Alınacak? Ayrıca, başvuru teminatı yatırılan hallerde başvuruya konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hali hariç, itirazen şikayet başvurusunun reddedilmesi halinde, başvuru teminatının gelir kaydedilmesine de karar verilir. Kurul tarafından gerekli görülen hallerde, tespit edilen aykırılıklara ilişkin olarak idari ve/veya cezai yönleriyle gereği yapılmak üzere konunun ilgili idarelere bildirilmesine ve/veya yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verilir.

Kararların Gerekçesi Şikayet ve itirazen şikayet üzerine, idare ve Kurum tarafından alınacak kararların gerekçeli olma zorunluluğu getirilmiştir. Bu şekilde de alınacak kararların mutlaka yasal bir zemine dayandırılması gerektiği vurgulanmış, diğer taraftan Kanunun 5 inci maddesindeki temel ilkelere uyum da bu şekilde sağlanmıştır.

Kararların Uygulanması İdare, hukuki durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının gerektirdiği işlemleri ivedilikle yerine getirmek zorundadır. İlgililer, hukuki durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının eksik veya yanlış uygulandığı iddialarıyla doğrudan Kuruma başvuruda bulunabilir. Kurul tarafından alınan kararların hiç uygulanmaması halinde doğrudan Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulabilir.

Şikayet-İtirazen Şikayet İle Dava Açılması Arasındaki İlişki 4734 sayılı Kanunun 54. madde metninde yapılan değişiklikle idareye yapılan şikayetlerin ve kuruma yapılacak itirazen şikayetlerin dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu belirtilmiştir. Değişiklikten önce, sadece itirazen şikayetin dava açılması öncesinde kullanılması zorunlu bir başvuru yolu olduğu düzenlenmiş olup, idareye yapılacak şikayet başvurusunun dava öncesi tüketilmesi gereken bir idari başvuru yolu olduğu yer almamaktaydı.

Şikayet-İtirazen Şikayet İle Dava Açılması Arasındaki İlişki Böyle bir hükmün değişiklikten önce Kanunda bulunmaması da, uygulamada idarenin aldığı birtakım kararlara karşı idari yargıya başvuran ilgililerin, idareye hiç başvuru yapmaksızın dava açmış olmaları sonucunu doğurmakta idi.

Hatırlatma İdari Yargılama Usul Kanununun 13 üncü Maddesi; “İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabilir.”

Hatırlatma Aynı Kanunun 14 üncü maddesinde; “Dilekçeler, Danıştay’ da daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından: … b) İdari merci tecavüzü, Yönlerinden sırasıyla incelenir. Hükümleri yer almaktadır.

Şikayet-İtirazen Şikayet İle Dava Açılması Arasındaki İlişki Görüleceği üzere, kamu kurum ve kuruluşlarının açtığı ihalelere katılan kişilerin, her hangi bir hukuksal problem yaşadıklarında, idareye hiç başvurmaksızın doğrudan tam yargı davası açmaları, yargı mercilerince İYUK’ nun 14 üncü maddesine göre “idari merci tecavüzü” olarak kabul edilmekte, ve bu nedenle kendilerine gelen dosyaları ilgili idarelere yönlendirerek, açılan davaların sürecinin uzamasına sebebiyet verilmekte idi. Ancak yapılan düzenleme ile bu sakınca ortadan kaldırılmış ve bundan böyle idareye başvurulmaksızın idari yargıda tam yargı davası açılması engellenmiştir.

Ankara 10. İdare Mahkemesi 10.07.2009-E: 2009/1440 K: 2008/1457 Bu durumda, yukarıda metni anılan mevzuat hükümlerine göre davacı şirketin Jandarma Merkez İkmal Komutanlığına yaptığı şikayet başvurusunun reddine ilişkin işleme karşı Kamu İhale Kurulu’na itirazen şikayet yoluna başvurması ve bu başvurusuna istinaden Kamu İhale Kurulunca alınacak karar üzerine dava açması gerekirken, Kamu İhale Kuruluna itirazen şikayet başvurusu yapılmaksızın açılan davanın idari merci tecavüzü nedeniyle incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.

Başvuru Bedeli İlanda veya ihale dokümanında itirazen şikâyette bulunabilmek için gereken başvuru bedeli ile ilgili her hangi bir düzenleme yapılmamışsa, başvuru bedeli Kanunun 53/j-2 maddesine göre belirlenir. Buna göre; Mal ve hizmet alımı ihalelerinde; yaklaşık maliyeti 576.629 TL`ye kadar olanlarda 1.152 TL, 576.629 TL ile 1.153.259 TL arasında olanlarda 2.305 TL, 1.153.259 TL ve üzerinde olanlarda 3.458 TL, Yapım işi ihalelerinde ise; yaklaşık maliyeti 1.153.259 TL`ye kadar olanlarda 1.152 TL, 1.153.259 TL ile 11.532.599 TL`ye kadar olanlarda 2.305 TL, 11.532.599 TL ile 23.065.198 TL arasında olanlarda 3.458 TL, 23.065.198 TL ve üzerinde olanlarda 4.612 TL başvuru bedeli alınacaktır.

Başvuru Teminatı Yapılan değişiklikle itirazen şikayette bulunanlardan başvuru bedeli dışında ayrıca başvuru teminatı alınmasına imkan tanınmıştır. İtirazen şikayette bulunanlardan Kanunun 53 üncü maddesinin j/2 alt bendinde belirtilen tutarların dört katına kadar başvuru teminatı alınması hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. Ancak konu hakkında Bakanlar Kurulunca her hangi bir yetki kullanımı vaki olmamıştır. Böyle bir durum husule geldiğinde, itirazen şikayette bulunanlardan, başvuru bedeline yakın bir tutarda başvuru teminatı alınabilecektir.

Başvuru Teminatı Kurumun görev alanında bulunmaması hali hariç, itirazen şikayet başvurusunun reddedilmesi durumunda, başvuru teminatı yatırılan hallerde teminatın gelir kaydedilmesine de karar verilir. Hiç şüphe yok ki, bu düzenleme itirazen şikayet konusunda yapılacak başvuruları azaltmaya yöneliktir. Diğer taraftan, yapılan itirazın Kurumca değerlendirilmesi sonucunda ihalenin iptaline veya düzeltici işlem tesis edilmesine karar verilmiş ise, bu durumda da alınan başvuru teminatı itirazen şikayette bulunana iade edilecektir.

Bildirim ve Tebligat Esasları Kurul tarafından başvurular üzerine verilen bütün nihai kararlar ile nihai kararlara karşı açılan davalar sonucundaki mahkeme kararlarının uygulanması için Kurul tarafından alınan kararlar, karar tarihini izleyen beş iş günü içinde taraflara bildirime çıkarılır ve bu tarihi izleyen beş gün içinde Kurumun internet sayfasında yayımlanır. Kurumun internet sayfasında yayımlanan Kurul kararlarına erişim ücretsizdir.

Bildirim ve Tebligat Esasları Tebligatlar idare veya Kurum tarafından; a) İmza karşılığı elden, b) İadeli taahhütlü mektupla, c) Elektronik posta yoluyla, ç) Faksla, yapılabilir.

Bildirim ve Tebligat Esasları Şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan kararlara ilişkin olarak iadeli taahhütlü mektupla yapılan tebligatlarda mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, yabancı isteklilerde ise ondokuzuncu gün kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır. Tebligatın bu tarihten önce muhataba ulaşması halinde ise fiili tebliğ tarihi esas alınır. Başvuru sahibi tarafından ön yeterlik veya ihale dokümanının satın alındığına ilişkin formda veya başvuru dilekçesinde elektronik posta yoluyla veya faks ile yapılacak bildirimlerin kabul edileceğinin taahhüt edilmesi halinde, elektronik posta adresinin veya faks numarasının başvuru dilekçesinde belirtilmesi kaydıyla, başvuru sahibine elektronik posta yoluyla veya faksla bildirim yapılabilir.

Bildirim ve Tebligat Esasları Elektronik posta yoluyla veya faks ile yapılan bildirimlerde, bildirim tarihi tebliğ tarihi sayılır. Bu şekilde yapılan bildirimlerin aynı gün idare veya Kurum tarafından teyit edilmesi zorunludur. Aksi takdirde bildirim yapılmamış sayılır. Teyit işleminin gerçekleşmiş kabul edilmesi için tebligatın iadeli taahhütlü mektupla bildirime çıkarılmış olması yeterlidir. Elektronik posta yoluyla veya faks ile yapılan bildirimler, bildirim tarihi ve içeriğini de kapsayacak şekilde ayrıca belgelenir. Elektronik posta yoluyla yapılacak bildirimler, idarenin veya Kurumun resmi elektronik posta adresinin kullanılması halinde geçerlidir.