Emniyet Genel Müdürlüğü Haberleşme Daire Başkanlığı
Hazırlayan ve Sunan Ş.ÇINAR
Elektriksel Sinyaller Ses ve Mikrofonlar Çıplak ses malzemesinin ilk evresi,elektrik enerjisine dönüştürülmesidir. Bu sesin saptanması için gereklidir. Bir sesin saptanması yani depolanması için, çıplak durumdan elektrik enerjisi haline getirilmesi için mikrofon kullanılır. Mikrofonlar ses titreşimlerini elektriksel işarete çeviren araçlardır. Ses kaynağından çıkan titreşimler hava yolu ile mikrofonun içindeki diyaframa gelir. Bu diyaframdaki tel aracılığı ile elektriksel işarete dönüşür. Bobin Elektriksel Sinyaller Ses Dalgaları Ses Diyaframı
Ses ve Mikrofonlar Burada akustik enerji,ses dalgalarının hareketleri karşılığı olarak diyaframın titreşimi ile elektrik işaretlerine dönüşmektedir. Mikrofonlar genellikle bu enerjinin hangi yoldan degiştiğine ve yönelme karakteristiğine bağlı olarak sınıflandırılır.
Ses ve Mikrofonlar Mikrofon çeşitleri şöyledir: 1-YAPILARINA GÖRE MİKROFONLAR a)Dinamik Mikrofon b)Kondansatör Mikrofon c)Elektrostatik Kondansatör Mikrofon Yapılarına göre mikrofon türlerine günümüzde yayıncılıkta kullanılmayan karbonlu (kömürlü)mikrofonlar ile kristal mikrofonlarda eklenebilir. Karbonlu mikrofonlar telefonlarda,kristal mikrofonlar da telsizlerde kullanılmaktadır.
Ses ve Mikrofonlar 2-Yönelme karakteristiklerine göre mikrofonlar a)Dairesel-Yönsüz Mikrofon b)İki Yönlü-Sekizsel Mikrofon c)Tek Yönlü-Yüreksel Mikrofon d)Süper-Yüreksel Mikrofon
Ses ve Mikrofonlar 1-YAPILARINA GÖRE MIKROFONLAR a) Dinamik (dynamic) Mikrofon: Şeritli mikrofon tiplerinden olup,manyetik alan içerisinde sesin meydana getirdiği titreşimlerin şeride çarpması ile elektriksel işaretlerin meydana gelmesini sağlarlar. Bu mikrofonlar radyo programcılığında en yaygın biçimde kullanılan mikrofon türlerindendir. Bu mikrofonların ,dinamik hareketli bobinli mikrofon ile şeritli olmak üzere iki türü vardır. Bobinli mikrofonlarda diyaframın arkasında bir de bobinli tel bulunmaktadır. Bobin bir manyetik alan içerisinde asılıdır.
Ses ve Mikrofonlar Diyafram titreşimi ile bobin de titresir ve manyetik alan içerisinde endüksiyon akımı elde edilir. Şeritli dinamik mikrofonda ise bobinin yerini şerit almıştır. Şerit manyetik alan içerisinde asılıdır. Gelen sesin şiddeti ile şerit öne arkaya doğru hareket ettiğinde küçük bir voltaj, elektrik enerjisi elde edilir. Şerit mikrofonların içerisine ayrıca bir transformatör yerleştirilmiştir.
Ses ve Mikrofonlar b)Kondansatör (condenser) Mikrofon: Diyafram olarak iki plaka vardır. Ses titreşimleri bu levhalara geldikçe bu levhalar birbirine yakınlaşıp uzaklaşırlar ve böylece değişik titreşimler farklı sesler çıkarır. Mikrofonun içine yerleştirilen ön güç artırıcı (pre-amplifier) yardımı ile zayıf olan sinyaller güçlendirilir. Dinamik mikrofonlar daha az duyarlı, daha ucuzdur. Kondansatör mikrofonlar ise cok duyarlı ve pahalıdır.
Ses ve Mikrofonlar c)Elektrostatik Kondansatör Mikrofon: Diyafram dışında herhangi bir voltaj kaynağına gereksinim duymayan bir mikrofon türüdür. Bu mikrofonlarda çok duyarlıdır.
Ses ve Mikrofonlar 2- YÖNELME KARAKTERİSTİKLERİNE GÖRE MİKROFONLAR İstenmeyen sesleri önlemek için farklı mikrofon yönelme karakteristikleri ortaya çıkmıştır. Burada mikrofonların duyarlılığı aynı kalmakta ,ancak duyarlılık açılarının fonksiyonları değişmektedir. Bu durum ise mikrofonların farklı yönelme karakteristiklerini ortaya çıkartmıştır. Yönelme özelliklerine karakteristiklerine göre mikrofonlar dairesel, iki yönlü, tek yönlü, sekizsel ve tabanca tipi olarak kümelendirilmektedir. Bu mikrofonların yönelme karakteristikleri farklı olduğu için kullanma yerleri ve işlevleri farklıdır.
Ses ve Mikrofonlar A - Dairesel-Yönsüz Mikrofon: Bu tür mikrofon her yönde duyarlıdır. Buna basınçlı mikrofonda denir. Çünkü anında gelen hava basıncına karşı duyarlıdır. Her yönden gelen sese karşı duyarlılığı eşittir. Dairesel mikrofon türleri özellikle yuvarlak masa, özel yarışmalar, konuşma gibi program türlerinde kullanılır. Bu tür mikrofonlarda konuşmacı yada seslendirmeyi yapanların oturuş yada duruş biçimleri önemlidir. Seslerin mikrofona eşit olarak gelmesi gerekir.
Ses ve Mikrofonlar B - İki Yönlü - Sekizsel Mikrofon: Bu tür mikrofonların iki yönüde çok duyarlıdır. Hava basıncını eğik olarak alırlar. Mikrofonun önü ve arkası sesi aynı anda ve yoğunlukta alır. Etki alanı 8 sayısına benzediğinden bu mikrofonlara sekizsel mikrofonlarda denir. Bu mikrofon türü özellikle karşılıklı konuşma sohbet türü programlarda çok kullanılmaktadır.
Ses ve Mikrofonlar C - Tek Yönlü-Yüreksel Mikrofon (Uni-Directional-Cardioid Mic) : Bu tür mikrofonlar tek yönde duyarlıdır. Eksen etrafında 180 derecede duyarlıdır. Yönelme karakteristiği kalbe benzediği için bu mikrofon türleri yüreksel mikrofon olarak adlandırılır. Bu tür mikrofon programların niteliğine bağlı olarak en çok kullanılan mikrofon türleridir.
Ses ve Mikrofonlar D - Süper-Yüreksel Mikrofon : Yüreksel mikrofonların daha güçlendirilerek elde edilen mikrofon türüdür. Tek yön çok daha kesin olarak yönlendirilmiştir. İstenmeyen sesler alınmaz.
Ses ve Mikrofonlar E - Tele-Tabanca Mikrofon : Bu tür mikrofonlar yüreksel mikrofonun çok fazla sivriltilmiş, tek yönü duyarlaştırılmış türüdür. Uzaktan ses almanın gerektiği yerlerde kullanılır. Yönlendirildikleri noktada duyarlılıkları yüksektir.
Slayt içindeki bilgiler değiştirilmemek kaydıyla dağıtımı serbesttir scınar.egm.gov.tr Slayt içindeki bilgiler değiştirilmemek kaydıyla dağıtımı serbesttir