Meslek Hastalıkları Hastanesi HASTA HAKLARI BİRİMİ Aysel TOSUN
HAK NEDİR ? Hak; insanın doğuştan getirdiği ve daha sonra hukuk düzeninin verdiği maddi-manevi yetkilerdir.
HASTA HAKLARI NEDİR ? Hasta Hakları: Sağlık hizmetlerinden faydalanma ihtiyacı bulunan fertlerin, sırf insan olmaları vasfıyla sahip bulundukları ve T.C. Anayasası, milletlerarası antlaşmalar, kanunlar ve diğer mevzuat ile teminat altına alınmış bulunan haklarını ifade eder.
HASTA HAKLARI
Hasta Haklarının Tarihsel Gelişimi Nuremberg Kanunları Helsinki Deklerasyonu Dünya Tabipler Birliğinin 1981’de yayımladığı Lizbon Bildirgesi 1990 yılında “Dünya Tabipler Birliğinin İnsan Hakları Konusundaki Kararı” Amsterdam Bildirgesi 1994 Bali Bildirgesi 1995 Çocuk Hastaların Hakları Bildirgesi Varşova Toplantısı İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü (Ana Sözleşmesi) Temel Dökümanı Roma, Kasım 2002
Hasta Haklarının Ülkemizdeki Gelişimi Anayasamızın 56. Maddesinde şöyle denilmektedir. “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir…”
Hasta Haklarının Ülkemizdeki Gelişimi “Tıbbi Deontoloji Tüzüğü” 19.02.1960 tarih ve 10436 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. “Hasta Hakları Yönetmeliği”, Ülkemizde hasta haklarıyla ilgili olarak 01.08.1998 tarih ve 23420 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hasta Hakları Yönetmeliği bulunmaktadır. “Hasta Hakları Uygulama Yönergesi” 26.04.2005 tarihli Makam Oluru ve 03.05.2005 tarihli Genelge ile yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
HASTANIN HAKLARI NELERDİR ?
Hizmetten Genel Olarak Faydalanma Hakkı Adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde ırk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet alma hakkına sahiptirler
Bilgilendirilme ve Bilgi İsteme Hakkı Her türlü sağlık hizmetinin ve imkanının neler olduğunu öğrenme ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü veya yazılı olarak alma hakkı vardır.
Madde 8-9-Sağlık Kuruluşunu, Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme Hakkı Sağlık kuruluşunu seçme, değiştirme, sağlık hizmeti verecek hekimlerin ve diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini, görev ve unvanlarını öğrenme, seçme ve değiştirme hakları vardır.
Madde 10 - Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme Hakkı öncelik sırasının belirlenmesinde ilgili mevzuat hükümleri uygulanır
Madde 10 - Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme Hakkı Acil Vakalar Özürlüler Hamileler 65 Yaş üstü yaşlılar Yedi yaşından küçük çocuklar Harp ve vazife şehitlerinin dul yetimleri ile malül ve gaziler
Mahremiyete Saygı Gösterilmesi Madde 21 Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti alma hakkına sahiptir.
Madde 23 - Bilgilerin Gizli Tutulması Hakkı Tüm hastalar tedavisi ile ilgili bilgilerin gizli tutulmasını isteme hakkına sahiptir.
Madde 24 - Bilgilendirilmiş Rıza ( Aydınlatılmış Onam ) Kendisi ile ilgili tıbbi gerçekler Önerilen tıbbi girişimler Her bir girişimin olası risk ve yararları Önerilen girişimlerin farklı seçenekleri Tedavisiz kalmanın etkisi Tanı, sonuç ve tedavinin gidişatını öğrenme
Madde 25 - Tedaviyi Reddetme ve Durdurma Hakkı Herkes istediği zaman tedaviyi reddetme ve durdurma hakkına sahiptir.
Madde 37 - Güvenlik Herkesin, sağlık kurum ve kuruluşlarında güvenlik içinde olmayı bekleme ve bunu istemek hakları vardır.
Madde 38 - Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme Sağlık kuruluşunun imkanları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde dini vecibelerine yerine getirme hakkına sahiptir.
Madde 39-İnsani Değerlere Saygı ve Ziyaret Hasta, kişilik değerlerine uygun bir şekilde ve ortamda sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkına sahiptir.
Refakatçi Bulundurma Madde 40 Sağlık kurum ve kuruluşlarca belirlenen usul ve esaslara uygun olarak ziyaretçi kabul etme, sağlık kurum ve kuruluşlarının imkanları ölçüsünde ve tabibin uygun görmesi durumunda refakatçi bulundurmayı isteme hakkı vardır
Başvuru ve Dava Madde 42 Mevzuat çerçevesinde her türlü başvuru, şikayet ve dava hakkına sahiptir.
HAK VARSA SORUMLULUK DA VARDIR
HASTA SORUMLULUKLARI GENEL SORUMLULUKLAR Kişiler kendi sağlığına dikkat etmek için elinden geleni yapmalı ve sağlıklı bir yaşam için verilen tavsiyelere uymalıdır.
GENEL SORUMLULUKLAR Kişiler uygunsa kan verebilir ya da organ bağışında bulunabilir. Basit durumlarda kişiler kendi bakımlarını yapmalıdır.
SOSYAL GÜVENLİK DURUMU Hasta; sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmek durumundadır.
SAĞLIK ÇALIŞANLARINI BİLGİLENDİRME Hasta; yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, yatarak herhangi bir tedavi görüp görmediğini, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve tüm sağlığıyla ilgili bilgileri tam, eksiksiz vermelidir.
HASTANE KURALLARINA UYMA Hasta; başvurduğu sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır. Hasta sağlık Bakanlığı ve diğer sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine uymalıdır Hastanın; tedavi, bakım ve rehabilitasyon sürecince sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olması beklenir.
HASTANE KURALLARINA UYMA Hasta; randevulu hizmet veren bir sağlık tesisinden yararlanıyorsa randevunun tarih ve saatine uyması ve değişiklikleri ilgili yere bildirmesi gerekir. Hasta; hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermelidir. Hasta; hastane malzemelerine verdiği zararları karşılamak zorundadır.
TEDAVİSİ İLE İLGİLİ ÖNERİLERE UYMA Hasta; tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dikkatle dinlemeli ve anlayamadığı yerleri sormalıdır. Hastanın; tedavisiyle ilgili önerilere uyum sağlayamama durumu söz konusu ise bunu sağlık çalışanına bildirmesi gerekir.
TEDAVİSİ İLE İLGİLİ ÖNERİLERE UYMA Hasta sağlık bakım ve taburculuk sonrası bakım planını beklendiği gibi doğru anlayıp anlamadığını belirtmesi gerekir. Hasta tedaviyi reddedebilir ancak doğacak sonuçlardan kendisi sorumludur.
HASTALAR NE İSTER? ÇALIŞAN NE İSTER? KENDİNE YETERLİ SÜRE AYRILMASINI İSTER. HASTASINA YETERLİ SÜRE AYRILMASINI İSTER. TEMİZ VE ÇAĞDAŞ SAĞLIK TESİSİ İSTER TEMİZ VE ÇAĞDAŞ SAĞLIK TESİSİNDE ÇALIŞMAK İSTER ARALARINA PARASAL KONULARIN GİRMESİNİ İSTEMEZ. ARALARINA PARASAL KONULARIN GİRMESİNİ İSTEMEZ TIBBİ GELİŞMELERİ İZLEYEN HEKİM İSTER BİLİMSEL GELİŞMELERİ TAKİP ETMEK İSTER SEVGİ, SAYGI VE ŞEFKAT GÖRMEK İSTER KENDİSİNE SAYGILI DAVRANILMASINI VE GÜVENİLMESİNİ İSTER. SAATLERCE POLİKLİNİK SIRASINDA BEKLEMEK İSTEMEZ KAPISINDA HASTALARIN YIĞILMASINI İSTEMEZ
SAĞLIK BAKANLIĞI HASTA HAKLARI UYGULAMALARI
BUGÜNE KADAR NE YAPILDI? OLUŞTURULAN KURUL VE BİRİMLER BAKANLIK HASTA HAKLARI ŞUBESİ HASTA HAKLARI İL KOORDİNATÖRLÜKLERİ HASTANE HASTA HAKLARI BİRİMİ HASTANE HASTA HAKLARI KURULU
HASTA HAKKI İHLALİNDE BAŞVURULACAK YERLER. İNTERNETTEN www.saglik.gov.tr ADRESİNE ALO 184 SABİM HATTINA HASTANELERDEKİ HASTA HAKLARI BİRİMLERİNE
HAKLARININ İHLAL EDİLDİĞİNİ DÜŞÜNEN BİR VATANDAŞ BAŞVURDUĞU ZAMAN HASTA VEYA HASTA YAKINI HASTANE HASTA HAKLARI BİRİMİ BAŞVURU FORMU DOLDURULUR. WEB ORTAMINA AKTARILIR. (AYNI GÜN) ÇOK ACİL DURUM VARSA HASTANE İDARESİ HEMEN BİLGİLENDİRİLİR
HAKKINDA BAŞVURU YAPILAN HASTANE ÇALIŞANINDAN BİLGİ İSTENİR. (2 GÜN İÇİNDE) HASTANE HASTA HAKLARI BİRİMİ TARAFLAR DIŞINDA BİLGİ ALINMASI GEREKEN KİŞİLER VARSA ONLARDAN DA BİLGİ ALINIR (2 GÜN İÇİNDE)
ALINAN TÜM BİLGİ VE BELGELER HASTANE HASTA HAKLARI KURULU ÜYELERİNE DOSYA OLUŞTURULARAK DAĞITILIR. (3. GÜNÜN SONUNDA) HASTA HAKLARI BİRİMİ KURUL HAFTADA BİR TOPLANIR DOSYALARI DEĞERLENDİRİR. OY ÇOKLUĞU İLE KARAR VERİR. KARARLAR HASTA HAKLARI BİRİMİNE BİLDİRİLİR.
HASTA HAKLARI BİRİMİ KURULDAN GELEN KARARLARI TASNİF EDER. HASTA İLE İLGİLİ YAPILACAKLAR PERSONEL İLE İLGİLİ YAPILACAKLAR KURUL KARARI HAKKINDA HASTAYA YAZILI BİLGİ VERİLİR. HASTAYA BU AŞAMADAN SONRA YAPMASI GEREKENLER KONUSUNDA BİLGİ VERİLİR. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ VE YENİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ DOĞRULTUSUNDA KURUM TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK İŞLEMLER HAKKINDA BİLGİ VERİLİR. HASTANIN SONRAKİ SÜRECİ TAKİP ETMESİNİ KOLAYLAŞTIRICI OLMAK ÜZERE İRTİBAT VEYA KAYIT NUMARASI VERİLİR. KARARIN SONUCU İDARİ VE ADLİ TAKİP AÇISINDAN HASTANE İDARESİNE BİLDİRİLİR. KURULUN KARARI İLGİLİ PERSONELE BİLDİRİLİR. KURUL, İLGİLİ PERSONELİ KUSURLU BULMUŞ İSE DOSYA GEREKLİ İDARİ VE ADLİ TAKİBAT İÇİN BAŞHEKİMLİĞE ÜST YAZI İLE İLETİLİR. İDARE, 657 SAYILI KANUNA GÖRE GEREKLİ İDARİ VE ADLİ TAKİBİ YAPAR.
HASTA HAKLARI KURUL ÜYELERİ Hasta Hakları Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur; Başkan: Hasta Hakları Birim Sorumlusu, Hakkında başvuruda bulunulan personelin birim sorumlusu, Hasta hakları konusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu temsilcisi Varsa hastanın avukatı 4688 Sayılı Kamu Sendikaları Kanununa göre kurumda yetki almış sendika temsilcisi, Valiliğin belirleyeceği bir vatandaş. İl genel meclisi üyeleri arasından Vali tarafından seçilecek bir üye,
TEŞEKKÜRLER