Viral Hepatitlerde Korunma

Hepatit A’da Korunma Pasif bağışıklama Aktif bağışıklama Genel Önlemler Pasif bağışıklama Aktif bağışıklama 15

Genel önlemler Başta el yıkama olmak üzere kişisel hijyen kurallarına uyulmalıdır. Virüsün yiyecek, su ve çevreyi kontamine etmesi önlenmelidir. Hepatit A’ lı kişinin izolasyonu gerekmemekle birlikte hasta kişi yemek hazırlamamalı, hastaya ait eşyaları başkası kullanmamalıdır. Hastanın kullandığı eşyaların sıcak su ve sabunla yıkanması yeterlidir. Kan ve gaita ile kirlenen malzemeler 1/10-1/50 Na hipoklorit ile dezenfekte edilebilir. 16

Pasif Bağışıklama Temas öncesi -Yüksek HAV endemik bölgelere geçici seyahat edenlere (3 aydan kısa) Temas sonrası (14 gün) Ev halkı ve diğer yakın temas eden kişilere Kreş, mental retarde kişilerin kaldığı v.b kurumlarda bu kişilerin tuvalet bakımından sorumlu kişilere Hastanede salgın esnasında hastanın gaitası ile kirlenmiş materyal ile temas eden kişilere Hepatit A’lı kişinin hazırladığı yemekten yiyen kişilere 27

Pasif bağışıklamada ISG kullanılır. Doz: 0.02-0.06ml / kg, İM ve tek doz yapılır. Koruyuculuk süresi:2-6 ay’ dır. Kontrendikasyon: IgA antikoru saptananlarda ve gama globulin allerjisi olanlarda kontrendikedir.

Aktif immünizasyon Uygulanması önerilen gruplar Gelişmekte olan ülkelere 3 aydan daha uzun süreli giden kişilere Kronik KC hastalığı olanlara Sık sık F8 kullanan hemofili hastalarına İV ilaç bağımlılarına, homoseksüellere Direkt virüsle çalışan laboratuar personeline Salgın esnasında mental retarde kişilere, kreş personeline Hijyen uyumunun kötü olduğu temizlik personeline Rutin çocuklar?

Çocukları Rutin Hepatit A ile aşılamanın; Yararları Risk periyodundan önce bağışık hale getirmek Potansiyel geçiş riskinin önlenmesi Çözümlenmemiş sorular: İnfant immünitesi Koruyuculuk süresi Maliyet 19

Bir aşı rutin çocukluk çağı aşı programına alınırken; Hastalığın toplumdaki sıklığı Mortalite oranı ve hastalığın sonuçları İnfeksiyonun görülme yaşı Aşının etkinlik ve koruyuculuk süresi Diğer aşılama hizmetlerinin uygulanma oranı göz önüne alınmalıdır.

Hepatit A ; Ülkemizde çocuk yaş grubunda sıktır. Genellikle bu yaş grubunda asemptomatik geçirilir. Komplikasyon ve mortalite oranı düşüktür. Hastalığı geçirerek kazanılan bağışıklık kalıcıdır. Diğer çocukluk çağı aşılama programlarında istenilen düzeye ulaşılamamıştır.

Hepatit A içinde toplumun %80-90’ına ulaşılmayan bir aşılama hastalığı elimine etmeyip, hastalık yaşının ileri yaşlara kaymasına ve komplikasyonların artmasına sebep olacaktır. Bireysel aşılamada ise, bireysel korunma sağlanacak fakat hastalık elimine edilmeyecektir.

Bu durumda ülkemiz için; Kronik KC hastalığı olan çocuklara HBsAg taşıyıcısı veya anti HCV(+) olan çocuklara Sık kan ve kan ürünü alan çocuklara yapılması önerilmektedir.

3 tip hepatit A aşısı vardır: İnaktif aşılar Atenue aşılar Kombine aşılar Çocuklarda 0, 6-12 ay şeklinde 2 doz Erişkinde 0, 6-12 ay şeklinde 2 doz olarak İM yapılır. 1. Ayda % 95, 6. Aydan sonra % 100 antikor cevabı olur. Kontrendikasyon: Şiddetli ateşli hastalık Hamilelik Yan etkileri: Ateş, halsizlik, baş ağrısı, miyalji ,GİS belirtileri, aşı bölgesinde ağrı ve hassasiyet. 7

Hepatit A aşısının önerilen doz ve şeması: HAVRIX Dozaj takvim Grup yaş Doz EL.U.* (ml) ay Çocuk ve adölesan 2-18 yaş 3 360 (0.5) 0, 6-12 Yetişkin >18 yaş 2 1,440 (1.0) 0, 6-12 *ELISA units 26

Aşı öncesi serolojik test; Göz önünde bulundurulması gereken noktalar: Aşının maliyeti Serolojik testlerin maliyeti (visit dahil) İnfeksiyon prevalansı 24

Hepatit A aşısı sonrası serolojik test gerekli midir? Aşılananlar arasında yüksek antikor cevabından dolayı önerilmemektedir. 25

Hepatit B’ de korunma Genel önlemler Pasif bağışıklama Aktif bağışıklama

Genel Önlemler HBsAg taşıyıcılarının ve onlarla temas riski yüksek kişilerin eğitimi Virüsün yayılımını önlemede çevresel kontrol yöntemlerinin uygulanması Kontamine materyalin uygun dezenfeksiyon ve sterilizasyonunun yapılması 35

Hepatit B Geçişinin Eliminasyonunun Amaçları Kronik B hepatiti ve kronik KC hastalığını önleme Primer Hepatoselüler Ca’yı önleme Delta hepatiti önleme Akut semptomatik HBV infeksiyonunu önleme 4 4 4

HBV virüs geçişini önleme stratejileri Perinatal HBV geçişini önleme. Tüm infantları rutin aşılama Yüksek risk grubundaki çocukları aşılama Adölesanları aşılama - 11-12 yaşındaki tüm aşılanmamış çocuklar - Yüksek risk grubundaki tüm yaşlardaki adölesanlar Yüksek risk grubundaki yetişkinleri aşılama. 5 5 5

İmmünoprofilaksi Temas öncesi Temas sonrası 2 2 2

Temas öncesi profilaksi önerilen gruplar Sağlık personeli Ailesinde HBsAg taşıyıcısı olan kişiler Bazı hasta grupları (sık kan veya kan ürünü transfüzyonu yapılan, hemodiyaliz hastası gibi) İV ilaç bağımlıları Çoğul cinsel partneri olanlar HBV insidensinin yüksek olduğu toplumlar Mental retarde kişilerin kaldığı kurum çalışanları ve hastalar. 3 3 3

Temas öncesi profilakside HBV aşıları kullanılır Standart uygulama şeması 0-1-6. Ay şeklinde 3 doz olarak yapılır. İnfekte olma riski yüksek kişilerde 0-1-2-12. Ay şeklinde 4 doz uygulanır. Koruyucu antikor titresi 10 IU/L’dir. Her iki aşı şemasında da koruyuculuk erişkinde % 90, çocuklarda % 95’in üzerindedir. Kontrendikasyonu: Maya proteinlerine veya aşının içeriğindeki maddelere karşı hipersensitivite durumudur.

Yan etkileri Ateş, halsizlik Enjeksiyon bölgesinde hassasiyet, kızarıklık, ağrı Ateş, halsizlik 1 1 1

Antikor oluşumunu olumsuz yönde etkileyen faktörler İleri yaş Obesite Sigara kullanımı Bazı doku tipleri (HLADR3, HLADR7 vb.) Kr Böbrek Yetmezliği, Hemodiyaliz hastaları, HIV (+) kişiler, immünsupresif tedavi

Aşı öncesi serolojik test; Yüksek endemisite bölgesinde yaşayanlara yapılmalıdır. (HBsAg, AntiHBctotal, Anti HBs) Düşük endemisite bölgesinde yaşayanlara test yapılmadan aşı yapılabilir.

Temas sonrası profilaksi HBV ile infekte materyalle perkutan veya mukozal temas HBsAg (+) anneden doğan bebekler Uygulama: HBIG ve HBV aşısı birlikte yapılır HBIG dozu 0.07 ml/kg’dır. Temas sonrası ilk 7 gün içinde yapılmalıdır. HBsAg (+) annenin bebeğine 0.5 ml/HBIG ve HBV aşısı doğumu takiben ilk 24 saatte yapılmalıdır.

HBV ile perkutan veya mukozal temas Kaynak hastanın özellikleri

Hepatit C’de Korunma Genel önlemler Kan, organ ve doku donörlerinin taranması Yüksek riskli davranışların modifikasyonu Kan ve vücut sıvı temaslarına karşı önlemlerin alınması 20 20 20

Anti-HCV- pozitif kişi: Potansiyel infeksiyöz olarak düşünülmelidir Açık deri lezyonları ve sıyrıklar kapatılmalıdır. Seksüel geçiş hakkında bilgilendirilmelidir Perinatal geçiş hakkında bilgilendirilmelidir Kan, organ, doku, semen donörü olamaz Diş fırçası, traş makinesi gibi kişiye özel araçların başkaları tarafından kullanılmaması konusunda eğitilmelidir. 18 18 18

HCV’de postexposure proflakside amac ve önerilen düşünceler Temas sonrası IG kullanımı sonrası HCV ye karşı koruyucu Ab yanıtı tam olarak identifiye edilememiştir. Önceki çalışmalarda temas sonrası IG kullanımının posttransfüzyon hepatitlerini ve Hepatit C ’yi önlemesi açık değildir. Yüksek anti HCV titreli Ig preparatı deneysel olarak şempanzelerde HCV infeksiyonu önleyememiştir.

Hepatit D infeksiyonunda korunma: HBV-HDV ko-infeksiyonunda korunma; HBV’ye karşı uygulanan temas öncesi ve temas sonrası proflaksi ile sağlanır. HBV-HDV süper infeksiyonunda korunma; Kronik HBV infeksiyonlu kişilerin riskli davranışlarının azaltılmasına yönelik eğitim ile sağlanabilir.

Hepatit E’ de korunma ve kontrol önlemleri: Fekal-oral yol ile bulaşması sebebi ile kişisel hijyen kurallarına uyulmalıdır. İçme suyu (musluk suyu), pişmemiş balık, çiğ sebze ve meyveden sakınılmalıdır. Ig preparatları infeksiyonu önlemede etkili değildir. Aşısı yoktur.