YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ BÖTE ANABİLİM DALI Çevre Kirliliği ile ilgili Öğretim Tasarımı Kezban OZANSOY
Problem Durumu Yaptığımız çalışmanın problem durumu, üniversite öğrencilerinin çevre ile ilgili bilgi beceri ve yeterliklerine yönelik durum saptamasını gerçekleştirmek ve eksik olan bilgilerini tamamlayıp, artıracak bir eğitim programı geliştirmeyi sağlamaktır. Çalışmanın problem durumu belirlendikten sonra süreci başlatan probleme bağlı olarak aşağıdaki faktörler hakkında bilgi toplanmıştır.
OLMASI GEREKEN DURUM Bu bölümde uzman görüşlerinden, konu ile ilgili kitaplardan ve internetten yararlanılarak Çevre Kirliliğini önlemek için olması gereken mevcut durumlar belirlenmiştir. Uzman kişilerin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme Formunda elde edilen cevaplardan yola çıkarak Çevre kirliliğini Önlemek için olması gereken durum aşağıda verilmiştir.
OLMASI GEREKEN DURUM
Mevcut Durum: Üniversite öğrencilerinin Çevre Kirliliği ile ilgili eğitim ihtiyaçlarına yönelik mevcut durumun belirlenmesi amacıyla bilgi toplama kaynakları belirlenmiştir.
Bilgi Toplama Kaynakları Üniversite öğrencilerinin Çevre Kirliliğini Önleme ile ilgili eğitim ihtiyaçlarına yönelik gerekli bilgilerin toplanması amacıyla Yakın Doğu Üniversitesi BÖTE bölümü öğrencileri çalışmanın bilgi toplama kaynaklarını oluşturmaktadır. Bilgi toplama kaynağı olarak Yakın Doğu Üniversitesi BÖTE bölümündeki öğrencilerin seçilmesindeki amaç ise kişiliğini kazanmış bireyler olarak Çevre Kirliliğini önlemek için ne derece haberdar olduklarıdır. Ayrıca, çeşitli bölgelerde ikamet eden öğrencilerin Çevre Kirliliği ile ilgili tutumlarını ölçmektir.
Bilgi Toplama Araçları Bilginin hangi kaynaklardan temin edileceğini belirledikten sonra, gerekli verileri toplamak için kullanılacak yöntemler seçilmiş ve bilgi toplama araçları geliştirilmiştir. Çalışmada veri toplama yöntemlerinden; Görüşme Anket İlgili kitapların ve literatürün incelenmesi Yöntemleri kullanılmış ve bu araçlardan elde edilen veriler analiz edilerek mevcut durum saptanmıştır. Görüşme formları Ek 2’de Anket maddeleri ise Ek 1’de verilmiştir.
Problemin Kaynağı ve Muhtemel Çözümler Bu süreçte, problemin içeri hakkında bilgi toplandıktan sonra, problemin nerden kaynaklandığını belirlemek amacıyla Yakın Doğu Üniversitesi öğrencileri ile yapılan görüşmelerle, konu ile ilgili yapılan araştırmalarla ve uygulanan anket yönteminden elde edilen veriler analiz edilmiştir. Bu analiz, problemin çözümü için öğretimin gerekli olup olmadığını belirlemek açısından önemlidir. Uygulanan anket verileri spss programında analiz edilerek problemin kaynağı belirlenmiştir.
Öncelikleri Belirleme Verilerin analizinden yola çıkarak Üniversite öğrencilerinin hangi alanda öğretime ihtiyacı olduğu belirlenmiş ve öncelik sırasına konulmuştur. 1. Tarım topraklarının işlenmesi, 2. Asit yağmurlarının çevreye olan etkisi, 3. Zirai ilaçların doğru bir şekilde kullanılması, 4. Endüstri tesislerinde çıkan atıkların çevreye etkisi, 5. Sunu gübrelerin çevreye verdiği zararlar 6. Evsel ve endüstriyel atıkların çevreye verdiği zararlar, 7. İnsanların çevre açısından karşı karşıya kaldığı problemler, 8. Hava kirliliğinin canlılar üzerindeki etkisi, 9. Kanalizasyon şebekelerinin çevreye verdiği zararlar 10. Deniz kirliliğinin önemi
Bilgi, beceri ve performans yeterliliklerinin eksik olması eğitim programında bu yeterliliklere öncelikli olarak yer verilmesini sağlayacaktır. Ayrıca, yukarıda sayılan en temel eksiklikleri öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarını göstermekte ve bu eksiklikler eğitim programlarının da genel amaçlarını oluşturmaktadır.
Kaynaklar ve Sınırlılıklar Çalışmanın Kaynaklarını; Uzman Kişiler (Çevre Bilimciler) Çevre ile ilgili kitaplar ve literatür taraması Üniversite öğrencileri oluşturmaktadır.
ÖĞRETİM ANALİZİ Genel Amaçlar: Çevre kirliliğine yol açan nedenler hakkında bilgi sahibi olma Hava kirliliğine yol açan nedenler hakkında bilgi sahibi olma Ozon tabakasının delinmesinin nedenleri hakkında bilgi sahibi olma Çölleşmenin neden olduğu olumsuz etkileri bilmek Çevre kirliliğini önlemenin yollarını bilmek Endüstriyel atıkların çevre kirliliğine olan zararlarını bilmek Çevre kirliliğine yol açacak davranışları engellemek Zirai ilaçların çevreye verdiği zararları bilmek Doğal Afetlerin çevreye verdiği zararları bilmek Yangınların ve erozyonun yol açtığı olumsuz etkileri bilmek
Yeterliğe Dayalı Amaçlar Çevre kirliliği ile ilgili bilgilere dayanarak beş dakika içinde çevre kirliliğine neden olan faktörleri sıralayabilir. Erezyon ile ilgili verilen bilgilere dayanarak erezyonun oluşma sebeplerini doğru bir şekilde kavrayabilir. Çölleşme ile ilgili bilgiler verildiğinde beş dakika içinde çölleşmenin nedenlerini kavrayabilir. Çevre kirliliği ile ilgili verilen kaynakları kullanarak doğru bir şekilde hava kirliliğini açıklar. Boş zamanlarında edindiği çevre bilgileri ile doğru bir şekilde çevre temizliği yapmaktan haz duyar.
İçeriğin Sınırlanması Yukarıda verilmiş olan yeterliğe dayalı amaçlar dikkate alınarak içerik kolaydan zora, basitten karmaşığa, somuttan soyuta doğru sıralanarak oluşturulacaktır.
Ölçme Araçlarının Geliştirilmesi Çalışmada geliştirilen ölçme araçları Öğretimden önce (öğrenciyi tanıma ve yerleştirme amacıyla) ön test, Öğretim sırasında (öğretmeye yönelik) ara test Öğretim sonrası (sonucu belirlemek amacıyla) son test geliştirilecektir.
Öğretim Durumlarını Düzenleme Motivasyon Dersin başlangıcında öğrencilere Çevre kirliliği ile ilgili ne bildikleri sorularak ön bilgileri ölçülmüştür. Verilen cevaplar doğrultusunda Çevre kirliliğini önlemenin öneminden ve hayatımızda neden olduğu olumsuzluklardan bahsederek, öğrenciler derse motive edilecektir.
Hedefler Araba eksozlarından çıkan kirli dumanın nedenlerini kavrayabilme. Temiz çevre ile kirli çevre arasındaki farkları ayırabilme. Çevreyi temiz tutmaya istekli oluş. Çevre dersinde su kirliliği ile verilen bilğileri kavrayabilme. Çevre kirliliği insan sağlığına yarattığı etkileri değerlendirebilme. Çevre sorunlarını öğrenme bilğisi. Su kirliliği ile hava kirliliği arasındaki farkları ayırabilme.
Öğretimi Planlama Derste öncelikle öğrenilen bilgileri hatırlatmak ve pekiştirmek amacıyla konu ile ilgili özet yapılacaktır. İçerik kolaydan zora, basitten karmaşığa, somuttan soyuta doğru sıralanacaktır. Der sırasında öğrencilere sorular sorularak motive edilecek ve öğrendiklerini pekiştirmeleri sağlanacaktır. Dersin sonunda alıştırma ve tekrar yapılarak geri bildirim verilecektir.
Öğretim Yöntemleri Dersin işlenişinde anlatım Yöntemi, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma ve Beyin Fırtınası yöntemleri kullanılacaktır. Öncelikle temiz bir çevreye sahip olmak için gereken en temel özelliklerin ne olduğu, çevre kirliliğinin nedenleri ve önleme yolları ile ilgili öğrencilere bilgi verilecektir. Örnek bir çalışma göstererek gösterip yaptırma yöntemi kullanılacaktır.
Öğretim Ortamı Öğretim ortamı olarak Yakın Doğu Üniversitesi BÖTE bölümü sınıfları kullanılacaktır. Sınıflar ısı, ışık, görünüm ve öğretim araç- gereçlerinin kullanımı açısından yeterli bir donanıma sahip olup, öğrenciler uygun ortamda eğitim yapma imkanı sağlayacaktır. Sonuç olarak öğretim ortamı tüm bu özellikleriyle, öğrencilere ve öğretmenlere çeşitli olanak ve imkanları bir arada sunacaktır.
Öğretim Araç Gereçleri Öğretim araç-gereçleri olarak yazı tahtası, bilgisayar, projeksiyon, internet, kitap gibi araçlar kullanılacaktır.
Değerlendirme Değerendirme, geliştirilen öğretim programının tasarlanan amaçlarını gerçekleştirebilecek nitelikte olup olmadığını ve genel olarak etkinliği hakkında karar verme amacıyla yapılacaktır. Değerlendirme amacıyla programdan mezun olan öğrenciler öğretmenleri tarafından sınav yolu ile değerlendirilecektir. Sınav sonucunda başarılı olmayan öğrenciler programa geri dönecektir.
TEŞEKKÜRLER