KAYSERİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ TEMEL YANGIN EĞİTİMİ Eğitimci BAYRAM ÜNER Uzman

FERMAN İSTANBUL KADISINA HÜKÜM Kİ, İstanbul arada sırada yangınsız olmuyor. Yangını çıkar çıkmaz önlemek için ne gerekirse her şeyden mühimdir.İstanbul ahalisinden herkes evinin damına kadar ulaşacak bir merdiven bulunduracaktır.Yine herkes evinde bir büyük fıçı dolusu su bulunduracaktır. Bir yerde yangın çıktığı gibi, oradan kimse kaçmayacaktır. Herkes adamları ve komşuları ile, yeniçeriler ve sair halk yetişinceye kadar yangın söndürmeye çalışacaklardır. Her iki üç ayda bir, bilhassa yangın tehlikesine fazla maruz bulunan yerler teftiş edilecektir. Evlerinde merdivenleri ve su dolu fıçıları bulunmayanlar tutulup subaşıya teslim edilecektir, ve cezaya çarptırılacaktır. 12 mart 1579 III.MURAT PADİŞAH

YANMA NEDİR ? YANMA BİR KİMYASAL OLAY OLUP, YANICI MADDELERİN BELİRLİ BİR ISI SEVİYESİNDE OKSİJEN İLE BİRLEŞMESİDİR. Örnek sigaranın yakmak yanmaya bir örnektir.

Yangın ise kontrolümüz dışındaki yanma olayıdır. YANGIN: Yangın ise kontrolümüz dışındaki yanma olayıdır.

YANGIN ÜÇGENİ YETERLİ ISI YETERLİ OKSİJEN YANICI MADDE Yanmanın olabilmesi için gerekli olan üç şarta genel olarak “YANGIN ÜÇGENİ” adı verilir. YETERLİ ISI YETERLİ OKSİJEN YANICI MADDE

YANICI MADDE Yanma derecesine kadar ısıtıldığında oksijenle birleşmesi sonucunda yanan ve yandığında etrafa ısı yayan maddelere yanıcı maddeler denir. Yanıcı maddeler doğada 3 (üç) halde bulunurlar, bunlar;  Katı  Sıvı  Gaz E05-10

YANICI MADDE 1-Katı Maddeler: Belirli bir hacim ve şekle sahip Moleküller arasında büyük çekim kuvveti olan Tutuşma sıcaklıkları farklı Kaza ile tutuşması ve yanması diğer (sıvı-gaz) maddelere göre daha zor

2-Sıvı Maddeler Belirli bir hacmi vardır ama Bulundukları kabın şeklini alırlar Tutuşma, buharlarının tutuşması ile olur Moleküler bağları katılara göre daha zayıftır.

3-Gaz Maddeler Belirli bir hacimleri ve şekilleri yoktur. Atmosferde serbestçe yayılırlar Moleküller arası bağlar çok zayıftır. Oksijenle karışmaları çok kolay Diğer maddelere göre çok kolay tutuşurlar Teorik olarak basınç altında sıvılaştırılabilirler

YAKICI MADDE OKSİJEN Havada %21 oranında bulunur Oksijen oranı yükseldikçe cisimlerin yanıcılığı artar. Oksijen oranının azalması yanıcılığı da azaltır.

ısı Cisimlerin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel bir etkidir. Direkt temas (Conduction), Hava yolu ile (Convention) Işıma yolu ile (Radiation) yayılır.

YANGIN ÇEŞİTLERİ

“A” SINIFI YANGIN “B” SINIFI YANGIN “C” SINIFI YANGIN Katı Madde Yangınlarıdır. (Kağıt, kumaş, tahta, kauçuk, plastik gibi kül bırakan madde.oluşan sıradan yanıcılar ) “B” SINIFI YANGIN Yanıcı Sıvı Yangınlarıdır. (Yağlar, benzin, mazot, mutfak yağı, boya, tiner ve diğer yanıcı, parlayıcı, patlayıcı sıvılar. ) “C” SINIFI YANGIN Yanıcı Gaz Yangınlarıdır. (Elektrik Yangınları da “Kablo, sigorta kutuları, motorlar, elektrikli alet ve gereçler v.b.” bu sınıf içinde değerlendirilir. ) “D” SINIFI YANGIN Yanıcı Metal Yangınlarıdır. (Alüminyum, magnezyum ve titanyum ) E05-10

(Katı Madde Yangınlarıdır. ) “A” SINIFI YANGINLAR (Katı Madde Yangınlarıdır. ) Ağaç ve ağaç ürünleri, tekstil ürünleri, orman, kağıt ve kağıt ürünleri, bina, vb. maddelerin meydana getirdiği yangınlardır Genelde “Solid Su” veya “Pulvarize Su” ile söndürülür. Ağaçtan ve prefabrike konutlarda meydana gelen yangınlarda, % 3 konsantrasyonlu foam köpüğü kullanmak en etkili yöntemdir.

(Yanıcı Sıvı Yangınlarıdır.) “B” SINIFI YANGINLAR (Yanıcı Sıvı Yangınlarıdır.) Genellikle petrol türevi ürünler ve bitkisel yağların tutuşması ile oluşan yangınlardır. Bu sınıf yanıcı maddelerde yanma yüzeyde olur. Örneğin: Motorin, mazot, benzin, gaz yağı, yağlama yağı, boya, gres, vb. Bu sınıf yangınların söndürülmesinde en etkili yol yanıcının hava ile temasının kesilmesidir, bunu da en iyi foam köpüğü sağlar. E05-10

(Yanıcı Gaz Yangınları) “C” SINIFI YANGINLAR (Yanıcı Gaz Yangınları) Genellikle petrol türevi ürünler ve bitkisel yağların tutuşması ile oluşan yangınlardır. Bu sınıf yanıcı maddelerde yanma yüzeyde olur. Örneğin: Propan, Bütan, Asetilen ve Tabii Gaz Bu sınıf yangınların söndürülmesinde en etkili yol yanıcının hava ile temasının kesilmesidir, bunu da en iyi foam köpüğü sağlar. E05-10

(Yanıcı Metal Yangınlarıdır.) “D” SINIFI YANGINLAR (Yanıcı Metal Yangınlarıdır.) Alüminyum, magnezyum, titanyum, fosfor ve zilkenyum gibi metallerin yanmasından meydana gelen yangınlardır. Bu sınıf yangınların en etkili söndürücüsü “Trimotoksinboraksin” olup ayrıca “Yüksek Süratli Pulvarize Su, Kuru Kum, Toprak, Grafit Tozu” da tavsiye edilen söndürme maddelerinden dir. E05-10

YANGINI SÖNDÜRME TEKNİKLERİ

YANGINI SÖNDÜRME TEKNİKLERİ Yanıcı maddenin cinsi, yangının sınıfı ne olursa olsun söndürme metodu ve prensipleri aynıdır. Bu prensip yanmayı oluşturan ve “Yangın Üçgeni” olarak bilinen yapıyı bozmaktan ibarettir. E05-10

Sonuç olarak;  Yanıcı Maddeyi Ortadan Kaldırmak. Yangının söndürülmesi aşağıda belirtilen tekniklere göre yapılmalıdır.  Yanıcı Maddeyi Ortadan Kaldırmak.  Oksijen ile temasını kesmek.  Isıyı Yok Etmek (Soğutarak Söndürmek)  Zincirleme Reaksiyonunu Kırmak E05-10

YANICI MADDEYİ ORTADAN KALDIRMAK ISI OKSİJEN YANICI MADDEYİ ORTADAN KALDIRMAK YANMA YOK  Katı yanıcı maddelerde; bu yöntem pek mümkün değildir, ancak küçük çaptaki katı yanıcı maddeler emniyetli bir sahaya alınabilir. Sıvı ve gaz yanıcı maddelerde; sızan yakıt veya gaz devre üzerindeki valfın kapatılması yöntemi ile yangın kontrol altına alınabilir veya söndürülebilir.  Elektrik yangınlarında ise; enerjinin kesilmesi yanmayı durdurur (Eğer yangın “A” veya “B” Sınıfı yangına dönüşmemiş ise). E05-10

ISIYI YOK ETMEK (Soğutma) YANICI MADDE OKSİJEN YANMA YOK (Soğutma) Bu işlem genelde “Su” kullanılarak yapılır. Yanan maddenin sıcaklığı tutuşma sıcaklığının altına düşürülür. Bu işleme de “Soğutma” adı verilir E05-10

OKSİJEN İLE TEMASINI KESMEK YANICI MADDE ISI (Boğma) YANMA YOK 1. ÖRTME : Katı maddeler (kum, toprak, halı, kilim, vb.) ve kimyasal bileşkeler (foam köpüğü, AFFF, “Aqua Film Forming Foam” vb.) kullanılarak yanan maddenin oksijen ile temasının kesilmesiyle yapılan söndürmedir. OKSİJEN 2. BOĞMA : Yangının, oksijen ile temasının kesilmesi veya azaltılması amacıyla yapılan söndürme yöntemidir. Bu yönteme en iyi örnek “CO2 Gazı” dır. E05-10

ZİNCİRLEME REAKSİYONU KIRMAK  Yanma sırasında; yanıcı madde, oksijen ve ısı arasındaki alışverişin, kimyasal bir işlem ile kesilmesi suretiyle uygulanan söndürme tekniği dir.  Bu söndürme tekniğinde, genellikle “Halojenli” söndürücüler kullanılır, örnek; Halon 1301  FM 200 TM  NAF Serisi Gazlar E05-10

Eğer ! Yangına Yakalanırsanız, Duman Ateşten Daha Öldürücüdür! Hemen yere olabildiğince yakın bir pozisyon alın. Yüzünüzü ıslak bir havlu ile örtün. Güvenli bir çıkış noktasına doğru sürünerek ilerleyin. Elinizin tersiyle kapının ısısını kontrol edin. Sıcak olan bir kapıyı açmayın. Eğer bir yerde kapalı kalırsanız, kapıyı kapatın ve kapının altını ıslak bezlerle tıkayın. Eğer sizinle çıkış arasındaki yangın küçükse, hızla çıkışa doğru koşun. Eğer Üzerinizdeki Giysiniz Tutuşursa; 1- Yardım istemek için bağırın ve sakın koşmayın! DUR, YAT ve YUVARLAN hareketini uygulayın. DUR: Koşarsanız havadaki oksijen alevlerin artmasına neden olacaktır. Eğer ayakta durursanız alevler hızla hayati organlarınıza yükselecektir. YAT: Yere yatın. Yüzünüzü ellerinizle kapatın. YUVARLAN: Ateşi söndürmek için yerde yuvarlanın. 2- Üzerindeki giysileri yanan başka biri koşuyorsa, durdurun, yatırın ve yuvarlayın. 3- Yanığın üzerine asla buz koymayın. Yanığın üzerine başka hiçbir şey sürmeyin. Yanık yeri soğutmak amacıyla 10 – 15 dakika süreyle su altında tutun. Derhal tıbbi yardım çağırın.

YANGIN SÖNDÜRME MADDELERİ

YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILAN ANA SÖNDÜRÜCÜLER  SU  KÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLER  KURU KİMYEVİ TOZLAR  KARBONDİOKSİT (CO2) E05-10

“A” Sınıfı Yangınların En Etkili Söndürücüsüdür. SU En yaygın, En ucuz ve Temini en kolay olan Söndürücüdür. “A” Sınıfı Yangınların En Etkili Söndürücüsüdür. E05-10

KÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLER

KÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLER Foam’ da denilen söndürme sıvısının belirli oranda su ve hava ile karıştırılması ile elde edilir. Köpük “B” ve “C” Sınıfı yangınların ideal söndürücüsüdür. Kütlesel olarak yanan “A” Sınıfı yanıcı maddelere de rahatlıkla uygulanır. Köpüğün söndürme metotları;  Soğutarak  Bastırarak  Ayırarak  Kaplayarak E05-10

zaman elektrik devreleri üzerine sıkılmamalıdır. KÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLER UYARI Köpüğün karışımında su olduğu için hiçbir zaman elektrik devreleri üzerine sıkılmamalıdır. E05-10

KURU KİMYEVİ TOZLAR Söndürme özelliği; ısıyı yayma, boğma, zincirleme reaksiyonlarını kırma ve yüzeyi örtme şeklindedir. “B” Sınıfı Parlayıcı Madde Yangınlarında ve kullanılmakla beraber yalıtkan olduğundan her sınıf yangın söndürme işleminde kullanılır. E05-10

 Sodyum Bikarbonat (B, C),  Potasyum Bikarbonat (B, C), Kuru Kimyevi Tozlar;  Sodyum Bikarbonat (B, C),  Potasyum Bikarbonat (B, C),  Üre Potasyum Bikarbonat (B, C),  Mono Amonyum Fosfat (A,B, C, D)’ tan imal edilmişlerdir. Kuru Kimyevi Tozlar (PKP) kullanıldığında cam elyafı şeklinde artık bıraktığından zorda kalınmadıkça elektrik ve elektronik cihaz yangınlarında kullanılmamalıdır. E05-10

GAZI KARBONDİOKSİT E05-10

CO2 Püskürtme ile, atmosfer basıncında gaz haline geçerek ortamdaki oksijen miktarını azaltan yani boğucu etkisi ile yangını söndüren kimyasal bir söndürücüdür. E05-10

KARBONDİOKSİT GAZININ SÖNDÜRÜCÜ OLARAK ETKİLERİ ANA ETKİSİ BOĞMA “Atmosferdeki oksijenin yerini alır” İKİNCİ DERECE ETKİSİ SOĞUTMA “Yangın söndürmedeki etkisi çok azdır” E05-10

ELEKTRİK YANGINLARININ Karbondioksit; ELEKTRİK YANGINLARININ İDEAL SÖDÜRÜCÜSÜ'DÜR

CO2 GAZININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ  Havadan 1.5 kat daha ağır,  Kokusuz,  Yalıtkan,  Boğucu bir gaz dır. Etkili kullanım mesafesi; 1.5 ile 3 metre dir. 15 Lb. (6 Kg.) CO2 tüpü, 30-45 saniyede tüp boşalır ve yaklaşık olarak 3.8 m3 hacmi boğar. E05-10

YANGIN SINIFINA GÖRE İDEAL SÖNDÜRÜCÜLER

A SINIFI YANGIN  SU  FOAM İLK MÜDAHALEDE KURU KİMYASAL TOZ “ KATI YAKITLAR”  SU  FOAM İLK MÜDAHALEDE KURU KİMYASAL TOZ KARBONDİOKSİT (CO2)  PORTATİF SULU SÖNDÜRÜCÜ E05-10

B ve C SINIFI YANGIN  FOAM  PULVARİZE SU  KURU KİMYASAL TOZ  CO2  HALON (SABİT SİSTEM) E05-10

D SINIFI YANGIN  KURU KİMYASAL TOZ  TRİMOTOKSİNBORAKSİN “ METAL YANGINLARI”  KURU KİMYASAL TOZ  TRİMOTOKSİNBORAKSİN  YÜKSEK SÜRATLİ PULVARİZE SU  KURU KUM VE TOPRAK  GRAFİT TOZU E05-10

YANGIN SÖNDÜRME TEKNİKLERİ

“RÜZGARI ARKANIZA ALIN” E05-10

“SÖNDÜRÜCÜYÜ YANGININ ÇIKIŞ NOKTASINA PÜSKÜRTÜN” E05-10

“AKARYAKIT YANGINLARINDA SÖNDÜRÜCÜNÜZÜ SIZINTININ BULUNDUĞU NOKTAYA PÜSKÜRTÜN” E05-10

“MÜMKÜN OLDUĞUNCA FAZLA SÖNDÜRÜCÜ KULLANARAK YANGINA MÜDAHALE EDİN ”

“YANGINI TAMAMEN SÖNDÜRMEDEN ALANI TERK ETMEYİN”

HIZLI YANMA : Yanmanın bütün belirtileriyle başladığı olaydır. Burada yanmanın belirtileri olan alev, ısı, ışık ve korlaşma mevcuttur.

PARLAMA : Kolay alev alabilen maddelerin (parlayıcı maddeler) belli oranda hava ile homojen karışımları, çok kolay alev alarak yanmasına sebep olurlar. Bu tür yanma olayına parlama denir.

YANGININ SEBEPLERİ KORUNMA ÖNLEMLERİNİN ALINMAMASI BİLGİSİZLİK İHMAL KAZALAR SABOTAJ

HANGİSİNİ KULLANALIM ? SU CO2 KURU KİMYEVİ TOZ KÖPÜK YANGIN DOLAPLARI

HANGİ YANGIN TÜPÜ NERELERDE KULLANILIR MÜKEMMEL ORTA KULLANILIR KULLANILMAZ HALOKARBON GAZLI A SINIFI GANGINLAR B SINIFI YANGINLAR C SINIFI YANGINLAR AHŞAP MALZEMELER * BENZİN DOĞALGAZ OTLAR-ÇALI ÇIRPI BENZOL LPG KAĞITLAR MAZOT METAN GİYSİLER VERNİK HİDROJEN TÜM KUMAŞLAR BOYALAR PROPAN PERDE-EV TEKSTİLİ TİNER ASETİLEN BÜRO-EV MOBİLYALARI ASETON ELEKTRİK KABLOLARI KAUÇUK-SELÜLOZ PARAFİN ELEKTRİK TRAFOLARI PLASTİKLER ASFALT GÜÇ KAYNAKLARI TUTKAL BİLGİ İŞLEM ÜNİTELERİ YEMEK YAĞLARI ELEKTRONİK EŞYALAR ENDÜSTRİYEL YAĞLAR ELEKTRİKLİ EV EŞYALARI ALKOL

HANGİ YANGIN TÜPÜ NERELERDE KULLANILIR MÜKEMMEL ORTA KULLANILIR KULLANILMAZ KARBONDİOKSİT GAZLI A SINIFI GANGINLAR B SINIFI YANGINLAR C SINIFI YANGINLAR AHŞAP MALZEMELER * BENZİN DOĞALGAZ OTLAR-ÇALI ÇIRPI BENZOL LPG KAĞITLAR MAZOT METAN GİYSİLER VERNİK HİDROJEN TÜM KUMAŞLAR BOYALAR PROPAN PERDE-EV TEKSTİLİ TİNER ASETİLEN BÜRO-EV MOBİLYALARI ASETON ELEKTRİK KABLOLARI KAUÇUK-SELÜLOZ PARAFİN ELEKTRİK TRAFOLARI PLASTİKLER ASFALT GÜÇ KAYNAKLARI TUTKAL BİLGİ İŞLEM ÜNİTELERİ YEMEK YAĞLARI ELEKTRONİK EŞYALAR ENDÜSTRİYEL YAĞLAR ELEKTRİKLİ EV EŞYALARI ALKOL

HANGİ YANGIN TÜPÜ NERELERDE KULLANILIR MÜKEMMEL ORTA KULLANILIR KULLANILMAZ ABC KURU KİMYASAL TOZ A SINIFI GANGINLAR B SINIFI YANGINLAR C SINIFI YANGINLAR AHŞAP MALZEMELER * BENZİN DOĞALGAZ OTLAR-ÇALI ÇIRPI BENZOL LPG KAĞITLAR MAZOT METAN GİYSİLER VERNİK HİDROJEN TÜM KUMAŞLAR BOYALAR PROPAN PERDE-EV TEKSTİLİ TİNER ASETİLEN BÜRO-EV MOBİLYALARI ASETON ELEKTRİK KABLOLARI KAUÇUK-SELÜLOZ PARAFİN ELEKTRİK TRAFOLARI PLASTİKLER ASFALT GÜÇ KAYNAKLARI TUTKAL BİLGİ İŞLEM ÜNİTELERİ YEMEK YAĞLARI ELEKTRONİK EŞYALAR ENDÜSTRİYEL YAĞLAR ELEKTRİKLİ EV EŞYALARI ALKOL

HANGİ YANGIN TÜPÜ NERELERDE KULLANILIR MÜKEMMEL ORTA KULLANILIR KULLANILMAZ BC KURU KİMYEVİ TOZ A SINIFI GANGINLAR B SINIFI YANGINLAR C SINIFI YANGINLAR AHŞAP MALZEMELER * BENZİN DOĞALGAZ OTLAR-ÇALI ÇIRPI BENZOL LPG KAĞITLAR MAZOT METAN GİYSİLER VERNİK HİDROJEN TÜM KUMAŞLAR BOYALAR PROPAN PERDE-EV TEKSTİLİ TİNER ASETİLEN BÜRO-EV MOBİLYALARI ASETON ELEKTRİK KABLOLARI KAUÇUK-SELÜLOZ PARAFİN ELEKTRİK TRAFOLARI PLASTİKLER ASFALT GÜÇ KAYNAKLARI TUTKAL BİLGİ İŞLEM ÜNİTELERİ YEMEK YAĞLARI ELEKTRONİK EŞYALAR ENDÜSTRİYEL YAĞLAR ELEKTRİKLİ EV EŞYALARI ALKOL

HANGİ YANGIN TÜPÜ NERELERDE KULLANILIR MÜKEMMEL ORTA KULLANILIR KULLANILMAZ KÖPÜKLÜ A SINIFI GANGINLAR B SINIFI YANGINLAR C SINIFI YANGINLAR AHŞAP MALZEMELER * BENZİN DOĞALGAZ OTLAR-ÇALI ÇIRPI BENZOL LPG KAĞITLAR MAZOT METAN GİYSİLER VERNİK HİDROJEN TÜM KUMAŞLAR BOYALAR PROPAN PERDE-EV TEKSTİLİ TİNER ASETİLEN BÜRO-EV MOBİLYALARI ASETON ELEKTRİK KABLOLARI KAUÇUK-SELÜLOZ PARAFİN ELEKTRİK TRAFOLARI PLASTİKLER ASFALT GÜÇ KAYNAKLARI TUTKAL BİLGİ İŞLEM ÜNİTELERİ YEMEK YAĞLARI ELEKTRONİK EŞYALAR ENDÜSTRİYEL YAĞLAR ELEKTRİKLİ EV EŞYALARI ALKOL

HANGİ YANGIN TÜPÜ NERELERDE KULLANILIR MÜKEMMEL ORTA KULLANILIR KULLANILMAZ SULU SİSTEM A SINIFI GANGINLAR B SINIFI YANGINLAR C SINIFI YANGINLAR AHŞAP MALZEMELER * BENZİN DOĞALGAZ OTLAR-ÇALI ÇIRPI BENZOL LPG KAĞITLAR MAZOT METAN GİYSİLER VERNİK HİDROJEN TÜM KUMAŞLAR BOYALAR PROPAN PERDE-EV TEKSTİLİ TİNER ASETİLEN BÜRO-EV MOBİLYALARI ASETON ELEKTRİK KABLOLARI KAUÇUK-SELÜLOZ PARAFİN ELEKTRİK TRAFOLARI PLASTİKLER ASFALT GÜÇ KAYNAKLARI TUTKAL BİLGİ İŞLEM ÜNİTELERİ YEMEK YAĞLARI ELEKTRONİK EŞYALAR ENDÜSTRİYEL YAĞLAR ELEKTRİKLİ EV EŞYALARI ALKOL

PARLAMA TANIMLAR: Parlama: Parlayıcı maddelerin yanma limitleri içinde hava ile karışım oluşturmaları ve, bu karışımın tutuşma noktası üzerinde bir tutuşturucu etkenle teması sonucu yanması olayı. Parlayıcı madde: Normal şartlar altında buharlaşabilen veya gaz halinde bulunan ve tutuşma noktası düşük olan madde.

PARLAMA (TANIMLAR-2) Parlama Noktası: Yanma özelliği olan sıvıların parlamaya hazır bir buhar tabakası oluşturabilecekleri en düşük ısı derecesi. Alt Yanma Sınırı: Buhar tabakasının parlayabilmesi için hava ile oranı bakımından olması gereken en düşük miktar. Üst yanma Sınırı: Buhar tabakasının parlayabilmesi için hava ile oranı bakımından olması gereken en yüksek miktar.

Parlayıcı Maddelerin Sınıflandırılması: 1.sınıf parlayıcılar: Tutuşma sıcaklığı 38oC ın altında olan parlayıcılardır. 3 ana gruba ayrılır. Şiddetli Parlayıcılar: Tutuşma sıcaklığı 0oC ın , kaynama noktası 35oC ın altında olan maddeler. Çok Parlayıcılar:Tutuşma sıcaklığı 0-21oC arasında olan maddelerdir. Parlayıcılar: Tutuşma sıcaklığı 21-38oC arasında olan maddeler. 2. Sınıf Parlayıcılar: Tutuşma sıcaklığı 38oC ile 60oC arasında olan maddelerdir Yanıcı Maddeler:Tutuşma sıcaklığı 60oC ile 94oC arasında olan maddelerdir. Daha farklı kriterlerle de sınıflandırma yapılabilir. Not:Sıvılar kaynama sıcaklıklarına kadar ısıtılınca uçuculuk özellikleri artar ve daha çabuk buharlaşarak diğer sınıf parlayıcıların özelliklerine ulaşabilirler.

Parlayıcı Maddelere Örnekler: Sıvılar Katılar Gazlar Aseton Fosfor penta klorür Asetilen Benzen Zirkon Metan Hegzan Magnezyum Propan Toluen Betanaftilansin Etan Benzin Ksilen Karpit Metil alkol

Detanasyon Hızı. Patlama basıncının yayılma hızı. TANIMLAR: Patlama: İdeal karışımda tutuşan parlayıcı maddenin çok hızlı ve kontrol edilemeyen enerji açığa çıkarmasıdır. Patlama şiddeti olayın gerçekleştiği mekanın kapalılık durumu ile doğru orantılıdır. Patlama şiddeti ayrıca , parlayıcı maddenin cinsi ,miktarı , uygun karışım özellikleri ile de doğru orantılıdır. Detanasyon Hızı. Patlama basıncının yayılma hızı. Tahrip Gücü:Patlayıcı maddenin konsantrasyonu, parlama sonucu ortaya çıkardığı enerji, ve detanasyon hızının oluşturduğu güç.

PATLAMANIN SINIFLANDIRILMASI Patlama olayını patlayan maddenin cinsine göre 5 ana grupta inceleyebiliriz. PATLAMA Gaz Patlamaları Toz Patlamaları Katı madde patlamaları Basınç patlamaları Kimyasal madde patlamaları Metalik Toz Organik Toz

Katı-Toz-Sıvı Patlamaları Katı Madde Patlayıcıları; Durağan (Stabil) olmaları, genellikle özel amaçlı üretilmeleri, doğal olarak yaygın halde bulunmamaları sebebi ile genellikle kontrollü olarak patlatılırlar. Çok nadir olarak ve büyük ihmaller sonucu kazara patlarlar. Toz Patlamaları’nın oluşması için ise spesifik özel şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. En çok toz patlamalarına gıda sektöründe rastlanmaktadır. Sıvı Maddeler; bu sınıflandırmaya dahil edilmemiştir. Sıvı maddeler ancak gazlaşmaları halinde buharları parlayabilir. Sıvı içerisinde oksijen bulunmadığından sıvı halde parlama olmaz bu itibarla parlayıcı sıvılar gaz patlamaları ile birlikte değerlendirilmiştir. katı

Kimyasal Madde-Basınç Patlamaları Kimyasal Madde Patlamaları ise, genellikle kimyasal reaksiyonlar ile başlarlar. Gerek kullanılan hammaddelerin, gerekse yarı mamul ve mamul maddelerin depolanması, taşınması ve kullanım safhasında istenmeyen bir şekilde farklı kimyasallarla karşılaşılması ve ya farklı ortamlarda bulunması, oluşabilecek reaksiyonlar sonucu bazen vahim olaylara sebep olmaktadır. Basınç Patlamalarına sebep olan Basınçlı kaplar ve sistemler küçük büyük hastanelerin her çeşidinde değişik boyutlarda bulunan sistemlerdir. İçlerinde zaman, zaman parlayıcı, patlayıcı gaz ve buharlarda bulundurulan bu sistemler, sadece hava veya su, ya da su buharı da ihtiva etseler patlama riski taşırlar. Basınç altındaki sistemlerde, basınç sebebiyle patlama riski içlerinde sıvı veya gaz bulunması ile ilgilidir.

PARLAYICI GAZ PATLAMALARI Gaz patlamaları normalde basınç patlamalarıdır. Ancak bu patlamanın olabilmesi için gazın içinde bulunduğu kabın basıncını yükseltecek bir unsur bulunmalıdır. Bu unsur genellikle tanktan sızan gazın tutuşması sonucu oluşan parlama ve yangın olmaktadır.LPG ve benzin için yanma limitleri yaklaşık %2-8 dir. Sızan gaz yere doğru akarak birikir.Bir ısı kaynağı ile karşılaşınca tutuşur

PARLAYICI GAZ PATLAMALARI Parlayıcı gaz tankı patladığında içinde sıvılaştırılmış olarak bulunan sıvı haldeki ama kaynamış gaz ortama yayılır. Bu gaz BLEVE (Boiling liquid expanding vapour explosion)(Kaynayan sıvı genleşen buhar patlaması) oluşur. Bir bleve olayının ne şekilde sonuçlanacağı tam olarak kestirilemez

BLEVE Tankın gaz kaçağı uygun bir yerden olur ve tutuşursa tank bir roket gibi uçarak hedefi belirsiz bir noktaya gider bazen havada patlayarak yanan sıvı gaz yağmasına neden olur

BLEVE Bleve olayını önleyecek tek unsur tanktaki basıncın yeterli hızla boşalmasıdır.

Bleve sonucu tam bir faciadır.

Parlama Patlama Tehlikesi Kaynakları Yanıcı , parlayıcı, patlayıcı maddeler ; yanıcı gazlar, sıvılar veya tozlar bulunuyorsa, depolanıyorsa veya işleniyorsa ve bu arada gaz, buhar, toz gibi parlayıcı karışımlar oluşuyorsa ortamda parlama, patlama tehlikesi vardır. Patlayıcı karışım; Eğer yanıcı gaz, buhar ve tozlar bir kıvılcım sonucu tutuştuğunda kendiliğinden alev oluşumu sağlayacak miktarda bulunuyorsa bu bir patlayıcı karışımdır. Bazı yakıtların yanma özellikleri aşağıda verilmiştir. Par-Pat,Yangın. S.Baysal-

TUTUŞTURMA ÖRNEK Yabancı bir metal parçasının hızla dönen metal parçalarına çarparak kıvılcım çıkarması YABANCI MADDELER Oksi-Asetilen veya elektrik kaynağı ile çalışma, gaz ve diğer yakıt ocakları. AÇIK ALEVLER Yanıcı maddelerin kullanıldığı veya depolandığı alanlarda tutuşabilen sıvıların yanında oluşabilecek tehlikeler. SİGARA VE KİBRİTLER Kanallarda ve bacalarda birikintiler, tutuşma sıcaklığı düşük olan maddelerin depolanması. KENDİ KENDİNE TUTUŞMA

AŞIRI ISITILMIŞ MADDELER TUTUŞTURMA ÖRNEK Yanabilen maddelerin fırınlarda sıcak kanal ve bacalardan, elektrik lambaları ve işlenen sıcak metallerden etkilenmesi. SICAK YÜZEYLER Olağan dışı proses sıcaklıkları, kurutucuların içindeki maddeler, yanıcı sıvıların aşırı ısınması. AŞIRI ISITILMIŞ MADDELER Yanıcı buharların bulunduğu yerlerde tehlikelidir. İçinde sıvı akan borularda ve malzeme silindirlerinde oluşur. STATİK ELEKTRİK

ÖRNEK TUTUŞTURMA Genellikle iyi yapılmayan bakım ve onarım, elektrik teçhizatı ve elemanlarının kusurları . ELEKTRİK TEÇHİZATI Sıcak mil yatağı, hatalı yerleştirme, kırılmış makine parçaları, kötü ayarlar. SÜRTÜNME

Aynı anda ve aynı yerde ; PATLAMA NASIL OLUŞUR ? Aynı anda ve aynı yerde ; Yeterli miktarda ve uygun dağılımda yanıcı malzeme (gaz, buhar, toz) bulunuyorsa, Yanma için yeterli oksijen veya hava varsa, Etkili bir kıvılcım kaynağı varsa, PARLAMA-PATLAMA OLUŞUR Parlama

ETKİLİ ATEŞLEME KAYNAKLARI ; Sıcak yüzeyler, açık alev, ateş, kor, Mekanik ya da elektrik kaynaklı kıvılcımlar, Elektro statik boşalmalar. ETKİLİ ATEŞLEME KAYNAKLARIDIR.

ELEKTROSTATİK YÜK OLUŞUMU VE BOŞALMASI İletken olmayan bir vasıta ile bir sıvının yüksek hızla bir tanka boşaltılması, yüklenmiş sıvı yüzeyinin iletken bir sivri uca yaklaşması, ++++++++++++++++++ Sıvının iletken olmayan boruda hızla nakli,

ELEKTROSTATİK YÜK OLUŞUMU VE BOŞALMASI Toz malzemenin büyük kap veya silolara doldurulması, bu esnada statik yükle yüklenmiş toz yüzeyine iletken bir kapla (mesela numune almak için) yaklaşılması. Toz malzemenin pnomatik naklinin izole boru içinde yapılması,

ELEKTROSTATİK YÜK OLUŞUMU VE BOŞALMASI İletken olmayan nakil bant ve kayışlarının hızla dönmesi ++++++++++++++++++++++++++++ +++ +++

STATİK ELEKTRİĞİN EMNİYETLE BOŞALMASI Statik elektrik biriken yerde yeterli iletkenlikte bir toprak bağlantısı varsa , yük tehlikesizce toprağa boşalır. Topraklama iletkeni yeterli hızla yükü toprağa boşaltmazsa, yük birikimi giderek artar ve yeterli güce ulaştığında kıvılcım atlaması şeklinde boşalma olur. TANK İLETKEN TOPRAKLAMA LEVHASI YETERSİZ TOPRAKLAMA

PARLAMA VE PATLAMAYI ÖNLEMEK İÇİN 1-Sızıntıyı Önle: -Uygun tesisat kurulması ile, -Devamlı kontrol ve basınç testi ile , -Boru donanımının kontrolü ile, Otomatik kesiciler(Basınç ayarlı çekvalfler) ile Dedektörler ile. 2-Hava ve/veya Oksijen ile uygun karışımı önle; -Mümkünse açık havada çalış, -Zemin seviyesi altında çukurlar olmasın, -Uygun tabi ve suni aspirasyon kullan, -Gerekirse dedöktör kontrollü otomatik aspirasyon kur,

PARLAMA VE PATLAMAYI ÖNLEMEK İÇİN 3- -Açık alev - (Sigara ,çakmak,girişi) yasakla, -Isınma sistemini açık alevle yapma, -Isıl çalışmalar izne bağlı olsun, -Kıvılcım çıkaran malzeme kullanma, 4-Elektrik: -Uygun tesisat, -Expruf armatür, -Topraklama, Statik Elektrik; -Tüm metal kısımları toprakla, -Mümkünse zemin antistatik olsun, -Tesise girişte nötralizatör koy. 5-Personelin eğitimi: MUTLAKA.....

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı aşamalarında, herhangi bir şekilde çıkan yangının, can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlayacak yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirler ile organizasyon, eğitim ve denetimi sağlamaktır. Madde 6;... diğer kurum ve kuruluşların güvenlik ve kontrol sistemlerinin bulunduğu yerlere, kırmızı zemin üzerine fosforlu sarı veya beyaz renkte "YANGIN 110" yazılması zorunludur

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı aşamalarında, herhangi bir şekilde çıkan yangının, can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlayacak yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirler ile organizasyon, eğitim ve denetimi sağlamaktır. Madde 6;... diğer kurum ve kuruluşların güvenlik ve kontrol sistemlerinin bulunduğu yerlere, kırmızı zemin üzerine fosforlu sarı veya beyaz renkte "YANGIN 110" yazılması zorunludur

YANGINLA MÜCADELE 1- YANGIN ÇIKMASININ ÖNLENMESİ 2- YANGININ KISA SÜREDE TESPİTİ 3- YANGININ YAYILMASININ ÖNLENMESİ 4- YANGININ SÖNDÜRÜLMESİ 5- YANGIN SIRASINDA TAHLİYE

YANGIN SESLİ OLARAK ETRAFTAKİLERİ UYAR BÖLÜM YETKİLİSİNİ ARA YARALI VARSA BİLDİR YANGIN SÖNDÜRÜCÜ İLE İLK MÜDAHALEYİ YAP E: EVET H: HAYIR YARALININ YANGIN BÖLGESİNİN DIŞINA ALINMASI YARALI VAR MI? E H İLK YARDIM VE İLK TIBBİ MÜDAHALE YANGIN SÖNDÜRME EKİBİNİN MÜDAHALESİ ACİL DURUM TOPLANMA YERİNDE SAYIM EKSİK VAR MI? EKSİK KİŞİLERE AİT ÇALIŞMA BÖLGESİ ARAŞTIRMASI E H İŞLETME İMKANLARI YANGINI SÖNDÜRMEK İÇİN YETERLİ Mİ? İTFAİYEYİ ARA H EKSİK KİŞİLER BULUNDU MU? E YANGININ SÖNDÜRÜLMESİ H E YARALI VAR MI? YANGIN BÖLGESİNDE İNCELEME, YANGIN TOPLANTISI YANGIN RAPORU E İLK YARDIM VE TIBBİ MÜDAHALE KARŞI ÖNLEMLERİN UYGULANMASI

ACİL DURUMLAR Doğal Afetler (Deprem, Sel, Fırtına vb) Yangın İş Kazaları Toplumsal Olaylar

Madde 127- Yapı, bina, tesis ve işletmelerden; 10 bağımsız bölümü olan konutlar ile 50 kişiden fazla insan bulunan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerde aşağıdaki ekipler oluşturulur.

Ekiplerin Oluşturulması -Söndürme Ekibi, -Kurtarma Ekibi, -Koruma Ekibi, -İlkyardım Ekibi,

Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er, koruma ve ilk yardım ekipleri ise en az 2'şer kişiden oluşur. Kurumda sivil savunma servisleri kurulmuşsa; söz konusu ekiplerin görevleri, bu servislerce yürütülür. Her ekipte bir ekip başı bulunur. Ekip başı, aynı zamanda yönergeyi uygulamakla görevli amirin yardımcısıdır.

YANGIN EKİBİNİN GÖREVLERİ

MÜDAHALE VE YANGIN SÖNDÜRME EKİBİNİN GÖREVLERİ: YANGIN HABERİ ULAŞTIĞINDA, YANGIN YERİNE GELEREK YANGININ NE TÜR YANGIN OLDUĞUNU BELİRLEYEREK İŞ YERİNDEKİ YANGIN SÖNDÜRME MALZEMELERİNİ KULLANARAK YANGINI SÖNDÜRMEYE VE KONTROL ALTINA ALMAYA ÇALIŞMAK YANGIN İÇERİSİNDE KALMIŞ HERHANGİ BİR CANLI BELİRLEDİKLERİNDE KURTARMA VE TAHLİYE EKİBİNE BİLDİREREK KURTARILMASINI SAĞLAMAK. A SINIFI YANGINLARDA ( KATI MALZEME YANGINI) SU VE DİĞER SÖNDÜRME MALZEMELERİ KULLANILACAKTIR. B SINIFI YANGINLARDA ( YANICI SIVILARIN YANGINI) KESİNLİKLE SU KULLANILMAYACAKTIR. C SINIFI YANGINLARDA ( YANICI GAZLARIN YANGINI) ELDEKİ ABC TİPİ KURU KİMYEVİ TOZLU YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI KULLANILACAKTIR.

YANGIN SÖNDÜRME CİHAZI RÜZGARI ARKAYA ALACAK ŞEKİLDE VE ATEŞİN MERKEZİNDE TUTULACAKTIR. İTFAİYE EKİBİ GELDİKTEN SONRA SÖNDÜRME ÇALIŞMALARI İTFAİYE EKİBİNE BIRAKILACAK, YALNIZCA YARDIM İSTENDİĞİ DURUMLARDA İTFAİYE EKİBİNE YARDIMCI OLUNACAKTIR. YANGIN SÖNDÜRÜLDÜKTEN SONRA KULLANILAN YANGIN SÖNDÜRME MALZEME VE TEÇHİZAT DÜZENLİ BİR ŞEKİLDE TOPLANACAK , BOŞALAN SÖNDÜRME CİHAZLARI VE EKSİLEN TEÇHİZAT BELİRLENEREK OPERASYON SORUMLUSUNA BİLDİRİLECEKTİR.

KURTARMA VE TAHLİYE EKİBİNİN GÖREVLERİ EN HIZLI ŞEKİLDE TEÇHİZATLARI İLE BİRLİKTE YANGIN YERİNE ULAŞACAKLAR VE YANGIN SÖNDÜRME EKİBİNDEN ALACAK BİLGİLER IŞIĞINDA KURTARMA VE TAHLİYE ÇALIŞMALARINA BAŞLAYACAKLARDIR. KENDİ CAN GÜVENLİKLERİNİ TEHLİKEYE ATMADAN YANGIN İÇERİSİNDE KALAN CANLILARA GEREKLİ TEÇHİZATINI DA KULLANARAK ULAŞMAYA ÇALIŞACAKLARDIR.

KURTARDIKLARI CANLININ İLK YARDIMI İÇİN İLK YARDIM EKİPLERİ TARAFINDAN MÜDAHALESİ SAĞLANACAKTIR. YANGIN İÇERİSİNDE KURTARILMASI ÖNCELİKLİ ( 1. DERECE) MALZEMELER VE EŞYALAR VARSA BUNLARIN YANGIN DIŞINA ÇIKARILMASI ÇALIŞMALARINI YAPACAKLARDIR. İTFAİYE EKİBİ GELDİKTEN SONRA İTFAİYE EKİBİNE TAHLİYE KURTARMA ÇALIŞMALARINDA YARDIMCI OLACAKLARDIR. “ EKİPTE OLANLAR KENDİ CAN GÜVENLİKLERİNİ KESİNLİKLE TEHLİKEYE ATMAYACAKLARDIR.”

İLK YARDIM EKİBİNİN GÖREVLERİ: KURTARMA VE TAHLİYE EKİBİ TARAFINDAN YANGINDAN ZARAR GÖRMÜŞ OLARAK KURTARILAN İNSANLARA GEREKEN İLK YARDIM MÜDAHALESİNİ YAPARAK DURUMUNA GÖRE EN SERİ ŞEKİLDE EN YAKIN SAĞLIK MERKEZİNE GÖNDERİLMELERİNİ SAĞLAMAK. YANGIN YERİNE GELECEK OLAN AMBULANS VE İLKYARDIM EKİBİNE YARDIMCI OLMAK.

GÜVENLİK EKİBİNİN GÖREVLERİ : YANGIN ÇIKTIĞINI ÖĞRENİR ÖĞRENMEZ EKİP KOMUTANI YANGINI İTFAİYEYE VE İLGİLİ KİŞİLERE EN KISA ZAMANDA TELEFONLA HABER VERECEKTİR. İTFAİYEYE YANGIN YERİNİ TAM ADRESİNİ ÇIKIŞ SAATİNİ VE YANGININ TÜRÜNÜ BİLDİRECEKTİR. YANGIN BÖLGESİNİN ÇEVRESİNİ GÜVENLİK ŞERİTLERİYLE ÇEVİRECEK VE İLGİSİZ ŞAHISLARIN YANGIN BÖLGESİNE GİRMESİNİ ENGELEYECEKTİR. BU ŞAHISLAR KÖTÜ NİYETLİ OLABİLİRLER, YA DA BİLGİSİZLİKLERİ VE TECRÜBESİZLİKLERİ NEDENİYLE YANGINDAN ZARAR GÖREBİLİRLER.

GELECEK İTFAİYE VE AMBULANS ARAÇLARINA YARDIMCI OLMAK AMACIYLA GÜZERGAH ÜZERİNDEKİ ARAÇLARIN VE DİĞER ENGELLERİN KALDIRILMASINI SAĞLAYARAK YOL GÖSTERİRLER. YANGIN SÖNDÜRÜLDÜKTEN SONRA DA ÇEVRE GÜVENLİK ÖNLEMLERİNİ SÜRDÜREREK YANGIN YERİNİN TEMİZLENMESİNİ SAĞLARLAR VE DİĞER EKİPLERLE BİRLİKTE YANGININ ÇIKTIĞI YER, ÇIKIŞ NEDENİ, YANGIN SÖNDÜRME ÇALIŞMALARI, YANGIN SONRASI MADDİ HASAR VE DİĞER KAYIPLARLA İLGİLİ BİR RAPOR HAZIRLAR.

Eğitim

Uygulama Alarm tahliye denemeleri Denemelerde aksayan yönler Sektördeki benzer olayların incelenmesi

Ölçme İzleme Tatbikat sonuçları Gözden geçirmeler Kayıtların incelenmesi Geri beslemeler Teknolojik gelişmeler

Güncelleme-İyileştirme Görülen aksaklıklar Verilerin değerlendirilmesi Yasal değişiklikler Hedeflerin yükselmesi

YANGINLA KARŞILAŞMA

ÖNCE KENDİ GÜVENLİĞİNİ SAĞLA

YANGINI ETRAFA YAYACAK ALET KULLANMA

TAHLİYEYİ SAĞLA

YANGIN TÜPÜ KULLAN

İTFAİYE HABER VER

110

YANGINLA MÜCADELEDE 4 ALTIN ÖĞÜT 1- Yangın , Doğal afetler dışında , genelde insan hatasından dolayı meydana gelir. 2-Yangını önlemek, söndürmekten daha kolaydır ve risk taşımaz. 3-Yangını önlemek, bir veya birkaç kişinin görev ve sorumluluğu değil, tüm insanların görevidir. Yangını söndürmek ise bu konuda eğitilmiş insanların görevidir. 4-Yangın can ve mal düşmanıdır. Ancak, yangın anında insana en büyük düşman, panik ve mantıksız harekettir.

EĞİTİLMİŞ BİLGİLİ TOPLUMLAR İÇİN YANGIN BİR SORUN OLMAZ

Tahliye ? İç veya dış etkiler nedeniyle hasta, personel ve hasta yakınları için güven vermeyen hastanelerin bir bölüm veya tamamının boşaltılarak insanların daha güvenli bölgelere nakledilmesidir

Amaç: Hastaları korumak, hasta bakımını sürdürmek ve çalışanların güvenliğini sağlamak

Neden Tahliye ? YAPISAL HASARLAR FONKSİYONEL NEDENLER Deprem Yangın Sel Kasırga Savaş FONKSİYONEL NEDENLER Elektrik kesintisi Su kesintisi Oksijen kaynağı yetersizliği

1994 Northridge Depremi, California Büyüklük: 6,7 Hastane Tahliye Türü Total/parsiyel Tahliye Nedeni Tahliye edilen hasta sayısı 1 Acil Parsiyel Fonksiyonel Hasar 25 2 3 Total Yapısal-Fonksiyonel Hasar 320 4 125 5 270 6 Kontrollü 202 7 Yapısal Hasar 46 8 76

1994 Nortthriidge Depremi 33 tahliye %23 iç yangın % 18 içsel tehlikeli madde nedenli %14 kasırga %13 insan tehditi %9 deprem %6 dışsal yangın %6 sel %5 tesis güvensizliği %4 dışsal tehlikeli madde nedenli

Hastane Tahliyesinde Kritik Sorunlar Tehlikenin doğası Hastaların riski Personelin riski Ziyaretçilerin riski Devam eden akut bakımın için ihtiyaçlar Tahliyenin yöntemi Gereken malzemeler

Hasta Transferinde Araçlar Ambulans Sedye, tekerlekli sandalye Yolcu arabası Özel araba

Hasta Olmayanların Tahliyesi Personel tahliyesi Ekipman tahliyesi Tıbbi kayıt İlaçlar

Hastane Triaj Timi İnternal kullanım alanlarının durumu Diğer tesislerdeki yatak mevcudiyeti Hasta yakınlarının bilgilendirilmesi Ayrıldıklarında hastaları teslim alacak akrabalar Hastanenin ve tahliye alanlarının güvenliği Hasta ve personelin güvenliği

Özellikli Hasta Bakım Alanları Acil servisler Resusitasyon Radyoloji Yanidoğan Psikiatri Yoğun bakımlar Ameliyathane

Tahliye Anahtar sözcük: HIZLI ve GÜVENLİ ! Çoğunlukla karar vermek için çok fazla zamanınız YOKTUR! Kararı Hastane Afet Yöneticisi-Başkanı vermelidir

Tahliye Kararı Uzun zaman alır Ciddi insan kaynağına gereksinim vardır Hastane/bölüm kullanım dışı kalır Tedavilerin çoğu uzun bir süre ertelenmek durumunda kalır Hastalar ve çalışanlar için yaralanma riski Diğer hastane/bölümlere ek yük getirir Transport sistemine ek yük getirir

Tahliye Kararı Kontrollü tahliye kararı verildi? Normale dön Gerçek tehlike var yada kaçınılmaz? Kontrol edilemez panik? HAYIR HAYIR EVET EVET Bekleme (Stand-by) Acil Tahliye (Hazır bekle) Kontrollü tahliye kararı verildi? HAYIR EVET Normale dön Kontrollü tahliye

Bekleme (Stand-by) Bilgilendirilmeyi bekleyin Görev yerinizi terk etmeyin ve hastaların odalarında beklemelerini sağlayın Tuhaf yada tehlikeli bir durum fark ederseniz ilgili amirinizi bilgilendirin Hastaları gelişmelerle ilgili bilgilendirin, çok fazla bilgi vermekten kaçının ancak inandırıcı olun Personeli görevlendirerek ve tahliye triajı yaparak tahliyeye hazır olun Kontrol edilemez panik gelişirse tahliye tercih edilmese de kaçınılmazdır!

Tahliye Triajı Yardımsız kendisi yürüyebiliyor? HAYIR EVET Bir kişinin yardımıyla yürüyebilir? HAYIR EVET Yürüyemiyor, obez yada kompleks transport değil HAYIR EVET Obez veya kompleks transport E 0 E 1 E 2 E 3 EVET

Tahliye Triaj Kategorileri E 0 Tahliye için personel gerekmez E 1 Tahliye için 1 personel yeterli E 2 Tahliye için 2 personel gerekli E 3 Tahliye için 3 yada daha fazla personel gerekli

Kontrollü Tahliye Kontrollü tahliye emri ortamın güvenli olmadığı durumlarda teknik birimler tarafından verilir (itfaiye, sivil savunma, vb) Acil tahliyeye göre daha fazla personel mevcuttur Hastalar kendi kişisel eşyalarını taşıyabilirler Klinik kayıtlar ve formlar hastayla beraber taşınabilir.

Acil Tahliye Yürüyebilen hastalar (E0): sıra halinde bir öncü ve bir artçı personelle acilen dışarı çıkarılırlar Yürüyemeyen hastalar: tehlikeye en yakın olanlar en önce tahliye edilirler Tehlike lokalize edilemiyorsa en uygun personel/hasta oranına göre tahliye tercih edilir Bu “E3” hastalar EN SON tahliye edilmeli anlamını taşır Önemli iki kriter: mümkün olduğunca çok hasta kurtarmak personelin yaralanma riskini mümkün olduğunca en aza indirmek (iş güvenliği)

İnternal Tahliye Hastalar hastane içinde güvenli başka bölümlere transfer edilir, parsiyel tahliye şeklidir

Eksternal Tahliye Hastalar hastane dışında güvenli bir yere transfer edilir, parsiyel yada total olabilir

Güvenli Yerler Olayın türü dikkate alınarak: Diğer hastaneler Aynı katta güvenli bir yer: Horizontal Tahliye Aynı binanın başka bir katındaki güvenli bir yer: Vertikal Tahliye Hastane dışında fakat çevresinde başka bir güvenli yer Hastane çevresi dışında güvenli bir yer

Horizontal Tahliye: Tehlikeye en yakın hastaların aynı kattaki daha güvenli alana yapılan tahliyesidir Tipik olarak binanın karşı tarafına taşınabilen birimdeki herkesin yapması gereken tahliyedir

Vertikal Tahliye Tehlikede olan katın tamamen boşaltılmasıdır Lokalize bir kaza yada olayda tipik olarak kaza katının en az 2 kat altı hastanenin daha güvenli başka bir yerine transfer edilmelidir. Kattan ayrılmadan önce hastaların triajları yapılmalı ve triaj kartları takılmalıdır

Total Tahliye Hastanenin tamamen boşaltılmasıdır En son başvurulması gereken yol olmalıdır.

Tahliye Yolları Riskleri Yürüme mesafesi Yolların karmaşıklığı, yanlış yola sapma olasılığı Tahliye yollarının özellikleri (merdivenler, karanlık, yetersiz ışık vb.) Fiziksel koşullar (deprem sonrası hasar, yangın, gaz kaçakları vb.) Psikolojik durum (panik)

İnsan Kaynağı Tahliye sürecinde çok sayıda personele gereksinim vardır (birimlerde bulunandan çok daha fazla) Parsiyel Tahliyede diğer bölümlerden personel desteği alınabilir Hastanede tahliye ekipleri oluşturulabilir Uygun taşıma teknikleri kullanılmalıdır Diğer kurumlardan destek alınabilir (ön anlaşma) Kolaylaştırıcı ekipman kullanılabilir

Kolaylaştırıcı Ekipman

TEŞEKKÜRLER