Makale Değerlendirme Çalışması Psk.Fatih ATİK

Başlık – Konu – Amaç Başlık Bursa İlinde Meme Kanserinin Erken Tanısında Farkındalığın Önemi – Alan Çalışması Yazarlar Hatice Biçen Yılmaz, Handan Aksüyek Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Bursa, Türkiye

… Konu: Kadınların meme kanseri ile ilgili bilgileri ve davranışları… Amaç: Bursa’da yaşayan 30 – 69 yaş arası kadınların meme kanseri ile ilgili bilgileri, bilgilerin kaynakları ve meme kanseri taramasına katılma davranışları hakkında bilgi toplamak… Nerede – Ne Zaman Yayınlanmış? Meme Sağlığı Dergisi – The Journal Of Breast Health, 2012, Cilt 8, Sayı 2, Sayfalar: 076-080 Ancak yayın tarihiyle ilgili ayrıntılı tarih yok ve derginin ulusal / uluslararası, hakemli / hakemsiz olup olmadığı ve hangi indekse girdiği gibi bilgilere de yer verilmemiştir.

Evren ve Örneklem Araştırmanın örneklem birimi için ‘Bursa’da oturan 30 – 69 yaş arasındaki kadınlar’ olarak çok geniş bir tanımlamada bulunulmuş. Örneklemin seçilme yöntemi belirtilmemiş (seçkisiz atama… gibi). İlgili yaş grubu için en küçük örneklem büyüklüğü (örn. 600.000 kadın) belirtilmemiş ve rastgele saptanmış. Yanıtlama oranı düşünülmemiş. ‘… araştırmak amacıyla 3000 kadına anket soruları yöneltilmiş ancak 2897 kadın ankete cevap vermiştir.’ (Katılım oranı %96.6) (Denk gelen ilk 3000 kadına sorulmuş gibi bir durum söz konusudur).

Verilerin Toplanması Yöntem: Anketin kimlerce, ne zaman ve ne kadar sürede uygulandığı belirtilmemiş, yüz yüze görüşme yapılarak bilgi toplanmış. Gereçler: 3 ana başlıkta toplam 47 soru var. 12 soru demografik bilgileri içermekte, 25 soru katılımcıların meme kanseriyle ilgili bilgi düzeylerini ölçmekte ancak 10 sorunun neyle ilgili olduğu belli değildir. Ankette yer alan sorular çalışmacılarca oluşturulan genel ve yüzeysel sorulardır, bu nedenle anketin geçerlik ve güvenirlik çalışması yoktur. Muğlak anlatımlar vardır (dul – boşanmış)… ‘Diğer’ seçeneği konulmamış, bu nedenle de verilebilecek yanıtlar çok sınırlı kalmıştır… Araştırma Zamanı: Saha çalışması için tarih belirtilmemiş ayrıca yayın tarihi yalnızca 2012 yılı diye belirtilmiş.

Etik Değerlendirme Anketin kim(ler) tarafından oluşturulduğu ve anketi kim(ler)in onayladığı, Anket uygulanmadan önce sözlü ya da yazılı onayın (onam formu) alınıp alınmadığı, Maddi ya da işleyiş açısından kamu ya da kişilerce destek alınıp alınmadığı ve Araştırmayla ilgili katılımcılara önceden bilgilendirmenin yapılıp yapılmadığı belirtilmemiştir.

İstatistiksel Araçlar Veriler SPSS programı ile analiz edilmiş ancak programın hangi sürümünün kullanıldığı, Anlamlılık katsayısı (p‹.05 gibi), Soruların kümelenip kümelenmediği ve eğer kümelendiyse hangi başlıklar altında toplandığı ve Hangi analizlerin (T Testi, Regresyon Analizi, Ki Kare Testi… gibi) kullanıldığı belirtilmemiştir.

Bulguların Sunumu Araştırmanın amacı yeniden belirtilmiştir. ‘Bursa’da yaşayan 30 – 69 yaş arası kadınların meme kanseri ile ilgili bilgileri, bilgilerin kaynakları ve meme kanseri taramasına katılma davranışları hakkında bilgi toplanmıştır.’ Bulgular bölümü yalnızca 25 – 30 soruya verilen yanıtları içermektedir, alınması istenilen bilgiler sınırlıdır.

Bulguların Sunumu Katılımcıların bilgi kaynakları olarak yalnızca medya ve Sağlık Bakanlığı gösterilmiştir. Katılımcıların davranış bilgileri orta düzeydedir. Bulgular bölümünde yorum yapılmıştır.

Tabloların Değerlendirilmesi Çalışmada 13 tablo yer almaktadır ancak tablolar, içerik ve sayı olarak sınırlı ve sıradandır. Tablo isimleri birebir sorulan sorular alınarak konulmuştur. Numara ve çerçeveler uygun kurallardadır ama tablo dipnotları yoktur. Bulgular bölümünde tablo kalabalığı yapılarak geçiştirilmiş gibi bir izlenim vardır.

İstatistik Ölçütleri Araştırma tipine yönelik hiçbir bilgi verilmemiştir. Yalnızca toplanan veriler sunulmuştur. Diğer çalışmalarla hiçbir karşılaştırma yapılmamıştır.

Sonuç ve Tartışma Sonuç bölümünde amaç yeniden belirtilmiştir. Birçok paragrafta bulgular vardır. Öneri sayısı çok az (KETEM’e yönlendirme, Sağlık Bakanlığı – Medya ikilemi…gibi). Sunulan öneriler birkaç sorunun sonucundan çıkarılan düşüncelerdir (diğer soruların ve sonuçların önemi yokmuş gibi bir kanı oluşuyor). Teşekkür bölümü yoktur.

Kaynakların Yazımı Kaynakların yazımında sıralama ve yazım yanlışlıkları vardır. Örnek: Özmen V. Breast cancer in the world and Turkey. Meme Sağlığı Dergisi 2008; 4:2. İsim kalabalıklığından doğan yanlışlıklar yer almaktadır. Örnek: Saip P, Keskin S, Özkan M, Kaplan MA, Aydoğan F, Demirağ GG , Uzunoğlu S, Engin H, Başaran G, Güler N, Uygun K, Demirkan B, Özdemir F, Çubukçu E, Salepçi T, Çiçin İ.“Türkiye’de Meme Kanserli Hastaların Tanı Ve Tedavi Yöntemlerine Ulaşım Hızı; Çok Merkezli Gözlemsel Çalışma”, Meme Sağlığı Dergisi 2011;7:2.

Kaynakların Yazımı Yalnızca iki kaynağın kullanıldığı belirtilmiştir (kaynak sayısı çok azdır). Makalenin tümünde hiçbir biçimde kaynak gösterimi yoktur (atıfta bulunulmamış). Yabancı kaynaklar kullanılmamış.