OYUN OYUN İÇİNDE BİLGİ BİZİM DİLİMİZDE İDV ÖZEL BİLKENT İLKÖĞRETİM OKULU OYUN OYUN İÇİNDE BİLGİ BİZİM DİLİMİZDE Hazırlayan ve Sunan: Canan GÜNEY MÜRSEL Gülşen ÇİÇEK KESKİNSOY Ankara Özel Tevfik Fikret Okulları-Eğitimde Oyun-2005 Sonbahar Öğretmen Sempozyumu- Özel Eyüboğlu Eğitim Kurumları- İstanbul- 2005

2004-2005 Eğitim öğretim yılında Ankara Özel Tevfik Fikret Okullarının düzenlediği Eğitimde Yeni Yönelimler- Eğitimde Oyun ve Özel Eyüboğlu Okullarının ev sahipliği yaptığı İstanbul’da düzenlenen Sonbahar Öğretmen Sempozyumunda okulumuz eğitim uzmanlarından sayın Gülşen Çiçek Keskinsoy ile birlikte sunulmuştur.

ETKİNLİK: Sözcük İçinde Sözcük AMAÇ: Öğrencilerin söz dağarcığını geliştirmek. SÜRE: 15-20’ MALZEMELER: Kağıt, kalem ve zarf ÖN HAZIRLIK: * Grup sayısına (sınıf mevcudunuza göre) ve oyunun kaç tur oynatılacağına karar verilir. * A4 kağıdının yarısı büyüklüğünde kağıtlara çeşitli sözcükler yazılır. * Grup sayısı kadar zarf temin edilir ve sözcüklerin yazılı olduğu kağıtlar bu zarflara paylaştırılır. UYGULAMA: Öğrenciler gruplara ayrılır. Sözcüklerin yazılı olduğu kağıtların bulunduğu zarftan grup temsilcilerine birer sözcük çektirilir. 5 dakika süre içinde öğrencilerden çektikleri sözcüğün her harfinden yeni bir sözcük oluşturmaları istenir. Süre sonunda sözcükler temsilci tarafından okunur ve sınıfça değerlendirilir. Verilen süre içinde en çok sözcük üreten grup kazanır. ! Ödül olarak kazanan grubun kendi sözcükleriyle oyunu yeniden başlatması istenebilir.

ETKİNLİK: Söyle, Nasılım? AMAÇ: Ön adları doğru kullanabilme becerisini geliştirmek. SÜRE: 15-20’ MALZEMELER: Kağıt, kalem, zarf ve sınıf içinden çeşitli eşyalar, bant veya iğne ÖN HAZIRLIK: * Grup sayısına ve oyunun kaç tur oynatılacağına karar verilir. * A4 kağıdının yarısı büyüklüğünde kağıtlara çeşitli ön adlar yazılır. * Grup sayısı kadar zarf temin edilir ve ön adların yazılı olduğu kağıtlar bu zarflara paylaştırılır. UYGULAMA: Öğrenciler gruplara ayrılır. İçinde ön adların yazılı olduğu kağıtların bulunduğu zarf ve iğne ya da bant gruplara verlir. 5 dakika süre içinde öğrencilerden zarflarında bulunan ön adları sınıftaki eşyaların üzerine yapıştırmaları ya da koymaları istenir. Süre bitiminde dağıtılan çalışma kağıtlarına eşleştirdikleri ön ad ve eşyayı 5 dakikada tümce içinde kullanmaları beklenir. Tüm gruplar bitirdikten sonra gruplar kağıtlarını birbirine verir ve çalışmalar sınıfça değerlendirilir. Çalışmalarıının tamamı doğru olan grup kazanır. ! Çalışmalarının tamamı doğru olan grup birden fazlaysa süreye bakılabilir. Tüm sınıfın doğruysa sınıfça maddi olmayan bir ödül belirlenebilir.

ETKİNLİK: Bir Soru Bir Yanıt AMAÇ: Öğrencilerin soru sorma becerilerini geliştirebilmek. SÜRE: 15’ MALZEMELER: Soru-yanıt tablosu asetatı, tepegöz, soruların yazılı olduğu kağıtlar ÖN HAZIRLIK: * Grup sayısına ve oyunun kaç tur oynatılacağına karar verilir. * Soru yanıt tablosu asetata hazırlanır. * A4 kağıdının yarısı büyüklüğünde kağıtlara “Kim? Kiminle?Nerede? Ne zaman? Neyi? Ne yaptı?” Soruları tablo biçiminde yazılır. UYGULAMA: Bu oyun iki aşamalıdır. İlk aşamada çeşitli yanıtlar ile soruların olduğu tablo (Nerede-bahçede vb) sınıfça doldurulur. İkinci aşamada öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruba Kim? Kiminle?Nerede? Ne zaman? Neyi? Ne yaptı? Sorularının yan yana yazılı olduğu kağıtlar dağıtılır. Grubun bir üyesinden başlamak üzere gruptaki her kişi bir soruyu arkadaşına göstermeden yanıtlar. Yanıtı yazan kağıdını yazdığı görülmeyecek biçimde katlar, arkadaşına verir. Arkadaşı kendisine gelen soruyu istediği şekilde yanıtlar ve üzerini aynı şekilde kapatır. Tüm sorular bitene dek işlem devam eder. Çalışmasını bitiren bekler. Tüm gruplar tamamladığında sırayla tümceler okunur. ! Sorulara verilen yanıtlarla anlamlı tümce oluşturabilen grup olursa alkışlanır.

ETKİNLİK: Bir Harfim Çok Özelim! AMAÇ: Özel adları tanıyabilme. SÜRE: 40' MALZEMELER:, Kağıt, zarf, renkli kağıtlar, renkli kartonlar ve yapıştırıcı, ÖN HAZIRLIK: * Grup sayısına ve hangi kahramanların kullanılacağına karar verilir. * Grupları belirlemek için kitap kahramanlarının yazılı olduğu kağıtlar hazırlanır. * A4 büyüklüğünde kağıtlara şifreli bulmacalar yazılır ve zarfa konur. * Grupların özel adları yazacakları küçük renkli kağıtlar temin edilir. * Özel adların yapıştırılacağı, üzerinde İnsan, Şehir, Ülke, Kurum, Gazete vb başlıkların yazılı olduğu renkli kartonlar tahtaya asılır. * Aferin, bravo, harikasınız vb sözel pekiştireçlerin yazılı olduğu ödül zarfları UYGULAMA: Öğrencilere kahramanların adlarının yazılı olduğu kağıtlar çektirilerek gruplar oluşturulur. Her grubun temsilcisi çektiği kahraman resminin altındaki zarftan bulmaca kağıdını alır. Bulmacayı grupça çözerek şifre bulunur. Buldukları şifrenin baş harfiyle başlayan özel adlar verilen süre içinde dağıtılan renkli kağıtlara yazılır ve dağıtılır. Sürenin sonunda buldukları özel adları kartondaki başlıklara göre yapıştırmaları istenir. Gruplar çalışmalarını tamamladıktan sonra örnekler okunur. En çok doğru örneği veren gruba ödül zarfı verilir.

ETKİNLİK: Tren Kalkıyoooor! AMAÇ: Düzeye göre hazırlanmış sözlüklerden yararlanabilme SÜRE: 15-20' MALZEMELER: Kağıt, lokomotif resmi olan kağıtlar, istasyon adları yazan büyük kağıtlar, kasetçalar veya düdük ÖN HAZIRLIK: * Grup sayısına ve oyunun kaç tur oynanacağına karar verilir. * Gerçek istasyon adları (Etimesgut vb) belirlenir. Grup sayısına göre (Örneğin 5 grup ise 5 ad yeterlidir) belirlenen adlar A4 büyüklüğünde kağıtlara yazılarak grup masalarına konulur. * Grupları belirlemek için aynı istasyon adları grup elemanları eşit sayıda olacak şekilde küçük kağıtlara yazılır. * A4 büyüklüğünde kağıtlara her kağıda bir sözcük olacak biçimde (gruptaki öğrenci sayısı dikkate alınır) çeşitli sözcükler büyük harflerle yazılır. * A4 büyüklüğünde lokomotif resmi olan kağıt hazırlanır. UYGULAMA: Öğrenciler istasyon adlarını torbadan çekerek grupları oluştururlar. Gruplar çektikleri istasyon adlarına göre masalara oturur. Sözcüklerin yazılı olduğu kağıtları alıp sözlük sırasına koyarlar. Bitiren gruplar sırayla tahtaya kalkıp sözcüklerini, koydukları sıraya göre sınıfa gösterirler. Sınıfça sıralamanın doğru olup olmadığına karar verilir. Sıralama doğruysa en baştaki öğrenciye lokomotif resmi verilerek müzik açılır ve tren sınıfta bir tur atıp istasyonuna döner. Bütün grupların sıralaması bu şekilde incelenir.

ETKİNLİK: "Marş Marş!" AMAÇ: Bu sınıfın kullanması gereken yazım kurallarını uygulayabilme, noktalama işaretlerini kullanabilme SÜRE: 15-20’ MALZEMELER: Noktalama işaretlerinin resimlerini olduğu kağıtlar, karton ve kasetçalar ÖN HAZIRLIK: * Oyunun kaç tur oynanacağına karar verilir. * Noktalama işaretlerinin ayrı ayrı resimlerinin olduğu kağıtlar ve noktalama işareti konulmamış tümceler kartonlara hazırlanır UYGULAMA: Ebe olacak öğrenciler belirlenir, her birine ayrı bir noktalama işaretinin resmi olan birer kağıt verilir. Ebe olmayan öğrencilere ise noktalama işareti konulmamış tümcelerin yazılı olduğu kartonlar dağıtılır. Öğrencilere, ellerindeki tümceleri okuyarak sınıfta dolaşmaları söylenir. Ebe olan öğrencilerin verilen süre içinde müzikle ya da verilecek işaretle ( öğretmenin el çırpması gibi) beraber konulmaları gereken tümceleri aramaları istenir. Müzik bir süre çalınıp durdurulduğunda veya ikinci kez el çırpıldığında eşleştikleri tümceyi taşıyan öğrencilere ellerindeki noktalama işaretini vererek yerlerine oturtmaları istenir. Tüm tümceler bitene kadar oyun sürdürülür.

ETKİNLİK: Tümce Tümlemece, AMAÇ: Varlıkların yaptıkları işleri, eylemleri bildiren kelimeleri tanıyıp kullanabilme SÜRE: 15-20' MALZEMELER: Kağıtlar, kartonlar ve kasetçalar ÖN HAZIRLIK: * Oyunun kaç tur oynanacağına karar verilir. * Çeşitli eylemlerin yazılı olduğu kağıtlar ve eylemleri olmayan tümcelerin yazılı olduğu kartonlar hazırlanır. UYGULAMA: Eylemleri olmayan söz dizileri bir gruba, eylemler diğer gruba dağıtılır. Müzik başladığında öğrenciler sınıfta dolaşırlar, müzik durdurulduğunda uygun eylem ve tümce biçiminde eşleşerek tümceleri oluştururlar. Oluşturulan doğru tümceler tahtaya asılır. Yeni eylemler ve söz dizileri dağıtılarak oyuna devam edilir. Bütün tümceler oluşturulunca oyun bitirilir.

KAYNAKÇA ÇİÇEK, Gülşen. (2002) Türkçe Öğretiminde Çağdaş Yöntemler. Ankara: İDV Özel Bilkent İlköğretim Okulu Program Geliştirme Birimi Yayını. KESKİNSOY ÇİÇEK, Gülşen ve Emin ÖZDEMİR. (2004) Türkçe Okuma ve Çalışma Kitabı 3 İstanbul: Bileşim Yayınevi. MÜRSEL GÜNEY, Canan ve Emin ÖZDEMİR. (2004) Türkçe Okuma ve Çalışma Kitabı 2 İstanbul: Bileşim Yayınevi. TUNCOR, Ferit R. (1999) Eğitici Çocuk Oyunları. İstanbul: Esin Yayınevi. SEL, Ruhi. (2000) Oyunlar-Rondlar. İstanbul: YA-PA Yayıncılık. VONDRACEK, B & S. PITTMAN. (10 Mayıs 2002) Ten of the Very Best Reasons for Using Classroom Games. <http://www.floridatechnet.org/institute/games.pdf.> (11 Nisan 2005)