Yaz Kur’an Kursları İçin Sınıf Yönetimi Dr. Öğr. Üyesi Emine KESKİNER 19.03.2019

SINIF YÖNETİMİ NEDİR? Etkili bir düzen oluşturmaktır Sınıfa/derse iyi hazırlanmaktır Öğrencileri güdülemektir Güvenli ve rahat bir öğrenme ortamı sağlamaktır Öğrencilerin öz-saygılarını geliştirmektir

SINIF YÖNETİMİNİN BOYUTLARI 1. Sınıf ortamının fiziksel düzeni 2. Plan program etkinlikleri 3. Zaman yönetimi 4. İlişki düzenlemeleri (İletişim) 5. Davranış düzenlemeleri (Disiplin)  

SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ Tepkisel Model 2. Önlemsel Model 3. Gelişimsel Model 4. Bütünsel Model

TEPKİSEL MODEL * İstenmeyen sonuç - tepki şeklinde işler.   * İstenmeyen sonuç - tepki şeklinde işler. * Düzen sağlayıcı ödül ve ceza türü etkinlikleri içerir. * Etkinlikler gruptan çok bireyedir. * Bu modele sık başvurmak zorunda kalan öğretmen: Sınıf yönetimi konusunda yetersiz kabul edilir. * Zayıf yönü: Her tepki karşı tepkiyi doğurur.

ÖNLEMSEL MODEL * Etkinlikler bireyden çok grubadır. Planlama düşüncesine bağlı, geleceği kestirme, istenmeyen davranışı ve sonucu, olmadan önlemeye çalışma.   Amacı, Sorunların ve istenmeyen davranışların ortaya çıkmamasını sağlamak ve böylece tepkisel modeli gereksiz hale getirmek. * Eğitim öncesi düzenlemeler, * İstenen davranışın kolayca görülmesi ve gösterilmesi, * İstenmeyen davranıştan uzaklaştırıcı kurallar. * Plan - program ve hazırlıklar.   * Etkinlikler bireyden çok grubadır.

GELİŞİMSEL MODEL Öğrencilerin fiziksel, duygusal, bilişsel gelişim düzeylerinin gerektirdiği uygulamaların gerçekleştirilmesi esas alınır. Dört basamaktan oluşur: 1. Basamak (10 yaşına kadar sürer). Nasıl öğrenci olunacağının; nerede, nasıl davranılacağının öğrenildiği yıllardır. Öğretmene çok iş düşer.  2. Basamak (11- 12 Yaşlar). Öğrenciler olgunlaşma yolunda, sınıf düzenine uymaya, öğretmeni hoşnut etmeye isteklidir???? 3. Basamak (13- 15 Yaşlar). Öğrenciler zevk ve destek için birbirlerine bakarlar. Öğretmeni sıkıntıya sokmak isteyebilirler. Bununla arkadaşlarının onay ve desteğini alacağını düşünürler. 4. Basamak (16- 18 Yaşlar). Öğrenciler kim olduklarını, nasıl davranmaları gerektiğini anlamaya başlarlar. Sosyalleşir, akıllanırlar. Yönetim sorunları azalır.

BÜTÜNSEL MODEL Önlemsel sınıf yönetimine ağırlık / öncelik verme, Gruba olduğu kadar bireye yönelme, İstenen davranışa ulaşmak için istenmeyenin nedenlerini kaldırma. Gerektiğinde istenmeyen davranış için, tepkisel yönetimden yararlanma.

Uyulması Gereken İlkeler 1. Kursun ilk günlerini iyi değerlendirmek ve işbirliği için zemin hazırlamak 2. Derse iyi hazırlanmak ve düzenli olmak, 3. Dersi zamanında başlamak ve bitirmek, 4. Öğrencilere isimleriyle seslenmek, 5. Öğrencilerin dikkatini derse verecekleri ve dağılan dikkati yeniden toplayabilecekleri etkinliklere yer verilmesi, Ders etkinliklerini olabildiğince ilgi çekici yaşantılarla sürdürmek 6. Sınıf içi karar ve uygulamalarda tüm öğrencilerin katılımının sağlanması, 7. Anlaşılabilir ve sade bir dil kullanılması, 8. Nasıl davranılması istenildiğine dair beklentiler açıkça ifade edilmeli 9. İstenmeyen davranışlar karşısında tutarlı ve kararlı olmak

Uyulması gereken İlkeler 11. Olabildiğince çok ödül, çok zora kalınca ceza uygulanması, 12. Öğrencilere bağırma, alay etme davranışlarından kaçınılması, 13. Olumlu bir sınıf ortamı oluşturulması, 14. Sınıf içi etkinliklere karşı öğrencilerin güdülenmesi, 15. Sınıf içi tüm düzenlemelerin amaçlara dönük düzenlenmesi, 16. Öğrencilere model olunması.

SINIF KURALLARI Öğrencilere hangi davranış türlerinin gerekli ve hangilerinin ise yasak olduğunu belirten ilkeleri biçimsel olarak ifade etmek Hatırlanabilecek birkaç kural hatırlanmayacak birçok kuraldan daha iyidir Az sayıda bir kural setindeki her bir kural, çok sayıdaki kural setindeki her bir kuraldan daha önemlidir Kuralları yazılı metin haline getirerek görülecek bir yere asmak

SINIF KURALLARI Çocukların kurallara uymalarını sağlamanın yanısıra uymalarını kolaylaştırabilecek yöntemlere de özen göstermek, sıraya girmelerini sağlamak için şarkıyla yönlendirmek v.b. Kural ifadeleri kısa ve anlaşılır olmalı, birden fazla davranışa yönelik olmamalıdır. Kuralların tüm çocuklar tarafından anlaşılması yeterli değil, çocukların bu kuralların neden var olduğunu da anlamaları gerek. Kurallar gözlenebilir davranışları belirtmelidir. «Sınıfımızı temiz tutalım» yerine, «çöpleri çöp kutusuna atalım» gibi.. Kurallara uyma ve uymama davranışlarının sonucu belirlenmeli. Dönemin ilk günleri kuralları ve rutinleri belirlemek açısından çok önemli.

Sınıfta Düzeni Sağlama Teknikleri Öğrencilerin isimlerini en kısa zamanda öğrenerek isimleriyle hitap etme Gruplar halinde öğrencilerin gelişimini izlemek Öğrencilerin dikkati dağılmasın diye!!! sınıfta dolaşarak anlatmak Öğrencilere sözel olmayan ipuçları vermek Düzeni bozan davranışlara dikkat çekmeden müdahale etmek Sınıfın rahat ve güvenli olmasını sağlamak Göz kontağı kurma, yüz ifadesi, mimikler, öğrencilere fiziksel yakın olma Kendini ifade ederken rahat ve sakin olmak, Sınıfa sırtı dönmekten kaçınmak

Sınıfta Düzeni Sağlama Teknikleri Davranışları sözel olarak ifade etmek ama bireyler hakkında değer yargısı belirtmemek Duyguları sözel olarak ifade etmek ama kontrolü kaybetmemek ALAY ETME/iğnelemeden kaçınmak İyi veya kötü etiketlememek Öğrencileri övgüye bağımlı hale getirmemek Yapılan işi ve davranışı övmek- öğrencinin kendisini değil Öğrenciler dinlemeye hazır olduklarında konuşmak

Sınıfta Düzeni Sağlama Teknikleri: Ders dışı davranışlara karşı… Sakin olun; düşüncelerinizi toplayın Ya kararlı olarak müdahale edin veya onu tamamen görmezden gelin Nadiren yapılan ders dışı davranışlarla, sürekli yapılan ders dışı davranışları ayırt edin Ders dışı davranışlarla başa çıkarken zamanı ve yerini iyi ayarlayın Öğrencilere ders dışı davranışlarını kendileri sonlandırabilecekleri olanaklar sağlayın

SINIF RUTİNLERİ Sınıfın ve okul (kurs) alanının kullanımı ile ilgili işlemler (Köşelerin, tuvaletin, yemekhanenin ve dolapların kullanımı, sınıfta oturma düzeni v.b.) Günün başlaması ve bitirilmesi ile ilgili işlemler (Sınıfa gelince eşyaların yerleştirilmesi, gün sonunda sınıfın toparlanması v.b.) çeşitli materyallerin yerlerinin sembollerle belirlenmesi Büyük ve küçük grup çalışmalarıyla ilgili işlemler (materyallerin paylaşımı v.b.) Geçiş etkinlikleri sırasındaki işlemler (etkinliklerin erken bitmesi durumunda yapılacakların belirlenmesi v.b.)

Sınıfın Fizikî Düzeni Öğrenme etkinliğine bağlı olarak düzenleme yapmak (ders anlatımı, sınıf tartışması, küçük grup vb.) Öğretmen ve öğrencilerin her yere ulaşabileceği biçimde düzenlenmeli Sınıfı mümkün olan en iyi şekilde hazırlamak için sınıf prosedürleri hakkında önceden düşün/planla

DİSİPLİN Disiplin sorunları olduğu zaman, öğretmen tutarlı olarak problemi başlatan öğrencilerin uygun olmayan davranışını önlemek için harekete geçmelidir Birden fazla disiplin problemi ortaya çıkarsa, öğretmen en ciddi olanından başlamalıdır Öğretmen ders dışı davranışları kararlı bir şekilde ele almalıdır yoksa ya kontrolden çıkabilir yada başka öğrenciler örnek almaya başlar

Dikkat çekmeye çalışan öğrencilere karşı Dikkat çekmek isteyen öğrenciler cezalandırılmayı, azarlanmayı, uyarılmayı veya eleştirilerek görmezden gelinmeyi tercih ederler Bu öğrencilere görevlerini yaptıklarında ve işbirliği yaptıklarında dikkatinizi verin «Onları istenen görevleri yaparken yakalayın!» ve onları yakaladığınızı onlara bildirin

Çekingen öğrencilere yönelik Öğrenciye doğrudan soru sorarak onu derse katın Göz kontağı kurun Öğrenciyi küçük grubun lideri yapın

SON OLARAK UNUTMAYALIM Tüm sınıf yönetimi stratejileri tüm öğretmenler için uygun değildir Farklı stratejileri deneyerek hangisinin uygun olup olmadığını görmek lazım