1-Sorunu anlamak 2-Görmezden gelmek 3-Uyarmak

... konulu sunumlar: "1-Sorunu anlamak 2-Görmezden gelmek 3-Uyarmak"— Sunum transkripti:

1 İSTENMEYEN DAVRANIŞLAR KARŞISINDA GÖSTERİLMESİ GEREKEN ÖĞRETMEN TEPKİLERİ
1-Sorunu anlamak 2-Görmezden gelmek 3-Uyarmak 4-Etkinlikte değişiklik yapmak 5-Sorumluluk vermek 6-Öğrenciyle konuşmak 7-Okul yönetimi, aile ve rehber uzman ile ilişki kurmak

2 1-Sorunu Anlamak: Sorunun doğru bir biçimde anlaşılması, doğru bir yaklaşımla çözülmesi için ön koşuldur. Davranışı anlamak, mevcut sorunların nedenlerini tanımlamanın ötesinde, gelecekte ortaya çıkabilecek istenmeyen davranışların kestirilmesi açısından da gereklidir.

3 2-Görmezden Gelmek: İstenmeyen davranış o an için hemen olup bitiyorsa, süreklilik göstermiyorsa görmezden gelinebilir. Ancak öğretmen, görmezden geldiği davranışı pekiştirmekten kaçınmalıdır. Çünkü, istenmeyen bir davranışta bulunan öğrenci, bu davranışının öğretmen tarafından görmezden gelinmesiyle bunun kabul edilebilir bir davranış olduğunu düşünerek aynı davranışı tekrarlayabilir.

4 3-Uyarmak: Öğretmen çocuğu sözel olmayan uyarma yollarını kullanarak (vücut dilini kullanarak, dokunarak, göz kontağı kurarak, fiziksel yakınlık sağlayarak) veya sözel olan uyarma yollarını kullarak (doğrudan veya dolaylı olarak soru sorarak, söz hakkı vererek, ismini söyleyerek, kuralları hatırlatarak) uyarabilir.

5 4-Etkinlikte Değişiklik Yapmak:
Sınıfta öğretmenin sürekli aynı yöntemleri kullanması, kendinin aktif, öğrencilerin ise pasif olması, dersin sıkıcı bir hal almasına ve öğrencilerin dikkatlerinin dağılmasına neden olur. Dikkati dağılan öğrencilerin istenmeyen davranışlara yönelmesi kaçınılmazdır.

6 5-Öğrenciyle Konuşmak:
Öğrencinin davranışlarında bir değişiklik görülmüyorsa, sorunun öğrenci ile konuşulmasında yarar vardır. İstenmeyen bir davranış görüldüğünde hemen sıcağı sıcağına öğrenciyle davranışının nedenleri ve sonuçları hakkında konuşulabilir.

7 6-Sorumluluk Vermek: Öğrencilerini tanıyan, onlar hakkında bilgi sahibi olan bir öğretmen öğrencilerine sorumluluklar verir. Günün çocuğu olmak, araç gereç getirip götürmek gibi sorumluluklar alan çocuk kendi davranışını kontrol ederek istenmeyen davranışlara yönelmez.

8 7-Okul Yönetimi, Aile ve Rehber Uzman İle İlişki Kurmak:
Bazı sorun davranışların boyutları, öğretmenin üstesinden gelemeyeceği kadar büyük olabilir. Öğretmen sınıf içinde sıkıntı yaratan, eğitim öğretimi engelleyen davranışlarla baş edemediği durumlarda okul yönetimi ve rehberlik servisi, aile veya bir uzmandan sorunun çözümü için yardım isteyebilir.

9 Problem davranışın kontrolü için planlama neleri içerir?
Problem davranışın tanımlanması Problem davranışın gözlemlenmesi ve gözlem sonuçlarının kaydedilmesi Problem davranışın kontrolü için uygun yöntemin belirlenmesi Belirlenen yöntemin uygulanması Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi

10 A. Problem Davranışın Tanımlanması
Somut, açık, gözlenebilir ve ölçülebilir

11 B. Problem Davranışın Gözlenmesi ve Gözlem Kayıt Teknikleri
Davranış hakkında ayrıntılı/en geçerli bilgiyi toplamak (davranışı gözlemek yoluyla veri toplamak) o davranışın özelliğine uygun gözlem kayıt tekniği kullanmakla mümkün olabilir.

12 C. Uygun Yöntemin Belirlenmesi
Üç Aşama Problem davranışın önlenmesi 2. Bazı davranışların hoş görülmesi 3. Problem azaltılması

13 1. Problem Davranışın Önlenmesi
a. Sınıf kurallarını belirleme b. Sınıf işleyişini düzenleme: c. Sınıfı düzenleme: d. Olumlu davranışları ödüllendirme:

14 2. Bazı Davranışların Hoş Görülmesi
Öğretmenlerin problem davranışları hoş görmelerini gerektiren bazı özel durumlar; Çocuğun yeni bir sosyal beceri öğrendiği/kullandığı ve yeni bir akademik beceride ustalaşmaya çalıştığı durumlar Davranışın doğrudan çocuğun engeli/yetersizliği ile ilgili olduğunda

15 3. Problem davranışın çocuğun gelişimsel düzeyi ile ilişkili olduğu durumlar
4. Hafif derecede yüzeysel davranışlar (izin almadan yerinden kalkma, etkinlik sırasında etkinlikle ilgisi olmayan şeylerle ilgilenme, yere çöp atma)

16 Bazı Teknikler Görmezden gelme; uygun olmayan davranışı görmüyormuş gibi davranan öğretmen uygun davranış ortaya çıktığında davranışı ödüllendirir. Böylece dikkat çekme amaçlı yapılan davranıştan vazgeçilir.

17 b. İşaret etme; problem davranışı farkeden öğretmen, farkettiğini bir işaretle öğrenciye gösterir.

18 c. Çocuğa yaklaşma; problem davranışı sergileyen çocuğa doğru hareket etmesi.
Öğretmen bulunduğu yerden çocuğa doğru yürür, bazen çocuğun yanında birkaç dakika durur ve elini çocuğun omzuna koyabilir. Böylece etkinliği bölmeden kontrol sağlanır.

19 d. Günlük rutini takip etme; bazı çocuklar günlük rutinleri kolayca takip edemez ve merak eder. (Hangi etkinlikten sonra nereye gidilecek? Eller yıkandıktan sonra ne yapılacak? vs.) Bu nedenle etkinlik geçişlerinde çocuklar problem davranışlar sergilemeye meyilli olurlar.

20 Günlük program resimlenmeli ve çocuklara her gün açıklanarak günlük akışın nasıl olduğu, neler yapılacağı anlatılmalıdır. Geçişlerde net ve açık ifadeler verilmeli, programdaki değişiklikler çocuklara söylenmelidir.

21 e. Dikkat dağıtan nesneleri ortadan kaldırma; etkinliğe başlamadan masalarda bulunan etkinlikle ilgili olmayan nesnelerin kaldırılması, bazı problem davranışların ortaya çıkmasını önleyebilir.

22 3. Problem Davranışların Azaltılması
A. Problem davranışı ödüllendirme yoluyla azaltma; yöntem üç şekilde uygulanır. 1. Azalan davranışı ödüllendirme: Seyrek olduğunda uygun/istendik/işlevsel olan ancak fazla sergilendiğinde öğrenme ortamını olumsuz etkileyen davranışlar için kullanılan bir tekniktir.

23 2. Alternatif ya da uyuşmayan davranışı ödüllendirme:
3. Simgesel ödül kullanma; çocuk için anlamı olmayan önemli şeylerle değiştirildiği zaman önem kazanan ödüllerdir. Yıldız, artı, gülen yüz gibi ödüllerin daha sonra ne ile değiştirileceği çocuğa açıklanmalıdır. * İlk günlerde daha az simgesel ödül gerçek ödülle değiştirilmeli, daha sonra sayı artırılmalıdır.

24 B. Kontrat yapma; öğretmenle öğrenci kontratın koşullarını önceden belirler. Öğrencinin hangi davranışı yaptığı zaman ne alacağını gösteren bu yazılı anlaşmayı öğrenci kolayca anlayabilmelidir. *Tutarlı olarak uygulanması çok önemlidir.

25 C. Çocuğun kendi davranışlarını kontrol etmesi; öğrencinin kendi davranışını izleme, değerlendirme ve kaydetmesidir. Örneğin; etkinlikte sürekli olarak yerinden kalkan çocuğa her yerinden kalktığı zaman defterine bir  koyması ve kendi davranışını izlemesi öğretilebilir. * Uygulanması zaman alabilir.

26 D. Bedel ödeme; çocuk için önemli olan ve öğretmenin daha önce vermiş oduğu ödüllerin, problem davranış sonrasında geri alınmasıdır. Simgesel ödül verme yöntemiyle birlikte kullanılması problem davranışın azalmasını hızlandırır.

27 E. Mola/Ortam Dışı Bırakma; problem davranış sonrasında çocuğun ödül kaynağından uzaklaştırılmasıdır. Çocuğun bulunduğu ortam çocuk için ödüllendirici değilse, o ortamda bulunmaktan hoşlanmıyorsa kullanılamaz.

28 D. Belirlenen Yöntemin Uygulanması
Bu aşamada öğretmen problem davranışı olan çocuğa diğerlerinden farklı davranmak ve dikkatini daha fazla yönlendirmek durumunda kalacaktır.

29 E. Değerlendirme Uygulama öncesinde davranışın sıklığı, süresi ya da şiddeti belirlenmelidir. Uygulama sırasında sürekli veri toplanmalı ve yöntemin davranış üzerindeki etkisi belirlenmelidir. Yöntem 7-10 gün içinde etkili olmuyorsa öğretmen NEDEN? Sorusunun yanıtını aramalıdır.

30 KAYNAKLAR Etkili Öğretmenlik Eğitimi, Dr. Thomas Gordon
Preschool Classroom Management, Laverne Warner ve Sharon Anne Lynch Okul Öncesi Eğitimde Sınıf Yönetimi, Prof.Dr. Yaşare Aktaş Arnas Sınıf Yönetimi, Emin Karip Okul Öncesinde Duygu ve Davranış Sorunları, Mücahit Gültekin Sınıfta Davranış Değiştirme, Mehmet Özyürek