GAYRİMENKUL DEĞERLEME ÇALIŞTAYI Şinasi BAYRAKTAR Mart 2017 İzmir
Gayrimenkul ve Değer Gayrimenkulde tarihsel süreç ve değer kavramı Ülkemizde mülkiyet hakkının ve gayrimenkul uygulamalarının tarihsel ve kurumsal bir geçmişi var. (İslam Hukuku-Roma Hukuku) 01 02 Medeni Kanun ve Tapu Sicili Tüzüğüne göre değer Gayrimenkul de değer konusu, ipotekli borç senedi ve irat senedi düzenlemeleri ile 1926 yılında MK ile mevzuatımıza girmiştir. 03 Gayrimenkulün finansal uygulamalara konu olması Günümüzde gayrimenkul artık Finansal uygulamaların en gözde enstrümanı haline gelmiştir ve bu iyi birşeydir.
Gelişim süreci 01 SPK’nın değerleme alanını düzenlemeye mecbur kalması 02 Uzmanlara lisans verilmesi ve kurulan şirketlerin listeye alınması (2001) 03 Değerlemede yasal süreç (2007- 2499 40.D) 04 BDDK ve diğer kurumlarının bu yapıyı benimsemesi ve Düzenlemenin temel yapıya dönüşmesi 05 Asgari ücret tarifesinin uygulamaya konması (2012)
TDUB-1 Nasıl bir yapı? Mevzuattaki Yeri Yapısı TDUB Değerleme sektörü ’nün yasa ve diğer ilgili mevzuatla oluşturulmuş temel taşıdır. Mevzuattaki Yeri SPK Kanunu 76. Madde (06/12/2012) Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’nin yeni statüsü (BKK 2014) Yapısı SPK’nın gözetim ve Denetiminde, Tüzel kişiliği haiz, kamu kurumu niteliğinde, Değerleme kuruluşları ve Değerleme Uzmanlarının birlikte üye olabildiği ve eşit temsil edildiği bir yapıya haiz, Mesleki standartlar, denetim ve disiplin oluşturma yetkisine sahip bir meslek kuruluşu
Gayrimenkul Bilgi Merkezi TDUB-2 Nasıl bir yapı? Değerleme Uzmanları Komitesi TDUB Eğitim Akademisi Değerlendirme Komitesi Standartlar Komitesi GBM Gayrimenkul Bilgi Merkezi Mesleki Eğitim Komitesi Disiplin Komitesi İletişim Komitesi
Uluslararası İlişkiler 1981 yılında kurulmuş, Londra/ İngiltere merkezli, Gayrimenkul değerlemesi alanında uluslararası standartların oluşturulması ve üyeler arasındaki işbirliğinin sağlanması misyonuna sahip, 46 ülkeden 55 üye kuruluşa teknik danışmanlık hizmeti sağlayan uluslararası bir kuruluştur. 7 Mart 2016 üye olduk Uluslararası Değerleme Standartları Konseyi IVSC 1997 yılında EUROVAL’in devamı olarak kurulan, 35 Ülkeden 63 Değerleme Kuruluşu ve 70.000 Değerleme Uzmanını bünyesinde barındıran, Avrupa Değerleme Standartlarını Düzenleyen ve Uygulanmasını teşvik eden, Avrupa Birliği Kuruluşları nezdinde temsil yetkisine haiz bir birlik grubudur. 22 Ekim 2016 üye olduk Avrupa Değerleme Birlikleri Grubu
TDUB ve Eğitim Değerlemede ana unsur İnsan ve süreç çok hızlı Üniversiteler de bu alana ilgi artmıştır. Lisans ve lisans üstü eğitimlere hız verilmiştir. TDUB Eğitim Akademisi kurularak sektörün kalitesi yükseltilmeye çalışılmaktadır. Lisanslama Sınavlarına Yönelik Eğitimler Mesleki ve Bireysel Eğitimler Kurumsal Eğitimler
Gayrimenkul Bilgi Merkezi -1 09 Şubat 2016 tarihinde, TDUB Gayrimenkul Bilgi Merkezi A.Ş. unvanı ile İstanbul’da kurulmuştur. TDUB işlevini sürdürebilmek için bu yapıyı kurmaya mecburdur. TDUB, kendi üyelerinin ürettiği tüm rapor bilgilerini, belirlediği esas ve usullerde almaya kanunla yetkilendirilmiştir. TDUB üyesi değerleme kuruluşlarının elinde mevzuatla saklamak zorunda oldukları 15 milyonu aşkın değerleme raporu bilgisi vardır. Buna her yıl yeni raporlar eklenmektedir. TGBM, Değerleme raporlarında yer alan, standartlaştırılmış verileri toplayarak gayrimenkul veri bankasını oluşturacak ve güvenli bir şekilde saklanmasını sağlayacaktır.
Gayrimenkul Bilgi Merkezi -2 GBM’NİN GELİR KAYNAĞI VE FAALİYET ALANLARI TGBM kendi gelirini kanundan aldığı hakla ve SPK’ nın onayı ile sağlamaktadır. 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 76. Md. yetkiye dayanarak TGBM Payı ve rapor başına aktarılacak bedele ilişkin bilgiler, her yıl resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmektedir. Türkiye genelinde üretilen tüm bilgiler hem TDUB üyelerine , hem de üçüncü kişilere kullandırılabilecek ve Birliğe gelir sağlanabilecek, kamuya bilgi kaynağı yaratabilecektir. Gayrimenkul Değerleme Raporlarında mukayeseli analizler yapılabilecektir.
Gayrimenkul Bilgi Merkezi -3 TGBM DENETİM MEKANİZMASI OLARAK GEREKLİDİR Değerleme faaliyeti yürüten tüm kişilerin kaydı tutulmuş olacaktır. TDUB üyelerinin yükümlülükleri sistem üzerinden takip edilebilecektir. Değerleme kuruluşu ve Değerleme uzmanlarının bölge hatta il içe bazlı çalışma ve faaliyetleri gözlenebilecektir. Rapor sayıları ve çalışma süreleri takip edilecek kabul edilebilir iş hacminin üzerine çıkanlar engellenebilecektir.
Gayrimenkul Bilgi Merkezi -4
Değerleme Kuruluşları ve Değerleme Uzmanları Bireysel - Çözüm : 1118 Diğer : 1120 Çoğunluğu Mühendis Lisans üstü seviyede eğitim alma çabaları var 01 TDUB üyesi 132 Lisanslı Değerleme Kuruluşu bulunmaktadır. . Değerleme kuruluşlarının 2016 yılında ürettikleri rapor sayısı 1 210 693 tür. . 02 Önümüzdeki dönemde bazı tasfiye ve birleşmelerin olabileceğini öngörmekteyiz. 03 TDUB üyesi 3818 Değerleme Uzmanı bulunmaktadır. 04
Mevcut Durum Özel ve Tüzel kişilerin taleplerine yönelik raporlar ise %18’dir. Önümüzdeki dönemde SPK ve BDDK faaliyetleri dışındaki faaliyet alanının da genişleyeceği beklentisi yüksektir. Son üç yılıdır ortalama1.5 milyon değerleme rapor üretilmiştir. (650 milyon TL. ciro) TDUB üyelerinin öncelikli konusu SPK ve BDDK ya yönelik işlemlerdir. . SPK ve BDDK ya ait işlemler, toplam faaliyet alanının % 82’sini oluşturmaktadır.
Değerleme de Diğer Faaliyet Alanları Sosyal Güvenlik Kurumuna Ait Taşınmazların Değerlendirilmesinde Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Tabi Şirketlerin Varlık Değerlemelerinde Varlık Fonu Kapsamında Yürütülen Faaliyetlerde Bilirkişilik Hizmetlerinde Sanayi ve Tic. Bakanlığı Taşınır Mal Rehini değerlemelerinde Kamulaştırma İş ve İşlemlerinde Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesinde Kültür ve Tabiat Varlıklarına Yönelik Hizmetlerde Kentsel Dönüşüm Hizmetlerinde Kit Taşınmazlarının Değerlendirilmesinde Tarımsal alanların değerlemesinde
Belge ve bilgi temini Değerleme faaliyetinin en temel işlevi değer belirlemek olmalıdır. Belge ve bilgi temininde yaşanan zorluklar Belediyelerin değerleme faaliyetine bakış açısı
Gayrimenkul Sigortası Gayrimenkul Sigortası sektörün tüm aktörlerinin en temel konusudur. TDUB ve Değerleme sektörü olarak, önümüzdeki dönemde en güncel konumuz olacaktır. Gayrimenkul Sigortasının uygulamaya konması sektörün tüm bileşenlerine güven ve kalite getirecektir. Sigorta konusunda TKGM den öncülük ve bizimle iş birliği bekliyoruz. Gayrimenkul Sigortasının Aktörleri Devlet Bankalar Gayrimenkulün Diğer Aktörleri
Tapu ve Kadastro ile İlişkiler Tapu ve Kadastro Hizmetleri, Gayrimenkul Sektörünün en temel unsurudur. Kayıt altında olan 60 Milyonun üstünde taşınmaz var ve katlanarak artıyor Güçlü bir mülkiyet sistemi sektörün bütün aktörleri için gereklidir. Değerleme faaliyeti için en temel unsur olan Tapu Sicil ve Kadastro bilgilerine erişim son yıllarda kolaylaşmıştır. (8 Mart 2013) 01 TKGM ye Katkı 35 milyon TL 02 Değerleme İş ve İşlemleri 1,5 milyon 03 TKGM yıllık İşlem sayısı 8 milyon
Sektöre İlişkin Tespit ve öneriler Gayrimenkule ilişkin bilgiler değişken bir yapıdadır. Bu sebeple bilgilerin en uygun saklama yeri, bilgilerin üretildiği kurumsal yapıdır. Kurumsal aktörler yetki alanlarını genişletme yerine Özellikle uzmanlaşmaya bilgi paylaşımı ve kurumlar arası iş birliğine öncelik vermelidir. TDUB konum itibarı ile doğru bir alanda yapılanmıştır. Önümüzdeki dönemde de sektörün gelişimine paralel olarak hızla gelişip kurumsallaşmaya devam edecektir. TDUB tarafından oluşturulmaya çalışılan TGBM sektördeki çok önemli bir eksikliği giderecektir Gayrimenkul sektörünün gelişmesi yan sektörlere çok büyük imkanlar sunmaktadır.
Değerleme sektörü olarak beklentilerimiz TKGM ürünlerini zenginleştirmeli, niteliğini artırmalı. İç kullanım kadar dış kullanım da önemsenmeli Mekânsal verilerin toplanmasına yönelik yeni bir yasa (Çok amaçlı kadastro) Harita Kadastro sektörünün de buna çok ihtiyacı var. Sistem sürekli olarak kendini yenilemeli İkili yapıdaki tescil sisteminden vaz geçilerek TAKBİS’ in daha nitelikli bir yapıya kavuşturulması Kat Mülkiyeti Uygulamalarının yenilenmesi, Medeni Kanundaki Aleniyet ilkesine alt mevzuatla açıklık getirilmesi, Ada parsel sisteminden vazgeçilerek taşınmaz kimlik numarasına geçilmesi Bunları yapabilmek için elinizde Döner Sermaye gibi çok önemli bir güç var.
TEŞEKKÜRLER Şinasi Bayraktar snbayraktar@myner.com