İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerle Çalışma Her sene ortalama 10 bin adet iş makinesi ve 10 bin adet de forklift üretilmekte ve satışa sunulmaktadır Forklift Nedir? Forklift, ağır yükleri çatalları ve zaman zaman kullanılan ataşmanları aracılığıyla kaldırma, taşıma ve yükleme amaçlarıyla kullanılan bir tür iş ekipmanıdır. Diğer bir ifadeyle çatallı kaldırıcı ya da istifleyici anlamına da gelir. Neden İş Güvenliği -1- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerle Çalışma Forkliftler, sağladıkları avantajların yanı sıra dâhil oldukları kazalar göz önüne alındığında iş güvenliğinin önemli unsurlarından biri haline gelmektedir Forklift Çeşitleri Transpaletler ve makinalı forkliftler olmak üzere iki çeşidi vardır. Transpaletler 1-2 ton ağırlığa kadar yük kaldırırken, makinalı forkliftler 50 tona kadar kaldırıp istifleme işlemi yapabilmektedir Neden İş Güvenliği -2- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasal Mevzuat Forkliftlerin güvenli kullanımı o kadar da basit değildir. Bu nedenle operatör neyi neden yaptığı bilmeli ve çalışma ortamında gerekli önlemleri almalıdır Forkliftler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının çıkarmış olduğu İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin içerisinde kendisine yer bulmuştur. Bir forklift için asgari gerekler Ek I 3.1.5 maddesinde sıralanmış ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar Ek III’te ilgili standartlara atıfta bulunarak kapsama  alınmıştır. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde yük kaldırmada kullanılan iş ekipmanı ile ilgili hükümler kısmında kaldırma aksesuarlarının, sapanın şekli ve yapısı dikkate alınarak, kaldırılacak yüke, kavrama noktalarına, bağlantı elemanlarına ve atmosfer şartlarına uygun olarak seçilmesi ve kaldırmada kullanılan bağlantı elemanlarının kullanımdan sonra sökülmemesi durumunda, bunların özellikleri hakkında kullanıcıların bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Neden İş Güvenliği -4- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Forkliftlerin güvenli kullanımı o kadar da basit değildir. Bu nedenle operatör neyi neden yaptığı bilmeli ve çalışma ortamında gerekli önlemleri almalıdır Üst, yan ve ön korkuluklar Sürücü kabini Sesli ve ışıklı geri vites uyarısı Çarpma sensörü Ağırlık indikatörü Hız sınırlandırıcısı ESC (Elektrik stabilizasyon kontrolü) Yan ve iç aynalar Park freni Emniyet kemeri Döner sürücü koltuğu Neden İş Güvenliği -5- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Gerekli önlemler alınmadığında veya uygulanmadığında, iş günü kayıplı kazalar ve ölümler kaçınılmaz olmaktadır. İşyerlerinde hemen hemen her gün forklift kaynaklı ramak kalalar ve hafif kazalar meydana gelmektedir. Neden İş Güvenliği -6- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Forkliftlerdeki tüm kullanım şartları için talimatlar oluşturulmalı ve operatörlerin bilgilendirilmesi sağlanmalıdır Forkliftlerde Kaza İstatistikleri Forkliftlerde meydana gelen kazaların % 45'i kişi veya objelere çarpma, % 34'ü inme-çıkma sırasında oluşan kazalardır. Ölümcül forklift kazalarının nedenleri arasında; Devrilen forkliftin altında kalma % 42 Forkliftle yüzey arasında sıkışma % 25 İki araç arasında sıkışma %11 Forklift çarpması % 10 Düşen malzemenin çarpması % 8 Yükseğe kaldırılmış platformdan düşme % 4 Neden İş Güvenliği -8- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Fokliftlerin kullanma taimatlarında; kullanım yeri, emniyet kemeri kullanımı, yol-trafik uyarıları, güvenli sürüş uyarıları, yetkisiz kişilerin kullanmasının engellenmesi, emniyet sepeti kullanımı, operatör bakımı ve günlük kontroller, patlayıcı ve kimyasallarla çalışma mutlaka belirtilmelidir. Forkliftlerde Kaza Nedenleri (ILO) Operatörlerde eğitim yetersizliği Zaman baskısı ve stres Uygunsuz ambalaj, palet Bakım yetersizliği ya da forkliftin yaşı... Geçiş yollarının ve koridorların dar olması, zeminin uygunsuz olması Sürüş yollarındaki engeller (fazla eğim, viraj, trafiğin çokluğu gibi) Uygunsuz çevresel faktörler (aydınlatma, gibi) Uygun olmayan istifleme, kapasitenin üstünde yükleme Yükün görüşü engellemesi Aşırı hız ya da kaldırılmış yükle seyir Uygunsuz çekme-itikleme Hatalı dönüş, frenleme yapma Yetersiz iletişim (çevredeki insanları uyarmama gibi) Uygunsuz park etme Çatal üzerinde insan taşıma Ciddiyetsiz forklift kullanma Aşınmış lastikler Forkliftin bakım eksiklikleri (hidrolik yağ kaçakları, fren ve direksiyon sistemleri, bakımsızlık) Neden İş Güvenliği -9- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Yan devrilme öne doğru devrilmeden daha tehlikelidir. Çünkü operatör işgüdüsel olarak devrilme yönünde kaçmak ister. Devrilme anında en çok rastlanan ciddi yaralanma hatta ölüm nedeni budur. Güvenli Sürüş Forkliftlerin güvenli kullanımı o kadar da basit değildir. Bu nedenle operatör neyi neden yaptığı bilmeli ve çalışma ortamında gerekli önlemleri almalıdır. Neden İş Güvenliği -10- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Ek denge ağırlıkları, forkliftin ağırlık merkezinin A noktasına doğru kaymasına ve forkliftin yanal olarak daha dengesiz olmasına sebep olacaktır Güvenli Sürüş Şekilde yüklemeden önce ve maksimum yük taşınırken aracın teorik ağırlık merkezi gösterilmekte dir. Neden İş Güvenliği -11- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Bu etiket her forkliftin üzerinde bulunmalıdır.  Kapasite genellikle 60 cm. ağırlık merkezi mesafesinde ve 350 cm. kaldırma yüksekliği civarında verilir. Güvenli Sürüş Neden İş Güvenliği -12- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Yük İstifleme İşlemleri Sırasında Depo/ambar rafına doğru ilerle. Asansörü dik konuma getir. Yükü kaldır Yükü rafa yavaşça yerleştir. (öne indirerek-tilt) Arkaya bak ve geri hareket et Çatalları geriye yatır (geriye tilt) Çatalları aşağı indir Hareket et Neden İş Güvenliği -13- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Yük Kaldırma / Alma İşlemi Sırasında Yüke doğru ilerle Asansörü dik konuma getir Çatalları yavaşça palete yerleştir Yükün raf ya da yer ile temasını kes Yükü geriye yatır Arkayı kontrol et, yavaşça geriye git Neden İş Güvenliği -14- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Ataşman Kullanımında Güvenlik Forkliftin ataşmanla uyumluluğu incelenmeli Doğru ataşman seçilmeli Operatör ataşman kullanımıya ilgili eğitimli olmalı Ataşmanın tip etiketi olmalı Ataşman ağırlık taşıma kapasitesinden düşülmeli Ataşmanın ağırlık merkezi, çatalları ortalamalı Çatal kadar dayanıklı olmalı ve uygun şekilde sabitlenmeli Ataşman kullanımında forklift üreticisinin onayı alınmalı Neden İş Güvenliği -15- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Araç Yüklemede Alınacak Güvenlik Önlemleri Dorse takozlanmalı, şoförle iyi iletişim kurulmalı Hem tır'a hem de rampaya yeterli mesafede basmalı Rampayla TIR arasındaki mesafe minimum olmalı Rampanın kenarları dikkat çekmek için boyanmış, yüzeyi temiz ve kaydırmaz olmalı Dorsenin için ve zeminin sağlamlığı kontrol edilmeli Kapalı ortamlarda yüklemelerde CO dedektörü kullanılmalı Dizel forkliftlerde katalitik konvertör ve partikül tutucu olmalı Neden İş Güvenliği -16- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik Kimyasal Madde Taşımada Güvenlik Önlemleri Kimyasal maddeler sağlam ambalajlanmalı Malzeme güvenlik bilgi formu incelenmeli Sıvıların ağırlık merkezinin sürekli değişti unutulmamalı Kesinlikle hız yapılmamalı Ortamın iyi havalandırılmış olmasına dikkat edilmeli Neden İş Güvenliği -17- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Forkliftlerde Güvenlik İnsan Taşıma Sepeti Kullanırken Güvenlik Önlemleri Sepet 1 m. yüksekliğinde olmalı, yan korkuluğu, kapısı ve 15 cm.yüksekliğinde eteği olmalı Forklift en yüksek noktada, sepet ağırlığı+yük+insanı taşıyacak kapasitede olmalı. Yüksekte çalışan kişi ile operatör sürekli iletişimde olmalı. Gürültülü ortamlarda telsiz, telefon gibi cihazlar kullanılmalı Sepet taban ölçüleri europalet civarında olmalı Sepet çatallara emniyetli pimle bağlanmalı Neden İş Güvenliği -18- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği ILO’ya Göre Forkliftlerde Güvenlik Uluslararası çalışma hayatına yönelik çalışmalar yürüten ILO, forklift operatörlerinin karşı karşıya kaldığı riskleri şöyle sıralamıştır; Forkliftler bazen aşırı yükleme, doğru olmayan yük yerleştirme, sürüş ve işletme hataları veya yetersiz bakım gibi sebeplerden devrilebilir. Forklift operatörleri, araçtan yük düştüğünde veya istiflenmiş yük çöktüğünde ciddi travmalarla karşı karşıya kalabilir. Forklift operatörleri, zamanla uygun olmayan oturma, titreşim ve aşırı fiziksel efor kaynaklı sırt, boyun, el ve kol ağrısı yaşayabilir. Neden İş Güvenliği -19- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği ILO’ya Göre Forkliftlerde Güvenlik ILO’YA GÖRE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER Paletleri güvenli şekilde istifleyin ve sabitleyin; anma kapasitesi ve tavsiye edilen maksimum yüksekliği aşmayınız. Devrilmeye karşı koruma sistemi monte ediniz. Gürültü düzeyleri ve tipine göre uygun kulak koruyucu kullanınız – tedarikçinize veya bir uzmana danışınız. Ellerinizi kimyasala dayanıklı eldivenlerle koruyunuz; uygulanabilir değilse koruyucu krem kullanınız. Uygun göz koruyucu giyiniz; güvenlik amirine veya tedarikçinize danışınız. Dizel veya benzinle çalışan forklifti kapalı veya yeterli havalandırma sağlanamayan alanlarda kullanmayın; elektrikle çalışan forklift kullanınız. Forklift zeminden toz kaldırıyorsa solunum koruyucu kullanınız. Ergonomik olarak tasarlanmış şoför koltuğu monte ediniz Neden İş Güvenliği -21- https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Riskler Forkliftlerle Çalışmada Tehlike/Risk Tablosu Tehlike Risk Kontrol Önlemi Operatör belgesine sahip olmayan operatör Araç kontrolünü kaybederek çarpma, çarpışma veya devrilme Tüm operatörlerin operatör belgesi almasını sağlamak Tip etiketi bulunmayan forklift Aşırı yükleme sonucu devrilme Aracın özelliklerini gösterir tip etiketini açıkça görülür şekilde forklifte iliştirmek Yük çizelgesi bulunmayan forklift Varsa ataşmanın da etkisini göz önünde bulunduran yük çizelgesi Emniyet kemeri bulunmayan forklift veya takmayan operatör Araçlarda emniyet kemeri bulunmasını ve bunları operatörlerin kullanmasını sağlamak Neden İş Güvenliği https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Riskler Forkliftlerle Çalışmada Tehlike/Risk Tablosu Tehlike Risk Kontrol Önlemi Uygun olmayan forkliftle çalışma Patlama veya ortam havasının kirletilmesi Havalandırma ve ortam şartlarını göz önünde bulundurularak doğru forklift seçimi Uygun koltuğu olmayan forklift Titreşim Uygun koltuk seçimi Forkliftle çalışma Gürültü Kulak koruyucu kullanımı Uygun olmayan lastik Devrilme Bağlantıların ve lastiklerin düzenli olarak kontrol edilmesi Yaya-araç etkileşimi Çarpma veya çarpışma Mümkünse yaya-araç trafiğinin tamamen ayrılması, yoksa gerekli düzenlemelerin yapılması Neden İş Güvenliği https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Riskler Forkliftlerle Çalışmada Tehlike/Risk Tablosu Tehlike Risk Kontrol Önlemi Aşırı hız Devrilme veya çarpışma Fabrika içi ve dışı hız limitlerinin belirlenmesi ve sınırlayıcılarının bunların olmadığı yerlerde göstergelerin bulundurulması Kör noktalar Çarpışma veya devrilme İşaretçi kullanma veya geri gitmek (sesli ve görsel uyarı sistemleri yardımıyla) Operatörden başka kişilerin araca binmesi Araçlarda bunun için özellikle tasarlanmadıysa operatörlerden başka kimsenin bulundurulmaması Forkliftle insan kaldırılması Devrilme Hiçbir durumda forkliftle insan kaldırılmaması ve bu işler için tasarlanmış iş ekipmanlarının kullanımı Neden İş Güvenliği https://nedenisguvenligi.com

İş Sağlığı ve Güvenliği Kapanış « UNUTMAYIN… HİÇ BİR GEREKÇE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNİN ALINMASINI ERTELEMEZ » KAPANIŞ KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ. Hazırlayanlar; H.Karaca / B.Nilgün Neden İş Güvenliği (NİG) Komisyonu Neden İş Güvenliği https://nedenisguvenligi.com