İLKER ALPÇETİN FL 11-A 68
Alt ve üst tabanları daire olan dik silindire dik dairesel silindir denir. Silindirin altında ve üstünde oluşan kesitlere alt ve üst taban denir. Alt ve üst tabanlar arasındaki dikme parçasına silindirin yüksekliği denir.
Dik dairesel silindirin hacmi, tabanı alanı ile yükseklik uzunluğunun çarpımına eşittir. DDSH=(Taban alanı) x (Yükseklik) V= A T. h V=πr 2.h
Tabanı daire olan dik koniye dik dairesel koni denir. Dik koninin tepe noktası ile taban düzlemi arasındaki dikme parçasına dik koninin yüksekliği denir.
Dik dairesel konin yüzey alanı,yanal yüzey alanı toplamına eşittir. Taban yarıçapı r ve ana doğrusu a olan dik dairesel bir koni ana doğrusu boyunca kesilerek açıldığında a yarıçaplı daire dilimi ve r yarıçaplı bir daire elde edilir. Dik dairesel koninin yanal yüzey alanı taban çevresi ile yanal yükseklik çarpımının yarısına eşittir.
A Y = ½.2πr.a A Y= πra A= πra+πr 2 A= πr (a+r)
Dik dairesel koninin hacmi taban dairesinin alanı ile yükseklik uzunluğunun çarpımının üçte birine eşittir. Taban düzgün çokgen olan düzgün dik piramitlerin hacimleri taban alanı ile yüksekliğinin çarpımının üçte birine eşittir. Düzgün dik piramidin kenar sayısı arttıkça piramidin tabanı bir daireye dönüşür.
Uzayda sabit bir noktadan eşit uzaklıktaki noktalar kümesine küre yüzeyi ve küre yüzeyinin sınırlandırdığı bölgeye de küre denir. Sabit noktaya kürenin merkezi ve eşit uzaklığa kürenin yarıçapı denir. Küre yüzeyi üzerindeki farklı iki noktayı birleştiren doğru parçasına kürenin kirişi ve merkezden geçen her bir kirişe kürenin çapı denir.
Bir küre yüzeyi ile bir düzlemin arakesiti bir çember ve küre ile bir düzlemin arakesiti ise bir dairedir. Küre yüzeyi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitine küre yüzeyinin büyük çemberi denir.
Taban yarıçapı ve yüksekliği r olan bir dik dairesel silindirin içine r yarıçaplı bir yarım küre yerleştirelim. Yarım kürenin merkezinden x kadar uzaklıkta tabana paralel bir kesitini alalım. Bu kesiti dik dairesel silindir ve tabanı silindirin üst tabanı ve tepe noktası yarım kürenin merkezi olan dik dairesel silindir ile karşılaştıralım.
Tepe noktası kürenin merkezinde ve tabanı küre yüzeyi üzerinde olan piramitler ne kadar fazla olursa tabanları da o kadar düz hale dönüşür.