KALİTE GÜVENCESİ VE STANDARTLARI Öğr. Gör. Mehmet Ali ZENGİN

KONU BAŞLIKLARI TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN UNSURLARI TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN YÖNELDİĞİ AMAÇLAR KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİ, ORGANİZASYONU VE İŞLEYİŞİ

Toplam Kalite Yönetiminin Unsurları Kalite odaklı olmak, Müşteri odaklı olmak, Süreç odaklı olmak, Kalite maliyetlerini hesaplamak, Gerçek verileri ve istatistikleri kullanarak karar vermek,

Sürekli gelişime (kaizen)’e yer vermek, Hedeflerle yönetim tekniğini uygulamak, Katılımcı yönetimi ve grup çalışmasını teşvik etmek, Her girdi ve kaynağı kontrol etmek, Bir sonraki süreç müşterinizdir anlayışı ile hareket etmek, Önlemeye dönük bir yaklaşım içinde bulunmak.

Toplam kalite yönetimi, müşteri memnuniyetini kardan önce gören ve insana yönelen bir sistemdir. Memnun müşteriler ve mutlu çalışanlar oluşturarak hedefe ulaşmayı planlayan bir yönetim felsefesi olarak kabul etmek gerekir. Toplam kalite yönetiminde rekabet gücünü artırmanın temelinde sürekli gelişme yani ‘Kaizen’ yatar. Bunu sağlamak için insan kaynakları; sıfır hata, mükemmellik ve toplam kalite hedefleri doğrultusunda seferber edilmelidir.

KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİ Aynı mesleki faaliyet içinde olan veya aynı üniteye bağlı olarak çalışan sayıları 5 ile 10 kişi arasında değişen gönüllü kişilerin oluşturduğu küçük bir gruba verilen addır. Bu küçük gönüllü grupların sürekli olarak yerine getirdikleri faaliyetler arasında: kendini geliştirme, işletme içinde karşılıklı gelişme, ilerleme, daha iyiye gitme, gelişmeyi sağlama, birim içinde denetim sıralanabilir.

İlk Japon kalite çemberi 1962 yılında bir telefon-telgraf şirketinde kurulmuştur. 1967’de 10.000, 1969’da 20.000, 1979’da 100.000 olan çember sayısının, bugün bir milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Buna göre yaklaşık 8 milyon Japon çalışanın 1981’de kalite çemberlerini bir çalışma felsefesi ve iş yaşamı biçimi olarak kabul ettiği söylenebilir.

Kalite kontrol çemberleri bugün sadece Japonya ile kalmamakta ve başta Uzak Doğu olmak üzere Amerika ve Avrupa’da da hızla yayılmaktadır. Bu hızlı yayılışının nedenleri, rekabetin artan baskısı, sanayicilerin kalitenin kontrol edilmeden önce oluşturduğu kavramaları, organizasyonel düşüncedeki değişmeler, çalışma hayatının insancıllaştırılması vb. dir.

Kalite Kontrol Çemberlerinin Amaçları Kalite çemberleri uygulamalarının Japonya’dan başlayarak dünyaya hızlı yayılışının nedeni verimliliğin, işgörenlerin yetenek ve kapasitelerinin artırılmasıyla geliştirilmesidir. Kalite çemberleri, çalışanların yazılı iş tanımlarını aşan bilgi ve becerilerini değerlendirir ve hatta grup çalışması ortamında yenilerinin yaratılmasını sağlar.

Kalite kontrol çemberlerinin yararları: İşyeri yaşanmaya değer anlamlı bir ortam haline gelir, Hata ve defolar önlenerek kalite artarken maliyetler düşer, İşletmenin sürekli olarak gelişimi sağlanır, Katılımcı yönetimle personelin yaratıcılığı artırılır, İşle ilgili sorunların çözümünde personelin bilgi ve tecrübelerinden yararlanılır.

Personelin sorun çözme yetenekleri geliştirilir, Yönetimin karşılaştığı sorunların daha iyi anlaşılması ve çözümü sağlanır, Şikayetler ve devamsızlıklar azalır, İş tatmini artırılır, Daha verimli ekip çalışması sağlanır, İnsana olan saygı ve insanların birbirlerine olan güven duyguları gelişir. Personelin işten kovulma hissi en aza indirilerek onların yüksek düzeyde güdülenmesi temin edilir.

Kalite Çemberlerinin İlkeleri 5 ile 10 kişilik gruplardan oluşmalıdır, Katılım zorunlu olmamalı, gönüllülük teşvik edilmelidir, Aynı çalışma grubunda bulunan elemanlar aynı çalışma birimlerinden seçilmelidir, Çember personelinin düzenli aralıklarla toplanarak bir araya gelmesi sağlanmalıdır, Grup üyelerine sorun çözme teknikleri ile ilgili bilgi verilmelidir, Kalite çember faaliyetleri rehber tarafından düzenlenmelidir, Kalite çemberlerinin sürekliliği sağlanmalıdır.

Kalite Çemberlerinin Organizasyonu ve İşleyişi Kalite çemberlerinin temel çalışma yöntemi , deneysel yani hataların sonuçlarını düzeltmekten çok,hataların nedenlerini saptama, çareler bulma ve bu çareleri uygulama yöntemidir. Bunu yaparken de çemberler bütün olguları, bilgileri ve verileri toplar, bir araya getirir ve bunlardan çözümler çıkarır. Kalite kontrol çemberlerinin rasyonel bir şekilde işleyişi, en ince ayrıntısına kadar belirlenmiş kurallara uygun olarak düzenlenmesine bağlıdır.

Ayrıca normal ve düzenli emir komuta zincirinin kurulması gerekir Ayrıca normal ve düzenli emir komuta zincirinin kurulması gerekir. Yani hiyerarşinin dışına çıkılmamalıdır. Kalite çemberleri çalışma alanında 5-10 çalışan ve 1 liderden oluşur. Çemberin 1 koordinatörü ve 1 ya da 1’den fazla rehberi vardır.

Yürütme Kurulu Kalite Çemberleri Organizasyon Şeması Rehber Rehber lider lider lider lider lider lider lider lider lider Çember Üyeleri Çember Üyeleri Çember Üyeleri Çember Üyeleri Çember Üyeleri Çember Üyeleri

Bu şemadaki yürütme kurulu üst düzey yöneticilerden oluşmaktadır Bu şemadaki yürütme kurulu üst düzey yöneticilerden oluşmaktadır. Rehberler, atölye ve bölüm şeflerinden, liderler ise, ekip şefi düzeyindeki ustabaşılardan meydana gelmektedir. Bazı işletmelerde, çember rehberlerinin ve liderlerinin eğitimini sağlamak, eğitim programlarını dizayn etmek ve planlamaya yardımcı olmak amacıyla yönetime işletme dışından danışmanlarda atanabilmektedir.

Rehber Bir organizasyonda, kalite çember etkinliklerinin koordinasyonundan ve yönetiminden sorumlu olan kimsedir.

Rehberin Görevleri Liderlerin eğitimi, üye eğitiminde liderlere destek olma Yürütme kurulu ile yakın ilişki içinde çalışma Toplantılara katılıp çember liderlerine destek olma Grubun teşviki, motivasyonu İlgili tekniklerin hatırlatılması Ana hedeflerden sapmanın önlenmesi Grup dinamizmi ve verimliliğin artırılması

Lider Kalite çember çalışmalarını ve grubunu yöneten kişidir. İlk amir lider olursa (şef, ustabaşı,…) çember etkinliğinin başarı şansı yüksektir. Lider kendine yardımcı lider atayabilir. Amir dışında birileri lider olabilir. Zaman içerisinde, çember içinden seçim yoluyla lider belirlenmesi de söz konusu olabilir.

Liderin Görevleri Toplantıların ve grubun yönetilmesi Çalışmaların rapor edilmesi Çalışma programına uygunluğun sağlanması Görevi bitenlere yeni görevler verilmesi Grubun katılımının ve kurallara uyumunun sağlanması Grupla ortak kararın alınmasının sağlanması Tekniklerin kullanımının sağlanması

Kalite Çemberleri Ne Yapar? Çemberin üyeleri, belirli aralıklarla bir araya gelerek, kendi sahalarındaki sorunları tespit eder, inceler, çözümler geliştirir ve üst yönetime tekliflerde bulunur. Kalite sorunlarının dışında, iş emniyeti, maliyetlerin düşürülmesi, işyeri çevresinin düzenlenmesi gibi çeşitli konular da çemberlerde ele alınır.

Sorun Nedir? İnsanları rahatsız edici ve mutluluğunu bozucu bir durumdur. Bireyin bir amaca ulaşmasının ve amaca yönelik çalışmalarının engellenmesidir. Çözümü mevcut bilgi birikimiyle bulunamayan, ancak araştırma ve incelemelerle cevaplanabilecek bir aksaklıktır.

Sorun Çözme Süreci Sorunu Teşhis Etmek ve Sorunun Seçimi Çember üyeleri, yönetim, teknik/idari uzman Çember üyelerinin yetkisi Sorunun Nedenlerini Araştırma Teknik uzmanların yardımı Çözümler Arama ve Seçme Çözümün Denenmesi Yönetime Sunma

PUKÖ Planla Uygula Önlem al Kontrol et 1-Sorunu tanımla 2-Sorunun nedenlerini araştır 3-Çözüm seçeneklerini belirle 4-Ölçütleri belirle 5-Seçenekleri değerlendir 6-En iyi seçeneği belirle Uygula Tercih edilen seçeneği uygula Önlem al Uygulanan çözümleri Standart hale getir Kontrol et Uygulanan çözümleri denetle

Kalite Çemberi Üzerinde Çalışacağı Konuyu Nasıl Belirler? Çember üyelerinin önerileri Yöneticilerden gelen öneriler Diğer çemberlerden gelen öneriler Çember üyesi olmayanlardan gelen öneriler (Bu öneriler olumsuz dahi olsa dikkate alınmalıdır)

İyileştirme Çemberleri Akış Şeması Grup İsmi Belirle (Beyin Fırtınası) AMAÇ’ın Belirlenmesi Konunun Mevcut Durum Analizi (Anketler ,vb) Önceliklerin (Takım Oylaması) Sebep-Sonuç Uygulamalar a. Kendi yaptıklarımız b. Üst makamdan Gelen cevaplar İyileşme Önerilerinin Getirilmesi SONUÇ Etkinlik İş Takip Planı