GEBELİK SÜRECİ II

GEBELİĞİNİZ NASIL GEÇİYOR

KAÇ KEZ AİLE HEKİMİNE GİTTİNİZ KAÇ KEZ GEBE İZLEMİ YAPILDI KAÇ KİLO ALDINIZ TANSİYONUNUZ ÖLÇÜLDÜ MÜ AŞI OLDUNUZ MU TAHLİLLERİNİZ YAPILDI MI ŞEKER YÜKLEME YAPILDI MI RİSKLİ TESBİT EDİLEREK HASTANEYE YÖNLENDİRİLEN VAR MI

GEBELİK VE DOĞUM Gebelikte tehlike işaretleri Doğum belirtileri Doğuma hazırlık

LOHUSALIK VE Y ENIDOĞAN Lohusa izlemleri Günlük yaşam Banyo, Beslenme, Cinsellik Akıntılar Tehlike belirtileri Psikolojik durum Aile Planlaması

Gebelikte tehlike işaretleri nelerdir?

ACİL SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURU Vajinal kanama Sara nöbeti gibi kasılmalar. Baş ağrısı ile beraber görmede bozulma Ateş ve/veya ciddi güçsüzlük Ciddi karın ağrısı Solunum güçlüğü veya sık solunum

ACİL SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURU Sularının gelmesi Yüksek ateş Karın ağrısı Yüz, parmak ve bacaklarda şişme Annenin kendini kötü hissetmesi ve günlük aktivitelerini gerçekleştirememesi Çocuk hareketlerinin hissedilememesi

DOĞUMUN PLANLANMASI Doğumu nerede yapmayı düşünüyorsunuz? Doğumu yapacağınız sağlık kuruluşuna nasıl ulaşacaksınız? Doğum sonrasında sizin ve bebeğin bakımı için yardıma gelebilecek kişiler var mı?

ANNENİN ACİL ÇANTASI Doğumunu sağlık kuruluşunda yapacak gebeler acil çantasını hazırlamalıdır. Bu çantada ; Annenin bu gebelikte yapılan muayene ve tetkiklerine ait kayıtlar. Annenin devamlı kullandığı ilaçların isimleri Anne ve bebek için gerekli çamaşır, giysi ve örtüler, ped ve bebek bezleri hazırlanmalıdır.

ANNENİN ACİL ÇANTASI

DOĞUM BELİRTİLERİ NELERDİR?

DOĞUM BELİRTİLERİ Kanlı sümüksü akıntı (nişan gelmesi) Her 20 dakika veya daha sık aralıklarla gelen ağrılı kasılmalar Suların gelmesi

Gebelik hiçbir şikayet olmasa da düzenli kontrol gerektiren bir dönemdir !!! Lütfen kontrollerinizi aksatmayın !!! Doğumunuzu evde değil, bir sağlık kuruluşunda ve mümkünse düzenli takibinizi yapan ve sizi her yönden tanıyan görevli kişilerin gözetiminde yapın !!! Gebelik hastalık değildir ; Keyfini çıkarın

LOHUSALIK DÖNEMİ

Gebelikte vücutta meydana gelen değişikliklerin kaybolduğu, Vücudun gebelik öncesi haline döndüğü Doğum sonrası 6 haftayı kapsar. Bu dönemde annede birçok fizyolojik ve psikolojik değişiklikler ortaya çıkar

Yeni doğum yapmış bir kadının doğumdan sonra 1- 2 gün hastanede yatması gerekir. SONRAKİ İZLEMLERİNİZ AİLE HEKİMLİĞİNİZDE YAPILACAKTIR.

LOHUSA İZLEMLERİ Lohusanın doğum sonrası ilk 42 gün yakından izlenmesi gerekir. Doğum sonrası 3 kez sağlık kuruluşunda, Taburcu olduktan sonra ise 3 kez evde/sağlık kuruluşunda izlenmelidir.

VAJİNAL AKINTI Plasentanın yerleştiği alanda iyileşme sürecince doğum sonrası 6. haftaya kadar devam eder. Doğumdan sonra rahimden hazne yolu ile kan ve eşin artıklarının dışarı atılır  Kanlı,  Sarımsı,  Beyaz normal akıntı şeklindedir İlk üç gün loşi daha kanlıdır. Doğumdan 4-5 gün sonra loşi pembe renk alır ve 7-8 gün sonra ise önce kahverengiye sonra beyaza dönüşür.

GÜNLÜK YAŞAM Doğum sonrası annenin erken dönemde hareketlenmesi dolaşımla ilgili riskleri azaltır. Annenin ; ilk ayağa kalkmasında mutlaka sağlık personeli veya yakınlardan birinin yardımı gerekir. Normal aktivitelerine ve işine tam kapasite ile dönmesi zaman alacaktır ama egzersiz yönünden herhangi bir kısıtlama yoktur, Halsizlik ve yorgunluktan yakınmasından dolayı gün boyu birkaç saat dinlendirilmesi çok önemlidir.

İlişkiye başlamak için 6. haftalık bir süre beklenmelidir. Çoğu annede; Yorgunluk, Halsizlik, İlişkide ağrı, Korkuya bağlı olarak cinsel istekte azalma. Vajinal kuruluk görülebilir.

Normal doğum yapan bir kadın kendini iyi hissettiğinde banyo yapabilir. Ani akıntı akışı nedeniyle duş tercih edilmelidir. Lohusalıkta vajinal duş uygun değildir.

PERİNE BAKIMI Dikiş yerleri : Temiz ve kuru tutulmalı, Önden arkaya doğru temizlenmeli Kullanılan ped sık sık değiştirilmeli (5-6 kez), tampon kullanılmamalıdır. Kızarıklık,ağrı ve kötü koku varlığında Doktora başvurunuz

BESLENME Düzenli barsak hareketlerinin sağlanması için bol sıvı alımı ve posalı diyet önerilmelidir. Protein, karbonhidrat, vitamin ve demirden zengin besinlerle beslenmelidir. DOĞUM SONU VERİLEN İLAÇLARINIZI MUTLAKA ÖNERİLDİĞİ ŞEKİLDE KULLANINIZ

Doğum Sonrası Dönemde Lohusaların Acilen Sağlık Kuruluşuna Başvurmasını Gerektiren Tehlike İşaretleri

 Vajinal kanama -Doğum sonrasında dakika içerisinde 2-3den fazla pedi kirletecek kanaması olması -Kanamanın azalmayıp artması  Konvülziyon (bayılma)  Solunum güçlüğü ve hızlı solunum  Ciddi karın ağrısı  Ateş  Kötü kokulu akıntı  İdrar yaparken ağrı veya idrar kaçırma

DOĞUM SONRASI ANNE PSİKOLOJİSİ Annenin bebeğe alışma ve ona bakım ile ilgili kaygıları başlamıştır. Yorgundur ve uykusu bozulmuştur. Sağlık personelinin ve aile yakınlarının desteği ile hastanın bebekle ilgili kaygıları azaltılabilir. Bebek bakımı ile ilgili anne desteklenmeli, eleştirilmemelidir.

ANNELİK HÜZNÜ Doğumdan sonra 3-4 gün içinde ortaya çıkar, gün içinde kendiliğinden geçer. Bu süre içinde: Sık ağlama, Huzursuzluk, Dikkati toplayamama, Uykusuzluk, Keder, Sinirlilik hali duyguları yaşanır.

ANNELİK HÜZNÜ Müdahaleye gerek yoktur. Çözümü çevredeki kişilerin olumlu yaklaşımıdır. Yalnız kalmamalı, iş bölümü yapılmalı, annenin uyuması, dinlenmesi, iyi beslenmesinin sağlanması gerekir.

AİLE PLANLAMASI

ETKİLİ AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ ( KADINA YÖNELİK ) ‏ Rahim içi araç Bariyer yöntemler ( Kadın kondomu, diafram, spermisit gibi) ‏ Hormonal Yöntemler ( Doğum Kontrol Hapı, Enjeksiyonlar- Aylık/ Üç Aylık, Cilt altına Uygulanan İmplantlar ) ‏ Tüplerin bağlanması (Tüp Ligasyon )

DOĞUM SONU KULLANILABİLECEK AP YÖNTEMLERİ Emziren anneler ÜÇ AYLIK İĞNELER RİA DERİ ALTI İMPLANTLAR KILIF(PREZERVATİF) SPERMİSİTLER TÜPLERİN BAĞLANMASI (kadında ve erkekte) Emzirmeyen anneler DOĞUM KONTROL HAPLARI AYLIK İĞNELER Ve tüm uygun yöntemler

DOĞUM KONTROL HAPLARI

%99 Etkilidir Her gün düzenli alınması gerekir Bırakıldığında tekrar gebe kalınabilir Adet ağrısını azaltır adetleri düzenler Kansızlığı azaltır Rahim ve yumurtalık kanserlerine karşı koruyucudur Bazı iltihaplanmalardan korur

KİMLER İÇİN UYGUN DEĞİLDİR ? Meme kanseri şüphesi olanlar Nedeni bilinmeyen kanaması olanlar 35 ve daha yukarı yaşta olup sigara içenler Damar sertliği, damar tıkanıklığı, yüksek tansiyonu ( ) ve felç öyküsü olanlar Şeker hastalığı olanlar Emzirenler

GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ İĞNELER

Aylık ve 3 aylık iğneler şeklindedirler Adetin ilk 5 günü içinde uygulanabilir Uygulanmadan önce MUTLAKA sağlık personeline danışılmalıdır.

AYLIK İĞNELER ● %99 Etkilidir ● Kombine Hormonal bir yöntemdir ● Her ay düzenli yaptırılması gerekir ● Bırakıldığında tekrar gebe kalınabilir ● Rahim ve yumurtalık kanserlerine karşı koruyucudur ● Bazı İltihaplanmalardan korur ● Ağızdan alınan doğum kontrol hapları gibi etki eder

KİMLER İÇİN UYGUN DEĞİLDİR ● Meme kanseri şüphesi olanlar ● Nedeni bilinmeyen kanaması olanlar ● 35 ve daha yukarı yaşta olup sigara içenler ● Damar sertliği, damar tıkanıklığı, tansiyonu yüksek ( ) ve felç öyküsü olanlar ● Şeker hastalığı olanlar ● Emzirenler

ÜÇ AYLIK İĞNELER Hormonal yöntemlerden biridir %99 koruyucudur Sadece progesteron adı verilen hormonu içerir Emziren kadınlar da kullanabilir Doğurganlık tekrar geri döner Hap ve aylık iğne kullanamayan birçok kişi kullanabilir Bazı kadınlarda kanama düzensizliği yapabilir

KİMLER İÇİN UYGUN DEĞİLDİR ● Meme kanseri olanlar ● Kalp ve damar hastalığı riski olanlar ● 15'ten fazla sigara içenler kullanamaz ● Sürekli ilaç kullanması gereken kronik hastalığı olanlar

RAHİM İÇİ ARAÇ

Bakır veya Hormon içeren küçük plastik bir araçtır Döllenmeyi engelleyerek gebelikten korur

RAHİM İÇİ ARAÇ % 98 etkilidir Uzun süre gebelikten korur. (Bakırlısı 10 yıl; hormonlusu 5yıl) Çıkartıldığında hemen gebe kalınabilir İlk 3 ay birtakım sıkıntılar olabilir

KİMLER KULLANAMAZ Adetleri aşırı ağrılı ve adet kanaması çok fazla olan kadınlar, Rahminde veya diğer üreme organlarında iltihap bulunanlar, Birden fazla cinsel eşi olanlar, Kısa sürede yeniden çocuk sahibi olmak isteyenler

DERİ ALTI KAPSÜLLERİ

% 99 etkilidir 5 yıl gebelikten korur Emziren anneler kullanabilir Korumaya hemen başlar Adetin ilk 7 günü içinde uygulanabilir Yaş sınırı yoktur.İleri yaştaki kadınlarda kullanabilir

Cinsel ilişki esnasında, spermin kadının vajinasına geçmesini engelleyen yöntemlerdir. Güvenle ve reçetesiz alınıp kullanılabilir. Sadece istenmeyen gebeliklerden korumakla kalmaz, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan da korurlar. İlişkiden saatlerce önce uygulanabilir. KADIN KONDOMU

KADIN KONDOMU

Kapalı uç Açık uç Kadın kondomu

SPERMİSİTLER (S PERM Y OK E DICILER ) Kadının vajinasına konularak uygulanan jel, fitil ve köpüren tabletlerdir Erkek tohum hücrelerini vajina içinde etkisiz hale getirerek gebeliği önler

KADINDA TÜPLERİN BAĞLANMASI Adet düzeninde,vücut yapısında, cinsel isteğinde herhangi bir değişiklik meydana getirmez %100 etkilidir Emzirmeyi engellemez Kolay bir ameliyatla ömür boyu koruma sağlar Karar kesin olmalıdır. Geri dönüşü yoktur.

ETKİLİ AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ ( ERKEĞE YÖNELİK ) ‏ Bariyer Yöntemler (Kondom,kaput, prezervatif) ‏ Kanalların bağlanması(vazektomi)

KONDOM (PREZERVATİF) Aile planlamasına erkeklerin de katılımını sağlar Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan da korur Mutlaka usulüne uygun olarak saklanmalı ( karanlık ve nemli olmayan ortamda)ve kuralına uygun olarak kullanılmalıdır Hiçbir yan etkisi yoktur

K ONDOM KULLANıM KURALLARı Her ilişkide yeni bir tane kullanılmalı Son kullanım tarihine dikkat edilmeli Paket açılmasında makas vs. kesici alet kullanılmamalı Kullanımından önce kontrol edilmemeli İlişkinin başından itibaren takılmalı İlişkiden sonra delik olup olmadığı kontrol edilmeli Tuvalet giderlerine atılmamalı Bağlanarak çöpe atılmalı Delik olduğunu ya da yırtıldığını fark ederseniz istenmeyen gebelik oluşmaması için mutlaka ertesi gün sağlık kurumuna başvurunuz

ERKEKTE TOHUM KANALLARININ BAĞLANMASI Bütün cinsel olaylar eskisi gibi devam eder Koruyuculuk hemen başlamaz (ilk 20 boşalma ek yöntem kullanılmalıdır.) Karardan emin olunmalıdır

DOĞUM SONU DÖNEMDE YENİDOĞANIN BAKIMI

YENİ DOĞAN Bakım Göz bakımı Göbek bakımı Aşılama Banyo Giyimi Kazalardan ve hastalıklardan koruma Tarama programları Çevre Emzirme

VÜCUT ISISININ KORUNMASI Vücut ısısının normalden düşük olmasını önlemede en etkili yaklaşım; bebeğin doğar doğmaz anneyle tensel temasının sağlanmasıdır.

Isı kaybını arttırmamak için bebeğin doğar doğmaz yıkanmaması, Oda sıcaklığının 22 derecenin üzerinde olması, Hava akımı olmaması, Bebeğin kurulanması ve sıcak örtülerle sarılması ısı kaybını en aza indirger. VÜCUT ISISININ KORUNMASI

DOĞUM SONU AŞI VE UYGULAMALAR Göz probleminin gelişmemesi için göz damlası veya merhemi uygulanması K vitamini uygulaması Hepatit B aşısı yapılması doğumda yapılan tıbbi uygulamalardır.

YENİDOĞANIN GÖZ BAKIMI Doğum esnasında rahim ağzında bulunan mikroorganizmalar bebeğin gözüne bulaşarak göz enfeksiyonlarına ve körlüğe neden olabilir. Bebek doğduktan hemen sonra, göz çevresi ve göz kapakları SF ile ıslatılmış pamukla içten dışa doğru silinir. Bebeğin gözünde sürekli çapaklanma ve göz yaşı akıntısı varsa hekime danışılmalıdır.

GÖBEK BAKIMI VE KONTROLÜ Doğumda hemen sonra göbek kordonunun kesik ucu temizlenerek, steril gazlı bezle kapatılır. Göbek kordonu kanama ve enfeksiyon yönünden izlenmelidir. Göbek etrafında kızarıklık, kötü koku ya da akıntı olması enfeksiyon geliştiğini gösterir. Sağlık kurumuna danışılmalıdır.

GÖBEK BAKIMI VE KONTROLÜ Bebeğin alt bezi; göbek bağının üzerine gelecek şekilde bağlanmamalı, GÖBEK KURU TUTULMALIDIR Göbek 7-10 gün içinde düşer.

YENİDOĞANIN TEMİZLİĞİ Bebeğin ısı kaybını önlemek amacıyla doğumdan en az 4-6 saat sonra ılık suda, temiz bir gazlı bez veya havlu ile yumuşak hareketlerle silinmelidir, yıkanmamalıdır.

ÖNERİLER Yeni doğan enfeksiyonlara çok açıktır Bebeğinize dokunmadan önce mutlaka ellerinizi yıkayınız Alt temizliğinde hazır alkollü mendil ve pudra kullanmayınız Her gün bebeğinizi yıkayınız

YENİDOĞANIN GİYDİRİLMESİ En uygunu pamuk kumaşlardır, yün, ipek ve naylon tercih edilmemelidir. Bebeği kat kat giydirmek, terletir, isiliğe neden olur, bebeği huzursuz yapar.

K AZALARDAN K ORUNMA İlk aylarda bebeğin yatağının çok yumuşak olmaması, yüzüstü yatırılmaması gerekir. Bebeğin küçük çocuklarla yalnız bırakılmaması sağlanmalıdır. Bebeğinizi yatarak emzirmeyiniz, yorgun olabilirsiniz ve emzirirken uyuyakalmanız bebeğiniz açısından tehlikeli olabilir.

Fenilketonüri Y ENIDOĞAN T ARAMA P ROGRAMı İşitme Taraması Biyotinidaz eksikliği Konjenital Hipotiroidi Doğuştan Kalça Çıkığı

NEONATAL (YENİDOĞAN ) TARAMA PROGRAMI (NTP) Topuk kanıyla alınan kan örneği; zeka geriliği,beyin hasarları ve geri dönüşümsüz zararların oluşmasını engelleyebilir.

YENİDOĞAN TARAMA PROGRAMI Tarama için kan örneği, topuktan doğumdan sonraki 3-5. günlerde alınmalıdır. Bebeğin en az 48 saat beslenmiş olması gerekir. Yeterince beslenmeden kan örneği alınmışsa, ilk hafta içinde yeni kan örneği alınması için Aile Hekiminize başvurunuz.

İŞİTME TARAMASI Hastaneden ayrılmadan önce; yenidoğanın işitme taraması yapılması gerekmektedir.

DOĞUŞTAN KALÇA ÇIKIĞI (DKÇ) Eğer iki bacak arasında uzunluk farkı varsa, Bacaklar her iki yana eşit açılmıyorsa, Kalçada herhangi ses hissediliyorsa, Bacak arkasındaki çizgilerde farklılık varsa, ÇOCUK HEKİMİNE BAŞVURUNUZ

ÖNERİLER Bebeklerinize kundak yapmayınız Dar, kalın, kalça ve diz hareketlerini engelleyen giysiler giydirmeyiniz KALÇA ÇIKIĞI ÖNLENEBİLİR VE TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR DURUMDUR.

SAĞLIK KURUMUNA BAŞVURUNUZ Bebekte; Yüksek ateş Havale geçirme Bayılma Öksürük El ve ayaklarda morarma İyileşmeyen sarılık İshal Fışkırır tarzda kusma İdrar ve gaita çıkışında sıkıntı varsa

YENİDOĞAN BESLENMESİ Doğumdan sonra mümkün olduğunca erken (İLK YARIM SAAT İÇİNDE) emzirilmelidir. İlk 10 saat emme refleksinin en güçlü olduğu zamandır. Emzirme tekniği ve prensiplerinin bilindiğinden emin olunmalıdır.

ANNE SÜTÜ VE EMZİRME Her annenin sütü kendi bebeği için çok değerlidir. Bunu bebeğinizden esirgemeyin Emzirirken ve sonrasında meme başını temiz tutunuz Emzirme döneminde biberon ve emzik asla kullanmayınız Başarılı emzirmenin ilk koşulu inanmak ve kendine güvenmektir.

Anne sütü: Mikropsuz taze ve hazırdır Bebeğin ilk aşısıdır. Zekayı arttırır Psikolojik gelişimi olumlu etkiler Emzirme: Annenin doğum öncesi döneme geri dönmesini kolaylaştırır Meme kanserini önler ANNE SÜTÜ VE EMZİRME

Bebek günde 6-8 kez idrar yapıyorsa, haftada gr kilo artışı varsa Annenin sütü yeterlidir. İlk 6 ay sadece anne sütü verilmelidir. 6. aydan itibaren ek besinlere başlanmalıdır.

EMZİRME HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER Emziren anne bol sıvı almalıdır Bebek her ağladığında gece gündüz emzirilmelidir Memeler asla dolu bırakılmamalıdır, fazla süt elle boşaltılır. Sağılmış süt:Işık ve hava geçirmeyen uygun bir kap/torba içerisinde,  Oda ısısında 3 saat;  Buzdolabında 3 gün;  Derin dondurucuda 3 ay saklanabilir (Donmuş süt kabıyla birlikte sıcak suyun içinde ısıtılıp kaşık veya bardakla verilmelidir.)

EMZİRME ADIMLARI Emzirmeye başlamadan önce ellerinizi yıkayınız Rahat edeceğiniz bir pozisyonda oturun Bebeğinizin başını emzireceğiniz meme tarafındaki kolunuzun üzerine yerleştiriniz Memenizin ucunu ve çevresini birkaç damla sütünüzle temizleyiniz Meme ucunu bebeğinizin dudaklarına değdirerek ağzını açmasını sağlayınız Memenizi baş parmak üstte diğer parmaklar altta kalacak şekilde tutunuz (c harfi gibi); makas yapmayınız Bebeğinizin memenizin koyu renkli kısmının tamamını ağzına almasını sağlayınız Her emzirmeden sonra bebeğinizin gazını çıkarınız.

İLK 6 AY SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİ VE BEBEK 2 YAŞINA KADAR EMZİRİLMELİDİR.

DAHA ÇOK EMZİRME DAHA ÇOK UYARI DAHA ÇOK SÜT DAHA MUTLU BEBEK DAHA MUTLU ANNE

SİZ NE KADAR MUTLU VE HUZURLUYSANIZ BEBEĞİNİZDE O KADAR HUZURLU VE MUTLUDUR.

T EŞEKKÜRLER