Öğrenmeye Bilişsel Yaklaşım Düşüncesiz öğrenmeden düşünceli öğrenmeye
Çevresel koşulların gözlenebilir davranış üzerindeki etkisine bakmaktansa bilişsel psikoloji insanların çevreyi nasıl algıladığı, ne düşündüğü üzerinde durur ve “bilişsel süreçleri” inceler.
Erken dönem bilişsel kuramlar 20. yy başlarına dayanır Erken dönem bilişsel kuramlar 20.yy başlarına dayanır. Amerika’da Tolman, Almanya’da Gestalt psikologları ilk adımları attılar. Eğitim psikolojisinde Bruner ve Ausubel ile, gelişim psikolojisinde Piaget ve Vygotsky ile güçlü bir bilişsel akım başladı
Edward Tolman Çağdaşları gibi davranışçı olan Tolman öğrenmeyi açıklarken bilişsel süreçleri dışarıda bırakamadı. Tolman ve Honzik (1930) ve gizil öğrenme; Pekiştireç öğrenmeden çok performansı etkiler Davranış, uyaran tepki bağı nedeniyle değil, uyaran o davranışa yol açtığı için ortaya çıkar ve bir hedefe ulaşma amacı vardır. Kişi davranışının sonuçları ile ilgili beklenti oluşturmaya başladığında pekiştireç değil “pekiştireç beklentisi” davranışı etkiler
. Beklenti yerine gelmezse?? Kepek lapası? Ayçekirdeği?
Öğrenmenin sonunda organizma örgütlü bir bilgi bütünü elde eder Öğrenmenin sonunda organizma örgütlü bir bilgi bütünü elde eder. Örneğin bilişsel harita oluşturur.
Gestalt Psikoloji Gestalt, örüntü, şekil, bütün, görünüş anlamına gelmektedir (Korb ve ark., 1989; akt; Daş, 2015). Gestalt, parçalara ayrılamaz bir bütünü temsil etmektedir. Üç özellik Gestaltı tanımlar: 1- Nesne 2- Nesnenin içinde bulunduğu ortam veya çevre 3- Nesne ile çevrenin ilişkisi
Algıda örgütsel süreçlerin önemli olduğunu vurgulayan Gestalt yaklaşımı şu ilkelere dayanmaktadır. 1- Algı gerçekten farklıdır. 2- Bütün parçaların toplamından fazladır. 3- Organizma deneyimleri yapılandırır ve düzenler 4- Bir organizmanın deneyimleri belirli bir şekilde düzenlemek için önceden bir eğilimi, dayandığı algı yasaları vardır. 5- Problem çözme; yeniden yapılandırma ve içgörü gerektirir; AHA!!!
Sözel Öğrenme Araştırması Sözel öğrenme araştırmalarının doğurguları: 1- öğrenmede öncelik sonralık etkisi vardır. 2- öğrenme ne kadar etkili gerçekleşirse sonrada daha kolay hatırlanır. 3- Aralıklı alıştırma toplu alıştırmaya göre daha üstündür. 4- bir durumda öğrenme genellikle başka bir durumda öğrenme ve hatırlamayı etkiler (Öğrenme ve hatırlamada ket vurma ve transfer etkisi vardır)
5- Materyalin özellikleri (anlamlılık, telaffuz edilebilirlik, somutluk ve imgelenebilirlik) insanların öğrenme hızını etkiler. 6- İnsanlar bilgiye anlam yüklerler 7- İnsanlar öğrendiklerini düzenlerler. 8- Öğrenmeyi kolaylaştırmak için kodlama kullanılır. 9- İnsanlar kelimeleri değil fikirleri öğrenme eğilimindedir.
Çağdaş Bilişsel Varsayımlar Bazı öğrenmeler insana özgüdür. Öğrenme açık bir davranış değişikliğini yansıtması gerekmeyen zihinsel sembollerin ya da bağlantıların düzenlenmesini içerir. İnsanlar öğrenme sürecine aktif olarak dahil olur
Bilgi düzenlenmiştir. Bilimsel araştırmanın odağı insan davranışlarının objektif sistematik gözlemlerine dayanmalıdır ama davranışlar genellikle gözlenemeyen bilişsel süreçler hakkında makul çıkarımlarda bulunmaya olanak tanır.
Çağdaş bilişsel yaklaşımlar içerisinde 3 bakış açısı söz konusudur; bilgi işlemleme yaklaşımı, yapılandırmacılık ve bağlamsal kuramlar.
Bilgi İşlemleme Modeli