HÜCRE Bu sunu,www.fenokulu.net üyelerinden Biolojici tarafından hazırlanmıştır. Kendisine teşekkür ederiz. (Temmuz-2006) Salih Zeki GÖKÇE –İçerik Editörü
HÜCRE Hücre;Canlının en küçük yapı taşıdır.Bütün canlılar hücreden yapılmıştır.Hücre,gözle görülemeyecek kadar küçüktür.Mikroskop ile görülebilir. Hücre,insan ve hayvan hücresi olmak üzere ikiye ayrılır.
HÜCRENİN BÖLÜMLERİ Hücre, üç ana bölümden oluşur.Bunlar ; 1)Hücre zarı 2)Sitoplazma 3)Çekirdek’tir
HÜCRE ZARI Hücre zarı;hücrenin etrafını saran, 1)Canlı 2)Seçici-geçirgen 3)Esnek’tir. Hücre zarının görevi,hücreyi sararak onu dış etkenlerden korumak,madde giriş-çıkışını sağlamak ve hücreye şeklini vermektir.Hücre zarı karbonhidrat,protein ve yağlardan oluşur. Not;Bitki hücrelerinde hücre zarının dışında selülozdan oluşmuş bir de çeper vardır.Buna hücre duvarı ya da hücre çeperi denir.
SİTOPLAZMA Sitoplazma;hücre zarı ve çekirdeğin arasını dolduran, %90 ı su olan jöle biçimde canlı bir yapıdır.İçinde çeşitli görevleri olan küçük yapılar (organcıklar) bulunur.Yarı saydamdır .
ORGANELLER Mitokondri Lizozom Organel; sitoplazmada bulunan ve çeşitli görevleri olan organcığa verilen addır.Organeller,sitoplazma içersinde dağınık olarak,çekirdek üzerinde yapışık veya birbirleri üzerinde yapışık olarak bulunabilirler. Organeller; 1)Mitokondri;Hücrenin enerji ocağıdır.Enerji üretir.Örneğin; Süreyya Ayhan’ın bacak kaslarında çok bulunur.Ayrıca hücre içersinde oksijenli solunum yapar. 2)Lizozom;Hücre içinde atık maddeleri parçalar.Lizozomun zar yapısı bozulursa,hücre kendini sindirir, buna OTOLİZ denir. Mitokondri Lizozom
ORGANELLER Koful (E.R) Endoplazmik Retikulum(E.R);Hücre zarı ve çekirdek arasında tüp borular şeklindedir.Hücre içi madde geçişini sağlar. Koful;Hücre içi atıkları biriktirir.Kofula ayrıca vakuol ve boşluk ta denir. Ribozom;Hücre içinde protein sentezi yapar. Golgi cisimciği; Salgı üreten organeldir. Ter bezleri,Tükürük bezlerinde golgi cisimciği çok fazla sayıda bulunur. Ribozom Golgi
ORGANELLER Sentrozom;Hücrede bölünmede görevlidir. İğ ipliklerinin oluşmasını sağlar. Sentriolleri de oluşturur. Sadece hayvan hücresinde vardır. Not;Bitki hücresinde sentrozom bulunmaz! Sentriol
ORGANELLER Plastidler; plastidler,bitki hücresinde bulunurlar.3 tane plastid vardır.Kloroplast,kromoplast,lökoplast. 1)Kloroplast:Bitkiye yeşil rengini verir ve fotosentez için gereklidir. 2)Kromoplast:Bitkiye kırmızı,turuncu ve sarı rengini verir. 3)Lökoplast:Renksiz plastiddir.Nişasta depo eder. Not:Fotosentez oksijenli solunumun tersidir. Not:Plastidler,birbirlerine dönüşebilirler.
ÇEKİRDEK Çekirdek;hücrede hayatsal olayların yönetildiği yerdir. Kalıtsal karakterleri (genleri) taşır. Bakteri ve mavi yeşil alglerde çekirdek yoktur. Alyuvarların çekirdeği olmadığı için bölünemez. Çekirdek dört kısımda incelenir.
ÇEKİRDEĞİN BÖLÜMLERİ a)Çekirdek zarı ; Hücre zarına benzer.İki katlıdır.Üzerinde porlar (delikler) vardır.Kromotin ipliği korur. b)Çekirdek özsuyu ; Sitoplazmaya benzer.Yapısında organik besinler ve nükleik asitler bulunur. c)Çekirdekçik ; Koyu ve yuvarlak olup yapısında bazı nükleik asit ve genleri taşır. d)Kromatin iplik ; Çekirdek sıvısı içinde ağ şeklinde bir yapıdır. Bölünme sırasında kalınlaşıp kısalarak kromozomu oluşturur. Yapısında DNA ve protein bulunur.
HAYVAN HÜCRESİ VE BİTKİ HÜCRESİ ARASINDAKİ FARKLAR Hayvan Hücresi --- Bitki Hücresi Hücre duvarı-> Yok Var Plastidler -> Yok Var Sentrozom -> Var Yok Koful -> Çok,küçük Az,büyük Not; İnsan vücudu yaklaşık 75 trilyon (75.000.000.000.000) hücreden oluşur. 1 saniyede insan vücudunda yaklaşık 120 trilyon (120.000.000.000.000) canlılık reaksiyonu olur.