ÇALIŞMANIN GELECEĞİ VE KUŞAKLAR Prof. Dr. Levent Şahin İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi

KÜRESEL GELİŞMELER TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE ENDÜSTRİ 4.0 Gelişmekte Olan Ülkelerde Genç Nüfus Artışı Kadınların Ekonomide Daha Çok Yer Almaları Gelişmekte Olan Ülkelerde Büyüyen Orta Sınıf Hızlı Kentleşme İşin Değişen Doğası ve Esnek Çalışma İklim Değişikliği ve Doğal Kaynaklar Paylaşım Ekonomisi, Kitle Kaynakları Jeopolitik Dalgalanmalar Uzun Yaşam ve Yaşlanan Toplumlar Tüketici Ahlâkı ve Gizlilik DEMOGRAFİK ve SOSYOEKONOMİK GELİŞMELER İşlem Yapma ve Büyük Veri Mobil İnternet ve Bulut Teknolojisi TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE ENDÜSTRİ 4.0 Nesnelerin İnterneti Geliştirilmiş Araçlar ve Biyoteknoloji Yeni Enerji Malzemeleri ve Teknolojileri Yapay Zeka Robotik ve İnsansız Ulaşım İleri Düzey Üretim ve 3 Boyutlu Baskı

KAYBOLMAYA YÜZ TUTAN MESLEKLER Banka Memurları Mekanik ve Makine Tamircileri Veri Giriş Elemanları Tele Pazarlamacılar Muhasebe, Ön Muhasebe ve Maaş Bordro Elemanları Montaj ve Fabrika İşçileri Evrak & Malzeme Kaydı ve Stok Tutma Elemanları İdari ve Yönetici Sekreterler Yazar Kasa ve Fişten Sorumlu Personel Elektronik ve Tele İletişim Kurulumcuları Kapıdan Kapıya Satış Çalışanları, Gazete Satıcıları ve Sokak Satıcıları Müşteri Hizmetleri Çalışanları Kaynak: World Economic Forum, The Future of Jobs Report 2018

GELECEĞİN MESLEKLERİ Servis ve Çözüm Tasarımcıları Müşteri Bilgi ve Müşteri Hizmetleri Çalışanları Büyük Veri Uzmanları Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Uzmanları Veri Analistleri ve Veri Bilimcileri İnovasyon Profesyonelleri Dijital Pazarlama ve Strateji Uzmanları E-Ticaret ve Sosyal Medya Uzmanları Bilgi Güvenlik Analistleri Robotik Uzmanları ve Mühendisleri Genel Müdürler ve Operasyon Müdürleri Kullanıcı Deneyimi ve İnsan Makine Etkileşimi Tasarımcıları Yeni Teknoloji Uzmanları Proses Denetim Uzmanları Dijital Dönüşüm Uzmanları Satış ve Pazarlama Profesyonelleri İnsan ve Kültür Uzmanları Eğitim ve Gelişim Uzmanları Bilgi Teknolojileri Servisleri Kaynak: World Economic Forum, The Future of Jobs Report 2018

İŞ AKTİVİTELERİNE GÖRE İNSAN - MAKİNE ÇALIŞMA SAATLERİ Kaynak: World Economic Forum, The Future of Jobs Report 2018

İŞ DÜNYASINDA TALEP EDİLEN BECERİLER 2018 YETKİNLİKLER 1-) Analitik ve İnovatif Düşünme 2-) Kompleks Problemleri Çözme Becerisi 3-) Eleştirel Düşünme ve Analiz Yeteneği 4-) Etkin Öğrenme Stratejilerine Sahip Olma 5-) Yaratıcılık, Özgünlük, Girişkenlik 6-) Özenli Çalışmak, Güvenilirlik 7-) Duygusal Zeka 8-) Muhakeme, Problem Çözme ve Hızlı Kavrama Yeteneği 9-) Liderlik ve Sosyal Nüfuz 10-) Koordinasyon ve Zaman Yönetimi Becerisi 2022 YETKİNLİKLER 1-) Analitik ve İnovatif Düşünme 2-) Etkin Öğrenme Stratejilerine Sahip Olma 3-) Yaratıcılık, Özgünlük, Girişkenlik 4-) Yeni Teknolojileri Dizayn Etme ve Programlama Yeteneği 5-) Eleştirel Düşünme ve Analiz Yeteneği 6-) Kompleks Problemleri Çözme Becerisi 7-) Liderlik ve Sosyal Nüfuz 8-) Duygusal Zeka 9-) Muhakeme, Problem Çözme ve Hızlı Kavrama Yeteneği 10-) Sistem Analizi Değerlendirmesi +2 +2 YENİ -2 -4 +2 -1 -1 YENİ Kaynak: World Economic Forum, The Future of Jobs Report 2018

PEKİ TÜRKİYE’DE DURUM NE?

Kaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri

İstihdam Edilenlerin İşteki Durumu (2000-2017, %)

KİMLER İSTİHDAMDA?

TÜRKİYE’DE İŞ AİLELERİNE GÖRE İSTİHDAMIN GÖRÜNÜMÜ Tarım, Balıkçılık ve Ormancılık 5.053 bin Ulaştırma ve Lojistik 2.450 bin Kişisel Bakım Hizmetleri 2.309 bin Üretim ve İmalat Sanayi 2.003 bin Satış ve İlgili İşler 1.979 bin Yönetim Faaliyetleri 1.636 bin Ofis ve İdari İşler 1.628 bin Konaklama ve Yemek Hizmetleri 1.596 bin İnşaat ve İlgili İşler 1.594 bin Sosyal ve Koruyucu Hizmetler 1.554 bin Kurulum ve Bakım 1.318 bin Yasal ve Finansal İşler 665 bin Bilgisayar, Matematik ve Fen 582 bin Eğitim ve Geliştirme 446 bin Sanat, Tasarım, Eğlence, Spor ve Medya 406 bin Mimarlık ve Mühendislik 380 bin Sağlık Pratisyen İşleri 334 bin

Kuşaklar Sessiz Kuşak Bebek Patlaması X Kuşağı Y Kuşağı Z Kuşağı Hangi Yıllarda Doğdular? Hangi Yaş Aralığındalar? Nüfusun Ne Kadarını Oluşturuyorlar? İstihdamın Ne Kadarını Oluşturuyorlar? Sessiz Kuşak 1923-’45 73-95 7% 1% Bebek Patlaması 1946-’59 59-72 19% 5.3% X Kuşağı 1960-’79 39-58 22% 37.1% Y Kuşağı 1980-’99 19-38 35% 51.3% Z Kuşağı 2000-’21 0-18 17%

Sessiz Kuşak Bebek Patlaması X Kuşağı Y Kuşağı Z Kuşağı   Sessiz Kuşak Bebek Patlaması X Kuşağı Y Kuşağı Z Kuşağı Biçimlendirici Deneyim Savaş ve Yokluk Dönemi Soğuk Savaş Dönemi Refah Devleti Dönemi Liberal Dönem Post Modern Dönem Özlemleri (İstekleri) Güvenlik ve İstikrar Ev Sahibi Olmak İş Güvencesi İş-Yaşam Dengesi Özgürlük ve Esneklik Teknolojiye Yönelik Tutumları Genellikle uzak duran Başlangıç düzeyde bilgi teknolojileri kullanan Dijital göçmenler Dijital yerliler Teknokolikler: Tamamen bilişim teknolojilerine bağımlılar Kariyere Yönelik Tutumları Meslekler, yaşamak içindir. Kurumsal kariyerler işverenler tarafından belirlenir. Mesleğine sadık ama işverenine değil. Dijital Girişimciler: Organizasyon için değil, organizasyon ile çalışan. Çoklu Kariyer: İşletmeler arasında sorunsuz hareket edebilen. Sembolik Ürünü Otomobil Televizyon Bilgisayar Tablet/Akıllı Telefon Akıllı Gözlükler, Nono-işlem, 3 Boyutlu Yazıcı, Sürücüsüz Araba İletişim Ortamı Resmi Mektup Telefon E-mail ve SMS SMS ve Sosyal Medya Serbest Konuşma Araçları İletişim Tercihi Yüz - yüze Genellikle yüz yüze ancak gerektiğinde telefon ya da e-maille E-mail ve SMS ile İnternet üzerinden ve mobil cihazlarla Facetime ile

SONUÇ Türkiye’de y ve z kuşakları iş dünyasının gerektirdiği yetkinlikleri karşılayabilecek potansiyele sahiptir. Bu anlamda; Teknoloji, tasarım ve inovatif odaklı eğitim ve eğitimciler, Hayatboyu öğrenmenin nitelik düzeyi artırılarak yaygınlaştırılması, Her düzeydeki eğitim programlarının iş dünyasının gereklilikleri ve işgücünün yeteneklerine göre çeşitlendirilmesi, Eğitim sisteminin tamamı için psikolojik rehberlik ve kariyer danışmanlığı hizmetlerinin verilmesi gerekmektedir.