Periyodik Sağlık Muayeneleri Dr. Mahmut ÖZAYDIN KTÜ Aile Hekimliği Anabilim Dalı 20.11.2018
Amaç Sağlıklı bireyler için periyodik sağlık muayenesi kavramını ve gereklerini öğrenmek
Öğrenim hedefleri Periyodik sağlık muayenesinin tanımını yapabilmek Periyodik sağlık muayenesinin amacını ifade edebilmek Koruma düzeylerini kategorize edebilmek ve her kategoriye uygun örnek verebilmek Sağlıklı çocuk ve erişkin periyodik sağlık muayenesinde kullanılan tarama metotlarını sayabilmek
Periyodik Sağlık Muayenesi - Tanım Sağlıklı yada sağlıklı görülen kişilerin tarama muayene ve testleri ile, yaşa, cinsiyete ve risk faktörlerine göre biçimlendirilmiş, kanıta dayalı yapılandırılmış, spesifik, etkin, uygulanabilir, kabul edilebilir bir izlem programı ile değerlendirilmesidir.
Periyodik Sağlık Muayenesi Periyodik sağlık muayenesi, görüşme, danışmanlık ve sağlık eğitimi, aşılama, fizik muayene, bazı laboratuvar tetkikleri gibi işlemler kullanarak yapılır.
Periyodik Sağlık Muayenesi - Amaç Sağlıklı bireylerin, cinsiyet ve yaş gruplarına uygun olarak, önlenebilir ve tedavi edilebilir hastalıklarının erken belirtilerini ve risk faktörü olup olmadığını tanımlayarak morbidite ve mortalitelerini azaltmaktır.
Koruma Düzeyleri Primordial Koruma Hastalıklar için risk faktörlerinin ortaya çıkmasını azaltmak ya da elimine etmek için alınan önlemler olarak tanımlanmaktadır. Obezitenin önlenmesi Sigaranın yasaklanması
Birincil koruma: hastalık veya yaralanma oluşmadan önce risk etmenlerinin kontrol edilmesi Sağlığın geliştirilmesi: Yeterli ve dengeli beslenme, fizik egzersiz Alkol-madde alışkanlıklarının önlenmesi, vb. Çevresel risk etmenlerinin kontrolü Enfeksiyonların önlenmesi, dekontaminasyon ve atık kontrolü Bağışıklama ve kemoprofilaksi, vb.
İkincil koruma: hastalık belirtileri ortaya çıkmadan veya yaralanma gerçekleşmeden erken tanı ve girişimlerin en kısa sürede uygulanması Erken tanı ve sevk Uygun tedavi, tedaviye uyumun sağlanması ve izlem
Üçüncül koruma: hastalık ve sakatlık oluştuktan sonra daha kötüye gidişin engellenmesi amacıyla tıbbi, sosyal rehabilitasyon yöntemlerinin belirlenmesi ve uygulanması Komplikasyonlarla mücadele Rehabilitasyon, protez, vb. uygulamaları Psikolojik ve sosyal hizmet uygulamaları
Wonca Tanımı Dördüncül Koruma Aşırı medikalizasyon riskindeki hastayı ve toplumu tanımlamak, medikal istilalardan onları korumak ve onlara bilimsel ve etik olarak kabul edilebilir bakım prosedürlerini sağlamak için yapılan eylemdir.
Hastalığın gidişinin seyri
Kanıt Düzeyi ABD Önleyici Hizmetler Çalışma Grubu (USPSTF) Öneri Derecelendirme Tablosu; A Öneri: Net yararın belirgin olduğu kesindir. B Öneri: Net yararın orta derecede olduğu kesin ya da net yararın orta derecede veya belirgin olduğu orta derecede kesin. C Öneri: Rutin kullanım karşıtı öneri. Hizmetin bazı bireylere kullanımıyla ilgili düşünceler olabilir. Net yararın düşük olduğuna dair en azından bazı deliller mevcut. D Öneri: Hizmetin kullanımına karşı. Yarar olmadığını veya zararın ağır bastığını gösteren iyi ya da vasat kanıtlar. I yetersiz kanıt: Kanıt yok ya da kalitesiz veya sonuçlar çelişkili ve yarar/zarar dengesini belirlemiyor
Tarama Kararı Hastalık; Mortalite ve morbiditesi yüksek Prevalansı yüksek Test; Sensitivitesi ve spesifitesi yüksek, Düşük riskli ve kabul edilebilir, Erken tanı ve tedavi etkin, Maliyet etkin olmalı
Taramalar Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Erişkinlik Dönemi
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Fenilketonüri Taraması 3 ila 5 günlük yeni doğanda fenilketonüri erken tanısı için yeni doğan taraması yapılmalı, Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi 3 ila 5 günlük yeni doğanda konjenital hipotroidinin erken tanısı için yeni doğan taraması yapılmalı, Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015 Konjenital Hipotroidi Taraması
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Biotinidaz Eksikliği Taraması 3 ila 5 günlük yeni doğanda biotinidaz eksikliğinin erken tanısı için yeni doğan taraması yapılmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi İşitme Taraması İşitme taraması testinin bebek doğduktan sonraki ilk 72 saat içerisinde, taburcu olmadan önce hastanede yapılması gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Gelişimsel Kalça Displazisi (GKD) Taraması Aile hekimince 4. izlem olan 41.gün izleminde (30.-55.gün arası) Gelişimsel Kalça Displazisi (GKD) taraması yapılması zorunludur. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi İnmemiş Testis Muayenesi 6 ay-1 yaş arası bebek takiplerinde en az bir kez inmemiş testis muayenesi yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Görme Keskinliği Taraması Görme keskinliğini tarama amaçlı yenidoğanın 15. gün izlemi ve sonrasında her izlemde bebeğin görmesi değerlendirilmeli, Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi 36-42 aylık çocuklara aile hekimi tarafından kırmızı refle testi yapılmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Prematüre Retinopatisi Taraması Prematüre retinopatisi muayenesi yapılması açısından “32. hafta ve/veya 1500 gr. altı doğan bütün bebeklerin aile hekimleri tarafından bir göz hastalıkları kliniğine/hekimine rutin olarak yönlendirilmesi önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Ağız Diş Sağlığı Taraması Ağız diş sağlığının korunması amacıyla bebekte ilk süt dişinin çıkmasıyla birlikte başlayan diş hekimi kontrolleri, altı aylık periyodlarla tekrarlanmalıdır. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Bilişsel ve Motor Gelişim İzlemi 0-6 yaş döneminde bebek ve çocuğun bilişsel gelişimi dil gelişimi, sosyal ve duygusal gelişimi kaba-motor ve ince-motor gelişimi ile ilgili izlemlerin yapılarak gelişimsel sorunların değerlendirilmesi Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Arteriyel Tansiyon Ölçümü Hipertansiyon tanısının erken tespiti ve kardiyovasküler olayların önlenmesi amacıyla 3 yaşından sonra ömür boyu yılda en az bir kez arteriyel tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi 0-1 yaş arası bebek, 1-5 yaş arası okul öncesi, 6-18 yaş arası okul dönemi olmak üzere her dönemde en az bir kez sağlıklı diyet konusunda bilgilendirme yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015 Diyet Danışmanlığı
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Beden Kitle İndeksi (BKI) Ölçümü 6-18 yaş arası okul döneminde obezitenin önlenmesi amacıyla yılda bir kez ağırlık, boy, beden kitle indeksi (BKI) ölçümlerinin yapılması, Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Tütün Kullanım Durumu Sorgulanması 13-18 yaş grubu çocuklara her klinik karşılaşmada, tütün ve diğer bağımlılık yapıcı madde kullanım durumu sorgulanarak bilgilendirme yapılmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Otizm,Dikkat Eksikliği,Hiperaktivite Değerlendirmesi 18-36 aylar arasında bir kez otizm , 48-60 ay arasında da bir kez dikkat eksikliği, hiperaktivite ve özgül öğrenme güçlüğü açısından değerlendirilmeli Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Çocuk İstismarı Değerlendirilmesi 0-6 yaş çocuklarda her muayenede, 7-18 yaş çocuklarda ise yılda bir kez çocuk ihmali ve istismarı ile çocuğa kötü muamele olup olmadığı yönünden sorgulama, gözlem ve muayene yapılmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Bebeklik ve Çocukluk Dönemi Hepatit B,Hepatit C ve HIV Taraması 18 yaşın altındaki kişilerde hepatit B, hepatit C, HIV’in erken tespitine yönelik testler yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015 ailenin talebi üzerine gerekli bilgilendirme yapılarak ve onayları alınarak
Erişkinlik Dönemi Aşı Önerilerinde Bulunma 18 yaş ve üzeri erişkinlerde Td KKK Hepatit B, Hepatit A İnfluenza Polisakkarit pnömokok Suçiçeği Meningokok aşılarının uygulanmış olması kuvvetle önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Hepatit B,Hepatit C ve HIV Taraması 18 yaşın üzerinde ve cinsel aktif kişilerde, kişiden talep gelmesi durumunda veya risk faktörlerinin varlığında; - HBV, HCV ve HIV için tarama yapılması önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Sifiliz Taraması Yüksek riskli kişilerde sifiliz taramasının yapılması kuvvetle önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Deri Lezyonlarının Takibi Tüm yaş gruplarında deride sonradan oluşan Leke, yara Hızla büyüyen lezyon Deride mevcut nevüslerin ABCDE kuralı ile takibi (ailede deri kanseri öyküsü varsa kuvvetle) önerilir. Deri Lezyonlarının Takibi
Erişkinlik Dönemi Asymmetrical skin lesion Border of the lesion is irregular Color Diameter Evolution
Erişkinlik Dönemi Kardiyovasküler Risk Değerlendirilmesi 40 yaş altı bireylerde ailesinde erken yaşta aterosklerotik hastalık öyküsü varsa, 40 yaş üstü bireylerde ise başvuru sebebinden bağımsız olarak bir kez kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapılmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
SCORE Risk Hesaplama Tablosu
Erişkinlik Dönemi Tütün Kullanım Durumu Sorgulanması 18 yaş ve üzeri grupta tütün ürünü kullanım ve tütün dumanından pasif etkilenim durumu sorgulanmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015 Tütün Kullanım Durumu Sorgulanması
Erişkinlik Dönemi Madde Kullanım Durumu Sorgulanması 18 yaş ve üzeri grupta uyuşturucu madde hakkında bilgi verilip kullanım durumu sorgulanmalı ve bireylere uyuşturucu madde kullanımının zararları anlatılmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Alkol Kullanım Durumu Sorgulanması 18 yaş ve üzeri bireylerde alkol kullanım durumu sorgulanmalı, Alkol kullanımına bağlı fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan sorun yaşadığı düşünülen bireylere; alkol kullanımının zararları hakkında bilgi verilmesi ve tedavi olmaları için ilgili merkezlere yönlendirilmesi önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Depresyon Taraması 18-65 yaş aralığındaki yetişkinlerde kişinin şikayeti veya hekimin öngörmesi durumunda “Son iki hafta içinde hemen her gün kendinizi çökkün ya da umutsuz hissettiğiniz oldu mu?” ve “Son iki haftadır ilgi kaybı ya da hayattan zevk alamama gibi yakınmalarınız oldu mu?” sorularının yöneltilerek depresyon sorgulamasının yapılması, *her iki soruya da “Evet” cevabının alınması durumunda bir psikiyatri uzmanına yönlendirilmesi önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi KVS Olaylardan Korunmada Aspirin Profilaksisi 45-65 yaş grubu erkeklerde kardiyovasküler olaylardan korunmada çoğul risk faktörleri* gözetilerek ve gastrointestinal yan etkiler dikkate alınarak günlük 81 mg aspirinin kullanımı önerilmelidir *kanama bozukluğu, karaciğer hastalığı, renal yetmezlik, trombositopeni, eş zamanlı antikoagulan tedavi Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi İskemik İnmeden Korunmada Aspirin Profilaksisi 55-80 yaş grubu kadınlarda iskemik inmenin önlenmesi amacıyla çoğul risk faktörleri* gözetilerek ve gastrointestinal yan etkiler dikkate alınarak günlük 81 mg aspirin kullanımı önerilmelidir. *kanama bozukluğu, karaciğer hastalığı, renal yetmezlik, trombositopeni, eş zamanlı antikoagulan tedavi... Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Periferik Nabız Değerlendirilmesi 50 yaş üstü riskli kişilerde, Yürüme sırasında bacak semptomları olan kişilerde, 70 yaş üzerindeki tüm bireylerde; periferik arter hastalığı açısından periferik nabızlara bakılması önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Arteriyel Tansiyon Ölçülmesi 18 yaşından büyük yetişkinlerde başvuru sebebinden bağımsız olarak hipertansiyon tanısının erken tespiti ve kardiyovasküler olayların önlenmesi amaçlı yılda en az bir kez arteriyel tansiyon ölçülmelidir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Serum Lipit Profili Taraması Hiperlipidemi, kardiyovasküler olay, diabetes mellitus ve komplikasyonlarının erken tanısı ve/veya yan etkilerinin önlenmesi amacıyla; 18 yasından büyük olup risk faktörlerinden en az birini taşıyanlarda ve 35 yaşından büyük bütün kişilerde beş yılda bir serum lipit profili taramasının yapılması* önerilir * en az 12 saat açlıktan sonra Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015 Serum Lipit Profili Taraması
Erişkinlik Dönemi Diyabet Taraması 45 yaşın üzerinde herkese Risk faktörlerini barındıran kişilere 3 yılda bir, Açlık plazma glukozu, HbA1c veya OGTT ile diyabet taraması yapılması kuvvetle önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi 45 yaşın üzerinde herkes ve ayrıca aşağıdaki risk faktörlerini barındıran kişilere diabetes mellitus taraması önerilir: • BMI≥25kg / m² (bel çevresi kadında >88 cm, erkekte >102 cm) • Fiziksel inaktivite • Birinci derece yakınında DM öyküsü • 4.1 kg’ın üstünde bebek doğurma öyküsü • Gestasyonel DM öyküsü
Hipertansiyon (KB> 140/90 veya HT için tedavi alan), HDL<35 mg/dl veya TG>250 mg/dl Polikistik over öyküsü Daha önce bozulmuş glukoz toleransı veya bozulmuş açlık glukozu öyküsü Kardiyovasküler hastalık İnsülin rezistansı ile ilgili klinik durumları olan (örn:akantosis nigrikans) kişiler Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Diabetli Hastaların Takibi Yıllık albumin ekskresyonu, GFR ve serum kreatini bakılması için yönlendirilmesi Yıllık göz taraması için yönlendirilmesi Yıllık lipid profili bakılması (hedef LDL, KAH olanlarda 70 mg/dl, olmayanlarda 100 mg/dl) Kan basıncı hedefinin <140/80 mmHg tutulması
Erişkinlik Dönemi Tiroid Hastalığı Taraması Ailesinde tiroid hastalığı öyküsü bulunanlara ilk muayenede olmak üzere ve 35 yaşın üzerindeki tüm erişkinlere beş yılda bir Tiroid Fonksiyon Testlerinin (TSH) yapılması önerilir Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Beden Kitle İndeksi Takibi 18-65 yaş grubu yetişkinlerde obezitenin önlenmesi ve metabolik sendromun değerlendirilmesi amacıyla yılda bir kez ağırlık, boy, beden kitle indeksi (BKİ) ve bel çevresi ölçümleri yapılmalı Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015 Beden Kitle İndeksi Takibi
Erişkinlik Dönemi Meme Kanseri Taraması 20 yaş üstü kadınlarda meme kanserinin erken tanısı amacıyla kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi verilmesi ve ayda bir kez uygulamasının önerilmesi, 20-40 yaş arası kadınlarda iki yılda bir hekim tarafından rutin klinik muayenenin yapılması, 40-69 yaş arası bütün kadınlarda yılda bir hekim tarafından rutin klinik muayene yapılması ve iki yılda bir dijital/konvansiyonel mamografi yapılması gereklidir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Kolorektal Kanser Taraması 50-70 yaş grubundaki yetişkinlerin tamamında kolorektal kanserin erken tanısı amacıyla yılda bir gaitada gizli kan testi yapılması ve her on yılda bir gaitada gizli kan testinin yanısıra kolonoskopi yapılması için yönlendirilmelidir.
Erişkinlik Dönemi Birinci derece akrabalarında kolorektal kanser veya adenomatöz polip öyküsü olanlarda taramaya 40 yaşında başlaması, Birinci derece akrabalarında erken yaşta kolorektal kanser ortaya çıkanlarda taramanın 40 yaşından bağımsız olarak kanserin çıkış yaşından beş yıl önce başlatılması önerilir Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Serviks Kanseri Taraması 30-65 yaş arası kadınlarda serviks kanseri ve prekanseröz lezyonları önleme ve erken tanı amaçlı her beş yılda bir Papanicolau testi (PAP Smear testi) veya Human Papilloma Virüs testi (HPV testi) yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Riskli Kişilerin Tüberküloz Taraması Riskli kişilerin Mantoux testi (Tuberkülin deri testi) ile taranması için verem savaşı dispanserlerine veya başka bir sağlık kurumuna yönlendirilmeleri önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Prostat Kanseri Taraması Ailesinde prostat kanseri hikayesi olan 40 yaşından büyük erkekler ve aile hikayesi olmayan 50 yaşından büyük erkeklerde erken tanı ve önleme amaçlı hastanın bilgilendirilmesi ve bir üroloji uzmanına yönlendirilmesi önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Osteoporoz Taraması 65 yaş altında olup aşağıdaki risk faktörlerini barındıran erişkinlerde en az bir kez biyokimyasal testlerin yapılması sağlanmalı; • 50 yaşından önce kırık geçirmiş olmak veya ailede kalça kırığı öyküsü • En az üç ay süreyle 7,5 mg/gün steroid kullanımı • Hipogonadizm • 45 yaş altında menopoz
Erişkinlik Dönemi • Malabsorbsiyon sendromu • Primer hiperparatiroidizm • Hızlı kemik kaybıyla seyreden diğer hastalıklar • Düşük vücut kitle indeksi Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Erişkinlik Dönemi Çok Yönlü Geriatrik Değerlendirme 65 yaş ve üzerindeki yetişkinlerde hayatlarında en az bir kez “Çok yönlü Geriatrik Değerlendirme” ile değerlendirilmesi ve mümkün ise bu değerlendirmenin her beş yılda bir tekrarlanması önerilir. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015
Kılavuzlar Sağlık Bakanlığı; Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri Ve Tarama Testleri 2015 Amerika Birleşmiş Devletler Önleyici Hizmetler Çalışma Grubu (The U.S. Preventive Services Task Force, USPSTF) Amerikan Aile Hekimliği Akademisi (AAFP)
ÖZET Periyodik Sağlık Muayenesi – Tanım ?
ÖZET Periyodik Sağlık Muayenesi - Tanım Sağlıklı yada sağlıklı görülen kişilerin tarama muayene ve testleri ile, yaşa, cinsiyete ve risk faktörlerine göre biçimlendirilmiş, kanıta dayalı yapılandırılmış, spesifik, etkin, uygulanabilir, kabul edilebilir bir izlem programı ile değerlendirilmesidir.
ÖZET-2 Primordial Koruma Hastalıklar için risk faktörlerinin ortaya çıkmasını azaltmak ya da elimine etmek için alınan önlemler olarak tanımlanmaktadır.
ÖZET-3 Birincil koruma: Hastalık veya yaralanma oluşmadan önce risk etmenlerinin kontrol edilmesi
ÖZET-3 İkincil koruma: Hastalık belirtileri ortaya çıkmadan veya yaralanma gerçekleşmeden erken tanı ve girişimlerin en kısa sürede uygulanması
ÖZET-3 Üçüncül koruma: Hastalık ve sakatlık oluştuktan sonra daha kötüye gidişin engellenmesi amacıyla tıbbi, sosyal rehabilitasyon yöntemlerinin belirlenmesi ve uygulanması
ÖZET-3 Dördüncül Koruma
ÖZET-3 Dördüncül Koruma Wonca Tanımı Aşırı medikalizasyon riskindeki hastayı ve toplumu tanımlamak, medikal istilalardan onları korumak ve onlara bilimsel ve etik olarak kabul edilebilir bakım prosedürlerini sağlamak için yapılan eylemdir.
KAYNAKÇA Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi 2015 Amerika Birleşik Devletleri Koruyucu Hizmetler Çalışma Grubu, USPSTF www.ahrq.gov/clinic/uspstfix.html Periyodik sağlık muayenelerine genel bakış, Türk Aile Hek Derg 2017;21(2):82-89 Amerikan Aile Hekimliği Akademisi, AAFP www.aafp.org