Əməyin ödənilməsinin təşkili və idarə edilməsi Əmək haqqının sosial-iqtisadi mahiyyəti Nominal və real əmək haqqı Əmək haqqının təşkili prinsipləri və ünsürləri Əmək haqqının (əməyin ödənilməsinin) əsas funksiyaları Əməyin ödənilməsi fondunun planlaşdırılması Əməyin keyfiyyəti və şəraitinə görə fəhlələrin əmək haqqının tənzimlənməsində tarif sisteminin rolu Tarif sistemi və onun ünsürləri Əmək haqqının forma və sistemlərinin mahiyyəti və tətbiqi şərtləri Əməyin ödənilməsinin işəmuzd sistemləri Əməyin ödənilməsinin vaxtamuzd sistemləri və rəhbər işçilərin, mütəxəssislərin, qulluqçuların əmək haqqının təşkili

Əmək haqqının növləri Nominal əmək haqqı Real əmək haqqı

Real gəlirin ümumi həcmi Əmək haqqı, mükafat, ezamiyyət Sahibkar gəliri, faizlər, dividentlər Qiymətlərin aşağı salınmasından əldə edilən gəlir Şəxsi yardımçı təsərrüfatdan əldə edilən gəlir Sosial fondlar hesabına olan gəlirlər Pensiyalar, müavinətlər, təqaüdlər, fərdi gəlirlər Təhsil, səhiyyə və s. xidmətlər (ödənişsiz variantda) Fərdi istehlak İctimai istehlak

Əmək haqqının təşkili prinsipləri Əmək intensivliyinin nəzərə alınması Əmək şəraitinin nəzərə alınması Əmək məhsuldarlığı ilə əmək haqqı arasındakı nisbətin nəzərə alınması Əməyin kəmiyyət və keyfiyyətin nəzərə alınması Bərabər əməyə bərabər haqqın verilməsi Xalq təsərrüfatı sahələrinin fərqləndirilməsi Müəssisələrin coğrafi yerləşdirilməsi

Əməyin ödənilməsi ünsürləri Əmək haqqının forma və sistemləri Əməyin normalaşdırılması Tarif sistemi Vaxtamuzd və onun sistemləri İşəmuzd və onun sistemləri Vaxt norması Hasilat (istehsal) norması Xidmət norması Vəzifə maaşları sxemi Tarif-ixtisas sorğu kitabçaları Tarif maaşları Tarif cədvəli Vahid tarif cədvəli (şəbəkəsi)

Əmək haqqının funksiyaları Təkrar istehsal funksiyası Stimullaşdırıcı funksiya Tənzimləyici funksiya İdarəetmə funksiyası “mövqe” (status) funksiyası

Əmək haqqı fondunun təsnifatı Əmək haqqı fondunun quruluşu hesabat plan İşəmuzd qiymətlər və tarif maaşı üzrə əsas əmək fondu İşəmuzdçulara və vaxtamuzdçulara əmək haqqı fondundan verilən mükafat....................... Gecə vaxtı işlənilən işə əlavələr ....................................................................................................... Bayram günləri işlənilən işə əlavələr.............................................................................................. Əsas işdən azad olmayan briqadirlərə verilən əlavələr............................................................... Şagirdlərin öyrənilməsi üçün əlavələr........................................................................................... Normal iş şəraitindən kənarlaşmaya görə əlavələr..................................................................... İş vaxtından kənar iş üçün əlavələr.............................................................................................. Saatlıq əmək haqqı fondunun cəmi İxtisar edilən iş gününə görə yeniyetmələrə verilən əlavələr.................................................... Südəmər uşaqlı analara verilən əlavələr....................................................................................... Günlük əmək haqqı fondunun cəmi Növbəti və əlavə məzuniyyətlərin ödənilməsi............................................................................. Dövlət və ictimai vəzifələrin yerinə yetirilməsi vaxtı üçün ödəmələr..................................... İstifadə olunmayan məzuniyyətlərin ödənişi.............................................................................. Uzun müddət bir müəssisədə işləməyə görə verilən ödəmələr................................................ İşdən çıxarkən verilən kompensasiya.......................................................................................... Başqa müəssisəyə və ya oxumağa ezam edilən işçilərin əmək haqqı..................................... Aylıq (illik) əmək haqqı fondu

Tarif sisteminin əsas ünsürləri Tarif cədvəli Tarif-ixtisas sorğu kitabçaları Tarif maaşları Əmək haqqına əlavə edilən rayon əmsalları

Tarif sistemində nəzərə alınan əsas amillər Əməyin və işin mürəkkəbliyi İxtisas səviyyəsi Əməyin reduksiya əmsalları Əmək şəraiti Əməyin keyfiyyəti

Əmək şəraitinə görə tarif maaşlarının fərqləndirilməsi Soyuq işlərdə çalışan vaxtamuzd üçün – 12% Soyuq işlərdə çalışan işəmuzdlular, isti, ağır və zərərli əmək şəraitində işləyən vaxtamuzdçular – 16% İsti, ağır və zərərli əmək şəraitindəki işəmuzdçular və xüsusilə zərərli əmək şəraitindəki vaxtamuzdçular – 20% Xüsusilə ağır və zərərli əmək şəraitində çalışan işəmuzdçular üçün – 24%

Vahid və sahə ixtisas sorğu kitabçaların bölmələri İşin xarakteri Bilməlidir İşin nümunəsi İşin məzmunu, istehsal prosesində əməyin təşkili formasının mürəkkəbliyi, avadanlığın, mexanizmlərin sazlanmasında, işləmə rejimi və əmək üsullarının seçilməsində işçinin müstəqilliyi İxtisaslı fəhlədən avadanlığın, alətin işləmə və kəsmə rejiminin seçilməsi və tətbiq edilməsində tələblər, onun nəzəri və xüsusi biliyə malik olması Dərəcələrə uyğun olaraq müxtəlif növ işlərinin təsviri, hər bir dərəcəyə uyğun işlərin nümunəsi

İşçi qüvvəsi xərclərinin tərkibi Birbaşa əmək haqqı Sosial fondlara ayırmalar Məzuniyyət xərcləri İşçilərin sosial müdafiəsinə xərclər Birdəfəlik mükafat Firmadaxili peşə hazırlığı və ixtisaslaşma ilə bağlı xərclər Gəlirlərdə, mənfəətdə, iştiraka görə səhm gəlirləri Mədəni-məişət xidməti ilə bağlı xərclər Qidalanma, geyim xərcləri

Əmək haqqı forma və sistemlərinin seçilməsinə tələblər Əmək haqqı sistemi hər bir işçidə öz işini daim yaxşılaşdırmaq, işdə təşəbbüs göstərmək üçün maddi maraq yaratmalıdır Əmək haqqı sistemi sərf olunan əməklə onun nəticəsi arasında obyektiv nəzarətin qoyulmasına imkan verməlidir Əmək haqqı ilə əmək sərfi arasındakı əlaqənin hər bir işçi üçün aydın olması üçün əmək haqqı sistemi sadə halda qurulmalıdır