Redox Teorisi Bir iyon atom veya molekülden diğerine elektron geçişi olan reaksiyonlara oksido redüksiyon adı verilmektedir. Yükseltgenme ve indirgenme olaylarının tümüne redox ve içerisinde bu tür olayların meydana geldiği reaksiyonlara ise redox reaksiyonları adı verilmektedir. Oksidasyon elektron kaybetme ,redüksiyon ise elektron kazanma anlamına gelmektedir. İndirgen madde karşısındakini İndirger , kendisi ise yükseltgenir. Yükseltgen madde ise karşısındakini yükseltger kendisi ise indirgenmektedir. Yükseltgen madde elektron alıcı indirgen madde ise elektron verici özelliğe sahip olmaktadır.
Yükseltgenme ve indirgenme olayları daima birlikte meydana gelmektedir Yükseltgenme ve indirgenme olayları daima birlikte meydana gelmektedir. Bir redox reaksiyonunda indirgenen atomların aldıkları elekronların sayısının yükseltgenen atomların verdikleri elektronların sayısına eşit olması gerekmektedir. Redox olayı indirgenenden yükseltgene elektron aktarımı ile birlikte gerçekleşmektedir. İndirgene eşdeğer yükseltgenme olmalıdır. Çeşitli yükseltgenme basamağına sahip olan ve orta yükseltgenme basamağında bulunan ve kendisi ile reaksiyona giren maddenin bağıl yükseltgenme veya indirgenme kuvvetine bağlı olarak yükseltgen veya indirgen gibi davranmaktadır.
Redoks Reaksiyonlarında Potansiyel Kendi tuzunun çözeltisine batırılmış bir metal çubuk üzerinde oluşan gerilim Alman Kimyacı Walter Nernst tarafından ortaya atılan denklem ile açıklanmıştır. E= E0 + 2,303RT/n F Xlog [ox]/ [red] Nernst eşitliği E=Yarı hücre potansiyeli E0= Standart hücre potansiyeli R=Gaz sabiti n= alınan veya verilen elektron sayısı F= faraday sabiti
Örnek: Zn dan yapılmış bir metal elektrotla Zn+2 iyonu konsantrasyonu 0.5 M olan yarı hücrenin potansiyelini hesaplayınız? (E0= -0.780 v) Çözüm: E= E0 + 2.303RT/n F x log [ox]/ [red] E=-0.780 + 0.06/2 x log 0.5/1
Pil gerilimi Pilin gerilimi pili oluşuran iki elektrodun gerilimleri arasındaki farka eşittir. Yükseltgenmenin olduğu kutup Anot ve indirgenmenin olduğu kutup ise Katot olarak alınmalıdır. Bu durumda E hücre gerilimi; Ehücre = Ekatot- Eanot formülüyle hesaplanmaktadır.
Örnek : Zn elektrotun 1 M ZnSO4 batırılması ile oluşturulmuş bir yarı hücre ile Cu elektrodun 1M CuSO4 a batırılmasıyla oluşturulmuş diğer yarı hücre birbirlerine bir iletken ile bağlanarak hücre oluşturulmuştur bu hücrenin gerilimini hesaplayınız? Çözüm: Ehücre = 0.34 –(-0,77) =1.11 V