PASCAL ilə proqramlaşdırma

Pascal`da ilk proqramı hazırlayaq Pascal dilində Blok-sxemlə PROGRAM ilk_program; BEGIN WRITELN( ‘ Pascalda ilk program ’ ); READLN; END. BAŞLANĞIC Pascalda ilk proqram SON

Proqramı çalışdıraq Compile F9 Proqramı bu hissəyə yazırıq Hər hansı bir klavışı vurun. Run Ctrl + F9 Proqramın nəticəsi

Proqramın strukturu PROGRAMIN BAŞLIĞI ; TANITMA BÖLÜMÜ ; BEGİN İcra bölümü ; END.

_ _ _PROQRAMIN BAŞLIĞI_ _ _ Pascal proqramının ilk hissəsi, istifadəçinin seçiminə bağlıdır. Proqramın başlığı, proqrama ad vermək üçündür və ingilis hərflərindən istifadə olunur. Proqrama uzun ad verilə bilər, ancaq onlar arasında boşluq olmamalıdır. _ _ _TANITMA BÖLÜMÜ _ _ _ Bu bölüm proqramın icra bölümündəki istifadə edilən sabitlər və dəyişənləri hansı tipə aid olduğunu göstərmək üçündür. _ _ _İCRA BÖLÜMÜ_ _ _ İcra bölümü «BEGİN» ilə başlayıb, «END» ilə bitir. Hər proqram bölümündə birdən çox END ola bilər. Amma bu END proqramın içində olan dəyişik blokların sonunu göstərmək üçündür və sonunda «.» yox, «;» işarəsi yazılır. Yalnız ana proqramın sonunda END –dən sonra «.» yazılır.

Kimlik proqramı ! SON PROGRAM KİMLİK ; VAR ad, soyad : STRİNG ; BEGIN BAŞLANĞIC Adınızı daxil edin SON «Ad» Soyadınızı daxil edin «Soyad» ‘Salam‘ «Ad» «soyad» Başlıq PROGRAM KİMLİK ; VAR ad, soyad : STRİNG ; Tanıtma bölümü BEGIN WRITELN( ‘ Adınızı daxil edin ’ ) ; READLN ( ad ) ; WRITELN( ‘ Soyadınızı daxil edin ’) ; READLN ( soyad ) ; WRITELN( ‘Salam ’, ad, ‘ ’, soyad ); READLN; END. İcra bölümü Hər sətrin sonunda ( ; ) qoyulur. Writeln nəticəni ekrana çıxarır, Readln klaviaturada daxil edilənləri oxuyur. Proqramın sonunda yazanda nəticəni ekranda saxlamaq üçün də istifadə olunur. !

Sabitlər Dəyişənlər Pascal`da sabitlər Const ilə yazılır Məsələn: const pi=3.14 Pascal`da dəyişənlər Var açar sözü ilə yazılır və onun hansı tipə aid olduğu mütləq qeyd olunmalıdır Dəyişənlər Dəyişənlərin tipləri Tam ədədlər Həqiqi ədədlər Simvollar Məntiqi ifadələr Sətirlər

Dəyişənlərin tipləri INTEGER { -32768 : 32767 aralığında olan tam ədədlərdir } LONGINT { -2147483648 : 2147483647 aralığında olan tam ədədlərdir } REAL { Həqiqi ədədləri göstərir } BOOLEAN {«DOĞRU» «YALAN» məniqi mühakimələri göstərir} CHAR { simvol tipli verilənləri göstərir və ‘ ’ dırnaqda yazılır } STRING { sətir tipli verilənləri göstərir}

İdentifikator Dəyişənləri, sabitləri və funksiyaları adlandırmaq üçündür. S A B I T L Ə R CONST pi = 3.14 D Ə Y İ Ş Ə N- L Ə R VAR a: integer b: longint c: real d: boolean e: char f: string 1 İ d e n t i f k a o r Hərf və rəqəmlərdən ibarət olur, yalnız hərflə başlayır. (Böyük və kiçik hərflərin fərqi yoxdur) 2 Boşluq simvolu və durğu işarələri («_» və «$» işarəsindən başqa) ola bilməz. 3 Açar sözlərlə üst-üstə düşməməlidir.

İdentikikatorların yazılışı VAR identifikator : tipi ; Birdən çox identifikator varsa onlar arasında vergül qoyulur CONST pi = 3.14; VAR a: integer; b: longint; c, f: real; d: boolean; d: char; e: string; PROGRAMIN BAŞLIĞI ; TANITMA BÖLÜMÜ ; BEGİN İcra bölümü ; END.

Qeydlər (şərhlər) Proqramın bəzən anlaşılması üçün qeydlər yazmalı oluruq. Qeydlər (*...*) yaxudda { … } içərisində aparılır və bu proqramda emal olunmur. PROGRAM ilk_program; BEGIN (* proqram başlayır*) WRITELN( ‘ Pascalda ilk programim ‘ ); READLN; END. {Sona çatdı}

Dilin əlifbası I. İngilis əlifbasının A-dan z-yə kimi böyük və kiçik hərfləri II. 0, 1, 2, ... , 9 rəqəmlər III. Xüsusi simvollar + - * = , . : / ; < > [ ] { } ^ @ $ # ( ) ^ @ <> <= >= := (* *) (. .) ($) _ ‘ ! İfadələrin yazılışında bir neçə boşluq işarəsi qoymaq olar

EV TAPSIRIGI 1. İdentifikatorları tapın xyz a b y end 2yzv f(x) b$1 y 050 a_z = 2. Səhvləri tapın ( şərhləri buraya yazın *) { pascalda ilk program hazırlayaq ) { * compile edin*} {program { begin } ilə başlayıb (*end*) ilə bitir}

Ordubad rayon Dırnıs kənd tam orta məktəbi Təşəkkürlər Etibar Süleymanov Ordubad rayon Dırnıs kənd tam orta məktəbi