MESLEK MENSUPLARININ BAĞIMSIZ DENETİMDEN BEKLENTİLERİ Kemal TIĞOĞULLARI Y.M.M. & B.D. Bursa Y.M.M.O. Bşk. Yrd. 18 Mart 2016 T.M.U.D. Kongre Sunumu İstanbul Ticaret Üniversitesi

MESLEK MENSUPLARININ YENİ TÜRK TİCARET KANUNU İLE YENİ KİMLİK ARAYIŞI 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren ticaret ve ekonomik hayata önemli düzenlemeler getiren Yeni Türk Ticaret Kanunu, pek çok şirketi bağımsız denetim ve UFRS ile tanıştırdı. 1 Şubat 2015 tarihinde Resmi Gazete‘ de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararıyla bağımsız denetime tabi olmaya ilişkin kriterler yeniden belirlenmiş ve 2015 yılı için bağımsız denetim kapsamı genişletilmiştir.

MESLEK MENSUPLARININ YENİ TÜRK TİCARET KANUNU İLE YENİ KİMLİK ARAYIŞI Buna göre tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte; · 50 Milyon TL ve üstü aktif toplamı, · 100 Milyon TL ve üstü yıllık net satış hasılatı, · 200 ve üstü çalışan sayısı, ölçütlerinden 2013 ve 2014 yıllarında herhangi ikisini sağlayan şirketler 2015 yılında Bağımsız Denetim kapsamına alınmışlardır. 2016 Yılı için henüz yeni kriterler belirlenmemiştir.

BAĞIMSIZ DENETİMDE YENİ BİR KURUM : K.G.K. KGK'nın temel amacı, yatırımcıların çıkarlarını ve denetim raporlarının doğru ve bağımsız olarak hazırlanmasına ilişkin kamu yararını korumak ile doğru, güvenilir ve karşılaştırılabilir finansal bilginin sunumunu sağlamaktır. Bu doğrultuda başta borsa şirketleri, bankalar, sigorta şirketleri olmak üzere belirlenen büyük ölçekli şirketlerin denetimlerini gözetmek ve izlemek için kurulmuştur.

BAĞIMSIZ DENETİM BİREYSEL Mİ , ŞİRKETLEŞEREK Mİ YAPILMALI ? Tek bağımsız denetçinin denetim yapabilmesi: 26.12.2012 tarihli 28509 sayılı resmi gazetede yayımlanan bağımsız denetim yönetmeliğine göre şirketleşenler dışında, tek başına çalışan bağımsız denetçiler de bu şirketlerin bağımsız denetimini üstlenebileceklerdir.

BAĞIMSIZ DENETİM BİREYSEL Mİ , ŞİRKETLEŞEREK Mİ YAPILMALI ? Şirket halindeki denetçilerin denetim yapabilmesi: Yukarıda belirtilen bağımsız denetim yönetmeliğine göre KAYİK’ lerin (kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar) ve faaliyet alanları, işletme büyüklükleri, çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre kurumca belirlenen işletmelerin denetimi yalnızca denetim kuruluşları tarafından yapılır. Bugüne kadar 23.01.2013 tarih ve 28537 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2012/4213 sayılı karar eki (I) sayılı listedeki kuruluşların bağımsız denetimi, bağımsız denetim şirketleri tarafından yapılacağı, diğerlerinin ise tek başına bağımsız denetiminin yapılabileceği açıklanmıştır. Bu karardan ve 1 Şubat 2015 tarihli Bakanlar Kurulu Kararından sonra önemli sayıda şirketin bağımsız denetim kapsamına girmiş olduğu, yeni bir belirleme yapılması ve hadlerin aşağı çekilmesi durumunda kapsamın daha da genişleyeceği açıktır.

MESLEKTAŞLARIN ŞİRKETLEŞMESİ İÇİN BAĞIMSIZ DENETİM FIRSATI Bağımsız denetçi belgesi, mührü olan bir tek bağımsız denetçi bile söz konusu şirketlerin bağımsız denetimini yapabilir. Ancak, Kamu Gözetimi Kurumu tarafından şu an herhangi bir şirketin bağımsız denetiminin tek bir denetçi tarafından yapılmasını uygun bulmakla beraber şirketleşmeyi tavsiye etmektedirler. Bağımsız denetçi belgesi alan arkadaşlarımız da bağımsız denetimin bir ekip işi olduğunu gayet iyi bilmektedirler.

MESLEKTAŞLARIN ŞİRKETLEŞMESİ İÇİN BAĞIMSIZ DENETİM FIRSATI Bağımsız denetim gelirlerinin hali hazır denetim şirketlerindeki payının henüz istenen düzeye gelmediğini şeffaflık raporlarından tespit edebiliriz. Her şeye rağmen mesleğimizin hangi boyutunda olursak olalım bireysel çalışmaktan kollektif çalışmaya yani şirketleşmeye geçiş yapmalıyız.

ŞİRKETLER KURULDU, YA SONRA? K.G.K. Tarafından kuruluşuna izin verilen 197 şirketin bir bölümü S.P.K. ‘dan izin almış, sistemini önceden kurmuş ve K.G.K. ‘nın kurallarına uyum sağlayarak faaliyetlerine devam etmektedirler. Yeni kurulan denetim şirketleri ise Kalite Kontrol Standartlarının (K.K.S.) oluşturulmasından uygulamasına ve denetimin tüm kurallarıyla uygulanmasında zorlanmaktadırlar. Bir de bağımsız denetim gelirlerinin yetersiz oluşu ile zorluk katlanmaktadır.

ŞİRKETLER KURULDU, YA SONRA? Ayrıca bağımsız denetim şirketlerinin haksız rekabet koşullarını en üst düzeye çıkarmaları, ücret politikalarının taban yapması, diğer hizmetlerin bonus’u olarak sunulması acil çözümler gerektiğini açık olarak ortaya koymaktadır. Bağımsız denetim şirketlerinden aranan kurallar zincirinin bireysel denetçilerden aranmıyor olması ayrı bir eleştiri konusudur.

2016 VE GELECEKTEN BEKLENTİLERİMİZ 1) Bağımsız denetçi sayısının 17.000 kişi civarında olması zorunlu denetime tabi firma sayısının 3 katından fazla kişinin Bağımsız Denetçi olduğunun göstergesidir. Anılan nedenler ile Kanunun başlangıçtaki çıkış amacına uygun olarak zorunlu denetime tabi mükellef sayısının ivedi olarak artırılması gerekmektedir.

2016 VE GELECEKTEN BEKLENTİLERİMİZ 2) Mart 2016 itibariyle KGK siciline kayıtlı denetim kuruluşu sayısı 197’ dir. Bu firmaların yaklaşık 100 ü KGK öncesinde SPK ya bağlı olarak denetim yapmakta olan firmalar olup, KGK ya akredite olmuşlardır. KGK döneminde kurulan yeni firma sayısı 97 de kalmıştır. Bilindiği üzere; Bağımsız Denetim kanun gereği en az 3 asıl 3 yedek Bağımsız Denetçi ile yapılmak zorundadır. Her ne kadar mevcut durum gereği gelir vergisi mükellefi olarak Bağımsız Denetim yapabilme imkanı olsa da bu firmalarında 3 asıl 3 yedek Bağımsız Denetçi çalıştırma mecburiyetleri bulunmaktadır.

2016 VE GELECEKTEN BEKLENTİLERİMİZ 3) 2015 yılı için geçerli olan hadler kapsamında zorunlu bağımsız denetime tabi olan firma sayısı 5.000 civarındadır. Denetçi sayısı ise yıl sonunda 17.000 civarında olacaktır. Hadler aşağı çekilmediği müddetçe mevcut denetçiler açısından ciddi iş sıkıntısı oluşacaktır. Öte yandan öteden beri (SPK döneminde de) denetim yapan firmalar mevcut firmaların %70-80 inin denetimini yapmaktadır. Anılan nedenlerle zorunlu hadlerin ivedi olarak aşağılara çekilmesi gerekmektedir. AB üyesi ülkelerde uygulanan 4 ve 8 milyon Euro rakamlarının ülkemizde de uygulanması için gerekli düzenlemelerin kademeli olarak ta olsa yapılmasında fayda vardır.

2016 VE GELECEKTEN BEKLENTİLERİMİZ 4) BKK kapsamı dışında kalan sermaye şirketlerinin kapanan denetim kurulları yerine görev yapacak Bağımsız Denetçiler ile ilgili yönetmeliğin kanunun üzerinden 3 yıl geçmiş olmasına rağmen çıkarılmamasının yanında hazırlanan metin konusunda diğer bakanlıkların aksine bağımsız denetçilerden görüş alınmamış olması da mesleğimizin önündeki en büyük engellerden biri olarak durmaktadır.

2016 VE GELECEKTEN BEKLENTİLERİMİZ 5) KGK tarafından bir ücret tarifesi yayınlanmamasından dolayı oldukça sıkıntılar yaşanmaktadır. Bağımsız Denetim mesleği şirketleşme halinde (ki zorunlu olmalıdır) en az 3 asıl 3 yedek denetçi ile icra edilmek zorundadır. Denetlenen firmaya yılda en az 96 saat hizmet verilmesi mecburiyeti uluslararası bir standart olarak karşımıza çıkmaktadır. YMM ücret tarifesinde 2016 yılı bağımsız denetim saat ücretinin 245 TL. +KDV 96 saat Bağımsız Denetim hizmetinin en az 96X245= 23.520 TL +KDV olması gerekmektedir. Anılan hizmetin en az 3 kişi ile verileceği düşünülerse bu rakam 3 ile çarpılmalıdır. Sonuç olarak bir firmadan en az 23.520X3=70.560 TL+KDV Bağımsız Denetim Ücreti alınması gerekmektedir. Bağımsız Denetim işlemlerinin kaç TL.’ ye yapıldığı K.G.K.’ nın bilgisi dahilindedir ve ivedi olarak el atılması gereken konu bu konudur.

2016 VE GELECEKTEN BEKLENTİLERİMİZ 6) Zorunluluk ve Sonuçları : Bir tehlikeyi özellikle belirtmek isteriz. Bağımsız denetim kapsamında olup bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen şirketlerin genel kurulları tescil edilmiş olsa bile, konunun yargıya taşınması halinde toplantının Butlan hükmünde olacağı, yani hiç yapılmamış sayılacağı bilinmelidir. Yargıda işlemlerin süresini dikkate aldığımızda, yönetim kurullarının veya şirket müdürlerinin butlan sayılan genel kuruldan sonra alacakları kararlar ve atacakları imzaların geçersiz olmasının varacağı sonuçları düşünmek bile konunun ciddiyetini açıklamaya yetiyor.

SON SÖZ Bağımsız denetimden gerek ülkemiz, gerek iş dünyası, gerek ise meslek mensupları açısından olumlu gelişmeler ve neticeler bekleniyorsa; konunun idari tarafı olan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’ na önemli görevler düşmektedir. Biz meslek mensuplarına ise bağımsız denetimi gereği gibi yapacak şirketleşme ve uyum çalışmalarını hızlandırmak gereği kalmaktadır.