KİŞİLERARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASI

KİŞİLERARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASI Çatışma İki taraf arasındaki anlaşmazlık ya da uyuşmazlık durumu Çatışma kavramı, psikoloji, iletişim, sosyoloji gibi birçok bilim dalının ortak konusu olduğu için çok sayıda tanımının yapıldığı görülmektedir. Örneğin psikologlar çatışmayı rekabet halinde olanların içsel durumları, sosyologlar ise gözlemlenebilir davranışlar olarak tanımlamaktadırlar. Çatışma kavramına günlük yaşamda tartışma, kavga, şiddet, güç kullanma gibi anlamlar yüklenmektedir.

Çatışma, farklı amaçları gerçekleştirmek ve/veya güçlü bir onaylamamayı ifade etmek amacıyla birbirlerine karşı anlaşmazlık davranışı sergileyen bireylerin durumu, olarak tanımlanabilir.

Anlaşmazlık, uyuşmazlık birbirine ters düşme durumlarında çatışma meydana gelir. 1940’lı yıllarda; Davranışsal Psikoloji yaklaşımı ile, ikiden çok kişinin olduğu ortamlarda çatışmaların doğal olduğu yaklaşımı benimsenmiştir. ÇATIŞMA; Kişi içi, Kişilerarası, Grup içi, Gruplar ve Örgütler arasında olur.

ÇATIŞMA AŞAMALARI 1. Basit Farklılıklar 2. Anlaşmazlık 3. Uzlaşmazlık 4. Zıtlaşma 5. Yasal Çekişme 6. Şiddet ve Kavga Kaynakların sınırlı olması, iletişim problemleri, algılama farklılıkları gibi nedenlerle ortaya çıkan çatışma iyi yönetildiğinde; duyguları rahatlatır, yaratıcılığı tetikler, stres yönetimine yardım eder. Tersinde; verimsizlik, stres yönetiminde başarısızlık olur.

Her çatışmanın bir kaynağı, bir başlangıcı, ortası, sonu ve bir takip aşaması bulunmaktadır.

Çatışma sonrası Bir çatışma çözümlendikten sonra takip süreci, kırılan duygularla ilgilenilmeyi ya da stresi yönetmeyi, diğer kişinin tekrar hayal kırıklığı aşamasına dönmediğinden emin olmak için izlemeyi İçermektedir.

KİŞİLERARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASININ OLUMLU VE OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ A) Negatif Etkiler Çatışmanın en önemli negatif etkisi kişilerde negatif duyguların ortaya çıkmasına ve artmasına neden olmasıdır. Çatışmaların çoğu, bir tarafın haklı diğer tarafın haksız olması, bir tarafın diğer tarafı incitmesi ya da üzmesi ile sonuçlanmaktadır. Bu negatif duygular çatışma çözümlenmediği sürece artmaya devam eder.

B) Pozitif Etkiler Kişilerarasında yaşanan çatışmalar, çatışmanın çözümlenmesi yönünde taraflar istekli olduğu ve sonuçta çeşitli çözümler üretildiği sürece olumlu (pozitif) etkiler yaratabilmektedir. Çatışma yönetimi ile ilişkilerin güçlenmesi, doyum elde edilmesi ve daha sağlıklı ilişkilerin yaratılması söz konusu olabilir.Çatışmanın çözümüne yönelik tarafların çabaları birbirlerini ne kadar önemsediklerini göstermeleri için bir fırsat sağlar.

ÇATIŞMA TÜRLERİ İçerik Çatışması İlişki çatışması Objelere, nesnelere, kişilerle ilgili dış çevreye odaklanan, bazen güç ile ilgili sorunlardan kaynaklanan ve statülerine ilişkin hak ve iddialarının sonucu ortaya çıkan çatışma türü. İlişki çatışması Kişiler arasındaki ilişkilerle ilgili olup, genellikle taraflar arasındaki eşitlik ya da eşitsizlik, doğru ve istenilen/beklenilen davranışların gösterilip gösterilmemesini içeren gizli çatışma türü.

Çatışmaları yaklaşma-yaklaşma, yaklaşma-kaçınma, kaçınma-kaçınma çatışması olarak incelemek mümkündür.

Kişiler Arası İletişim Çatışması Kişilerarası çatışma, kısaca bir kişi, bir başka kişinin ya da kişilerin hedeflediği başarıyı engellemesi ile ortaya çıkan bir süreç olarak tanımlanabilmektedir Kişilerarası iletişim sözlü ve sözsüz niteliklere sahip, yüz yüze, tek taraflı değil karşılıklı bireyler arasında oluşması gerekmektedir. Bu süreçte anlaşmazlıklar, çıkara dayalı tartışmalar, fikir uyuşmazlıkları olabilmektedir.

Kurum İçi İletişim Çatışması Bir organizasyonda görev yapmakta olan bireyler arasında görevler, roller, ast- üst ilişkileri nedeniyle etkileşim kurulması. Kurum içinde kişilerarasında yaşanan çatışmalar: Duyuşsal çatışma Çatışma tarafları ortak bir sorunu çözmek istediklerinde söz konusu sorunla ilgili olarak farklı duygusal durum içinde olduklarını fark ettiklerinde, duygusal olarak bir çatışma yaşanmaya başlar.

Çıkar çatışması Değer çatışması Genellikle kıt ya da sınırlı kaynakların paylaşılması konusunda kişilerin istekleri, tercihleri birbiri ile uyuşmamaktadır. Değer çatışması Çatışmaya taraf olan kişilerin belirli değerler üzerinde anlaşmazlık yaşamaları ve kendi değerlerinin daha önemli olduğunu düşünmesi ile çatışma yaşanır.

Bilişsel çatışma Amaç çatışması Kişilerin farklı düşünce yapıları, algı düzeyleri, bilgiyi farklı yorumlaması, ile bilişsel olarak çatışmalar yaşanır. Amaç çatışması Kişilerin amaçlarının farklı olması, amaçlar arasında belirli uyuşmazlıkların olması durumunda yaşanır.

Çatışmanın çözümlenmesi için, kişilerin izlediği aşamalar, hangi aşamada ne tür bir yaklaşım izledikleri, çatışmanın çözümünü etkilemektedir.

Edward de Bono tarafından geliştirilen “altı şapkalı düşünme tekniği” Gerçek şapkası, bilgilere odaklanır. Probleme neden olan durum, koşul ve gerçeklerle ilgilidir. Örneğin, bu çatışma ile ilgili bilgiler ya da veriler nelerdir? Duygu/his şapkası, problemle ilgili duygulara, hislere ve sezgilere odaklanır. Örneğin, problemle ilgili olarak ne hissediyor? Olumsuz argüman şapkası, çatışmanın taraflarını izler. Örneğin, Eğer X gerçekleştirirse sonuç ne olabilir?

Olumlu faydalar şapkası, olaya ve duruma yukarıdan bakmayı sağlar Olumlu faydalar şapkası, olaya ve duruma yukarıdan bakmayı sağlar. Örneğin, bu durum nasıl bir yarar sağlayabilir? Yaratıcı fikir şapkası, problemin çözümü için farklı yollar ve alternatif çözümler aramaya odaklanır. Örneğin, başka hangi sonuçlar hesaba katılabilir?