ULUSLARARASI TİCARET

Uluslararası Ekonomi Uluslararası ticaret : dış ticaret, avantajları, kısıtlayıcı politikalar, 2. Dünya savaşı sonrası serbestleşme Uluslararası finans : Dış ticaretin parasal yönü, ödemeler dengesi, döviz kuru

Ülkeler neden birbirleriyle ticaret yapar? Ülkelerin kaynakları nitelik ve nicelik yönünden farklılıklar gösterir Her ülke bazı malları nispeten ucuza üretebilir Merkantalistler: Mutlak Üstünlük Teorisi : Adam Smith Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi: David Ricardo Faktör donanımı teorisi: Heckscher-Ohlin

Merkantalistler: Ülkenin gücü sahip olduğu altın ve gümüş rezervlerine bağlıdır. İhracat teşvik edilmeli, ithalar kısılmalı Adam Smith: Serbest dış ticareti savunmuş, ithalat da serbest bırakılmalı Mutlak üstünlük Teorisi: Hangi daha ucuza üretiyorsa o üretsin Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi: Karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olan, düşük fırsat maliyetine sahip olan üretsin. Faktör donanımı teorisi: Heckscher-Ohlin Kim daha çok üretim faktörlerine sahipse o üretsin Çok faktör: ucuz üretim Az faktör: pahalı üretim Örn: emek ve sermaye faktörleri

Örn: Bir işçinin üretebileceği ürün miktarları Buğday Kumaş Amerika 12 birim 6 Birim İngiltere 4 birim 5 birim

Sermayesi bol ülke → sermaye yoğun teknoloji gerektiren malları üretsin İşgücü bol ülke → ucuz işgücü→ emek yoğun teknoloji gerektiren malları üretsin Birbirlerine satsınlar. Daha fazla mal ve hizmet üretilir.

Dış ticaretin faydaları Daha fazla rekabet: ucuz ve kaliteli mal 1960-1980 Türkiye, ithal ikamesine dayalı sanayileşme modeli, pahalı ve kalitesiz mal 1980 sonrası, ihracata yönelik sanayileşme modeli, Türk sanayicileri ucuz ve kaliteli mal Sovyetler Birliği, otarşi : kendi kendine yeterli olma, kapitalist ülkelerle ticaret yapmaktan kaçınmıştır.

Dış ticaretin faydaları Ölçek ekonomilerinden daha fazla yararlanma Üretim ölçeği ↑→birim maliyet ↓ Ticaret serbestleşmesi →büyük pazarlar→ ölçek ekonomileri Daha Fazla mal ve hizmet çeşidi

Dış Ticareti kısıtlayıcı uygulamalar Gümrük tarifeleri: İthal ve ihraç edilen mallar üzerine konan vergilerdir Devlet kendine gelir sağlar, yerli üreticiyi korur, döviz giderlerini azaltır İthalat Kotaları: Devlet ithal edilecek bazı mallar için miktar sınırı getirir İthalat yasakları Diğer kısıtlayıcı uygulamalar Gönüllü ihracat kısıtlamaları, Amerika Japonya Halk sağlığının korunması, AB, ithal ürünlere aşırı denetim

Dış ticaret kısıtlamaları lehinde ve aleyhinde görüşler Yeni doğan sanayi «bebek» sanayi gerekçesi Ulusal güvenlik gerekçesi: savunmada İstihdamın korunması: yapısal işsizlik Ödemeler Dengesindeki açıkların kapatılması

Dış ticaretin Serbestleştirilmesi 1929-1930 Büyük Ekonomik Kriz, korumacılık ve ithalat kısıtlamaları, kriz daha derinleşti 2. Dünya savaşı sonrası dış ticareti serbestleştirme çabaları GATT: Gümrük tarifeleri ve Ticaret genel anlaşması WTO: Dünya Ticaret örgütü Gümrük Birliği Ortak Pazar Ekonomik birlik :AB